Con hủi (Chương 23-44)

Chương 23

Những đám đông công chúng tụ tập trên bãi biểu diễn lớn ở trung tâm khu triển lãm . Tại đây sẽ có cuộc đua ngựa . Chung quanh hàng rào vây lấy trường đua nhấp nhô như một vòng hoa dày đặc những bộ trang phục của đàn ông và đàn bà . Bên trên hàng người nhiều màu sắc đang dao động ấy là lễ đài đc trang trí bằng những tràng hoa và những lá cờ . Gần lễ đài là những lô đặc biệt , óng ánh những bộ quần áo sang trọng của các bà các cô , thoảng tiếng trò chuyện xì xào , chủ yếu là bằng tiếng nước ngoài . Đó là nơi tập trung toàn giới quý tộc - một đám người chọn lọc , phục trang lịch sự vui vẻ , với nét mặt đặc trưng của giới thượng lưu .

Từ dưới những tay áo viền đăng ten là những đôi bàn tay trắng trẻo mang găng tay lịch sự hoặc để trần , đeo đầy đồ trang sức . Những dái tai lóng lánh kim cương , những bộ ngực nhấp nháy sắc dây chuyền vàng. Những chiếc mũ xinh xắn đầy tự hào dựng trên những mái tóc kiểu cách . Những đôi mắt long lanh , những môi cười tươi tắn . Tràn ngập trong lô những lời chuyện trò khe khẽ ý tứ và những câu đùa tinh ranh . Những lô ghế thanh lịch , thơm phức và vui vẻ mang dáng vóc vui tươi và yên lặng nhất , trong khi trên các khán đài khác đầy tiếng huyên náo , còn làn sóng công chúng chân trần thì xao động . Cuộc đua bắt đầu .

Từ các tàu ngựa , dáng thanh lịch của các kỵ sĩ trên những con ngựa nòi tiến lại gần vạch xuất phát . Công tước Gierstorf đội mũ lễ , mặc áo bành tô dài hai vạt , tập trung họ đến trước mặt ông . Tay ông cầm bản danh sách ghi tên những kỵ sĩ và những con tuấn mã dự cuộc đua , cứ theo danh sách đó ông cho từng nhóm bốn người một ra đường đua . Những con ngựa bước đi duyen dáng , rồi phóng vượt chướng ngại vật, mức độ thành công tuy có khác nhau nhưng nói chung là tốt . Thỉnh thoảng cũng có con làm bật ván chướng ngại hoặc bị vướng móng , nhưng trước khi người kỵ sĩ tiếp theo phi đến , những người phục vụ đã sữa chữa lại ngay . Trên một sàn diễn riêng biệt, dàn nhạc chơi sôi động và công chúng thảy đều vui náo nức . Tại một trong những lô ghế lớn là đoàn người Xuôđkôvxe , công tước phu nhân Pôđhôrexka và Rita , nàng ăn mặc rất đỏm dáng nhưng lại nhấp nhổm không yên . Vilus sẽ cưỡi con ngựa của nàng . TIểu thư Rita như đang phát sốt . Nàng ngồi cạnh Xtefchia than thở :

- không hiểu liệu Vilus có vượt qua đc chướng ngại vật không ?

- Chắc chắn anh ấy sẽ vượt thôi , nhưng cũng còn tuỳ thuộc vào con ngựa nữa - Xtefchia đáp .

- Phụ thuộc nhiều chứ ! Vilus cũng không phải là một kỵ sĩ giỏi giang gì cho lắm . Hơn nữa , con Bơckingham lại hay giở chứng .

- Sao không để cho ai khác cưỡi có hơn không ? Thí dụ như ....

- Trestka phải không ? Ồ không , xin cảm ơn thôi ! Chắc chắn ông ta sẽ làm cho con ngựa của tôi trở chứng ngay . Vả lại ... tôi không muốn thế , mà Vilus thì cứ khăng khăng . Tôi chỉ kịp dặn nó cách đối xử với con Bơckingham mà thôi .

- Các vị chú ý , đại công tử xuất phát kìa ! - nam tước Veyher nhô mình ra khỏi một lô ghế cạnh đó kêu lên .

Xtefchia quay về phía đường đua , cả người nàng như nhô ra phía trc . Nom nàng thật tuyệt vời trong bộ váy áo màu kem và chiếc mũ trắng duyên dáng . Nàng không đeo trên người thứ đồ trang sức nào . Chỉ cài ở ngực đôi bông hồng . Các đại diện phái đẹp ở các lô khác nhìn nàng chăm chăm . MỘt số ngạc nhiên trước vẻ thân thiện của nàng với tiểu thư Rita , sự ân cần của cụ Machây , Luxia , thậm chí cả phu nhân Iđalia khó tính . Cô thiếu nữ trẻ mang cái họ " khác đẳng cấp " , nhưng vui vẻ , biết chuyện trò rất mạnh bạo nói đùa với Trestka , kẻ có tiếng là một người hăng hái bảo vệ đẳng cấp - đã khiến cho người ta chú ý , thậm chí làm một số kẻ bực mình . Nàng ăn mặc đẹp , lại xinh , không hề có điều gì đáng trách ngoài cái họ " không quý tộc " - nhưng thế cũng đủ để người ta nhìn nàng xiêu vẹo . Nhưng điều đó không dày vò Xtefchia . Có được sự ủng hộ của những người trong vùng lân cận Xuôđkôvxe , nhiều người trong số đó đc xem là những nhân vật hàng đầu trong giới thượng lưu , nên nàng vẫn cảm thấy thoải mái trc ánh mắt thiếu thiện cảm của bao kẻ khác . Lúc này, khi nàng nhô cả người ra khỏi lô để nhìn xuống đường đua , không ai để mắt đến nàng , bởi họ cũng đang mai mê xem .

Bốn kỵ sĩ xuất phát : Valđemar , Trestka , Giơnhin và Brôkhơvich . Tất thảy đều cưỡi những con ngựa của đại công tử , chàng cưỡi con Apôlông . Trong bộ quần áo bó sát người , với đôi ủng ống cao vàng bóng , những đôi găng tay trắng , chàng ngồi vững vàng trên lưng ngựa , bình tĩnh và tự tin. Nom chàng mới tuyệt vời sao ! ...

Cuộc đua bắt đầu . Mặc dù cả bốn người xuất phát cùng lúc , con Apôlông vượt lên trước ngay tức khắc . Nhó nhả qua chướng ngại vặt với vẻ thật ngoạn mục , không chút khó khăn , như một quả bóng vừa bay vụt lên trời . Phi qua những hàng lô , Valđemar duyên dáng giơ mũ lên chào . Đáp lại chàng , là những làn song khăn tay nồng nhiệt của giới phụ nữ ngưỡng mộ . Xtefchia ngồi yên không động đậy , riêng sắc hồng trên mặt nàng càng đậm thêm , và mắt nàng như thẫm lại bởi những ấn tượng nội tâm .

Chàng kỵ sĩ ấy mới đẹp làm sao ! Cả tâm hồn nàng như đang cùng lao theo chàng , trăm ngàn lời như đang phóng theo đường đua , nhưng môi nàng vẫn nín lặng . Nàng ngồi yên đó, tự nhủ với lòng mình : " không thể ! " . Chàng kỵ sĩ ấy là Valđemar Mikhôrôvxki , đại công tử Guenbôvitre , chủ nhân trong các chủ nhân , đại quý tộc số một trong những quý tộc hàng đầu cả nước , chàng đc mang tên họ quý phái lâu đời , với tước công trên gia huy , trong vầng hào quang của biết bao thủ lĩnh , thượng nghị sĩ , tể tướng và tổng trấn . Còn nàng , Ruđexka - chỉ là con gái của một điền chủ quý tộc nhỏ , cũng lâu đời và không chút điều tiếng xấu , nhưng dẫu sao cũng chỉ là Ruđexka . Lòng nàng trào sôi cơn phẫn nộ , nàng tự hỏi tại sao nàng không thể bày tỏ tự nhiên niềm ngưỡng mộ của mình đối với chàng , như những tiểu thư quý phái kia . Ngay cả trên những khán đài khác, nơi dành cho trí thức không phải quý tộc , và thậm chí trong những đám bình dân đông đảo đang vây quanh trường đua kia - người ta cũng vẫn đang nhiệt thành bày tỏ niềm phấn hứng khi thấy đại công tử xuất hiện đó thôi ! Nhưng Xtefchia cảm thấy rằng nếu ngồi ở những nơi ấy , nàng mới có thể chân thành biểu lộ tình cảm của mình . Còn ở đây - nàng không có quyền .

Con Apôlông phóng vượt chướng ngại kiên cường , về đích trước tiên .

Đúng lúc ấy , cạnh lô của họ có tiếng phụ nữ trẻ thốt ra một câu tiếng Pháp , đồng thời vang lên nhịp cười làm duyên đầy vui vẻ . Xtefchia nhìn về phía đó .

Một cô tiểu thư trẻ , cao , da rám nắng , tóc hung , rất xinh đẹp, trang phục duyên dáng , đang bước giữa một người đàn ông đứng tuổi và hai thanh niên trẻ hơn . Xtefchia nhận ra một trong hai người đó là công tước Zanhexki . Tiểu thư Rita cũng nghiêng người ra , rồi vội thụt vào ngay lại bặm môi .

- Đó là Barxka cùng với cha ! - cô thì thầm bảo Xtefchia .

Hai người cùng thụt sâu vào trong lô . Bá tước tiểu thư bước lên những bậc tam cấp . Phu nhân Iđalia chào hỏi cô trước tiên , vô cùng nồng hậu , công tước phu nhân Pôđhôrexka lịch thiệp nhưng nghiêm nghị , Luxia lạnh lùng . Mấy người đàn ông cũng đứng lên , môi nở những nụ cười kiểu cách , bước đến chào . Bá tước tiểu thư mặt mày hớn hở . Vờ như không thấy , không nghe gì hết , tiểu thư Rita nghiêng người sang phía Xtefchia thốt lên :

- Chị thấy đám người kia không ? ... Ồ , chị thấy không ? ... Chị nhìn kìa .... Ngựa phi tuyệt chưa ! ... Chị thử nghe Iđalia tình cảm chưa kìa , cứ như với con trai không bằng ... Ngựa tuyệt quá ! ... Cứ để mặc cô ả phởn chí , chẳng được quái gì đâu ! A , cuộc triển lãm này thật là ...

Xtefchia vừa nghe vừa buồn cười , nàng cũng sa vào giọng thế , cũng hỏi và đáp chẳng đâu vào đâu . Hai cô tiểu thư làm ra vẻ như đang chăm chú xem ... triển lãm !

Nhưng trong khi chào hỏi mọi người , bá tước tiểu thư đã tới qúa gần , không thể giả vờ lâu hơn nữa , nhất là khi bá tước Barxki kêu to :

- Ah ! Mademoisell Marquerite ! Bonjour ! ( A ! Tiểu thư Magơrit ! Xin chào ! ) Tôi rất mê con Bơckingham . Một con ngựa tuyệt vời !

Rita vờ ngạc nhiên rất đạt :

- Bá tước ở đâu vậy ? Tôi không nom thấy ông trong các lô .

- Chúng tôi ngồi trong lô cạnh khán đài dành cho giám khảo . Cả Melanhia nữa . Nó đây này !

Trong lúc hai cô tiểu thư chào hỏi nhau , bá tước liếc xéo sang Xtefchia không biết nàng là ai nên cũng không biết phải chào hỏi ra sao cho phải . Tiểu thư Rita đã giúp ông ta thoát khỏi sự bối rối .

- Bá tước Barxki ... Tiểu thư Ruđexka .

Cách giới thiệu ấy khiến bá tước chào hỏi Xtefchia như một người cùng giới , thậm chí nàng còn khiến ông ta thấy cảm tình . Ông cố nghĩ xem nàng ở đâu lại . Nhíu mày , điểm qua trong óc danh bạ quý tộc của Nhesiexki , ông cố tìm cái họ Ruđexki . Tiểu thư Rita cũng giới thiệu Xtefchia với bá tước tiểu thư theo cách không có gì đáng ngờ . Bá tước tiểu thư rất vui , nhưng hình như thoáng một chút bất ngờ . Cô không điểm lại danh bạ Nhesiexki như cha , nhưng cũng như ông , cô cố đoán xem vị tiểu thư này là ai , bởi ngay từ đầu cô đã bị nhan sắc của Xtefchia khiến cho khó chịu .

Bá tướcBarxki đưa mắt theo dõi các cô gái trò chuyện , rồi nhân lúc thuận tiện , ông vừa hỏi Zanhexki vừa dướn mày trỏ Xtefchia :

- Qui est ca ( Ai đấy ? )

- Gia sư và là dame de compagnie của cô bé Elzônôvxka , mademoiselle Stéphanie Rudecka ( Bạn chơi , tiểu thư Xtefchia Rudexka )

Bá tước nổi đoá . Đôi mắt ốc nhồi to tướng của ông như bạc đi vì cáu giận .

- Gia sư ? ... Cái cô Rita này định làm trò gì thế này không biết ? Đánh lừa à ? ...

Zanhexki nở một nụ cười đầy hiểu biết thì thầm với bá tước :

- Cô ta đc coi trọng lắm đấy . On lacceple tre`sbien ( Được đối xử rất tốt ) nhất là cụ Mikhôrôvxki và ... đại công tử .

Barxka ném cho Zanhexki một ánh mắt sắc lẹm , lo ngại . Đôi môi dày hãnh diện của vị đại quí tộc bĩu ra diễu cợt .

- Tôi nghĩ là mọi người , chứ không riêng họ . Que c,est ridicule ( Thật nực cười ) ! Thế quê cô ta ở đâu ?...

- Con gái một người bên vương quốc .

- À ! Thế là trang chủ vườn cũng sánh ngang tỉnh trưởng đấy phải không ? Thời ấy qua rồi , mà trong thực tế cũng chưa bao giờ tồn tại .

- Mais ellle nest pas mal ? ( Nhưng cô ta có xấu đâu ? )

- Oui , pas mal ( Vâng , không xấu ) . Có điều cái cô Rita này ...

Bá tước nhăn mặt , không nói nốt ý nghĩ là tiểu thư Rita đã phạm sai lầm lớn trong khi giới thiệu . Bởi có thể tiếp xúc với những " người khác giới " , nhất là ở nơi công cộng , nhưng bao giờ cũng cần biết rõ đó là ai . Bá tước phảy tay như muốn nói :

- Vả lại cũng chẳng thể đòi hỏi điều đó ở Sêligianka .

Và cái đầu to tướng của ông Barxki đắc thắng ngẩng lên .

***

Chương 24

Hôm sau, phu nhân Iđalia cùng Xtefchia và Luxia trở về bằng chiếc xe lanđô của Valđemar . Chàng ngồi phía trước , bên cạnh Luxia . Khi họ bước vào khách sạn , người nhân viên Thuỵ Sĩ đưa cho Xtefchia chiếc phong bì có đề địa chỉ . Vừa nhìn qua, nàng đã reo lên :

- Của ba tôi !

Nàng vội bóc thư , đưa mắt đọc ngấu nghiến .

- Cha tôi hiện đang ngụ tại khách sạn Châu Âu ... Người có tới đây , nhưng không gặp tôi ... - nàng lắp bắp , nhìn phu nhân Iđalia khẩn khoản - Phu nhân cho phép tôi tới gặp cha chứ ạ ?

- Được thôi , nhưng đến đêm cô nhớ về chứ ?

- Ồ , vâng !

- Tôi hi vọng là cha tiểu thư sẽ lại thăm chúng tôi ...

- Xe tôi sẽ đưa tiểu thư đến tận nơi - Valđemar bảo .

- Cảm ơn ông ! Tôi đi xe ngựa thuê cũng được .

Xtefchia tạm biệt cụ Machây và Luxia .

- Tiểu thư cương quyết không dùng ngựa của tôi sao ?- Valđemar hỏi .

- Cương quyết ! Tôi muốn đi xe ngựa thuê hơn - nàng mỉm cười .

- Một thiếu nữ rất biết điều - nam tước phu nhân nói với cha sau khi Xtefchia bước ra - Đôi khi Valđy qúa đà .

- Nó đề nghị là phải , con bé từ chối cũng rất phải . Cả hai xứng với nhau đấy - cụ Machây đáp .

Valđemar đưa Xtefchia tới chỗ xe ngựa .

- Tiểu thư Xtafanhia , tiểu thư làm sao thế ? - chàng hỏi , ngắm đôi má đỏ hồng và vẻ rạo rực của nàng .

- Tôi sắp đc gặp cha tôi mà - nàng đáp .

- Phải rồi ! Nhưng đã mấy ngày nay tôi khó lòng nhận ra tiểu thư đấy . Hội chợ triển lãm đã tác động kỳ lạ đến tiểu thư .

Xtefchia cắn môi .

- Xấu hay tốt ạ ?

- Trước hết là khác trước . Tiểu thư có điều gì băn khoăn , có điều gì lo lắng đang hành hạ tiểu thư thì phải ...

Nàng ngước mắt thảng thốt nhìn chàng .

- Nghĩa là tôi đoán đúng ? Đúng vậy chăng ? Nỗi lo ngại ?....

Ko trả lời , nàng vội chạy xuống những bậc tam cấp .

Xiết chặt tay nàng khi tạm biệt , chàng chân thành thì thầm :

- Xin hãy vui và ... hãy tin tôi .

- Trong chuyện gì ? - nàng ngạc nhiên hỏi lại .

Valđemar nhíu mày , những tia lửa nhấp nháy trong mắt chàng .

- Nghĩa là tôi đoán đúng ? Đúng vậy chăng ? Nỗi lo ngại ?...

Ko trả lời , nàng vội chạy xuống những bậc tam cấp .

Xiết chặt tay nàng khi tạm biệt , chàng chân thành thì thầm :

- Xin hãy vui và .... hãy tin tôi .

- Trong chuyện gì ? - nàng ngạc nhiên hỏi lại .

Valđemar nhíu mày , những tia lửa nhấp nháy trong mắt chàng .

- Tiểu thư biết rõ , chỉ có điều tiểu thư không muốn hiểu - chàng dằn giọng .

Ngồi trong xe , Xtefchia mới trút một hơi thở dài . Chàng đoán đc , chàng hiểu rõ nàng sợ điều gì hơn cả , điều đã lớn dậy trong nàng , điều mà nàng muốn giấu giếm ngay cả đối với chính mình .

Nàng cảm thấy hạnh phúc như đang lạc giữa một thảo nguyên đầy hoa , nức hương , chan hoà nắng và bát ngát trời xanh . Biết là lạc lối nhưng nàng không muốn tìm những con đường khác . Trước mắt nàng là cả khu vườn đang nở hoa , thơm ngào ngạt , nó cuốn hút nàng , chế nàng . Nhắm nghiền đôi mắt , trong đắm say , nàng lắng nghe một nốt nhạc diệu kỳ , không để ý đến cả hoà âm , không tiên cảm những thanh âm lạc lõng . Trước kia chỉ mến cuộc đời , giờ thì nàng yêu nó . Nàng nở xoè như một đoá hoa trắng trong dưới ánh nắng mặt trời , hút thu hơi ấm của vầng dương vào cơ thể mình . Thường khi nàng chợt rùng mình , như thể giữa ngày trời nắng vàng huy hoàng này có một luồng gió lạnh thù nghịch bỗng dưng chạm vào nàng để rồi thoắt biến đi, chỉ còn lại những tia nắng ấm áp và bầu trời xanh mê hồn . Mắt thiếu nữ nhuốm một màu lỳ lạ , trở nên biểu cảm đến mức chân thành . Toàn bộ vóc dáng bên ngoài của nàng đều biểu lộ trạng thái tâm hồn . Đôi môi nàng hồng thắm như san hô , những run rẩy đắm say bất giác lướt nhẹ qua làn môi , càng khiến nó trở nên hấp dẫn đến mê hồn . Nàng lúc nào cũng phấp phỏng sợ bị người ta nhận thấy tình cảm của nàng , nỗi e ngại ấy cộng với cái ngời ngợi trong ánh mắt càng làm cho nàng trở nên tuyệt diệu vô cùng .

- Xtefchia ! - Ông Ruđexki vui sướng kêu to , đứng bật dậy khi thấy con gái bước vào .

- Cha !

Sau hồi lâu chào hỏi , Xtefchia hỏi thăm mẹ , các em , nhà cửa và láng giềng . Ông Ruđexki sung sướng nhưng có vẻ thăm dò ngắm con . Mãi sau ông mới bảo :

- Xtefchia , con có biết mẹ nhắn gì con không ?

- Mẹ nhắn gì kia ạ ? - nàng hỏi .

- Mẹ bảo cha phải đưa con về . Cha mẹ nhớ con lắm .

Xtefchia sững người . Môi nàng hé ra như định thốt lên một tiếng kêu . Đôi đồng tử dãn rộng nhìn chằm chằm vào mặt người cha , gần như kinh hoàng .

- Con ...về nhà ư ? ... Hở cha ?...

- Cha đến đón con đây - ông Ruđexki nhắc lại .

Cô gái cúi đầu . Đôi mắt nàng nhìn cha đầy thoảng thốt , sợ sệt , rồi nàng cụp hàng mi xuống . Hàng mji dài mượt chợt rủ bóng xuống khuôn mặt tái hẳn đi .

- không thể được ! - nàng lắp bắp .

- Tại sao ?...

- Bởi hợp đồng với phu nhân Elzenôvxka là ... một năm . không thể bỏ...con đã ...hứa thế rồi .

- Cha tin là bà ấy muốn lưu con lại lâu hơn nhưng con cũng nên nghĩ đến cha mẹ chứ .

Xtefchia đột ngột lao vào lòng cha .

- Con biết , con biết chứ , nhưng cha thân yêu , đâu thể làm thế được ! Họ sẽ nghĩ thế nào ?... Không , không , không thể được đâu ! Cha ơi ! Con yêu cha mẹ lắm , y nguyên như ngày trước , nhưng .... bay giờ mà trở về nhà ?.... không thể ! .... Phải ở đến cùng cha ạ ! ...

Nàng nói hấp tấp , rời ra khỏi ngực cha , nhìn cha khẩn khoản . Ông Ruđexki ôm con , nhưng vẻ mặt ông đầy lo lắng - những sự nghi ngờ đã bắt đầu biến thành sự thực .

- Mẹ con lo lắm , bởi mẹ yêu thương con vô cùng . - ông thốt lên với nỗi buồn không che đậy .

Xtefchia vùng ra . Mặt nàng đỏ bừng , mắt long lanh lệ . Tay nàng làm một động tác như định ôm lấy đầu , đầy tuyệt vọng . Môi nàng mím chặt . Ông Ruđexki ngạc nhiên nhìn con .

- Kìa con , con làm sao thế ?...

- không có gì đâu , cha ơi , không ! ... Con chỉ muốn nói rằng nếu như ... cha mẹ nhất thiết muốn thế ... thì con sẽ về , nhưng ...

- Xtefchia !

Ông Ruđexki ôm nàng trong vòng tay người cha .

- Con gái thân yêu , con gái tốt bụng của cha ... Cha đùa đấy mà ! Con sẽ ở lại ... đâu thể phá hợp đồng được , con nói phải , chúng ta đã hứa rồi . Cha chỉ muốn biết , con có ...

Ông bối rối lắp bắp :

- .... Con có còn yêu cha mẹ nữa không ...

- Cha ơi ! Cha không tin sao ? - nàng kêu lên , đôi mắt tràn lệ .

Nhưng trong tiếng kêu đó đã vang ngân nốt nhạc chiến thắng . Nàng âu yếm ôm lấy cổ cha , hôn vào mặt cha, áp vào người ông , lòng tràn đầy biết ơn , không thể giấu được niềm vui sướng . Tim nàng đập nhịp lo lắng bởi đã khiến cha phiền lòng , nàng muốn đem sự âu yếm khoả lấp đi giây phút khó chịu vừa rồi .

Mặc dù đã đoán được nhiều điều , ông Ruđexki vờ như không thấy gì .

Sau hồi lâu mủi lòng , Xtefchia trở nên hết sức vui vẻ . Nàng kể cho cha nghe vài chuyện vui gần đây , nàng nói tới cuộc tham quan trang Guenbôvitre , về chuyện tếu của Trestka , nàng cười đùa , khiến cho ông Ruđexki cũng vui lây . Nhưng ngắm con khi nàng nói về giới quý tộc , ông lo lắng nghĩ thầm :

- Nó bén mùi quý tộc mất rồi ! Thế giới này đã cuốn hút nó ... Những con người lạ lùng đã tác động đến nó ... Những người , hay chỉ một người thôi ?...

Chương 25

Đại công tử đến dự buổi chiêu đãi của bá tước Mortenski khá muộn. Cùng với Brôkhơvích, chàng đã cố nài phu nhân Iđalia đến dự, nhưng bà không muốn đi vì không được khỏe lắm. Công tước phu nhân Franchiska muốn thay bà trông nom các tiểu thư, nhưng cả Xtefchia cũng từ chối, thế là phái đẹp đều ở lại khách sạn. Valdemar bực mình nhún vai. Brôkhơvích phẩy tay với vẻ mặt rất nhộn:

- Các bà đều lên đồng cả! Ta đi vậy!

Trong tòa dinh thự của bá tước, ngay từ tiền sảnh, mọi người đã vây lấy đại công tử. Chàng bước vào phòng lớn giữa đám đông sặc sỡ những bộ y phục đàn bà. Tuy không vui vẻ như thường lệ nhưng chàng vẫn là mạch đập chính của buổi gặp mặt.

…

Trước lúc bước đi, Brôkhơvích thì thầm vào tai chàng:

- Hai ông già này chẳng thể nước non gì nữa đối với phụ nữ. Chỉ tổ làm người khác phát ngán. Nhưng anh sẽ được gặp một nàng tiên quen biết đấy!

- Mình á?…Ai?…

- Rồi anh sẽ thấy!…Bầu trời xanh ngắt của Italia, Corsô thành Rôma, thậm chí có cả những vườn hoa của Florenxia, Atena và Korfơ…- Brôkhơvích ngâm nga một mạch.

- Cậu nói vớ vẩn gì thế?…

Brôkhơvích lẩn mất. Ngạc nhiên, Valdemar tiếp tục bước đi. Đến một phòng làm việc, một người phụ nữ tóc vàng cao dong dỏng với đôi tay để trần đang ra mời mọc chợt xán vào chàng.

Chàng đưa mắt nhìn và chợt giật mình.

- Vêra?!

- Vâng, em đây. Ông vẫn nhận ra em sao?

- Cô làm gì ở đây?…

- Em đi với chồng em ngang qua đây, ghé vào dự tiệc của bá tước. Vợ chồng em định sang Pêterburg.

Valdemar tò mò và không thấy vui vẻ nhìn người phụ nữ. Một thoáng đỏ lướt qua mặt chàng.

Tử tước phu nhân túm chặt tay chàng, đôi mắt màu bia đắm đuối, nóng bỏng và đầy nhục cảm, áp sát gần chàng. Từ đôi môi bé nhỏ thoảng ra những tiếng thì thầm say đắm:

- Bao giờ anh cũng là của em! Em yêu anh!…

Chàng bước lui một bước, môi chàng run rẩy giễu cợt.

- Vêra! Đâu phải ta đang ở Lâu Đài Bạc. Hãy biết nghĩ chứ!

- Anh quên em rồi sao? Anh quên em rồi!…

Ánh giận bừng lên trong mắt chàng.

- Tử tước phu nhân, đề nghị bà bình tĩnh nào! - chàng dằn giọng.

Phu nhân ưỡn thẳng người kênh kiệu, ánh mắt lạnh lùng sục sạo dọc thân hình chàng.

- Tôi vẫn bình tĩnh đây, tôi chỉ muốn nói với ông một điều thôi. Thời gian này ta không còn dịp nào gặp nhau nữa đâu, ngày mai tôi đi rồi.

- Xin lĩnh ý, - chàng đáp khô khốc.

Bà khoác tay chàng, dẫn chàng vào phòng ở góc nhà, đóng chặt cửa lại.

Đại công tử lừ lừ nhìn bà. Một nụ cười giễu cợt run rẩy ở khóe môi chàng, mắt chàng long lanh ánh hài hước. Tử tước phu nhân đứng sát lại gần chàng, chạm ngực vào người chàng. Đôi cánh tay để trần thơm nức vội vã quàng quanh cổ chàng, bà gắn chặt môi vào môi chàng, nồng nàn thì thào:

- Bao giờ em cũng yêu anh, cũng khát khao anh! Hãy tới Rôma với em nhé, em là của anh…của anh…yêu em đi!…

Chàng đẩy bà ra hơi phũ phàng.

- Vêra, hãy quên những ngày đã qua. Những ngày ấy đã qua hẳn rồi.

- Ở mãi đất nước này anh trở nên lạnh lùng rồi đấy. Hãy tới lâu đài bạc, chỗ chúng mình ngày xưa ấy, nhớ không anh?…Ở phòng khách nhỏ.

Bà quàng tay ghì chàng mỗi lúc một chặt hơn, áp vào người chàng với sức mạnh dục vọng cháy bỏng, phả hơi thở nóng như lửa vào mặt chàng.

- Vêra, đã bốn năm rồi còn gì, phu nhân nên quên tôi và cái phòng khách nhỏ ngày xưa ấy mới phải, - chàng uể oải nói.

- Thế anh đã quên chưa?…

- Gần quên hẳn.

- Vậy thì anh hãy nhớ lại! Anh nhìn này, chẳng phải thiếu nữ ngày nào đây sao? Em vẫn yêu anh như thế, vẫn khát khao anh như thế, vẫn mơ ước về anh. Anh trông này!…

Bà hơi ngửa đầu ra sau, hấp háy đôi mắt lá răm, duyên dáng nhoẻn cười, phô hàm răng trắng bóng.

- Cô xinh đấy, - đại công tử thốt lên. - Sao, thế công tước Tônlenđô có khỏe không?

Tử tước phu nhân sững người, môi mím chặt.

- Sao ông lại hỏi đến ông ta?…

- Tôi nhớ đến phòng khách nhỏ mà…Hồi ức về phòng khách ấy chả là cũng dính dáng đến cả ông ta.

Vêra giật tay ra khỏi cổ chàng, bước lui mấy bước. Rất mực thản nhiên, Valdemar mở hộp xì gà bước đến bên chiếc đèn có dáng thuôn thả với chao bằng lụa đỏ, chàng giễu cợt hỏi:

- Cô cho phép hút thuốc chứ?

- Cứ việc, - phu nhân bực tức đáp cộc lốc.

Đại công tử châm thuốc rồi nhìn bà đang quay lưng lại phía chàng dùng răng rứt rứt chiếc khăn tay đăng ten. Bà thật xinh đẹp với đường nét cơ thể tuỵệt vời. Mikhorovsky chợt nhớ lại những giờ phút vui thú cùng người phụ nữ ấy trên chiếc giường kiểu cổ trong căn phòng khách nhỏ và bất giác chàng rùng mình, không phải vì lạc thú mà vì một cảm giác kinh tởm khác lạ. Chàng ngồi xuống chiếc ghế bành thấp, thỏai mái gác hai chân lên nhau, phả ra một cuộn khói, rồi hỏi:

- Cuộc phỏng vấn kết thúc rồi chứ?

Vêra nhanh nhẹn chạy tới nhưng bà chợt sững lại, cúi đầu, rồi vừa rứt rứt chiếc khăn vừa nhìn vào mắt chàng, hàng lông mày chau lại. Thân thể bà ưỡn cong duyên dáng, đôi môi hé mở run rẩy.

Đại công tử ngắm bà. Lát sau, chàng vừa vẩy tàn xì gà vừa nói:

- Tôi thấy là cô đã bỏ thói dẫm chân đành đạch rồi. Cô biết không, với tư thế này mà dẫm chân thì thật hợp. Còn bây giờ thì nom cô hơi quê.

Vêra để rơi người xuống chiếc tràng kỷ cạnh đèn, khoanh tay gối đầu, bật lên một nhịp cười khe khẽ. Làn vải nặng nề của chiếc váy dài tra`n ra thảm, để lộ đôi gót chân tuyệt mỹ đang duyên dáng gác lên nhau. Bộ ngực tử tước phu nhân phập phồng gấp gáp, cả người bà như toát ra hơi lửa. Bằng một động tác mềm mại, bà quay ngoắt đầu và khuôn ngực về phía đại công tử, hàm răng lóe sáng, môi vẫn không thôi cười, mắt bà như phát ra những tia lửa thiêu đốt. Đại công tử hỏi:

- Cô có gì vui thế?

- Ha, ha! Vẻ dửng dýng của anh đấy!

- Cô không tin?…

- Ôi! Em đâu phải là trẻ con, em biết sở dĩ anh lạnh lùng vì đã bốn năm rồi chưa được gặp em. Đàn ông các anh đều giống y nhau - các anh cần sự kích thích thường xuyên!

- Hừm! Còn sự trung trinh của các bà thì cũng ngang bằng với sự bội bạc của chúng tôi đấy nhỉ?…

- Anh ghen với Tônlenđô đấy ư?

- Không. Vả lại, cô đang trở lại đây với tôi rồi, tôi có thể tha lỗi cho ông ta.

- Anh tự tin quá đấy! Sao anh biết em trở lại với anh?

- Thì cô đang ở đây thôi, cô đã cho tôi được hy vọng.

- Trước tiên em phải tìm hiểu kỹ càng danh sách những nữ thù địch của em đã. Sau em có bao nhiêu người nữa rồi?…

- Có lẽ bằng số người trước cô, nhưng chắc chắn là ít hơn số người thay chân tôi trong phòng khách cổ kính ấy, - chàng giễu cợt đáp.

Tử tước phu nhân ưỡn ngực rạo rực, dài giọng thốt lên:

- Lúc nào anh cũng thật tuyệt vời, có điều anh hút thứ xì gà độc địa gì ấy, nó khiến anh khác hồi ở Rôma. Nhưng em hiểu chứ: đất nước này khiến anh nguội lạnh đi. Ở đây không có phụ nữ đẹp thật sự, tuy anh vẫn có được những thành công to lớn. Em biết những đối thủ phương bắc này lắm. Chắc họ làm anh mệt?

- Hẳn rồi, - chàng đáp hờ hững.

Vêra ưỡn người nhích lại gần đại công tử, thân thể nàng cử động mềm mại như một con hổ cái ngái ngủ, nàng đập tay sốt ruột vào chiếc đệm của tràng kỷ.

- Mùa đông anh đến Rôma nhé, chúa tể của em! Em đã nói là em vẫn yêu anh. Anh đến chứ?…

Đại công tử bĩu môi. Đôi tròng mắt chàng nhấp nháy nụ cười tinh quái.

- Để làm gì?…Nếu muốn đánh bạt Tônlenđô, tái tạo lại những hồi ức tại phòng khách nhỏ ấy, thì…

Chàng cúi người, mỉm một nụ cười tinh quái, nhìn vào mắt tử tước phu nhân. Bà nhắm nghiền mắt, thở gấp gáp. Đôi bàn chân bà run rẩy từng đợt.

- Em là của anh, - bà thì thào.

- Thấy chưa! Phương bắc có làm cô nguội lạnh tí nào đâu!

Cơn khát nhục cảm trào lên môi Mikhorovsky. Mắt chàng nheo lại vẻ giễu cợt, nhưng cánh mũi đã phập phồng gấp gáp hơn. Chàng ngồi bất động, ngắm thân thể tròn trịa của Vêra, đôi bầu vú căng mẩy và nước da hồng hào của bà, máu trong người chàng như sôi lên. Chàng đã từng có người phụ nữ này, lúc này đây người phụ nữ ấy vẫn như xưa, đắm say, dâng hiến. Song không hiểu sao bây giờ vẫn có một hơi lạnh nào đó thổi vào chàng bất chấp cơn nồng nhiệt trong lòng.

Tử tước phu nhân đặt tay lên đầu gối chàng, khẩn khoản thì thào:

- Con mãnh sư của em! Anh nhớ không?…Em vẫn thường gọi anh bằng cái tên đấy. Mon Lion.( Con sý tử của tôi)

Nàng tỳ cả cánh tay kia lên người chàng, nửa người như treo trong không khí.

- Hãy bỏ vẻ giá băng đáng ghét kia đi! Nó kích thích em quá chừng, nhưng quá đủ rồi!…Nàng rít lên qua đôi môi đắm đuối như mê cuồng mím chặt.

Rồi nàng ưỡn cả người về phía sau như con rắn, kêu lên không kìm giữ nổi.

- Đừng nhìn em thế! Sao anh giễu cợt thế!…Mắt anh chấp chứa bao ánh thép, anh chẳng khác gì con sư tử nhìn miếng mồi. Anh thật đáng thèm muốn biết bao nhưng cũng thật đáng sợ!…

Đại công tử bật cười. Sự khinh mạn thoát ra qua giọng chàng:

- Vậy thì tôi tha cho cô đó, Vêra, khỏi những móng vuốt của tôi, ha, ha, ha!…

Giọng chàng vang ngân hoang dã.

Tử tước phu nhân tò mò vươn đầu lên, mắt thoáng một ánh chớp. Nàng nói khẽ hơn, nhưng đầy lo ngại:

- Có kẻ nào đó đang kiềm giữ anh… Hãy nói đi, ai vậy?…Một nữ chúa mới chăng?…Cô ta có đấy, em cảm thấy rất rõ.

Đại công tử dập tắt điếu thuốc. Chàng thấy đã quá đủ. Chàng đứng lên, bước lại gần tử tước phu nhân, mắt chàng rừng rực. Quả thực lúc này nom chàng thật đáng sợ. Đôi môi chàng nhăn, đầy giễu cợt.

- Vêra! - chàng gọi giật giọng.

Tử tước phu nhân nhổm người, vươn hai tay ra đón. Những viên kim cương trên những ngón tay nàng rung rẩy loé lên muôn sắc cầu vồng. Valdemar vồ lấy hai khuỷu tay nàng, điên cuồng bóp chặt. Nàng ngã xuống đệm tràng kỷ, thều thào bằng giọng mê đắm:

- Bây giờ thì màn sương hãy trùm phủ hai ta…

Valdemar nghiêng người thốt lên, giọng đã hoàn toàn bình tĩnh:

- Chỉ một mình phu nhân thôi. Tôi phải đi. Chúc bà vui vẻ ở kinh thành Peterburg.

Chàng buông tay bà ra và bước lui.

Vêra chồm dậy, ngồi lên. Mặt bà đỏ rực.

- Anh đi thật sao?!

- Vâng. Tôi đã hút xong thuốc rồi mà.

Chàng cúi chào, bước ra, khẽ cười mai mỉa.

Trong phòng lớn, bá tước Mortenski trẻ tuổi hỏi chàng:

- Bà chị họ của tôi đâu rồi, thưa đại công tử?

- Tử tước phu nhân Silva hiện ở trong phòng đỏ.

Mortenski nháy mắt tinh quái:

- Chị ấy lúc nào cũng xinh, phải không?

- Tô son hơi nhiều, cái đó làm hỏng những nét quý giá nhất, - Valdemar nhăn mặt đáp.

- Chứ ông còn muốn gì nữa? Ngoại tứ tuần rồi!

Đại công tử bước đi. Chàng bá tước trẻ bước những bước chân mềm mại như loài cáo về phía phòng đỏ

***

Chương 26

Vũ hội tưng bừng và náo nhiệt bắt đầu. Valđemar và bá tước Brôkhơvích cùng mấy người nữa dẫn đầu các điệu vũ.

Phòng khiêu vũ sặc sỡ mầu áo váy của các bà các cô xen những chiếc áo đuôi tôm màu đen của các ông, rực rỡ sắc hoa và kim cương trang điểm trên những mái đầu phái đẹp. Mùi nước hoa, mùi hoa được những chiếc quạt tay phe phẩy tạo nên bầu không khí ngào ngạt riêng biệt của vũ hội.

Những ánh mắt long lanh, những ngọc vàng lấp lánh, những đôi chân thon thả đi hài trắng nhẹ nhàng lướt nhẹ trên mặt sàn. Những thân hình phụ nữ mảnh mai duyên dáng ngả đầu vào vai những người đàn ông, dáng nghiêng của những mái đầu chứa đựng một vẻ nhục cảm nào đó ngấm nồng nàn vào máu, mà vẫn đẹp tuyệt vời. Cánh tay đàn ông trông thạt hãnh diện, những cánh tay màu đen của họ mạnh bạo ông lấy những tấm lưng mềm mại của các vũ nữ, như với vẻ chiến thắng đầy hào hùng. có những đôi vừa nhảy múa vừa thì thầm vào tai nhau những lời nồng nhiệt, như điệu valx vang động đang cuốn họ bay.

Sau khi nhảy với mấy tiểu thư quý tộc, Valđemar ôm lấy Xtefchia lao vào cơn xoáy lốc mê cuồng. và đến lúc ấy chàng mới hiểu hết sự kỳ diệu của điệu nhảy.

Lần đầu tiên, tay chàng được vòng quanh thân hình thon thả của nàng, được cảm thấy nàng gần gũi đến thế, duyên dáng đến thế, dâng hiến đến thế. Chàng ghì nàng rất chặt và cảm nhận niềm lạc thú khi nghe thấy tiếng tim nàng đang đập. Hơi thở thiếu nữ nóng bỏng thiêu đốt chàng. Chàng hơi cúi đầu xuống để được chạm khẽ vào làn tóc tơ mềm mại ấy. Đôi mắt dưới hàng mi hơi khép lại nhìn chăm chăm vào mái đầu xinh đẹp cài một nhánh cỏ chẻ ba màu trắng. Chàng trông rất rõ hàng mi dày và đôi má hồng mịn màng của Xtefchia, hình trông nghiêng tuyệt mỹ của nàng, đôi môi nóng ấm, chiếc cổ trắng nõn và đôi vai hé lộ sau lần vải. Một niềm say đắm trào dâng mãnh liệt trong lòng chàng. Chàng cũng cảm thấy rõ tác động mạnh mẽ của chàng tới thiếu nữ. Xtefchia nhảy đẹp và nhẹ nhàng, nhưng như mê đắm. Nàng không hiểu được phép mầu nào đang vây bọc lấy mình, nàng chỉ cảm thấy sung sưóng đến ngất ngây. Phòng vũ hội đèn nến sáng trưng, bao nhiêu hoa và tiếng nhạc trầm bổng đã khiến nàng loá mắt, nàng nhẩy say sưa, để hết tâm hồn vào cuộc vui chơi. Khi thấy Valđemar đang ở sát bên mình, nàng như bị một nỗi kinh hoàng đầy si mê chế ngụ. Nàng như đờ người ra trong vòng tay chàng, ngực nàng thổn thức những tình cảm chưa từng biết. Những cơn rùng mình bất an làm thân thể nàng run rẩy. Không dám nhìn, nhưng nàng vẫn cảm nhận rất rõ đôi mắt chàng đang thiêu đốt mình. Được tay chàng dìu đi, nàng như lướt trôi thoăn thoắt nhẹ nhàng trên ngọn sóng bao la của hạnh phúc. Cả hai người cùng múa đẹp như những nghệ sĩ thực thụ. Họ trang nhã và hợp với nhau đến nỗi trong đám đông nhiều đôi mắt bắt đầu đổ dồn vào họ. Niềm say mê như cơn xoáy lốc cuốn hút họ, vũ điệu của họ mỗi lúc trở nên đắm đuối hơn, kéo dài không dứt, khiến ánh mắt của khán giả chăm chú mỗi lúc càng hướng vào họ lâu hơn.

Nước mắt trực trào ra dưới làn mi của ông Ruđeski, ông khẽ thở dài. Không sao rời mắt khỏi đôi nhảy tuyệt vời kia, nhưng đồng thời cảnh ấy cũng khiến người cha đau lòng.

"Ta phải giằng nó ra khỏi chốn này, phải đưa nó trở về thôi!" - đầu ông ong ong những tiếng nói.

Muộn mất rồi!

Ông Ruđexki cảm thấy rằng đã quá muộn.

.........

Xtefchia tựa vào vai đại công tử. Ôm lấy vòng lưng mềm mại của nàng, đắm đuối nhìn nàng, dưới hàng mi khép nhẹ, ánh mắt chàng có thể khiến cho bao phụ nữ lạc lối. Xtefchia rùng mình, khép vội hàng mi dài. Công tử càng ôm nàng chặt hơn. Cả hai như trôi trên sàn nhảy.

Điệu Kotiniôn sôi trào nhịp sống. Những bông hoa được chuẩn bị bị sẵn để tung đã hết, người ta dứt vội những hoa cắm trang hoàng . Ngực Valđemar nom như một tấm giáp hoa, Xtefchia giống hệt một bó hoa, tiểu thư Rita, bá tước tiểu thư Mêlania, bá tước phu nhân Pođhorexki trẻ măng cũng phủ đầy hoa. Phòng vũ hội mang dáng vẻ một vườn hoa, phái đẹp nom hệt những bông hoa, với một vẻ mặt hồng hào rạng rỡ và những đốm sao lấp lánh trong mắt. Còn cánh đàn ông giống như những cánh bướm đen tíu tít quây quần bên những đóa hoa xinh đẹp nhất.

Một cơn say đắm cuốn lấy những người đang nhảy, nó biến thành một sự ngỏ lời nhau bằng những đóa hoa. Hương hoa ngào ngạt, niềm si mê và vẻ đẹp mê hồn dâng tràon trong ánh sáng muôn màucủa phòng vũ hội, khiến người ta bị vương vào một chiếclưới nguy hiểm, trong suốt như những sợi tơnhện mảnh mai nào đó trong thần thoại. Valđemar là người đầu tiên tỉnh táo, chàng kết thúc điệu Kolition bằng một khúc Mazur vang động.

Các bà các cô quá mệt tạm trốn vào các phòng khách nhỏ. Gia nhân mang thức uống mát ra mời. Xtefchia, hai công tước tiểu thư và Luxia chạy ra hàng lang. Đặt những ôm hoa trên hàng lan can, họ quạt lấy quạt để. Đúng lúc đó, một người hầu chạy lên cầu thang, ôm cả một bó hồng, cẩm chướng và phong lan, kèm theo lá dương xỉ có răng cưa, gã khuất vào sau cửa phòng vũ hội.

- Không hiểu hoa dành cho ai thế nhỉ? - Luxia thì thầm - Chắc là của Zanhexki tặng Barxki hẳn thôi.

Mấy người đàn ông vây quanh các tiểu thư. Một chàng đeo mục kỉnh nói với Xtefchia những lời tán tỉnh nhã nhặn. Sốt ruột, nàng cầm lấy hoa, lánh mặt vào phòng khách. Các tiểu thư khác cũng đi theo. Ngang qua dưới riềm mái , họ gặp Valđemar. Chàng mang trên tay đóa hoa tươi vừa được mang tới. Một niềm vui sướng sống động ánh lên trong mắt chàng. Chàng tách bó hoa ra thành hai phần, một phần nửa trao cho Xtefchia, nửa kia rắc lên người nàng như trong hội hoa. Chàng hạ giọng nói:

- Đây là tiết mục ngoài chương trình . Những đóa hoa này tặng tiểu thư, nhân danh cá nhân.

Những đóa hoa hồng nhung mịn màng vương vào những nếp váy dài bám vào cổ, vào vai Xtefchia, rơi xuống chân nàng. Một đóa lan mắc vào tóc nàng. Nàng đứng như trong một trận lũ hoa.

Valđemar biến vào nhà trước khi Xtefchia đang bàng hoàng chưa kịp ngỏ lời cảm ơn. Cả hai vị công tước tiểu thư kêu lên, ùa tới nhặt những đóa hoa rơi vương vãi trên mặt sàn, vui vẻ tung vào người Xtefchia. Nàng tỉnh cơn thảnh thốt, cũng ném lại. Cả ba chơi đùa như trẻ con. Chỉ mỗi mình Luxia đứng sững, như bất động nhìn ba cô gái đang tươi cười vui vẻ.

- " Đã dến thế rồi ư? ...... Đã thế rồi ư? " - Cô gái khẽ thì thầm trong tâm linh, kinh ngạc.

Tuy không thấy cảnh tặng hoa, nhưng phu nhân Iđalia cũng bắt đầu ghen với những thành công của Xtefchia. Cô gái được nhận toàn những thắng lợi. Đám thanh niên quý tộc tranh nhau xin được nhảy với nàng. Chung quanh nàng là một vòng người đông chật. Mệt mỏi nhưng rạng rỡ như rạng đông, nàng lướt khắp phòng như cánh bướm, như đóa hoa đẹp quyến rũ mắt nhìn. Phu nhân Iđalia nhận thấy rõ đại công tử đầy sôi nổi và hào hứng, chàng nhảy với Xtefchia quá thường xuyên và quá đỗi say sưa. Nhưng điều khiến nam tước phu nhân đau lòng hơn cả là Valdemar không hề ngó ngàng đến tiểu thư Mêlanhia.

Sau điệu Kotilion, trong phòng khách nhỏ, cả bá tước Barxki lẫn bá tước phu nhân Chvilexka đều đến gặp bà, cả hai đều cáu kỉnh công kích bà . Bá tước nói:

- Nam tước phu nhân đã vi phạm nguyên tắc của giới quý tộc khi đưa cái cô Rudexka ấy vào đây. Thật là quá đáng ! ça ressemble en peu mal ( Tiếng Pháp: Không còn ra thể thống gì nữa).

Những lời ấy khiến phu nhân Idalia bị xúc phạm. Bà không muốn người ta chỉ trích. Bà đứng nhìn xuống bá tước, đáp cỏng lỏn:

- Tôi không thấy gì quá đáng cả, bởi trong phòng nhảy còn nhiều cô còn thấp kém hơn Rudexka. Còn cô ấy, tuy chỉ là dame de compagnie của con gái tôi thôi, nhưng cũng có quyền được ưu đãi chứ.

Bá tước Barxki cao ngạo ngẩng cao đầu.

- Vâng! Về phía nam tước phu nhân và tiểu thư thì tôi không phản đối. Nhưng ở đây chung quanh cô Ruxexka tôi thấy có cả một sự ngưỡng mộ của giới thanh niên chúng ta. Điều đó quả là quá đáng.

- Đó là do sắc đẹp và thành công riêng của chúng tôi - phu nhân Idalia cắt lời.

- Idalia ! - Phu nhân Chvilexka lên tiếng, - Đừng có mà che chở cho con bé ấy! Ngài bá tước nói đúng lắm: Con bé ấy làm lu mờ hết các tiểu thư của chúng ta. Chị thật là thiếu cân nhắc khi đưa nó đến dự vũ hội.

Phu nhân Idalia nổi cáu:

- Nhưng tôi đâu thể để cô ấy lại khách sạn? Các vị có những điều trách móc thật lạ lùng!

- Nói chung chị đã thiếu thận trọng khi nhận con bé về Xuôđkôvxe, - bá tước phu nhân cũng cáu kỉnh thốt lên. - Cái nơi mà đại công tử thường xuyên lui tới thì lại đón một con bé đẹp như thế về!

Bá tước Barxki lo ngại, đưa mắt trách móc nhìn bá tước phu nhân.

- Permettez contesse ( Tiếng Pháp:Xin phép bá tước nhu nhân)! Tôi xin được bảo vệ cho đại công tử. Cô gái này không thể có ảnh hưởng lớn đến mức ta phải lo cho đại công tử. Cô ta không thể làm mờ được những ngôi sao của chúng ta, nhưng lại làm nảy sinh những mối lo ngại, làm băng hoại đạo đức thanh niên giời ta. Song, đối với cô ta đại công tử cũng có thể có những ham muốn này khác mà ta cũng dễ dàng bỏ qua: cô ta đẹp, đúng thế, đúng thế, nhưng ... ngay cả những vai hầu phòng lắm sự trong hài kịch chẳng đẹp lắm sao? Phu nhân hiểu ý tôi chứ ?

Đôi môi bự mỡ của bá tước phu nhân nhoẻn một nụ cười khoái trí với người vừa nói, bà nháy mắt với vẻ mặt hài hước.

Đột nhiên bá tước phu nhân Vizembergôva, từ nãy vẫn đứng ở cửa không ai để ý, bước ra giữa phòng , lên tiếng:

- Nhưng bọn gái hấu không được ai trao con gái cho dạy dỗ, không ai đưa chúng vào chỗ bạn bè, không ai chìa tay bắt tay chúng! sự so sánh của bá tước ít nhất cũng không hợp chút nào. Tiểu thư Ruđexka c est une fille jeunne, belle et très bien élevée ( Là một thiếu nữ trẻ, đẹp và có giáo dục) quả thực cô ấy đã át hẳn các cô gái của chúng ta bởi vẻ đẹp, sự duyên dáng , trí thông minh, dã cuốn hút đám thanh niên và ngay chính đại công tử nữa - chính điều đó khiến các vị không vừa ý. Có thể ca thán về cô ấy nếu các vị bực mình, có điều xin đừng có hạ nhục người ta, nhất là trước mặt có ái nữ đang được người ta dạy dỗ.

Bá tước phu nhân khoan thai quay lưng và đường hoàng bước ra khỏi phòng khách nhỏ, kéo theo sau dải lụa xanh biếc uốn lượn, sột soạt.

Bị tấn công bất ngờ, bá tước cáu kỉnh nhấm nhấm ria mép, rồi khi thấy phu nhân Idalia cũng bỏ đi, ông ta rít lên qua hàm răng nghiến chặt:

- Đồ điên!

Bá tước phu nhân Chvilexka nhún vai.

- Họ điên vì cái con bé Ruđexka đấy mà!

Cả hai trở lại phòng khiêu vũ.

Vũ hội kéo dài đến sáng. Điệu mazur cuối cùng trào dâng một< sóng âm thanh vang động, mang tiếng vọng có phần ngái ngủ của đêm hội rải khắp phòng khiêu vũ đã mỏi mệt, sàn nhà bớt phần bóng lộn, rải đầy những chiếc lá và cành đã héo nhàu, không màu, những đóa hoa dùng để trang trí đã bị dứt bẻ, mang dấu ấn riêng biệt của vũ hội vui đã mãn. Dường như trong những bức bích họa trên tường, giữa những loài cây cảnh trang trí, vẫn vương vấn những tiếng thở dài tiếc nuối, những nhịp cười và chút khao khát còn rơi rớt lại cùng tiếng nhạc.

Những cỗ xe ngựa tấp nập ở lối ra, xôn xao tiếng gọi của gia nhân và tiếng vó câu trầm đục.

Mặt trời lên, soi lóng lánh những nếp sơn bóng nhoáng của các cỗ xe, như tò mò nhìn vào cửa xe, chào những người đang ra về.

Nép mình trong một góc xe ngựa, ông Ruđexki trở về nhà, đầu cúi gục, mệt mỏi, đầy những ý nghĩ nặng nề.

Chương 27

Hội chợ triển lãm bế mạc. Phần lớn mọi người chuyển về Guenbôvitre, nơi sắp mở màn hội săn mùa thu. Lâu đài Guenbôvitre thừa chỗ cho khách. Valđemar đón họ với phong thái vương giả.

Sẽ tổ chức cuộc săn vây soi, săn hươu, lợn rừng và săn gà ngay trong vườn thú. Cả đội quân phục dịch cho cuộc săn của đại công tử nhộn nhịp chuẩn bị.

Viên trưởng phường săn Urbanxki thực hiện đầy đủ mọi mệnh lệnh của đại công tử, ông ra lệnh cho những người phó đến lượt những người này lại có trong tay hàng đoàn thợ rừng và những người đuổi thú. Đám quản khuyển giữ chặt cổ dề những con chó săn đuổi và những con chó giống jamnhic chuyên dồn cáo ra khỏi hang.

Những cỗ xe ngựa đủ loại dần dần tề tựu quanh sân trong lâu đài, đám giám mã tíu tít chung quanh những con ngựa cưỡi. Những người thổi kèn cưỡi ngựa đứng trong vòm cổng lớn xây bằng cẩm thạch, thổi những hồi kèn chào vang động báo tin khách trong vùng lân cận kéo đến. Đại công tử mời toàn bộ giới quí tộc đến Guenbôvitre.

Tất cả những cảnh tượng ấy nom giống như một cuộc hành quân. Đại công tử Mikhôrovxki, trong bộ quần áo đi săn, nom giống như một vị thủ lĩnh chủ chốt, có mặt ở tất cả mọi nơi. Chàng chào hỏi khách mới tới, đốc thúc những công việc chuẩn bị cuối cùng, thậm chí chàng còn trò chuyện với các vị tiểu thư và phu nhân đang tụ tập trong phòng ăn lớn, nơi cánh đàn ông đang dùng bữa sáng trước khi tiến vào rừng. Gần như chẳng ai chịu ngồi, ai cũng đứng, cầm đĩa mà ăn. Sự thoải mái ấy khiến mọi người đều thấy dễ chịu. Vẫn còn sớm, nên chỉ có các vị tiểu thư và phu nhân trẻ tuổi có mặt để tiễn trai tráng lên đường. Sau những lời tạm biệt ồn ào, những chiếc xe ngựa và những kỵ mã rời khỏi cổng lâu đài, kéo thành một chuỗi dài. Tiễn họ là tiếng kèn đồng, như thể tòa lâu đài muốn gửi tiếng đồng để cổ vũ thêm đội quân của mình bước vào trận đánh.

Đại công tử cưỡi ngựa, sau lưng chàng là gã trợ thủ Jur mang đạn và hai khẩu súng săn. Valđemar đeo một khẩu súng lục trong bao da và một lưỡi dao găm trong bao bạc. Con chó Panđur to tướng trang trọng chạy bên chân ngựa của chàng, hình như nó cũng hiểu được tầm quan trọng của cuộc săn.

Đầu tiên, mọi người tiến đến những khu rừng gần nhất. Ở xa chúng thấp thoáng kéo thành một đường màu đen, càng tiến đến gần chúng càng cao lớn mãi ra. Từ chốn sơn lâm hoang dã thẳm sâu thoảng ra mùi của bao loại muông thú. Đoàn người tiến vào rừng và bắt đầu săn ngay từ khu rừng già đầu tiên.

Cuộc săn vây chó sói đã mang về thắng lợi thật to lớn. Trong đợt đầu, Valđemar không nổ súng lần nào, nhường cho khách những vị trí bắn tốt nhất. Đến lần sau chàng mới hạ được một con sói gộc lúc nó đang chạy lẩn mình giữa những bụi cây. Viên trưởng phường săn Urbanxki cùng với hai thực tập sinh cũng tham gia săn. Một trong hai người phó phường săn chỉ huy chung việc bố trí người săn đuổi, còn người phó thứ hai thì điều khiển lũ chó săn. Nhưng chỉ đạo chung vẫn là đích thân đại công tử. Mọi người chuyển sang một khoảnh rừng khác, nơi thường có nhiều nai.

Rừng thông rậm rạp với những thân cây cao vút, ken đầy những bụi cây lá phiến, rì rào nghiêm trang, nhưng bên trong thật phong phú sắc màu. Những chiếc lá màu vàng và đỏ lặng lẽ rơi xuống mặt đất, gần như không một tiếng động. Đây đó đỏ rực những bụi việt quất, những chiếc nấm từ dưới lớp rêu nhô lên những tán tròn múp míp. Những vệt nấm rút đỏ, nấm dắt vàng, nấm sữa hồng, phủ đầy sương, tạo thành những hình thêu đẹp trên thảm rêu. Mùa thu hào phóng ban phát cho rừng tất cả những gì chứa đựng trong trời đất vào tiết này hàng năm. Những sợi tơ trời trắng nõn vương vào thân thông vàng mơ, phất phơ trong không khí thành những dải dài màu bạc, quấn quanh các chùm lá thành những tấm mạng nhện bao phủ khu rừng. Cùng với hằng hà sa số những sợi tơ trời ấy là một nỗi ưu tư bỗng dưng tràn ngập, như những bản xônát mùa thu. Thiên nhiên mang vẻ lặng lẽ yên hơi nặng nề, một sự yên ả, một sự thản nhiên và nghiêm trang kỳ lạ, dường như muốn nhắn nhủ: "Thế là ta đã tới được chỗ kết cục một cách hạnh phúc rồi!"

Một cơn rùng mình chạy lan lan khắp các thân cây cổ thụ trong nỗi lo âu trước mùa đông đang đến. Lá và hoa cùng mọi loại thảo mộc cảm thấy giờ kết thúc đang đến gần nên mặt vàng thân úa. Chúng vẫn còn mỉm cười với vầng thái dương, nhưng đã là nụ cười vĩnh biệt, đau đớn, trong tiếng xào xạc luyến nhớ về tháng năm hoàng kim đã vĩnh viễn lùi xa. Chỉ những loài nấm là vẫn ngoi lên tươi tốt, không hề muốn nghe nói tới mùa đông; chúng vừa mới được chào đời, vẫn đang tràn đầy bao dự định.

Hôm nay, rừng thật phong phú sản vật, sau khi bố trí xong thợ săn, một hồi kèn đồng vang lên báo hiệu cuộc săn đuổi bắt đầu, rồi sau đó bầu không khí im lặng bao trùm. Cả hàng xạ thủ như đứng chết lặng, chỉ có tiếng những tán thông dầy lá reo vi vút trên đầu, trong một giai điệu đều đều là khúc hát ru của rừng, chỉ có những chiếc lá khẽ xào xạc rơi xuống đất, và đôi khi có tiếng chim nào chợt cất lên lảnh lót giữa đám lá cành. Hàng người được bố trí dày đặc, gần như sau mỗi thợ săn có một tay súng đứng chờ.

Valđemar đứng dưới một cây thông cổ thụ. Chàng giương súng trong một tư thế sẵn sàng nhả đạn, cây súng thứ hai tựa vào gốc thông. Chàng không thích có người hầu sau lưng; gã Jur, trợ thủ của chàng, người cao lớn, đứng cách đấy một quãng, có nhiệm vụ lấy xác những con thú bị chàng bắn hạ sau mỗi đợt nổ súng.

Cuộc săn đuổi đã bắt đầu từ một nơi rất xa đấy, những người đi săn không hề nghe thấy gì. Rừng im tiếng, như chuẩn bị đón chờ loạt tiếng nổ sẽ bùng lên. Valđemar tựa lưng vào gốc thông, không chú ý lắm đến khoảng tối đen trước mặt. Đôi mắt chàng không còn mang vẻ giễu cợt và châm biếm độc địa thường ngày, chúng ẩn đâu đó rất sâu, thay vào chỗ chúng là vẻ trầm tư thoáng sắc nhớ nhung. Đôi môi dày dặn hơi có vẻ nhục cảm căng dài ra thành một đường cương quyết, như sẵn sàng đối địch, và qua nỗi nhớ nhung thỉnh thoảng lại có một ánh chớp dữ dội lướt qua đôi mắt. Và những khi ấy hàng lông mày tạo thành một vòng cung hung bạo. Chàng như đang ngẫm nghĩ điều gì, đang cân nhắc điều gì, có thể đang mơ ước đến một điều gì đó... Nhưng trên mặt sóng ước mơ ấy hẳn có những ghềnh đá thù nghịch nào đó. Chúng gây nên những bóng đen đầy đe dọa trên vẻ mặt và trong ánh mắt chàng.

Đột nhiên chàng tươi lại, như thể có tia nắng mặt trời nào vừa rọi đúng đầu chàng. Một nét cười thoảng qua môi chàng. Chàng thì thầm gần như âu yếm:

- Xtefchia...

Gió thổi, những chiếc lá cây vàng ruộm đu đưa nhè nhẹ, và những ngọn thông cao vút ầm ào nhiều hơn, vài tiếng chim lảnh lót rơi giữa không trung.

- Xtefchia... Xtefchia... - những cây cối chung quanh và những tiếng chim kia như thì thầm nhắc lại.

Từ xa vẳng lại tiếng mõ lốc cốc và tiếng tù và, tiếng hú hét kéo dài. Cuộc săn đuổi đang tiến lại gần.

Chỉ một lúc tập trung chú ý nữa... Có tiếng vó nặng nề, trầm đục, tiếng cành gẫy răng rắc, rồi Valđemar nhìn thấy một con hươu sừng to lớn lao ra từ chỗ bên cạnh. Con vật phóng qua lùm cây bằng bước chạy nặng nề, đầu ngửa ra, phiến sừng với những nhánh tua tủa ngả trên cổ.

Valđemar nhắm, nhưng không nổ súng, chàng nhường phát súng đầu cho công tước Zanhexki. Công tước vội nâng súng lên ngắm, nhưng con hươu thấy động, quay người tại chỗ, ngoặt sang hướng Valđemar. Zanhexki bắn cả hai viên từ hai nòng - trượt! Con hươu ngấc đầu, vừa chảy máu vừa tiến lại gần đại công tử.

Valđemar nổ súng, nhằm vào ngực, bắn liền hai viên. Con vật to lớn rống lên, bị thương nặng, cố chạy tiếp.

Brôkhơvích kết thúc việc bắn hạ con hươu. Công tước Zanhexki tự nhủ thầm:

- Đại công tử mơ màng quá, bắt đầu bắn trượt rồi!

Những tiếng súng nổ vẫn không ngừng, cả hàng người đều bắn.

Vài con hươu ngã gục, đàn thú càng túa ra nhiều hơn. Đại công tử bắn hạ được khá nhiều, chung quanh chàng xếp một vòng xác thú đáng kể.

Khi đám người xua thú đã tiến lại sát gần; những người đi săn tụ tập lại xung quanh công tước Gierstorf. Ai cũng kể lại chiến công của mình.

- Tôi bắn nhiều nhất, - Treska kêu lên.

- Thế ngài hạ được mấy con?

- Mấy à?... Chắc là cũng có... Ồi, tôi cũng không biết nữa! Chốc nữa hẵng tính.

- Thưa các ngài, xin chú ý! Tôi cho rằng ngài Trestka muốn bớt cho chúng ta một chú thỏ để tăng chiến lợi phẩm của mình! - Brôkhơvich vui vẻ nói to.

Trestka nổi cáu.

- Với cậu thì tớ không thể làm thế được, bởi khi ấy cậu sẽ lộ mặt là người bắn kém nhất!

- Xin lỗi nhé! Tớ hạ được sáu thỏ, một sói, một sơn dương. Dẫu sao cũng còn hơn cậu, chỉ được mỗi một con cáo quèn với hai chú thỏ xám.

- Cả hai ông đều bắn giỏi và hạ được nhiều thú đấy, - công tước Gierstorf dàn hòa.

Bá tước Barxki tiến lại gần Valđemar.

- Ta chờ các tiểu thư đến cùng ăn sáng chứ? - Ông khoác tay chàng lên tiếng hỏi.

- Hẳn rồi, họ sắp đến bây giờ đấy.

Bá tước kéo chàng sang một bên.

- À propos. Xin ông nói cho tôi biết... hay đúng hơn, xin ông hãy làm ơn xác định rõ mối quan hệ của cô... comment donc! Cô Ruđexka, với chúng ta.

Valđemar sững người như bị sét đánh, cơn giận sôi trào trong lòng, chàng nghiêm khắc nhìn bá tước và hỏi lại:

- Quan hệ gì kia? Tôi không hiểu!

- Ah Dieu! Kìa đại công tử! Tôi muốn ông giải thích rõ vị trí của cô gái ấy giữa chúng ta.

- Cô ấy là cô giáo của Luxia Elzonôvka, đồng thời là một người bạn... một người bạn thân.

- Không phải thế, chuyện đó tôi cũng biết... Nhưng cô ta hình như còn được những đặc quyền gì đó cao hơn thế do các vị ban cho, thì phải?... Cô ta được coi ngang hàng với các tiểu thư giới quí tộc chúng ta hay sao?... Nhưng Ruđexka đứng ở nấc thang hơi thấp so với tầng lớp cao quý của chúng ta đấy... hơi thấp!

- Xin lỗi ngài, nhưng cái tầng lớp cao quý chúng ta, như ngài nói, lại là một khái niệm rất tương đối và đòi hỏi phải lý giải rất nhiều, - Valđemar ngắt lời.

Bá tước nhăn mặt, lấy lại dáng đứng cho trang trọng.

- Ở môi ông, những tiếng ấy hình như hơi có vẻ giả tạo đấy, đó thật là một giọng điệu không thích hợp không xứng với hậu duệ của một trong những dòng họ cao quý nhất thuộc giới quý tộc chúng ta.

- Thưa bá tước, tôi không phải là kẻ cuồng tín về đẳng cấp. Tôi đánh giá cao dòng họ mình, những không mê muội thành kính nó. Tôi nghĩ dấu ấn của sự cao quí là ở hạnh phúc, chứ không phải ở gia huy, bởi các dòng họ khác trong nước cũng mang gia huy tương tự thế này.

- Nhưng ông mang trên gia huy chiếc mũ tước công mà những kẻ khác không có.

Valđemar nhoẻn một nụ cười khó chịu, giễu cợt.

- À!... Thì ra thế?... Ở tôi là chiếc mũ tước công, ở bá tước là chín chiếc gậy?... những thứ đó tạo nên sự cao quí? A! Nếu vậy thì quả là tiểu thư Ruđexka không thể sánh nổi với chúng ta, cũng như chị em nhà Sêriga, ông Giơnhin và những người khác - những người được coi là thuộc giới ta, cũng chung đụng với chúng ta, nhưng trong gia huy lại chỉ được mang có năm chiếc gậy.

Bá tước nhìn chàng tò mò nhưng giận dữ.

- Tôi không hiểu sự phẫn nộ của ông.

- Còn tôi, xin bá tước thứ lỗi, tôi không hiểu nổi toàn bộ câu chuyện giữa chúng ta.

- Valđemar phẫn nộ, chàng không che giấu điều đó, không cần giữ ý nữa.

- Dẫu sao tôi vẫn cố gắng tìm cách thuyết phục ông.

- Không, thưa bá tước, chẳng ích gì đâu. Xin chớ nhọc công vô ích.

Barxki nói tiếp, vờ như không nghe:

- Dấu ấn của chúng ta không nằm ngay trên gia huy, nhưng vẫn chứa đựng ở truyền thống. Cái mà thế giới gọi là giới quí tộc, ở ta vẫn đòi hỏi một sự trân trọng, thậm chí một sự cưng chiều. Chúng ta không được quên điều ấy! Không được đem những nhân tố ngoại lai vào giới chúng ta, gây nên những trận đau đầu, làm tê liệt những quan điểm của chúng ta, những xu hướng thiêng liêng của chúng ta, không có quyền quên điều ấy!

Bá tước giơ ngón tay trỏ lên ngang mặt, chĩa ánh mắt nhọn như lưỡi lê vào Valđemar, dằn giọng nhắc lại:

- Không có quyền!

"Thật là một thằng ngu sôi nổi!" - Valđemar nghĩ thầm. - "Bệnh nhức đầu... làm tê liệt... chất men!"... Những thứ đó thì liên quan gì tới tiểu thư Ruđexka? - chàng nóng nảy nói to thành tiếng.

- Ồ, có chứ! Khả năng nữa là khác. Cô ta chính là nhân tố...

- Có thể khiến chúng ta mắc chứng đau đầu chắc? Ha ha!... Xin ngài hãy tin rằng, nếu có ai đó làm kẻ khác đau đầu, thì chắc chắn là chính chúng ta khiến cô ấy đau đầu, chứ không phải ngược lại.

Bá tước cựa quậy không yên vì bị chạm nọc.

- Trước hết, chúng ta cần cách ly những kẻ như thế thật xa, không trực tiếp đưa họ vào giới ta. Điều đó khiến mọi người bất an, gây sự thiếu tin tưởng trong giới.

- Tất cả những... lời cửa miệng trống rỗng mà bá tước vừa nói không được áp dụng ở nhà chúng tôi! Ở gia đình tôi và trong vùng quanh đây, tiểu thư Ruđexka được đánh giá rất cao và cô ấy hoàn toàn xứng đáng được tôn trọng, chúng tôi cố gắng đối xử với cô ấy theo cách xứng với tư cách của cô. Chúng tôi muốn cô ấy không cảm thấy mình là kẻ xa lạ, và bất cứ ai đến nhà chúng tôi nhất thiết cũng phải tuân theo điều ấy.

Valđemar nói bằng giọng cộc cằn, không cần giữ lễ độ nữa.

Chàng không còn quan tâm đến việc bá tước đang là khách của chàng. Tính nóng nảy bẩm sinh chế ngự chàng như một cơn giông tố. Nhưng hình như bá tước không hiểu những lời chàng vừa thốt ra, ông ta không muốn mếch lòng, bởi ông ta vừa muốn chinh phục được đại công tử vừa muốn thắng trong cuộc tranh luận này.

- Tôi không muốn xúc phạm đến tư cách của cô gái ấy, elle est biên tenue (Tiếng Pháp: Thậm chí cô ta cũng có tư cách), và quả thực trong quyển danh bạ của Nhesiexki cũng dành một góc nhỏ cho cái họ Ruđexki. Mon Dieu! Thì ngay trong đám gia nhân của chúng tôi cũng có kẻ mang những cái họ được ghi trong danh bạ. Nhưng những kẻ ấy đâu thể được xếp vào cùng loại với chúng ta, đâu thể cùng vui chơi với chúng ta, cùng chuyện trò trong phòng khách ...

- Ngài bá tước, xin ngài chớ làm tôi phải rời bỏ vai trò một chủ nhà mến khách bằng những lối so sánh kiểu ấy! Cái cách đó khiến tôi nổi giận đấy! Nếu ngài còn theo lối đó, tôi buộc phải báo trước cho ngài hay rằng hôm nay, cùng tham dự bữa trưa với chúng ta, sẽ có viên quản gia, người trưởng phường săn và chánh quản trị lâu đài riêng của tôi. Và ngài, thưa bá tước, vì lòng kính trọng tôi và ông nội tôi, ngài sẽ phải chìa tay ra bắt tay họ. Còn về tiểu thư Ruđexka thì vai trò của cô ấy giữa chũng ta đã được xác định rất rõ, không thể nào hạ thấp cô ấy mà không hạ thấp phẩm giá của… chính chúng ta.

- Xin lỗi ngài! Tôi chỉ nói dưới giác độ truyền thống. Những kẻ như cô ta lây nhiễm cho chúng ta. Chúng tôi có chứng cớ ngay ở bản thân ngài: ngài chẳng quá nhiệt thành biện hộ cho cô ta đó sao! Tôi không phản đối rằng có thể đặt vấn đề về các cô gái như thế, tôi không phản đối... nhưng, theo cách khác kia. N’est - ce pas?(Tiếng Pháp: Không phải sao?)

- Kìa ngài! - Đại công tử hét lên.

- Pardon! Nhưng cô ta là một phần tử không thích hợp trong giới chúng ta, elle n’est pas nous!(Tiếng Pháp: cô ấy không phải dành cho chúng ta) Không nên gần gũi và thân mật với cô ta. Cô Ruđexka, đối với chúng ta - là một con hủi!

Valđemar lao tới, cuồng nộ. Những lời sắc nhọn, phỉ báng đã chực tuôn ra, sắp trào ra, sắp bật khỏi môi chàng. Bá tước cảm nhận điều đó, đột ngột quay phắt lại với mấy người đàn ông đang đi tới. Cùng lúc đó trên con đường xuyên rừng chợt vang lên tiếng vó ngựa và xuất hiện một cỗ tứ mã kéo chiếc xe đầy ắp tiếng chuyện trò: các tiểu thư đã đến. Những người đi săn chạy vội tới đỡ họ xuống xe. Sự có mặt của phái đẹp và niềm hi vọng được ăn bữa sáng do các cô mang đến khiến mọi người vui vẻ.

Không thèm để ý đến ai. Valđemar hất khẩu súng săn ra sau lưng, bỏ đi vào rừng, giữa những cây thông và những khóm cây thấp đã úa vàng. Mắt chàng loáng lên những ánh chớp dữ tợn, môi đầy vẻ giễu cợt.

Thấy thế, Brôkhơvích đuổi theo chàng.

-Valđy, anh đi đâu thế? Các cô đã đến rồi, bữa sáng đang tỏa khói trong trại. Mình đói ngấu như con sói mà mình vừa hạ.

- Đi ăn đi, và thay mình lo cho mọi người. Đừng quên vỗ béo cho cái lão... độn ấy!...

- Ai? Barxki ấy à?

- Cậu đoán đúng đấy.

- Kìa cậu! Trong số chúng ta đây chỉ có mỗi một lão độn thôi, mình đoán trúng thì có gì là lạ.

- Được rồi cậu đi đi.

-Sao cơ?

- Mình muốn ở lại đây một mình.

- Thật là ngây thơ đến đáng ca ngợi! Thiếu cậu thì đằng kia còn ra làm sao nữa?

- Thôi đi!

Brôkhơvích tóm lấy tay Valđemar.

- Valđy, nghe tớ nói đây! Nếu như cậu yêu mến tớ và muốn trả miếng Barxki thì nên trở lại. Không làm gì hắn cả, những cũng chẳng thèm quan tâm chút nào đến hắn, đó sẽ là hình phạt tốt nhất cho lão thộn ấy. Tớ không biết lão hành hạ cậu về việc gì, tớ cũng ngạc nhiên không hiểu sao lão lại làm thế, bởi như vậy là lão đã xóa sạch cơ hội của chính con gái lão - mà ngay trong điều kiện bình thường cơ hội ấy cũng đã rất mỏng manh. Nhưng tớ không nhận ra cậu nữa đấy, Valđy ạ! Ngày trước thì tự cậu cũng có thể thản nhiên quay lưng lại với lão Barxki. Qua việc cậu nổi cáu, tớ cảm thấy quả đã có chuyện gì đó nghiêm trọng lắm xảy ra.

- Cậu nói phải! Chính cái lão chỉ biết tước hiệu và hợm mình đến mức ngu ngốc này đã khiến tôi phát cáu.

…

Hai người quay trở lại với các bạn vừa đúng lúc. Chiếc xe thứ hai chở đầy các tiểu thư cùng chiếc xe ngựa Mỹ vừa đến.

Bữa sáng trôi qua vui vẻ, nhưng không kéo dài, bởi Valđemar đang vội.

Người ta đề nghị mỗi một tiểu thư tự chọn lấy một người bạn đứng phục cùng vị trí. Bá tước phu nhân Vizembergôva mặt rạng ngời vội chạy đến với Valđemar. Chàng duyên dáng cúi chào phu nhân, hài lòng vì bà đã vượt trước tiểu thư Melanhia, người trong bữa sáng đã không úp mở hứa trước với chàng cái ân huệ ấy. Khoác tay bá tước phu nhân, Valđemar lo cho Xtefchia. Nàng đang đứng với Luxia phía bên, nhằm họng súng vào một cây thông lớn. Trong đám đàn ông, bá tước Barxki đang mưu mô gì đó, hẳn là điều bất lợi cho Xtefchia. Nỗi lo lắng của chàng khiến bá tước phu nhân để ý.

- Monsieur, vous me troublez!(Tiếng Pháp: Ông làm tôi lo) Hình như ông không hài lòng về sự tháp tùng của tôi thì phải.

- Trái lại, thưa bà, tôi hết sức hân hạnh. Nhưng không phải mọi người ai cũng đã ghép đôi xong, việc này chậm chạp quá.

Bá tước phu nhân đưa mắt liếc nhanh sang đại công tử, rồi nhìn theo hướng mắt chàng.

- A, tôi hiểu rồi! Luxia và tiểu thư Xtefchia chưa có đôi! Sao họ không tự mình lựa chọn nhỉ? Chắc chắn nhiều người đang hi vọng ở họ. Tôi sẽ nháy mắt ra hiệu cho Giơnhia, hẳn anh ta phải hàm ơn tôi lắm.

Valđemar vui vẻ hôn tay vị phu nhân xinh đẹp.

- Không cần thiết nữa đâu, thưa bà, Jurếc đã lo việc đó.

- À, vâng.

Brôkhơvích mỉm cười thân thiện với Xtefchia để nàng chọn anh. Nàng vui vẻ đồng ý, họ cùng Luxia bước đi.

Barxki gườm gườm ngó theo.

- Vụ bắt cóc Xabinka! - lão mỉa mai - Brôkhơvích quên là vẫn còn những người phụ nữ khác.

Zanhexki mỉm cười.

- Kìa ngài bá tước, đúng hơn là bắt cóc chị em sinh đôi dính nhau, bởi hai tiểu thư bao giờ cũng như bị khâu liền vào nhau ấy thôi!

Barxki không thích bị kẻ khác phá rối. Lão nhìn từ trên cao xuống Zanhexki, nói chua ngoa:

- Thôi, ông hãy vào vị trí đi là vừa. Con gái tôi đang chờ!

Mọi người đều lên các xe ngựa mui trần để đi đến khu rừng khác. Một số vị phu nhân cùng tiểu thư Rita cũng tham gia săn. Nhưng đợt săn lần này với sự tham gia của phái đẹp không mấy thắng lợi.

Xtefchia, Luxia và Brôkhơvích đứng gần đại công tử chuyện trò cởi mở, thậm chí nhiều lúc còn nghe tiếng cười lanh lảnh của bá tước phu nhân Vizembergôva. Cả hàng người xì xầm chuyện trò. Những phát đạn thường nổ vào khoảng không nhiều hơn là trúng vào thú rừng, nhưng số thú bị hạ cũng không ít. Trong đợt săn, đoàn người dồn đuổi xua ra cả một bầy lợn rừng, chúng hồng hộc nện móng lao thẳng về phía những người thợ săn. Tiếng súng nổ liên tục không dứt, nhưng những người bắn quá hăng máu nên thường bị trượt. Một con lợn độc to tướng chạy thẳng về phía công tước Zanhexki. Nước chạy gần, lắc lư hai sườn bết đầy nhựa cây đen kịt, những chiếc nang to tướng ánh lên trong cái mõm há hốc vì điên cuồng của con thú. Công tước không bị mất bình tĩnh, ông khoan thai ngắm và nổ súng. Viên đạn sượt qua lưng con vật, không làm gì được nó. Nổi điên, nó hộc lên, phóng nhanh về phía trước. Người ta nã vào nó hai phát đạn nữa, viên đạn của công tước Gierstorf bắn trúng chân, Barxki bắn thủng tai con thú. Mõm nó sùi bọt, đảo cặp mắt đỏ ngầu nhìn quanh rồi lao thẳng vào Xtefchia, với tốc độ rất nhanh, vừa chạy vừa hộc lên những tiếng khủng khiếp.

Xtefchia sững người vì kinh hoảng, nàng tái mặt, nhưng không mất hết bình tĩnh, nàng lấy thân mình che cho Luxia và bước lui. Hàng ngũ các tay súng náo động. Kinh hoàng, Brôkhơvích thét bảo Xtefchia chạy trốn, còn chính anh cũng quay lưng định chạy. Công tử Mikhôrôvxki đứng sững, mặt tái nhợt, dữ tợn, nhưng vẫn bình tĩnh.

Đúng vào giây phút cuối cùng, giữa nhưng người thợ săn đứng thuỗn người thảng thốt nhìn con lợn độc hăng máu lao vào Xtefchia, thì Valđemar đột ngột lao tới nhanh như cắt gạt nàng ra sau một gốc thông, rồi nhảy bổ vào con thú, vung dao găm đâm một nhát khủng khiếp vào đúng tim nó. Bị một đòn chí mạng, con lợn rừng ngã vật ra cỏ, phun ra một vòi máu đen kịt, thân mình nó rùng lên giãy chết, rồi hoàn toàn bất động.

Vẫn cầm chặt con dao đẫm máu, Valđemar đưa tay gạt ngang vầng trán tái nhợt đẫm mồ hôi. Mắt chàng dữ dội, môi vẫn mím chặt. Chàng nhìn con lợn rừng vừa chết rồi bước nhanh đến bên Xtefchia. Nàng đã phần nào bình tĩnh, mặt vẫn còn tái, nhưng mắt nhòa lệ long lanh ánh lửa, cùng Luxia bước về phía chàng. Ném lưỡi dao găm xuống đất, Valđemar vồ lấy hai bàn tay thiếu nữ. Đôi mắt thảng thốt của chàng nhìn nàng. Chàng thốt lên câu hỏi nghẹn ngào:

- Tiểu thư có sợ lắm không?... Lạy Chúa tôi! Thật là một trường hợp khủng khiếp!

Nàng nồng nhiệt xiết tay chàng.

- Cảm ơn ông... Ông đã liều chết cứu tôi... Điều đó... tôi không bao giờ quên...

- Tôi vừa trải qua một giây phút kinh hoàng!... Thôi ta đừng nhắc đến chuyện đó nữa.

Những người thợ săn và các bà các cô đến lúc này mới thoát khỏi cơn bàng hoàng, hoảng hốt và kinh ngạc. Sự can trường của đại công tử khiến mọi người kính phục. Brôkhơvích lấy lại bình tĩnh trước tiên, nhưng anh có phần xấu hổ. Mọi người đều bước lại bên cây thông chúc mừng Xtefchia thoát nạn và ca ngợi lòng dũng cảm của đại công tử. Họ thán phục bắt tay chàng, nhưng nhìn chàng tò mò. Nhất là đám phụ nữ, hết đưa mắt nhìn chàng lại chuyển sang nhìn Xtefchia, Brôkhơvich an ủi Luxia vẫn còn đang trong cơn thảng thốt. Bá tước phu nhân Vizembergôva xiết chặt tay đại công tử.

- Vainquer! Maintenant vous l’avez prise, elle vous appartient!(Tiếng pháp: Hỡi người chiến thắng! Bây giờ ngài đã chinh phục được nàng, nàng sẽ thuộc về ngài!)

Đại công tử đặt một chiếc hôn lên tay bà.

Sau lúc mặt trời lặn, đoàn người đi săn trở về trong tiếng kèn đồng chào đón và tiếng nhạc vang rền của dàn nhạc đang chơi trong dãy nhà cầu.

***

Chương 28

Buổi tối, lâu đài sáng rực ánh điện. Những bức tường hình tròn lắp kính của khu vườn ấm mùa đông long lanh ánh sáng và màu xanh tươi mát của cây cối. Trong phòng tiệc lớn, một chiếc bàn bày theo hình móng ngựa đủ chỗ cho hơn trăm người ăn, chìm ngập trong hoa, trong ánh đèn và vẻ sáng long lanh của những bát đĩa cốc tách tuyệt vời. Từ phòng tiệc có những bậc thang bằng sắt quanh co dẫn tới khu vườn ấm mùa đông, từ đó vẳng lại tiếng rì rào khe khẽ của đài phun nước và những thác nước nhân tạo. Những bậc thang cài những vòng hoa được soi sáng bởi từng chùm đèn thủy tinh mầu làm theo hình hoa uất kim cương, nom như chiếc cầu nối thần tiên dẫn từ phòng tiệc tới chốn bồng lai - ta có thể gọi khu vườn tuyệt mỹ này bằng cái tên ấy. Những toán gia nhân đông đảo, mặc đồng phục trang nhã, mùi hương hoa nồng nàn, một bầu không khí đặc trưng nào đó - tất cả những thứ ấy khiến cho người ta như say.

Dạo bước trong những căn phòng thần diệu ấy, Xtefchia như đi trong mộng. Mắt nàng khẽ nheo lại trước muôn vàn của cải giàu sang và cách bài trí trang nhã. Thiếu nữ thấy lòng lâng lâng, như bị kích thích, khắp nơi khắp chốn quanh nàng đều toát ra vẻ hấp dẫn, mỗi lúc một mạnh thêm.

Bá tước tiểu thư Melanhia và cha đẻ của cô lại bị ru đưa trong những ấn tượng khác. Cô thầm hứa sẽ dùng mọi cách để trở thành bà chủ của tòa lâu đài này. Bá tước tiểu thư nhìn đại công tử đầy sùng mộ, gần như hạ mình, chính điều ấy càng khiến chàng bực bội và càng xa cô hơn. Còn bá tước thì dương dương đi khắp lâu đài, ngẫm nghĩ về hiệu quả một khi những triệu bạc của ông ta được gắn thêm vào lâu đài sang trọng này.

Cũng có thể ông ta đang cố tìm xem nơi đây còn thiếu những gì. Mọi thứ đều khiến ông ta thán phục, nhưng cái gu tinh tế trong việc bài trí tòa dinh thự khiến ông nghĩ là nó vẫn còn quá khiêm nhường.

Trong bữa trưa bá tước rất bực mình, vì đại công tử đã giới thiệu viên quản gia, người trưởng phường săn và chánh quản lý lâu đài của chàng theo cái cách khiến cho tất cả cánh đàn ông đều phải bắt tay họ, và bá tước cũng không thể nào làm khác được. Nhưng rồi những thứ rượu vang ngon lành đã làm cho bá tước bớt bực bội, rượu Sămpanh lại hỗ trợ thêm, và đến cuối bữa tiệc bá tước hoàn toàn chấp nhận sự hiện diện của những người ấy. Ông chỉ còn thầm dự định rằng một khi trở thành nhạc phụ trong toà lâu đài này, ông sẽ ra một số điều kiện nhất định về việc tiến hành cải cách đẳng cấp - việc mà đại công tử có vẻ không hiểu biết mấy.

Trong bữa ăn, dàn nhạc chơi ngoài bao lơn. Lâu đài, khuôn viên, dãy bao lơn và khu vườn hoa kiểu Anh đều được chiếu sáng rực rỡ, thậm chí dòng sông cũng trôi xuôi trong ánh lửa đèn được bố trí trên hai bên bờ, trong khu vườn thú và trên các thuyền bè. Những ngọn đèn nhiều màu trang hoàng cho những bậc thềm cẩm thạch dẫn xuống bến sông, những thảm hoa và những đại lộ đầy hoa. Những dây đèn nho nhỏ lắc lư trong đám lá cành và giăng thành những tấm thảm màu bên trên các đại lộ. Trong các thảm cỏ cũng lấp lóa ánh đèn, hệt như hằng hà sa số những đốm lửa lang thang. Những thác nước nhân tạo được chiếu sáng bằng pháo hoa thăng thiên bắn vọt lên trời.

Sau bữa tiệc không ai ở lại trong lâu đài. Người thì tản ra các đường đi dạo và những bồn hoa, người đi thăm những đài phun nước và những bể chứa phủ đầy hoa, mỗi bể được chiếu sáng bởi một loại pháo bông có mầu riêng. Những tia nước phun xòe ra trên cao óng ánh như cầu vồng. Nhiều người bước xuống những chiếc thuyền trang hoàng bằng muôn tràng hoa lá và những ngon đèn đủ màu. Chiếc du thuyền “Xtefnhia” được trang trí toàn những ngọn đèn màu đỏ tươi và những tràng hoa hồng xoã dài xuống tận mặt nước.

Dàn nhạc thứ hai - dàn nhạc của nhà máy - đang chơi trong nhà hóng mát trên bờ sông. Cụ Machây cũng lang thang dạo bước quanh vườn, và khi nhận thấy chỗ nào cũng đẹp hơn xưa cụ lại lắc đầu buồn bã. Cụ không muốn đoán xem những thứ tuyệt diệu này là vì ai, song cụ vẫn thầm hiểu trong dạ.

Trên dãy bao lơn, bà tước tiểu thư Barxka khoác tay đại công tử.

- Ông vui lòng chỉ cho tôi xem những hang động được chiếu sáng chứ? - Cô hỏi thì thầm, khẩn khoản.

Nom cô có vẻ mơ màng và đầy hấp dẫn nhục cảm. Chiếc áo dài hở ngực rất rộng càng khiến cô thêm cuốn hút, làn da ngăm ngăm nồng ấm tương phản với thứ vải màu sáng và những làn đăng ten mảnh mai. Những viên ngọc run rẩy trên cổ cô.

Nặng nề tựa cánh tay để trần vào tay đại công tử, cúi đầu âu yếm và nũng nịu, cô nhắc lại:

- Được chứ? Ông sẽ chỉ cho tôi xem những hang động ấy chứ?

- Được thôi nếu tiểu thư muốn.

- Nghe nói chúng tuyệt lắm!...

Họ lặng lẽ rời dãy bao lơn, bước sâu vào trong vườn hoa, giữa những đài phun nước. Vài người đi ngang qua mặt họ. Tiểu thư Rita ném cho bá tước tiểu thư ánh mắt giễu cợt, khó chịu lạ lùng và nhìn Valđermar ngạc nhiên. Bá tước tiểu thư lên tiếng

- Guenbôvitre thật là tuyệt! Tôi không thể tưởng tượng nổi nó xinh đẹp nhường ấy. Ông quả là được sống trong một chốn thiên đường đấy. Có vì thế mà ông thêm phần hạnh phúc không? - Cô hỏi, nhìn vào mắt chàng.

- Điều đó còn tùy thuộc ở chỗ người ta hiểu hạnh phúc là thế nào nữa chứ. Tôi yêu Guenbôvitre, không phải vì nó lộng lẫy, mà vì nó là của tôi. Đây là mảnh đất của tôi, địa bàn hoạt động của tôi, nơi tôi muốn đưa nó đến trạng thái thật hoàn thiện.

- Ông biết cách làm được điều đó. Bài trí thật tuyệt vời. Ông thật có bàn tay phụ nữ và khiếu thẩm mỹ trong bố trí dinh thự.

Valđemar sốt ruột nhìn tiểu thư.

- Ô! Tôi đâu muốn nói đến cách trang trí. Đó không phải là công sức của tôi, mà là kỉ niệm của bà Gabriela tôi đó. Tôi chỉ có công chăm lo giữ gìn những kỉ niệm ấy thôi. Bà tôi kì vọng biến Guenbôvitre thành cung Vecxây thứ hai, vì vậy tôi không tiếc công sức đóng góp vào việc chăm lo công trình của bà.

- Vâng, phụ nữ thường giàu ham muốn và năng lực để tạo thành những kiệt tác có hiệu quả hơn. Nhưng như vậy, người vợ tương lai của ông sẽ không có đất để trổ tài nữa, vì tất thảy những gì có thể mơ ước đều đã thành hiện thực cả rồi. Trừ phi người ấy khát khao sự thay đổi thì không kể...

Valđermar mỉm cười. Chàng đoán được ý định của bá tước tiểu thư: cô ta muốn đẩy chàng đến chỗ phải ngỏ lời "Có một số phụ nữ thật nông cạn biết bao!" - chàng nghĩ bụng.

Bá tước tiểu thư nhìn chàng săn đón.

- Liệu ông có ưng thuận cho vợ mình thay đổi nơi đây chăng, nếu người ấy muốn?...

- Tôi không rõ, thưa tiểu thư. Điều đó mang tính tương đối.

- Tôi hiểu rồi! Có thể điều đó tuỳ thuộc vào mức độ sâu sắc của tình cảm mà ông dành cho người ấy, phải không? Nhưng thường khi những tình cảm gắn bó mật thiết, nhiều khi tình yêu buộc người ta phải có những hy sinh... rất lớn lao.

Valđermar ngạc nhiên nhìn tiểu thư.

- Tiểu thư cũng hiểu điều ấy sao?

- Ồ vâng! Nhiều việc không thể hiểu nổi trước kia sẽ hiện hình rất rõ một khi... lòng ta chợt đổi thay.

- Phải rồi, nhưng nói thí dụ tiểu thư chẳng hạn tiểu thư sẽ hy sinh gì đây cho tình cảm?

- Tôi ư?... Tất cả!

- Đến thế kia á! Chắc giới của mình thì tiểu thư chẳng hi sinh đâu.

- Tôi không hiểu!

- Nếu tiểu thư yêu một người không thuộc giới quí tộc, thì nhân danh tình yêu, liệu tiểu thư có dám trở thành vợ của người ấy không?...

- Ồ không! Tôi không bị đe dọa bởi một trường hợp như thế đâu, quelle idée!(Tiếng Pháp: Sao ông lại nghĩ thế?) Tôi không bao giờ thèm nhìn những người không thuộc giới chúng ta nữa là. Chỉ có thể yêu những người cao cấp nhất!

Mái tóc mĩ miều của bá tước tiểu thư ngả vào vai Valđemar, dường như muốn nói với chàng: "Anh là người cao quí nhất - em là của anh!"

Valđemar hiểu, nhưng chàng không có cảm giác gì. Chàng mỉm cười hơi giễu cợt.

- Thế cái "tất cả" mà tiểu thư có thể hi sinh đâu rồi?

Nụ cười của chàng khiến tiểu thư phật ý. Cô mím chặt môi.

- Ông đặt một câu hỏi thật lạ lùng, hình như ông không mấy tin ở tình cảm của tôi... Nhưng người tôi yêu chắc chắn sẽ đánh giá đúng tình cảm ấy.

- Hẳn rồi! Những phát hiện như vậy xứng đáng được coi là những thành công tuyệt vời nhất!

- Ông chưa từng biết đến chúng ư?

- Ngược lại, tiểu thư ạ, khá nhiều rồi, nhưng chỉ phát hiện thôi. Còn chữ "thành công" tôi muốn dùng để chỉ niềm hạnh phúc nẩy sinh từ việc phát hiện ấy, tôi nghĩ rằng đó phải là niềm hạnh phúc thần tiên lắm, nhưng điều đó thì... tôi chưa được hưởng.

- Bởi có lẽ ông không cố gắng lắm?

- Làm sao có thể cố gắng để có hạnh phúc, nó tự đến với ta chứ? Còn ý muốn tìm được cơ hội chỉ là một mục tiêu nhợt nhạt.

Bá tước tiểu thư im lặng hồi lâu, rồi cô nói khẽ như tự nhủ:

- Tôi muốn được là đàn ông quá. Đàn ông có thể thốt ra những gì họ cảm nhận, có thể đi theo tiếng gọi của trái tim. Còn phụ nữ chúng tôi thì không có quyền làm thế.

Giọng cô mơ màng, mắt ngước lên nhìn trời sao - đôi mắt đầy những tia lửa, cháy lên nỗi sốt ruột, nhưng đã được khoác ra bên ngoài một chiếc áo ưu tư.

Valđemar nhìn cô. Chàng giật mình trước sắc đẹp của cô, bá tước tiểu thư quả là tuyệt vời xinh đẹp.

“Thật đáng tiếc cho Zanhexki không có mặt ở đây" - chàng thầm nghĩ - "Chắc hẳn chàng ta sẽ quỳ ngay xuống chân nàng, bởi bề ngoài cô ta quả là... đáng ca ngợi. Còn mình, là một kẻ phàm tục, bao giờ mình cũng chuộng bàn tay hơn là găng tay, đặc biệt là trong cái việc mà cô ta đang mơ ước... Ôi! Giá như ngày trước nhỉ!… "Valđemar đưa mắt nghịch ngợm liếc bá tước tiểu thư.

- Tiểu thư bảo là phụ nữ thường rụt rè trong việc biểu lộ tình cảm riêng ư? Tôi không thấy thế!

- Chứ ông muốn thế nào, muốn họ tự thổ lộ nữa sao?

- Ồ không! Nhưng bao giờ họ cũng là người gây hứng cho người ta tỏ tình. Tình cảm của họ, một khi rõ ràng, bao giờ cũng giúp cho người yêu dễ dàng đạt tới hạnh phúc. Chuyện ấy giống như một bài ca không cần lời vậy.

Đại công tử cố tình nói ra điều ấy, chàng biết chàng đang đi trên một lối nhỏ rất trơn, rằng chàng vừa tung ra chiếc lưỡi câu mà bá tước tiểu thư rất có thể sẽ đớp. Nhưng điều đó chàng thấy ngồ ngộ, chàng không thuộc những kẻ quá nghiêm khắc đối với những thứ tình cảm loại này. Sắc hồng hiện rõ trên nét mặt bá tước tiểu thư kích thích chàng, sự ác ý làm tuôn ra miệng chàng những lời tiếp theo:

- Thường thường, có những người phụ nữ giống như những loài hoa nở xòe cánh trước vầng thái dương, toả làn hương ngào ngạt đầy hấp dẫn, và khi vầng trăng hiện lên thay thế mặt trời, hoa lại khép cánh, giấu mầu, giữ kín hương thơm như sợ sẽ còn quá ít để dành cho người mình yêu dấu. Bìm bìm là một trong những loài hoa ấy, và là thứ hoa tôi yêu. Khi phụ nữ bày tỏ tình yêu của mình với người yêu thương, giống như hoa bìm bìm trao cho vầng dương sắc màu và mùi hương rất kín đáo của mình, thì đó là lúc họ nói không cần lời " Em là của anh, hãy yêu em đi!" Đó là những lời tỏ tình lặng thầm, để rồi tiếp đó mới được nói ra thành lời qua miệng người đàn ông.

Bá tước tiểu thư căng thẳng lắng nghe chàng nói, vờ như say sưa lắm. Môi cô run rẩy niềm hạnh phúc, cô trông thấy mục đích cần đạt đã cận kề, đang toả muôn sắc cầu vồng.

- Ông yêu bìm bìm lắm sao? - Cô hỏi khẽ.

- Ồ vâng! Yêu lắm.

- Ông nói thật hấp dẫn, có thể nghe mãi không chán. Nhưng có phải bao giờ vầng thái dương cũng cảm nhận được những lời của hoa cỏ? Biết bao đôi mắt hướng lên mặt trời, biết bao niềm ngưỡng mộ trào dâng... Liệu đoá bìm bìm đáng yêu kia có được nhận tia nắng ấm áp hơn dành cho riêng mình không?

- Chắc chắn chứ, nếu nó làm thức tỉnh một tình cảm chân thành và chân chính. Tiểu thư thấy không, mặt trời đủ thông minh để không đánh đồng tất cả niềm ngưỡng mộ dành cho mình cùng một loại. Vầng dương phân biệt, hiểu rõ tình cảm nào dành cho bản thân mình, tình cảm nào dành cho vầng hào quang chói lọi của mình, không bao giờ nhầm lẫn. Mọi sắc thái tình cảm mặt trời đều dễ dàng cảm nhận, và đó là điều duy nhất tránh cho mặt trời khỏi kiêu căng.

Barxka run lên vì lo lắng, bởi giọng nói của đại công tử và nội dung những lời của chàng khiến cô phân vân. Cô hạ làn mi xuống.

Valđemar liếc nhìn cô lần nữa, mắt chàng loé lên những ánh lửa tinh quái. "Không biết tôi có phải là mặt trời không, chứ cô hoàn toàn không phải hoa bìm bìm, mà chỉ là một đoá hướng dương tầm thường thôi - đó là điều chắc chắn!" chàng thầm nghĩ.

Họ đã đến gần những hang động được chiếu sáng, nơi vang lên tiếng ồn ào của cuộc vui. Bá tước tiểu thư bước chậm lại, nói mà không nhìn đại công tử.

- Ông có biết là công tước Alfônx Zanhexki đang cố theo đuổi tôi?...

Giọng cô ta chứa một chút kênh kiệu.

- Tôi biết, thưa tiểu thư.

- Ba tôi rất ủng hộ ông ấy nhưng tôi... à mà ông nghĩ thế nào về ông ấy?

- Đó là một người rất tốt, hơi trống rỗng một chút, nhưng trong giới ta tính cách đó được coi là ưu điểm.

- Trống rỗng? Tôi không nhận thấy thế! Nghĩa là ông khuyên tôi nên nhận lời?...

Giọng của cô run run.

- Thưa tiểu thư, tôi không bao giờ can dự vào những chuyện như thế. Tôi đã nói suy nghĩ của tôi về ông ta. Còn những việc tiếp theo lại là cách đánh giá, nhìn nhận, tình cảm hoàn toàn riêng tư, không thể có sự tham gia của người thứ ba.

- Nhưng ông không khuyên tôi xa lánh ông ấy kia mà?

- Tiểu thư Melanhia, tiểu thư nói điều đó theo cách có thể xúc phạm đến công tước đấy. Có thể nhận lời của ông ấy hay không, nhưng không thể khuyên bảo hoặc ly gián.

- Sao ông cứ nói tránh đi thế?

Valđemar nhíu mày, chàng nhìn thấy nụ cười ỡm ờ của bá tước tiểu thư, và điều đó khiến chàng đâm bực. Chàng đã mệt, muốn chấm dứt câu chuyện này cho rồi, nhưng cách đặt vấn đề của cô gái khiến chàng sôi máu. Chàng đáp xẵng:

- Không hiểu sao tiểu thư cứ nhất thiết muốn biết quan điểm của tôi về một vấn đề mà thật tình, tôi không quan tâm. Nếu đã thế thì tôi cũng xin nói thật. Tôi nghĩ công tước Zanhexki là người đáng kể nhất trong tất cả những người đang theo đuổi tiểu thư đấy.

Tiểu thư Barxka nín thở.

- Thế nếu tôi quyết định lấy ông ta?

- Thì tôi sẽ hết sức chân thành chúc tiểu thư hạnh phúc.

Bá tước tiểu thư sững sờ, mặt tái nhợt, môi cô run run không kiềm chế nổi. Thở hổn hển, cô bước nhanh như bị ai đuổi. Cả hai cùng im lặng hồi lâu.

Đột nhiên Melanhia rút tay ra khỏi cánh tay Valđemar, kêu lên, giọng đầy phẫn nộ:

-Cảm ơn ông, tôi xem hang động một mình thôi!

- Xin tuỳ ý tiểu thư - chàng đáp, cúi chào.

Cô chạy vào động, chàng trở về lâu đài.

- Thế là ta đã đốt mấy chiếc cầu bằng vàng sau lưng rồi đấy... Nhưng cô ta quả là nực cười!

Xtefchia lặng lẽ lẩn ra khỏi khu vườn, nơi anh chàng đeo mục kỉnh cứ lẵng nhẵng đuổi theo nàng. Cùng với Luxia và hai công tước tiểu thư Pođhorexka, nàng bước vào khu vườn ấm mùa đông. Nàng đi trên những lối nhỏ, giữa những bụi dương xỉ tốt bời và những lá thu hải đường mịn như nhung, với sắc màu như sơn men, qua những chiếc cầu treo cheo leo trên các ngọn suối. Nàng dừng chân bên các tảng đá, nơi những thác nước nhân tạo trút xuống. Trong hốc đá, một con cú xù lông, dưới tảng đá một chú rắn cuộn tròn, còn trong nguồn suối những con cá vàng đang quẫy lượn.

...

Xtefchia cứ đi như thế, nhìn ngắm, lắng nghe, hít thở mùi hương hoa, mà không hiểu đây là thực hay mơ. Nhưng ngay cả trong mơ, nàng cũng chưa hề được thấy cảnh tượng kì thú như thế bao giờ. Trong niềm thán phục, nàng không nhận thấy Luxia đã dắt các công tước tiểu thư đi nơi khác, để khoe với họ bộ quần áo đi săn gà rừng. Xtefchia còn lại mỗi mình. Nàng ngây ngất đắm say vì hạnh phúc quá chừng. Nàng không hề thấy rằng đã mấy phút rồi, trên những bậc thang rải đầy hoa, giữa những khóm hoa đua nở, chàng đang đứng kia - chúa tể và chủ nhân của những kho báu nơi đây - xinh đẹp, trang nhã, trong vầng hào quang rực rỡ của những bóng đèn màu, chàng đứng lặng trên cao, im lặng nhìn nàng, như đang say mê chiêm ngưỡng hình ảnh Xtefchia. Tựa vào một thân cây đào kim nương cổ thụ, nàng đứng lặng nhìn đăm đăm vào cuối vườn xa, trong chiếc áo dài vũ hội, quay nghiêng về phía những bậc thang nàng như thành một thứ trang điểm sống động đến tuyệt diệu của khu vườn quí. Mơ màng, nàng không hề thấy chàng đang chậm rãi từng bước xuống thềm, mắt đăm đăm nhìn nàng, nàng không hề nghe tiếng chân chàng nhẹ nhàng đặt trên lối nhỏ. E làm nàng sợ hãi, chàng dừng bước. Và đến lúc ấy nàng mới chợt giật mình, linh tính báo cho nàng biết có người nào đó đang ở gần. Nàng đột ngột quay lại. Công tử chìa cả hai tay cho nàng, Xtefchia không kêu lên, nhưng mặt nàng tái đi. Vào chính giây phút này, khi tâm hồn nàng đang tràn ngập hình ảnh chàng, nàng lại chẳng muốn gặp chàng chút nào, bởi nàng thấy lòng xao động. Nàng e sợ sự có mặt của chàng, e sợ ánh mắt chàng.

Đôi bàn tay ấm áp của chàng nắm chặt tay nàng. Chàng đứng gần quá. Niềm say đắm gảy vào những sợi dây đàn tình của họ, những đoá hoa trao mùi hương tuyệt diệu đến ngất ngây cho khuôn mặt họ. Cả hai cùng run rẩy.

- Thế là đã lần thứ hai tôi làm tiểu thư sợ tại Guenbôvitre rồi đấy, - chàng thì thầm bằng giọng rất thấp, rất khẽ. - Kìa tiểu thư Xtefchia, tiểu thư làm sao vậy?...

- Không, không... xin ông, xin công tử hãy buông tôi ra...

- Tại sao tiểu thư lại sợ tôi thế? Sao tiểu thư tránh mặt tôi?

Nàng đưa mắt nhìn chàng. Đôi mắt xám đang cháy lên một ngọn lửa màu sẫm, gần như thành màu đen. Đôi lông mày chau lại. Trên khuôn mặt của chàng đại quý tộc trẻ, trong thoáng run run của khoé môi, trong nét rung động dồn dập của cánh mũi toát ra niềm say đắm và nồng nhiệt, hoà trộn với vẻ âu yếm rụt rè. Xtefchia đã từng thấy vẻ mặt ấy ở chàng trong phòng bày chân dung... Nàng cố giằng ra mạnh hơn.

- Xin ông hãy buông tôi ra, - nàng nghẹn ngào thốt lên.

Chàng kéo mạnh nàng lại gần mình, đôi tay chàng càng xiết chặt. Xtefchia cảm thấy mình như kiệt sức. Toàn bộ sức lực của nàng đã phải dùng để chế ngự các giác quan đang trào lên phấn hứng. Mặt chàng như thèm khát nghiến ngấu nàng, chàng kéo nàng vào sát mình, thì thào:

- Tiểu thư sợ tôi ư?

- Không... nhưng...

Em vừa nghĩ về tôi! Tôi biết! Đừng vùng vẫy thế, vô ích. Em đang ở trong tay anh đây rồi... Trừ hai ta, lâu đài này không còn ai nữa. Ở lại đây với anh!

- Hãy buông tôi ra, - Xtefchia tuyệt vọng kêu lên.

Đột ngột, dùng hết sức, nàng vùng ra khỏi tay chàng, nhanh như cắt chạy vội lên những bậc thang. Lát sau nàng mất hút.

Valđemar nhìn theo nàng bằng đôi mắt rực lửa, đưa tay gạt ngang vầng trán, chàng bước mấy bước rồi nặng nhọc ngồi xuống chiếc ghế dài cẩm thạch.

- Nàng phải là của ta, dù có phải làm đổ sập thế gian đi nữa! - Chàng thốt lên với cả niềm đắm say. Chàng nhìn lên những bậc thang, nơi Xtefchia vừa biến mất, rồi rảo bước theo nàng. Chàng cố tìm nàng trong đám đông, và gặp nàng đang đứng cạnh Luxia cùng vài người khác. Trong gian đình tạ sáng đèn, bá tước phu nhân Vizembergôva đang chơi đàn tranh, mọi người chăm chú lắng nghe. Valđemar đứng dưới tán cây sau lưng Xtefchia. Chàng thấy rõ nàng xúc động và run rẩy trước ánh mắt chàng. Khi bá tước phu nhân ngừng chơi, tiếng ồn ào dậy lên. Người ta lớn tiếng cảm ơn bà. Xtefchia nhổm dậy. Tranh thủ lúc ấy, Valđemar hơi nghiêng người nói giọng nghiêm trang và chân thành:

- Xin tiểu thư tha lỗi, tôi thật là điên cuồng... Xin lỗi tiểu thư... Nếu đồng ý, tiểu thư hãy bắt tay tôi nào!

Nàng chìa tay cho chàng, cả người run rẩy.

- Tiểu thư tha lỗi chứ? - Chàng thì thào khẩn khoản.

- Vâng, - nàng đáp.

- Tôi trót quá điên cuồng, nhưng thực ra tôi vẫn tôn trọng tiểu thư hơn tất thảy.

Cả hai bước lại nhóm người đang đứng vây quanh bá tước phu nhân.

Chương 29

Những hội săn, những trò vui, những cuộc thi ngựa kéo dài mười ngày ròng rã. Kết thúc mùa vui ở Guenbôvitre là vũ hội trang phục đã từ lâu được nêu trong chương trình. Phòng vũ hội màu trắng trong lâu đài, với những hàng cột cẩm thạch quấn dây thường xuân chìm ngập trong ánh điện, trong ánh phản chiếu long lanh của những chiếc đèn chùm pha lê, trong những hoa cùng lá. Trong phòng có đông đủ giới quí tộc trong vùng và rất nhiều người ở nơi khác đến. Những bộ phụ trang thật đắt tiền và đặc sắc. Bá tước phu nhân Vizembergôva nổi bật hẳn lên với bộ phục trang tượng trưng giông tố. Làn vải màu ngọc lam tuyệt diệu của chiếc váy dài nặng thướt tha, điểm xuyết thêm những cụm voan giả các màu mây dồn tụ: vàng đục, tím sẫm, xanh lơ và xám trắng - tất thảy hợp nhau thành một tổng thể rất hài hòa. Trên những mảnh voan ấy vàng óng những ánh chớp dích dắc làm bằng lá vàng được khâu đính với lượt voan bằng những mẩu vải rắc những vụn kim cương óng ánh. Một sợi dây chuyền gồm những viên kim cương lớn quàng quanh cổ bà. Những con rắn vàng đính ngọc quý quấn quanh đôi tay bà. Từ những tay áo ngắn xõa dài những chùm cỏ tốt tươi, nhẹ nhàng đến nỗi mỗi cử động của tay đều khiến chúng chao đưa uốn lượn mãi, như bị gió lốc đẩy xô. Mái tóc đen dày nặng của bá tước buông xõa, trên đầu chồng chất những đám mây voan màu tím với một ánh chớp vàng xuyên qua, mang một viên kim cương trên đỉnh. Tay phu nhân cầm một chiếc quạt ghép bằng vàng lá đính kim cương và chiếc gậy bằng vàng có tia chớp kim cương dích dắc. Bộ trang phục nom thật nghệ thuật và khác thường, rất hợp với sắc đẹp cổ điển nhưng đáng sợ của bá tước phu nhân. Những túm cỏ tả tơi giả làm gió và những ánh chớp đột ngột của kim cương khiến phục trang nom thật hấp dẫn. Bá tước tiểu thư Melanhia ăn mặc giả một người phụ nữ Izraen giàu có, nom cô cũng rất xinh trong chiếc váy bằng vải lam vàng, với khăn trùm đầu trắng tinh và chiếc vương miện cao có đính ngọc, tất thảy tạo nên một tổng thể hoàn hảo, hợp với vẻ đẹp phương đông của cô. Tiểu thư Rita đóng giả Kataryna Hôuớt, Luxia thành một cô bán hoa người Italia. Xtefchia trong bộ y phục của một vị phu nhân thời Đốc chính, với chiếc váy dài lướt thướt bằng len nhẹ, dải khăn lụa, chiếc mũ đen nhỏ cắm lông đà điểu. Tóc nàng được chải rất trang nhã, chảy tuôn một làn sóng bồng bềnh những vòng tóc xuống lưng nàng. Cổ nàng đeo một chuỗi ngọc trai khá quý. Trong bộ phục trang ấy, với chiếc quạt bằng lông đà điểu đen, với một bó hoa trà màu hồng cài trên ngực và trong tóc, nom nàng trang nghiêm hơn thường ngày, nhưng càng xinh đẹp và cao nhã hơn, khiến nhiều đôi mắt đàn ông hướng theo nàng hơn theo cô gái Do Thái tuyệt vời kia. Valđemar và phần lớn đàn ông đều không giả trang.

Vũ hội thật tưng bừng. Hai dàn nhạc thay nhau chơi liên tục. Phong cách của vũ hội này khác vũ hội dịp triển lãm: có một phòng nhảy tuyệt diệu hơn, số người chọn lọc hơn, quần áo phong phú hơn và không khí tinh thần khác hẳn buổi vũ hội công cộng. Nơi đây, đại công tử vừa là chủ nhà vừa là chủ nhân của hội vui.

Trong đội hình của điệu mazur, Brôkhơvich dẫn Melanhia và Xtefchia chạy đến trước mặt công tử Mikhôrôvxki.

- Ánh đèn điện và ánh lửa au naturel!(Tiếng Pháp: Tự nhiên.)?- Anh ta kêu lên.

- Tôi chọn lửa. Chán ánh điện lắm rồi. - Valđemar đáp.

Brôkhơvich liền trao Xtefchia cho chàng.

Bá tước tiểu thư nở một nụ cười khó chịu, giễu cợt.

- Les extreemes se touchent! (Tiếng Pháp: Các đối cực thường hấp dẫn nhau.) - Cô thốt lên mỉa mai.

Đại công tử nhảy điệu mazur theo phong thái cổ điển, duyên dáng và trẻ trung. Xtefchia thì rất uyển chuyển - họ thật là đôi nhảy chưa từng thấy. Vừa nhảy chàng vừa nhìn thẳng vào mắt nàng. Nàng không nhìn xuống. Những vòng quay, chàng ghì nàng rất chặt, nhưng không đắm đuối. Cách nhảy của chàng tuy khéo léo và sinh động đến táo tợn, nhưng nom hơi cứng nhắc, khiến chàng thêm phần đặc biệt. Vẻ mặt chàng gần như nghiêm trang, còn Xtefchia - mặc dù có những ánh rạng đông trong mắt - nhưng vẫn trầm tư. Hai người đều có những động tác rất tao nhã, khiến người ta phải thán phục.

- Cette fille a l air d une princesse! (Tiếng Pháp: Cô tiểu thư kia có dáng điệu công chúa thật!) - Bá tước tiểu thư Melanhia nhấm nhẳng giữa hai hàm răng.

Nhưng Brôkhơvich nghe thấy.

- Vâng, tôi muốn viết dòng này dưới đôi bạn nhảy kia: L état c est moi (Tiếng Pháp: Quốc gia là tôi.) - chàng nhiệt thành thốt lên.

Bá tước tiểu thư ném cho chàng ánh mắt thách thức.

Cụ Machây đứng một bên, giữa hàng cột. Mắt cụ chăm chú theo dõi những người đang nhảy múa, nhưng không có vẻ dễ chịu. Ngược lại, hàng lông mày của cụ nom dữ dội, ánh mắt u uẩn. Cụ vẫn nhìn thấy đứa cháu trai đang nhảy kia nhưng sao khác thế, điệu mazur với người thiếu nữ này dường như chế ngự cháu trai cụ. Vốn là một người không thích nhảy mấy, sao lúc này nó lại nhảy say sưa đến thế, nhìn Xtefchia đăm đăm, không còn thấy gì hơn. Hay là, con bé Xtefchia này?... Cụ Machây chợt lo ngại. Hôm nay con bé mới lạ lùng làm sao! Vị phu nhân thời Đốc chính kia, duyên dáng đưa quạt che miệng, trang trọng tao nhã lướt đi trong phòng hệt như một nàng công chúa. Cụ Machây dường như không nhận ra nổi cô Xtefchia của ngày thường, trong chiếc váy khiêm nhường giản dị, vui vẻ, có khi đùa nghịch như trẻ thơ, có khi lại trầm tư luyến nhớ. Điều gì đã khiến hôm nay cô gái trở nên nghiêm trang đến thế?... Bao giờ cô cũng vẫn nhanh nhẹn, nhẹ nhàng như làn gió, bao giờ cô cũng tế nhị, đầy duyên dáng và hấp dẫn. Nhưng vẻ trang trọng kia, sự tao nhã mà đường bệ đang toát ra từ cô gái hôm nay kia - khiến cụ choáng váng. Nhìn cô gái đang nhảy múa không rời mắt cụ vừa nhớ lại những giây phút thấp thoáng trong sương mờ của bao tháng năm qua, rồi nhắm mắt lại, lắng nghe tiếng tim đập dữ dội bởi những hồi ức vừa được đánh thức, và đột ngột từ ngực cụ chợt bật lên tiếng rên rỉ già nua:

- Chính nàng... đúng là nàng... Sao lại giống đến thế?... Sao lại thế?...

Rồi lát sau, cụ lại thốt lên, gần như hoảng hốt:

- Cả tên, cả sắc đẹp, cả tuổi, cả sự hấp dẫn - tất cả đều y hệt như nàng ngày ấy... Trời ơi!...

Cụ già đứng lặng, dõi theo bóng hồng thấp thoáng, càng ngày càng phát hiện thêm ra những nét giống mới mà trong lòng đau như cứa.

- Cũng tính cách ấy, cũng cung cách ấy... cũng những cử chỉ và giọng nói ấy... Phải chăng chính nàng đã tái sinh?...

Toàn thân cụ run rẩy.

- Còn định mệnh, phải chăng cũng sẽ nguyên như cũ?... Định mệnh của gia đình ta... Lạy Chúa, xin người hãy thương con!...

Cụ Machây bàng hoàng quá đỗi, cụ tránh không nhìn cháu trai, tránh cả ánh mắt chàng.

...

Buổi tối cuối cùng, trong phòng ăn tụ tập một nhóm người ít ỏi hơn, và tình cờ sao - toàn những người đáng mến nhất. Gia đình bá tước Barxki cùng vài người nữa thuộc loại ấy đã ra đi. Một không khí mát mẻ, khác hẳn trước. Bá tước tiểu thư ra đi không thắng lợi. Cô được tặng một bó hoa rất đẹp, dàn nhạc cũng tấu lên một bản nhạc tuyệt vời như dành cho những người khác, đưa cô đi là một cỗ xe tuyệt hảo với bốn con ngựa xám giống Ả Rập, nhưng bá tước tiểu thư mang vẻ mặt hầm hầm. Cô đã thất vọng. Cô đã không trở thành vị hôn thê của đại công tử và cũng không còn hy vọng nào hết. Bá tước tiểu thư vô cùng hậm hực khi nghĩ rằng thất bại này hẳn do một kẻ nào đó gây ra.

Bá tước Barxki ra đi u ám như một đám mây đen. Mơ ước được làm nhạc phụ tại Guenbôvitre đã chạy trốn ông, ông không còn tin là sẽ dành được nó nữa. Ông thầm trách con gái, trách cô không quan tâm tới cha và vinh quang của dòng họ, ông không nghĩ rằng lòng tự ái của cô cũng đang bị tổn thương, thậm chí còn nhiều hơn ông. Bá tước nheo mắt ngắm vẻ đẹp tuyệt vời của cô con gái, thêu dệt hình ảnh ấy trên nền một tài sản khổng lồ và chiếc vương miện tước công trên nền vàng. Ông thảng thốt tự hỏi: "Chẳng lẽ tất thảy những thứ ấy không hề có tác dụng gì đến đại công tử sao? Thật là một thằng ngốc!" Và mỗi lần hình ảnh duyên dáng, tế nhị của Xtefchia lướt qua trước mắt nhà quí tộc đầy tự hào này, ông lại xiết chặt nắm tay.

Tâm trạng chua chát của hai cha con bá tước hình như cũng tác động đến cả cỗ xe. Nhưng bốn con ngựa Ả Rập vẫn phi nước kiệu nhanh về phía ga xe lửa, xa dần điền trang Guenbôvitre khó chịu kia, cái điền trang giống như giấc mộng vàng của bá tước tiểu thư đang khuất dạng trong sương mờ.

Trong toà lâu đài người ta chẳng buồn, nhưng không khí cũng khác. Mọi người đều như chìm đắm trong nỗi yên tĩnh ưu tư sau mấy ngày ồn ã. Họ dạo bước trên những lối nhỏ của khu vườn mùa đông, ghé thăm hầm rượu, ghé nhà trồng dứa và xuống thăm thung lũng hoa hồng xinh tươi. Ai cũng thầm tiếc khi nghĩ rằng ngày mai họ đã phải rời xa tòa lâu đài kỳ diệu này. Không ít người khẽ buông một tiếng thở dài, không ít đôi mắt thầm dõi tìm cái điều đã từng là trục chính của những ngày hội vừa qua, là điểm chính yếu của tòa lâu đài.

Xtefchia không thở dài, cũng không đưa mắt dõi theo Valđemar, nàng chỉ trầm ngâm lặng lẽ. Nàng cảm thấy những tình cảm phân vân kỳ lạ: nàng muốn rời bỏ nơi đây mà sao không thể, nàng muốn trốn chạy - sao có gì kéo nàng lại, nàng muốn chống cự sao có gì thầm lên tiếng bảo nàng: "Muộn mất rồi!" Lòng nàng nặng nề như thể tòa lâu đài khổng lồ này đang đè nặng lên người nàng. Sự xa hoa, vẻ tuyệt diệu lại bắt đầu khiến nàng bật lên nức nở. Những thứ tình cảm khác nhau đang dày vò nàng, thiêu đốt như lửa cháy.

***

Chương 30

Vài ngày sau, khách khứa rời Guenbôvitre. Công tước phu nhân Pođhorexka đã ra đi trước cùng con trai, con dâu và tiểu thư Rita.

Trang Guenbôvitre như đượm buồn, hình như những ngày đầu tháng mười đã khiến nó mang sắc thái ấy. Gia nhân có vẻ mặt buồn chán, những người hầu phòng như ngái ngủ lê chân. Dẫu trước mắt, họ sẽ được nghỉ ngơi một cách xứng đáng, họ vẫn tiếc những ngày đầu tuyệt vời vừa qua.

Quản gia Oxtrôgienxki và hai thực tập sinh đang bước xuống từ dãy bao lơn chợt gặp đại công tử đang bước lên. Chàng trầm ngâm từ nhà ấm bước ra, tay mang một bó hồng vàng tươi rói. Họ lễ phép dẹp đường, chàng nhìn họ mỉm cười thân thiện.

…

Xtefchia đang đứng trong chính sảnh của lâu đài, trước những bậc thềm, đã đội mũ và mặc áo choàng ngắn. Nàng cài khuy găng tay, đùa với con chó Panđur. Luxia chạy lên cầu thang gọi mẹ.

Valđemar từ hành lang bên bước ra, đứng cạnh Xtefchia, trao cho nàng bó hồng, và vì gia nhân đang có mặt, chàng nói bằng tiếng Anh:

- Cầu mong những đoá hoa này sẽ giúp tiểu thư nhớ trang Guenbôvitre, và sẽ nức hương trong phòng nàng.

Xtefchia đỏ mặt. Nhìn chàng thân mật, nàng đáp:

- Cám ơn. Tôi không quên Guenbôvitre đâu… dù không có những đóa hoa này...

Chàng hôn tay nàng.

- Guenbôvitre cũng ghi nhớ mãi hình ảnh tiểu thư. Tiểu thư đã làm nơi đây tươi đẹp, giờ lại để nó đơn côi... Tôi ở lại đây chẳng khác chi một kẻ tu hành nơi cô tịch.

- Vậy ông hãy đi với chúng tôi nhé!

Chàng liếc nàng rất nhanh. Những tia lửa lấp láy trong mắt chàng. Quay lại mấy người hầu phòng đang tụ tập, chàng ra lệnh:

- Bảo thắng con Apôlô.

Một người hầu phòng trẻ tuổi chạy xuống nhà cầu. Đúng lúc đó, phu nhân Iđalia cùng Luxia và cụ Machây có viên chánh bộc đưa tiễn xuống cầu thang. Họ cũng nghe thấy mệnh lệnh của đại công tử.

- Anh đi với chúng tôi ư? - Nam tước phu nhân vừa hỏi chàng vừa nhìn Xtefchia đang đỏ mặt và những đoá hoa hồng vàng trong tay nàng.

- Vâng ạ, - Valđemar đáp, - cháu sợ những bức tường trần trụi này. Chưa bao giờ thấy chúng buồn thảm như lúc này.

Chàng chạy lên cầu thang, gạt người hầu sang một bên, tự mình đưa tay đỡ ông nội.

Oxtrôgienxki cùng mấy thực tập sinh, viên chánh quản lâu đài và trưởng phường săn vừa đến. Những người hầu phòng và gia nhân tụ tập trong gian poótic dưới hàng cột. Viên giám mã Bađôvich đứng ở cửa. Dàn nhạc trong nhà cầu chơi bản Uvéctuya của Zupế mà Xtefchia yêu thích - bản “dân cày và thi sĩ”. Phu nhân Iđalia và Luxia cũng được tặng những bó hoa to tướng. Chiếc lanđô lót nhung đỏ, thắng bốn con ngựa thuần chủng cao lớn màu vàng xám, có những người tùy tùng cưỡi ngựa đi trước và sau. Bên cạnh là con Apôlô đã thắng yên cương đang nóng nảy hất hất đầu, mõm sùi bọt, gõ móng xuống mặt sỏi. Từ gian poótic đến cổng chính có hai hàng xạ thủ cưỡi ngựa, mặc những bộ lễ phục, do ông Jur chỉ huy. Valđemar đưa ông nội và phu nhân Iđalia lên xe. Xtefchia và Luxia ngồi ghế trước.

Đại công tử nhảy lên ngựa.

- Mai tôi về, - chàng nói khi tạm biệt mọi người. Cỗ xe chuyển bánh. Hai hàng xạ thủ cúi chào những người ra đi. Khi cỗ xe vừa ra khỏi chiếc cổng thứ nhất, hai hàng người cưỡi ngựa liền tản ra, xếp thành bốn hàng, phóng ngựa theo xe, Jur dẫn đầu. Từ tháp canh cao vút của lâu đài vang động một khúc kèn chào tha thiết. Đó quả thật là một cuộc tiễn đưa vương giả, nhưng nó chỉ làm mỗi mình cô bé Luxia thấy vui mà thôi. Phu nhân Iđalia ngồi nhăn nhó, cụ Machây trầm ngâm. Cả hai đều đoán được rằng những thủ tục danh dự này cùng việc Valđemar đi theo, không phải dành cho họ mà là vì Xtefchia. Cụ Machây tránh không nhìn nàng. Nàng cảm thấy được điều đó. Một sức nặng không chịu nổi đè lên ngực nàng, mặt nàng đỏ bừng. Valđemar cưỡi ngựa đi bên cạnh, cũng im lặng. Xtefchia trông rõ những chiếc chân dẻo dai của con Apôlô trong nhịp nước kiệu phi nhanh, thấy gót ủng của Valđemar với những chiếc đinh thúc ngựa sáng loáng. Chàng nóng nảy giật cương. Yên cương và dây chằng đai khẽ kêu cọt kẹt. Con Apôlô cắn cắn hàm thiếc, mõm phì bọt. Xtefchia muốn nhìn lên cao hơn, nhưng nàng e ngại ánh mắt Valđemar mà nàng cảm thấy đang nhìn mình. Chuyện trò không ăn nhập vào nhau, mọi người đều mang vẻ mặt ưu tư, gần như lặng lẽ về đến tận Xuôđkôvxe.

Gần tối, ngồi trong thư viện, nhìn qua cửa sổ Xtefchia trông thấy đại công tử Mikhôrôvxki. Chàng đang đi dạo trong vườn, qua các đường lớn trồng cây. Lá vàng rơi thẫn thờ xuống chân chàng. Làn khói xanh lam từ điếu xì gà lởn vởn bốc lên vương quanh những sợi tơ trời giống như những dải tóc bạc bay lơ lửng giữa các hàng cây. Đại công tử đang rất trầm ngâm, cử động của chàng không nhanh nhẹn như thường ngày, dáng người như nặng nề hơn.

Xtefchia biết rằng ngày hôm sau Valđemar sẽ trở về Guenbôvitre, rồi sau đó sẽ tới tham dự mùa săn với các gia đình quyền quý khác trong nước, đến tận mùa đông. Cô gái không sao rời khỏi khung cửa sổ. Hàng nghìn ý nghĩ quay cuồng trong đầu nàng, trái tim nàng thắt lại đau nhói – niềm tiên triệu nỗi nhớ nhung chàng. Đôi mắt tuyệt vời của Xtefchia nhòa lệ, ngực nàng thổn thức.

Valđemar vẫn đi dạo mãi, không thôi.

“Chàng đang nghĩ gì thế? Có phải cũng nghĩ về điều sắp đến như em?…”

Một niềm hy vọng lớn lao rụt rè tràn ngập tâm hồn nàng, gieo một cảm giác đắm say vô bờ. Cô gái nhắm mắt, lắng nghe nhịp đập của chính trái tim mình, lắng sâu vào dòng suy nghĩ của chính mình và chúng chợt khiến nàng hoảng hốt vì quá ư táo bạo. Một nụ cười sung sướng hiện trên gương mặt nàng, như ánh rạng đông, nhưng rồi vụt tắt. Cuộc đấu tranh trong lòng nàng kéo dài, những sức mạnh nào đó mà nàng không thể gọi tên giằng co nhau. Nàng hiểu rõ mình, mà… cùng vừa tự che giấu mình.

Còn Valđemar vẫn thong thả bước đi trên các đường cây, trong xạc xào lá rụng, đầu chất chồng những suy nghĩ mông lung.

Chàng không còn ngạc nhiên khi nhận thấy cái mông mênh của những mơ ước và mộng tưởng ngày xưa đã hiện thành xương thành thịt và đang đứng trước mặt chàng, xinh đẹp vô ngần… Chàng chỉ suy ngẫm xem người ấy có phải dành cho chàng hay chăng? Liệu chàng có vươn tay đến với nàng? Liệu chàng có được đón nhận nàng chăng? Và con người đã hư hỏng bởi những thành đạt, đã từng vờn chơi với hạnh phúc trong đời ấy giờ đây đang tự hỏi mình:

- Liệu điều diệu kỳ này có phải dành cho ta?…

Lòng chàng trào dâng những hy vọng, tràn ngập hạnh phúc và đẹp đẽ xiết bao. Chàng muốn được tiếp tục sống trong những niềm hy vọng ấy. Chàng muốn lao về phía trước, nhưng tự kiềm chế được mình.

Chương 31

Mùa hạ, hội chợ triển lãm. Mùa thu vàng và những cuộc săn ở Guenbôvitre đã thuộc về quá khứ. Những ngày mùa sương ướt át được thay thế bởi hơi gió lạnh từ phương bắc thổi về rắc xuống mặt đất trần trụi những cánh tuyết lớn tả tơi. Tuyết rơi dày, phủ lên những cành cây trần không áo và những cây sam mộc màu lục thẫm cao vút lớp bông trắng của mùa đông. Tuyết trải lên mặt đất tấm chăn trắng mênh mông. Tuyết phủ kín những cánh đồng cỏ với lớp cỏ úa vàng đã bắt đầu thối rữa, tuyết biến thế gian thành một động tiên làm toàn bằng đường kính và pha lê. Thoát khỏi những đám mây che, mặt trời xua đuổi làn mây mù u ám. Trong sắc thanh niên tinh khiết vô bờ vây quanh, vầng thái dương trang trọng như một đĩa tròn đỏ rực nhô lên, rải những tia vàng óng xuống mặt đất màu trắng sữa. Tuyết lấp lánh muôn ngàn tia lửa nhấp nhánh đủ màu như ngọc quý. Thiên nhiên lộng lẫy trong tấm áo choàng mùa đông tuyệt vời, giá lạnh dường như càng khiến nó trở nên nhiệt thành và hùng vĩ hơn, và khiến con người thêm phần tỉnh táo. Chim chóc chấp chới bay lượn giữa những lùm cây băng giá, kêu lên những tiếng chiêm chiếp vui tai. Những chú sẻ ức đỏ nổi bật tươi rói trên nền trắng tinh khôi hệt những đóa anh túc lớn giữa những ruộng kiều mạch đã chín trắng.

Ở điền trang Xuôđkôvxe, cả khuôn viên, vườn quả, những khóm cây tán xòe xum xuê hay thon thả vút cao đều đã phủ đất tuyết trắng. Mặt hồ đông cứng trong sức ép những hơi thở băng giá của đất trời, biến thành một khoảng trống phẳng lì trắng lạnh. Những hàng cột và bậc thềm phủ lớp váng băng lạnh lẽo. Ở nơi những khóm hồng đầy hoa giờ trở thành những gò nho nhỏ phủ tuyết lô nhô. Những cây gia hình cầu trước lâu đài phủ giá băng với những cành mảnh mai và trong suốt, nom hệt như những cây bồ công anh khổng lồ. Từ khoảng không gian trắng lạnh mênh mông toát lên vẻ đờ cứng, sự yên lành đông đặc và sức mạnh hùng hậu của thiên nhiên đã được đông kết thành tinh thể. Mọi vật đều bất động, câm lặng, sạch bong, lạnh lẽo trong một vẻ đẹp như hóa tượng của mình.

Ở cuối con đường lớn hai bên trồng cây duyên giống như trong một hành lang bằng thạch cao tuyết hoa trắng muốt, dưới những cành cây nặng nề giao nhau, có một dáng hình mảnh mai đứng nom sao nhỏ nhoi giữa những vị khổng lồ băng giá chung quanh.

Xtefchia tựa lưng vào một gốc cây duyên cứng đơ. Từ dưới vành mũ, đôi mắt nàng nhìn mông lung ra khoảng không gian đầy tuyết cùng dải đường đen sẫm ngoài xa. Nàng đứng trên một mô cao, bức tường cắt ngang khu vườn quả không thể che mất tầm nhìn của nàng.

Ánh mắt nàng bay bay mãi về chốn vời xa thăm thẳm, như cánh én bay qua bức tường màu ngọc lam của khu rừng, bay xa mãi đến vô cùng. Có một điểm mà cánh chim kia dừng lại, điểm mà nó đang hướng tới, một điểm tuyệt vời, cốt lõi của cả một vùng đất mênh mông bao quanh. Thiếu nữ đứng yên không động đậy. Dễ thường người ta có thể nghĩ rằng những giá băng từ cành cây rơi xuống như thể đã biến cả nàng thành tượng đá bởi hơi thở lạnh đến cắt ruột.

Đôi mắt nàng lóng lánh một ý nghĩ nhớ nhung, nàng gửi ý nghĩ ấy lên đường tới chốn xa xăm kia… nơi ấy, nơi mà cả tâm linh nàng dường như cũng đang chực bay đến với một sức mạnh không sao kìm giữ. Nàng chờ đợi một điều gì ngập tràn sung sướng mà tinh tế đến độ chỉ mơ hồ cảm thấy, niềm trông đợi ấy cũng phập phồng như khi người ta chờ đợi một tai họa vậy. Vào giây phút này thị giác và thính giác tập trung lại, căng lên đến kỳ khiến người ta mệt mỏi. Nàng không thể rời mắt để khỏi bỏ lỡ một giây ngắn ngủi, nàng không muốn cử động để khỏi gây một tiếng động huyễn âm. Cả thân thể nàng như biến thành pho tượng mà bên dưới ai đó có thể đặt tên: “Liệu có đến chăng”. – Hạnh phúc hay nỗi tuyệt vọng.

Xtefchia đã biến thành pho tượng chờ đợi như thế. Nàng dán mắt ngóng ra đường, không dám cử động. Nàng nín thở lắng nghe từng tiếng động dù khẽ nhất. Nàng đứng nơi đây bởi linh cảm rằng chàng sắp về, và nàng cứ đứng mãi kiên tâm chờ đợi. Không ai nói với nàng, không ai đón đợi chàng, nhưng nàng biết rằng chàng đã có mặt ở Guenbôvitre… Một giọng nói nào đó thì thầm cùng nàng: “Hôm nay chàng sẽ tới đây!”

Chàng đã đi xa, rất xa, để dự những cuộc săn. Đã bao lâu rồi mà chàng vẫn chưa trở lại. Chàng chẳng phải nhận lời mời của rất nhiều người nơi ấy.

…

Đột nhiên, trong đôi mắt ngóng trông chăm chú của Xtefchia chợt có gì thấp thoáng. Mãi tít xa trên cánh đồng giữa những hàng cây thùy liễu tím ngắt, hiện ra một chấm đen nhỏ xíu, nhỏ lắm, phải cố lắm mới nhìn thấy. Nhưng khi đã xuất hiện, chấm đen ấy không biến đi. Nó lớn lên, ngày càng hiện rõ hơn, càng mạnh bạo hơn và tiến về phía trước. Giống như ánh chớp nhoáng lên khiến người ta nín thở chờ đợi tiếng sấm rền, Xtefchia đăm đăm nhìn vào chấm đen ấy cũng chợt sững người, bất động. Trong sự yên lặng của buổi hoàng hôn đỏ rực màu máu, từ xa chợt vang lên, ngày càng rõ hơn những tiếng động âm vang.

Như bị sét đánh, cô gái run lên. Nàng vươn tay lên như định chạy trốn, nhưng đôi chân chợt nặng trịch như làm bằng chì. Nàng muốn vùng ra, chạy trốn ẩn vào sâu trong vườn, nhưng không thể. Nỗi sợ hãi, niềm vui sướng, cơn bão tố của những xúc động cùng lúc hiện lên trên nét mặt nàng. Nàng đã nhận ra đúng những tiếng nhạc ngựa của Guenbôvitre.

Linh cảm đã không nhầm.

Cố hết sức, nàng lùi vào sâu hơn một chút. Tựa lưng vào thân cây băng giá, mạch đập như điên cuồng, nàng lắng nghe tiếng nhạc lục lạc và tiếng hí của những con ngựa đang phóng nước kiệu khỏe khoắn. Tai nàng nghe tiếng kin kít nhẹ nhàng của những ván trượt và tiếng leng keng khe khẽ của đồ thắng ngựa. Từ dưới đôi mi khép hờ nàng nhìn thấy cỗ xe trượt lịch sự với đôi ngựa khỏe mạnh phủ mạng màu lam. Nàng trông thấy những chiếc đầu vươn ra, những cánh mũi nở rộng và những đôi mắt chúng đỏ rực trong ánh trời chiều nom như những ánh lửa. Nàng trông thấy phất phơ bên tai ngựa những chiếc đuôi cáo, bộ đồng phục may bằng lông thú của người xà ích và người hầu, với những khuy vàng óng ánh như lửa nến. Tim nàng đập dồn dập trong ngực, nàng có cảm giác như nó sắp vỡ tung ra, sắp xảy ra điều gì đó không lành. Cảm giác đó tăng dần lên trở nên thật khủng khiếp. Đến trước bức tường, chiếc xe trượt quành sang một bên. Xtefchia đờ người, trái tim đang lồng lộn chợt sững lại. Người đàn ông ngồi trên xe chợt làm một động tác đột ngột như thể định nhảy vọt ra ngoài. Nhưng người ấy cố kìm lại. Chỉ một bàn tay run run đưa lên ngả mũ và mái đầu trang nhã cúi thật thấp. Chiếc xe trượt phóng đi, tiếng nhạc leng reng của những chiếc lục lạc đã khuất dạng còn rớt lại.

Xtefchia đưa hai tay ôm đầu.

- Chàng đã về! – Nàng thảng thốt kêu lên. – Chàng đã thấy ta!

Niềm hạnh phúc vô biên sôi sục tâm hồn nàng, trào sôi trong máu nàng. Nàng vùng ra khỏi chỗ đứng, và nhẹ nhàng như một cánh chim nàng chạy theo con đường phủ tuyết về phía lâu đài. Đến chỗ ngoặt gần bể nước phun đã đóng băng, nàng dừng lại, máu như đông hết trong huyết quản: Valđemar đang bước lại phía nàng.

Chàng tiến lại gần rất nhanh, áo khoác mở tung khuy mắt dán chặt vào nàng. Bên chân chàng là con chó Panđur nhẩy nhót, nó lao tới Xtefchia, vừa sủa lên những tiếng vui vẻ vừa tỳ cả hai chân trước lên chiếc áo jacket của nàng. Thiếu nữ nghẹn lời, đầu nàng như có tiếng ong ong. Chàng!… Chàng!…

Công tử Mikhôrôvxki đứng bên nàng, im lặng cầm tay nàng trong đôi tay giá lạnh của mình. Họ nhìn nhau không thể nói lên lời. Đôi mắt chàng ngả màu lam thẫm, những làn sóng xúc cảm như nối nhau tràn qua khuôn mặt chàng. Còn Xtefchia lờ mờ cảm thấy rằng đó là thời điểm bước ngoặt, rằng làn sương xanh thắm sẽ tan đi, mở ra chiếc cổng bằng vàng ròng, để lộ cho nàng được thấy sự thật tuyệt vời chưa từng biết. Nàng cảm thấy những niềm mơ ước, những giấc mơ bao phen không nắm bắt nổi đang hiện hình thành dáng hình rất thực, và niềm tiên cảm mách bảo nàng hay rằng chiếc áo mới kia sẽ còn quý giá hơn nhiều so với trước đây. Xtefchia được sống qua một trong những giây phút, khi tâm hồn rời khỏi thể xác con người bay vào vầng hào quang rực rỡ sắc cầu vồng của một niềm hạnh phúc vô biên.

Chàng bóp chặt tay nàng trong bàn tay, nhãn lực đôi mắt chàng xuyên thấu vào đáy sâu tâm hồn nàng. Chàng đứng đó nghiêm trang trong cơn run rẩy khoái lạc đàn ông, với một tình cảm trước nay chàng chưa hề cảm nhận, nay đã nở bừng như một đóa hoa. Chàng đứng đó, tự tin vào sức mạnh của bản thân mình, ý thức được mục đích của mình, thoáng chút tự hào về vẻ hấp dẫn mà chàng gây ra. Chàng cúi đầu, hôn đôi bàn tay run rẩy của Xtefchia rất lâu, rất chân thành. Đôi mắt chàng như nói thành lời: “Em đợi anh… Em mong anh… Vậy thì anh đây, và… và…” Xtefchia hiểu những ý nghĩ không lời ấy, cả người nàng chợt nóng bừng. Run rẩy vì hạnh phúc, nàng chậm rãi rút tay ra khỏi bàn tay chàng rồi bước nhanh về phía lâu đài. Chàng bước đi bên nàng.

Họ không nói với nhau lời nào. Con chó Panđur chạy trước họ, dừng lại trên những bậc thềm cẩm thạch của hàng hiên, ngẩng đầu nhìn đôi thanh niên đang bước đến gần với vẻ nghiêm trang trong đôi mắt chó đầy thông minh. Nó ngạc nhiên khi thấy họ không hề để ý đến nó.

Họ đã đến gần hàng hiên, nhưng không có ai ra đón.

Vừa mở cửa, Valđemar vừa thốt lên những lời đầu tiên:

- Tiểu thư đã đoán được hôm nay tôi sẽ đến. Phải chăng đó là linh cảm?

- Vâng.

- Vậy thì đúng là có sự ám thị! Vừa đi tôi vừa nghĩ rằng thế nào cũng sẽ được gặp tiểu thư trong vườn, và tôi đã nhìn thấy em trong ánh ráng chiều lúc này. Tôi đã cho ngựa về để được chào em đầu tiên.

Lời chàng khiến Xtefchia cảm thấy một niềm vui sướng khôn tả. Nghe tiếng cửa mở, ông lão Jaxenty với một đám đông gia nhân liền xuất hiện. Cả tòa lâu đài vừa nãy còn yên ắng chợt náo nhiệt hẳn lên.

- Đại công tử đã đến! – Khắp nơi người ta báo cho nhau, mọi người đều vui mừng.

Đông đủ mọi người tham dự bữa tối trong tâm trạng phấn hứng. Cảm động thấy cháu trở về, cụ Machây ngắm chàng như ngắm một bức tranh. Phu nhân Elzonovxka thì hỏi han Valđemar về săn bắn và về những người quen. Tuy thường xích mích lặt vặt với chàng nhưng bà đón chàng rất đỗi mến thương, bởi sự trang nhã và tính hài hước hơi châm chích của chàng khiến bà tỉnh táo hơn. Valđemar trả lời những câu hỏi của bà rất nhã nhặn, nhưng chúng khiến chàng chán ngán. Phu nhân Iđalia và ông Kxavary không để chàng yên phút nào. Luxia và Xtefchia ngồi yên ít lời hơn cả, có điều cô em gái thì ngó anh chằm chằm, trong khi Xtefchia thì cố tình tránh ánh mắt chàng. Nàng sợ rằng chàng sẽ đọc được trong ánh mắt mình đúng những điều mà đôi mắt chàng đã thốt lên trong công viên tuyết phủ vừa nãy. Nàng đâu nghĩ rằng chàng đã đoán được tất cả, đã nhìn thấu tận gan ruột nàng, đã cảm nhận rất rõ nhịp đập trái tim nàng…

Nàng chợt bồn chồn. Nàng linh cảm thấy có điều gì đang treo lơ lửng ở đâu đó trong không trung và sắp sửa giáng xuống đầu nàng. Nàng cảm thấy nóng ruột như người sắp phải lên đường đi xa, vào giây phút cuối cùng từ biệt những người thân yêu. Nàng vật vã, không hiểu nỗi lo lắng bỗng dưng kia từ đâu ám ảnh, nhưng sự bồn chồn mỗi lúc một lớn thêm. Đại công tử là người đầu tiên nhận thấy vẻ nhợt nhạt hơi khác thường trên nét mặt nàng, chàng thấy nàng bối rối, nhưng trước mặt mọi người chàng không muốn hỏi hay làm nàng thêm khó xử. Nỗi bồn chồn của nàng lây sang chàng...

Cụ Machây nhìn nàng chăm chú. Trạng thái không bình thường của Xtefchia khiến cụ băn khoăn.

- Cháu làm sao thế, cháu ta?

- Cháu sợ... - Nàng đáp thành thật.

Họ nhìn nhau. Một làn sương mù như vừa chợt lướt qua trên hai khuôn mặt.

- Sợ gì kia chứ?

Cô thiếu nữ được hỏi mỉm cười nhợt nhạt.

- Xin đừng để ý làm gì. Rồi sẽ qua thôi...

Tiếng trò chuyện ắng hẳn đi. Mọi người lặng lẽ.

Người ta dùng trà ở phòng khách. Bên lò sưởi cháy sáng câu chuyện sôi nổi trở lại.

Đột nhiên một người gia nhân bước vào, tay bưng chiếc khay bạc. Gã tiến thẳng lại phía Xtefchia. Nàng nhìn gã chằm chằm.

- Gì vậy? - Đại công tử hỏi.

- Điện tín ạ, thưa ngài, gửi cho...

- Cho tôi! - Xtefchia thốt lên.

Người gia nhân cúi đầu xác nhận. Mắt mọi người dồn cả vào nàng, rồi vào mặt đại công tử.

- Vâng, cho tiểu thư, - chàng nói, đứng lên đưa chiếc phong bì cho nàng.

Xtefchia xé dải niêm phong. Má nàng đỏ ửng.

Mọi người có mặt nín thở. Vẻ bồn chồn của cô gia sư trong bữa ăn và bức điện gửi cho nàng khiến mọi người lo sợ.

Xtefchia đọc điện buông rơi tờ giấy xuống đầu gối, thốt lên bằng giọng vô hồn:

- Bà tôi chết. Gia đình gọi tôi về dự tang lễ.

Tất thảy lặng đi, trút một hơi thở dài. Họ cứ tưởng có chuyện gì tệ hại hơn thế.

Mỗi mình cụ Machây run rẩy, dường như có bóng ma xuất hiện trước mắt cụ.

- Có phải người vừa mất là cụ bà Rembôvxka không ạ? - Luxia hỏi.

Xtefchia bật khóc.

- Phải. Tội nghiệp cho bà! Tôi yêu bà biết chừng nào!.. Trời ơi là trời!..

- Bà ốm có lâu không?

- Bà mất đột ngột tại Rutraievô... Tôi không hiểu tại sao. Bà thường sống ở ngoại quốc. Tôi phải đi ngay kẻo không kịp mất, điện đến muộn.

Nàng vùng đứng dậy Công tử Mikhôrôvxki nhìn đồng hồ.

- Tiểu thư nhất quyết đi hôm nay?

- Tôi phải đi. Cốt sao kịp chuyến tàu hỏa.

- Kịp thôi, nhưng phải đi ngay lập tức, mà bây giờ tối rồi.

Nàng chắp hai tay cầu khẩn.

- Tôi phải đi nhanh mới được.

- Hà, nếu vậy tôi sẽ ra lệnh thắng ngựa.

Họ cùng bước sang phòng ăn. Valđemar ra những mệnh lệnh cần thiết.

Phu nhân Iđalia nắm tay Xtefchia.

- Cô cần phải thu xếp hành trang. Chỉ có điều xin cô đừng khóc. Tội nghiệp Xtefchia! - Bà thốt lên, hôn vào trán cô gái.

Luxia òa lên khóc nức nở.

Cả hai cùng bước về phòng riêng. Trong phòng chỉ còn mỗi mình cụ Machây đang ngồi lặng trong chiếc ghế bành rộng rãi. Valđemar đi đi lại lại bằng những bước chân sốt ruột, hàng lông mày chau lại, mắt loé sáng nhấp nháy ánh lửa. Ông Kxavary vặn mình ngái ngủ. Im lặng kéo dài. Tiếng bước chân Valđemar vang lên đều đều đơn điệu trong phòng. Chiếc đồng hồ lớn tích tắc nghiêm trang.

Cụ Machây ngồi u uẩn. Đôi mắt nheo lại liếc nhanh sang đứa cháu trai đang đi đi lại lại. Mãi sau cụ hỏi:

- Cháu có biết họ thời con gái của bà ấy là gì không?

Chàng lắc đầu không biết.

Cụ già đưa tay đỡ trán.

Sao ta thấy xúc động lạ thường trước việc Xtefchia đột ngột ra đi và... cái chết của người ấy...

Một người hầu bước vào phòng báo tin ngựa đã sẵn sàng. Theo sau y là các bà các cô. Xtefchia đã đội mũ đi đường, mặc chiếc áo dài ấm áp. Mắt nàng đỏ, đôi môi khô bỏng, má tái nhợt. Xúc động, nàng bước lại gần tạm biệt cụ Machây. Sau chút lễ nghi, cụ già ôm ghì mái đầu nàng vào ngực. Cụ nói với nàng như một người cha. Luxia vẫn khóc ròng.

- Xtefchia, cháu sẽ mau trở lại với chúng ta chứ, phải không?

- Cháu sẽ cố gắng.

Khi bước đến cạnh Valđemar, một cơn nức nở lặng thầm trào lên trong ngực nàng. Môi chàng run run. Lần đầu tiên, trước mọi người, chàng hôn tay thiếu nữ.

Cụ Machây rùng mình. Phu nhân Iđalia cắn môi, mắt nheo lại thành hai khe hẹp theo thói quen. Luxia nhìn cảnh ấy với vẻ thắng thế, như thể muốn nói: "Tôi biết chuyện này từ lâu rồi!"

Họ bước ra phòng ngoài. Cụ Machây níu tay Xtefchia:

- Này cháu... bà cháu là Rembôvxka, phải không?

- Xtefnhia Rembôvxka, - Xtefchia đáp, rồi nàng bị Luxia kéo ra khỏi phòng. Cô gái thì thầm điều gì đó vào tai nàng.

Cụ Machây còn lại mỗi mình. Cửa dẫn ra tiền phòng vẫn mở rộng. Cụ nặng nhọc tựa người vào tường, run run ngước mắt nhìn lên chiếc đèn chùm như định đếm xem nó có bao nhiêu ngọn.

- Sao vậy nhỉ?... Xtefnhia? Sao vậy nhỉ?.. A! Sự tiên tri!

Bước lên một bước, cụ gọi to:

- Valđemar!

Đã mặc áo khoác xong, Xtefchia bước xuống sảnh dưới. Gia nhân mở cửa lớn ra tiền sảnh. Luxia và đại công tử cùng đi với nàng. Phu nhân Iđalia tựa người vào tay vịn cầu thang, nghe thấy cha gọi, bèn kêu lên:

- Valđy, ông gọi anh kìa! Chàng nhìn có vẻ hơi phật ý, rồi chạy vội lên gác. Đang phân tâm, chàng không để ý đến vẻ bồn chồn nóng ruột của cụ Machây.

- Hỏi Xtefchia, xem họ thời con gái của bà cụ là gì... Nhanh lên...

- Có chuyện gì thế ạ?

- Nhanh lên.

Valđemar lại chạy lộn trở xuống. Chàng gặp Xtefchia đang đứng ở tiền sảnh.

Một gia nhân đang mở cửa xe trượt. Đêm sáng trời, có trăng, đầy giá băng và tuyết trắng. Lũ ngựa kêu rừ rừ, phà ra những luồng hơi. Bênêđykt đang ngồi trên ghế đánh xe cùng một người gia nhân hầu bên Guenbôvitre. Đại công tử đưa Xtefchia lên xe. Tự tay chàng lấy một tấm da sói phủ chân cho nàng.

- Xin lỗi. Bà tiểu thư họ gì ấy nhỉ?

Xtefchia nhìn chàng ngạc nhiên.

- Rembôvxka.

- Tôi biết, nhưng họ thời con gái kia?

- Xtefnhia Korvitrúpna.

Mikhôrôvxki giật mình. Máu như dồn cả lên đầu chàng.

- Ông làm sao thế? - Xtefchia kinh hoàng hỏi.

- Không, không sao! Tạm biệt. Xin tiểu thư hãy giữ sức, và... mau mau trở lại với chúng tôi. Được không?...

Xtefchia oà khóc.

- Tôi cũng chưa biết thế nào - nàng nghẹn ngào.

- Tôi rất mong đấy.

Chàng nồng nhiệt hôn tay nàng rồi đóng cửa xe.

- Bênêđykt! Đi cẩn thận nhé. Đến ga, Vavrynhex nhớ lo đầy đủ mọi việc cho tiểu thư, - chàng kêu lên.

Những con ngựa sốt ruột rời khỏi chỗ đứng.

Valđemar nhìn theo chiếc xe xa xa dần, rồi ngoảnh đầu về phía những chiếc xa trượt khác đang đỗ.

- Đại công tử định đi ạ?

- Không biết. Hẳn là không. Nhưng không hiểu họ có đến nơi an toàn không?

- Đêm sáng lắm, tỏ như ban ngày. Đường bằng phẳng như mặt bàn, lại có Bênêđykt đánh xe thì còn lo gì nữa ạ, - cụ Jaxenty trấn an chàng.

Valđemar bước vào tiền sảnh, bước những bước chân nặng nề leo lên thềm. Đầu chàng ong ong, mặt nhợt nhạt. Bước lên khỏi đoạn bậc thang cuối cùng, chàng nhìn thấy cụ Machây đang đứng đó.

Nom cụ già giống hệt pho tượng. Bất động, như đã hoá đá, cụ nặng nề tựa vào tay vịn bọc nhung. Mắt cụ chằm chằm ngó đứa cháu trai. Cả hai ông cháu im lặng nhìn nhau, kinh hoàng và họ đều chợt hiểu ra.

- Đúng bà ấy chứ?... - Cụ già rên lên.

- Nàng là cháu gái của người ấy, - Valđemar nói nốt.

Cụ Machây đưa tay ôm lấy ngực. Mặt cụ tím lại. Đại công tử nhảy vội đến bên ông.

- Ông ơi! Vì Chúa!

Cụ già thõng người bất lực trên đôi tay chàng.

Chừng mườI lăm phút sau, công tử Mikhôrôvxki bước ra khỏi buồng ngủ của ông nội để gặp gia nhân, mặt chàng tái nhợt, nhưng đã bình tĩnh lại.

- Lấy ngay mấy con ngựa mà ta định dùng để ra ga đi mời bác sĩ. Cụ ốm rồi.

Gia nhân lặng lẽ tản đi.

***

Chương 32

Chiều mùa đông lặng lẽ đổ xuống trang Rutraievô. Tuyết rơi dày, cuộn tung thành những đám mây bụi trắng. Một chiếc xe trượt vừa chở Xtefchia về bây giờ rời khỏi tiền sảnh tòa gia trạch của điền trang. Nàng bước vào nhà, được cha mẹ, gia đình và gia nhân chào đón. Những khuôn mặt rạng lên khi gặp nàng. Trong vòng tay âu yếm của mẹ, Xtefchia tạm quên đi nguyên nhân đã khiến nàng trở về đây. Nàng khẽ thổn thức áp chặt vào người bà. Phu nhân Ruđexka đoán ra rằng do nguyên nhân khác với nỗi thương tiếc người bà vừa quá cố.

- Con về hơi chậm, - cha nàng bảo, - vừa đưa bà đi quan. Mai sẽ an táng.

- Thưa cha, nhận được điện con đi ngay, nhưng điện bị chậm.

Mọi người tò mò ngắm Xtefchia, riêng mẹ nhìn nàng đầy thương cảm. Kể từ ngày xa gia đình, nàng đẹp hẳn lên, lại thêm vẻ trang trọng khác vời cùng sự lịch lãm càng làm nổi bật vẻ duyên dáng tự nhiên. Người cha vẫn nhận thấy nàng thay đổi so với dạo mùa thu: Xtefchia như gầy hơn trong mắt ông. Làn da tuyệt đẹp của nàng hơi nhợt nhạt hơn, nom giống như màu vỏ trai ngọc. Đôi môi xinh đẹp hồng thắm cười ít tươi hơn. Đôi mắt cũng khiến ông phải suy nghĩ: sắc tím trong mắt như có phần trội lên, đôi mày màu nâu thanh mảnh và hàng mi dài rủ bóng che dường như mang vẻ thê lương. Mọi tình cảm của tâm hồn nàng thể hiện rõ trong ánh mắt. Những ánh lửa nhấp nháy khiến đôi mắt sinh động biểu lộ nhiệt tâm sôi nổi và hơi dễ bột phát. Song người ta còn có thể đoán nhận được trong đáy sâu đôi mắt những thứ tình cảm khác nữa: nỗi nhớ nhung, buồn bã, có thể cả nỗi oán trách chưa thể thốt thành lời... Một trong những anh em trẻ tuổi của nàng, Narnhixki, nói rằng nàng có vẻ hơi mơ mộng, và tuy những nét nghịch ngợm ngày xưa trong mắt nàng chưa mất hẳn nhưng đã khác xưa, ít long lanh hơn, nhiều ràng buộc vương vấn hơn. Không khí chung của cả gia đình đang lúc trang nghiêm, nên vẻ trang trọng khác lạ của Xtefchia không khiến ai thắc mắc. Ngược lại, cả cha lẫn mẹ đều khiến nàng phải suy nghĩ. Nàng thấy hai người đều thay đổi, thỉnh thoảng cả hai đưa mắt nhìn nàng như e sợ điều gì.

Nỗi lo lắng hằn rõ trên vầng trán người cha. Khi cô gái chợt nhắc đến cụ Machây, cả hai tái mặt, nhìn nhau thật nhanh. Điều gì đó khiến Xtefchia lo ngại. Nàng cố tránh không nói gì tới Valđemar. Vả chăng cũng không một ai hỏi nàng về chàng.

Chỉ một lần, anh họ nàng là Narnhixki đột nhiên hỏi:

- Xuôđkôvxe là điền sản riêng hay cũng là một trong số những điền sản của đại công tử?

- Nó là điền sản riêng.

- Thế đại công tử năm nay bao nhiêu tuổi?

Xtefchia bỗng dưng vô cớ đỏ mặt.

- Ông ấy ba mươi hai.

- Ô, thì ra ông ấy còn trẻ đến thế! - Narnhixki nhận xét, vừa nhìn nàng với vẻ thăm dò.

Ông Ruđexki đỡ lời:

- Thì anh đã chả trông thấy ảnh ông ta trên các báo khi được thừa kế toàn bộ bất động sản hoàn nguyên sau lúc cụ Janus qua đời, rồi sau chuyến du hành sang Phi châu đấy thôi.

- Cháu không nhớ nữa. Cháu chỉ nhớ là sau hội chợ triển lãm, các báo có đăng ảnh ông ấy. Một người rất xinh trai, nhưng trước hết là một người...

- Tuyệt vời... đúng không nào? - Ông Ruđexki hỏi.

- Và là một quý tộc lớn điển hình. Điều đó có thể nhận ra ngay lập tức. Đây không phải là một kẻ phát tài giả làm quý tộc, mà là một đại công tử dòng dõi cao sang. Có thể thấy điều đó ngay trên nét mặt ông ta. Hơn nữa, ông ấy có vẻ giàu tự tin và rất tự hào, nhưng theo nghĩa tốt đẹp nhất.

Xtefchia những muốn kể thêm Valđemar là người thế nào, nhưng nàng cảm thấy mình không thể nói về chàng một cách thản nhiên. Nàng chỉ góp một nhận xét ngắn gọn:

- Anh nói phải. Giới quí tộc chân chính khác hẳn về mọi phương diện với những kẻ bắt chước họ. Nhất là khi có dịp tiếp xúc gần, sự khác biệt lại càng rõ rệt, càng nghiêng về phía có lợi cho họ.

Ông Ruđexki liếc nhìn con gái.

- Cốt sao đừng tiếp xúc quá gần, - ông thì thầm tự nhủ, rồi nói to lên: - Về điều đó thì các sự kiện cụ thể thường mới là cái quyết định.

Mọi người thật không hiểu ông muốn nói gì.

Đến khuya, khi mọi người đã tản đi, Narnhixki tóm tắt nhận xét của mình về Xtefchia trong một câu ngắn gọn:

- Cô ấy đang chịu ảnh hưởng của giới quý tộc, đặc biệt là của đại công tử. - Mà thậm chí, có thể là...

Anh không muốn nói hết ý nghĩ của riêng mình, bởi đã từ lâu anh nhìn thấy hình ảnh Xtefchia trong chương trình cuộc sống của anh, anh càng cương quyết gạch thật đậm dưới cái điểm ấy.

Hôm sau, đám tang được cử hành với sự tham gia của đông đảo bà con trong vùng, mặc dù người chết vốn không phải là cư dân thường trú của Rutraievô. Tạm thời, người ta chôn thi hài cụ vào khu mộ của gia đình dòng họ Ruđexki, rồi sau này sẽ chuyển về điền trang dòng họ Rembôvxki.

Trong đoàn người đưa tang, Xtefchia từ chối không khoác tay anh chàng Narnhixki. Nàng đi một mình, hơi lánh sang một bên, chân lội trong đám tuyết người ta cào từ giữa đường ra. Bộ quần áo màu đen và vành khăn tang khiến cho thân hình vốn nhanh nhẹn của nàng thêm thanh thoát. Nàng bước đi trầm tư và buồn bã. Lần cuối cùng nàng được gặp người bà vừa quá cố cách đây đã tròn một năm, hồi ấy Prôntnhixki còn lui tới trang Rutraevô như kẻ đang theo đuổi nàng.

Bà cụ già tóc bạc có cách đối xử hết sức ngọt ngào khiến người ta phải kính trọng. Những đường nét trên khuôn mặt tuy đã khô héo nhưng vẫn giữ nguyên vẻ hài hòa. Đọng lại trong những đường nét ấy một bi kịch xảy ra từ thuở trẻ trung. Xtefchia giống như một bức chân dung sống động của bà, điều đó được khẳng định bởi những bức ảnh của bà thời trẻ tuổi.

Ngay từ thời thơ ấu, nghe kể về chuyện buồn nào đó của bà hồi còn thiếu nữ, Xtefchia đã hết sức quan tâm tìm hiểu. Nhưng không một ai muốn giải thích cho nàng nỗi buồn ấy thuộc loại nào. Khi bị hỏi thẳng, bà cụ đã tái mặt, và bảo đứa cháu gái từ rày trở đi không được hỏi những câu những câu như thế nữa.

Đã từ lâu, bà Xtefchia bị bệnh tim, người nhà hết sức để ý không làm điều gì khiến bà xúc động. Cũng vì vậy, rất lâu bà không hay biết việc Xtefchia rời khỏi gia đình. Tin tức về chuyện dứt tình với Prôntnhixki đã khiến bà rất xúc động, vì thế, người nhà không muốn bà xúc động thêm nữa.

Cái chết của bà là một điều bí mật đối với Xtefchia. Đáp lại những câu hỏi của con gái, cha nàng chỉ bảo:

- Rồi sau này con sẽ rõ.

- Hay chính bản thân ta đóng một vai trò nào đó chăng trong cái chết của bà? - Xtefchia tự hỏi.

Sự tò mò hành hạ nàng, cách xử sự của chàng làm nàng lo lắng. Narnhixki làm nàng bực mình. Điều đó càng khiến nàng cáu giận. Nàng quyết định ngay sau lễ tang sẽ trở về Xuôđkôve. Nàng run lên khi nghĩ thế, trước mắt nàng lởn vởn hình ảnh của Valđemar mà nàng được thấy lần cuối cùng, tuy chỉ ngắn ngủi thoáng qua nhưng sao mà nhớ thế. Cuộc gặp gỡ trong vườn in đậm mãi trong tâm trí nàng. Lần ấy, nàng đã cảm thấy rõ ràng mình được yêu. Sự thật ấy, nàng đã phát hiện từ lâu trong trái tim mình. Trong thời gian chàng vắng mặt lâu ngày, nàng càng khẳng định tình yêu ấy bởi nỗi nhớ nhung mạnh như tình ái. Và lúc chia tay, khi chàng cúi hôn tay nàng, thì sức nóng của nụ hôn khiến toàn thân nàng rung động, thắng cả nỗi bối rối vì sự hiện diện của đông đủ mọi người. Nàng đã nhìn thấy chiếc xe trượt của chàng đợi trước tiền sảnh. Lão Jaxenty đã để lộ cho nàng biết: Valđemar đã định tiễn nàng ra ga. Chuyện gì đã xảy ra khiến chàng không thực hiện được điều đó? Có thể phu nhân Iđalia ngăn cản? Chắc chàng sẽ không thèm để ý đến ý kiến của bà. Vậy chẳng lẽ cụ Machây?

Nỗi đau sắc nhọn như đâm thẳng vào tim Xtefchia, song nàng hiểu rằng, khó lòng đòi hỏi vị quý tộc già dung túng cho hành động của đứa cháu nội đi theo hướng đó. Điều đó lại khiến nàng thêm trách và làm nàng tỉnh táo trở lại.

- Ta không được phép, không được phép nghĩ về chàng nữa! - Nàng bướng bỉnh cố nhắc đi nhắc lại.

Nàng mệt mỏi khi phải lội mãi trong lớp tuyết dày, nhưng ý nghĩ về Valđemar khiến lòng nàng nặng trĩu. Nàng thấy người bải hoải. Và lần này, khi Narnhixki đến bên chìa tay cho nàng, nàng không từ chối khoác tay anh ta nữa, mà nặng nhọc tựa vào người anh ta. Cả hai không nói điều gì với nhau. Xtefchia cúi đầu, nhắm nghiền mắt. Nàng những muốn trở lại, muốn nghĩ là đang được đi cùng Valđemar, nhưng không thể, bởi nàng cảm thấy không thể so sánh kẻ này với người ấy. Nàng chợt rùng mình. Narnhixki cúi xuống hỏi nàng:

- Cô có lạnh không, cô em họ? Hay cô mệt? Để tôi đưa cô lên xe trượt nhé.

- Ồ không, tôi muốn đi bộ thôi.

Narnhixki liếc ngang ngắm nhìn hình trông nghiêng tuyệt vời của nàng, anh nhận thấy sự xúc động của nàng, nhưng cho rằng đó chỉ là vì tang lễ gây ra. Một ngày mù sương, xám ngắt, đám rước dài dằng dặc, uốn lượn quanh co dưới chân đồi, với một cỗ xe đen và cây thập giá khiến người ta nảy bao ý nghĩ u sầu. Trên đỉnh đồi những cây vân sam cao vút đen thẫm của nghĩa địa, với một cụm chi chít những cây thập tự núp mình dưới bóng cây. Lũ chim mùa đông kêu lên những tiếng thê lương, hòa vào giọng ngân nga đều đều đơn điệu mà rời rạc của bài ca tang lễ. Nỗi tiếc nuối trĩu nặng phảng phất quanh những người đi đưa đám. Tiễn theo sau đoàn người đưa tang là những tiếng chuông rền rĩ ai oán, còn đứng sẵn kia đón họ là nhũng cây vân sam thê thiết rì rào. Đám tang đi chậm chạp, trang nghiêm, đã đến mộ giữa những hàng cây và thập giá một linh hồn người bị cuộc sống đuổi xô.

Trong những nghi thức của đám tang bao giờ cũng chứa đựng một tâm trạng u ám và ghê sợ. Một nỗi buồn vô biên, một nỗi vô vọng khiến người ta phải hướng vào những suy nghĩ sâu xa. Điều bí ẩn không bao giờ giải đáp nổi của sự tồn tại sau cái chết, tính huyễn hoặc không sao thâm nhập nổi của kiếp sống mai sau tác động đến con người khiến họ phải nghiêm trang, thậm chí còn làm họ kinh hoàng. Người ta chợt cảm thấy một nỗi lo lắng và cơn rùng mình sợ hãi, đồng thời cũng nảy sinh chút tò mò, không hiểu bên ấy sẽ ra sao và những gì sẽ xảy ra với linh hồn con người ở đấy. Vốn nhạy cảm, Xtefchia cảm nhận sâu sắc tất thảy những điều đó. Lần đầu tiên nàng cảm thấy cái chết thật đáng sợ. Nàng thấy yêu cuộc đời, yêu thế giới này. Nàng không còn muốn che giấu tình cảm thật trước chính mình nữa: nàng đã yêu Valđemar bằng toàn bộ sức mạnh của một tâm hồn trẻ trung đầy nhựa sống. Tình cảm trước kia đối với Prôntnhixki chỉ là một giọt sương so với cả đại dương tình cảm mới, còn chính gã Prôntnhixki thì chỉ là một loài sâu bọ thảm hại đáng thương. Bởi lẽ bất cứ việc gì ở gã cũng đều hèn hạ. Bông lúa nuôi người bao giờ cũng quí hơn loài cỏ dại, dẫu cỏ kia có trăm sắc nghìn màu.

Sau khi đám tang kết thúc, Xtefchia buồn rầu ngồi lên xe trượt. Những tiếng hát, tiếng chuông, mùi hương trầm đều làm nàng khó chịu. Thần kinh nàng bị kích động trí tưởng tượng phong phú vẽ ra trước mắt nàng những cảnh khổ hình. Về đến nhà, nàng mới mở choàng mắt ra, cam chịu ngay cả sự có mặt thuờng xuyên của anh chàng Narnhixki, cốt sao được quên đi, cốt sao được quên đi, cốt sao được trút bỏ cái sức nặng u uất không sao chịu đựng nổi.

Vài giờ sau khi từ nghĩa địa trở về, gia đình nhận được điện chia buồn từ Xuôđkôvxe, ký tên cả hai ông cháu Mikhôrôvxki, phu nhân Iđalia và Luxia. Bức điện thứ hai của Valđemar gửi cho Xtefchia, với nội dung ít trọng thể hơn, thân mật hơn. Valđemar có nói qua việc cụ Machay đột ngột yếu mệt. Cái tin ấy đến với Xtefchia như tiếng sét. Nàng không tài nào giấu nổi sự xúc động, mặt nàng đỏ bừng từng đám.

- Sao lại có chuyện đột ngột đến thế? - Nàng vừa thốt lên vừa đưa bức điện cho cha xem. Nhưng khi Narnhixki định cầm lấy, nàng vội giật khỏi tay anh ta. Ngạc nhiên, anh chàng nhún vai không nói gì, nhưng trong tâm trí, bức điện không đọc được kia của Valđemar khiến anh ta cáu lạ lùng.

Đến chiều, rất ít người ở lại điền trang Rutraievô, nhưng Narnhixki không chịu ra về. Theo nguyện vọng của song thân, Xtefchia đành phải lưu lại gia đình thêm một thời gian nữa.

Khi chỉ còn một mình nàng với cha trong phòng làm việc của ông, ông tò mò hỏi nàng:

- Cụ Machây có biết tên họ của bà nhà ta không con?

- Cụ ấy biết, con nói cho cụ nghe ngay trước khi ra đi, bởi tự dưng cụ hỏi, - nàng đáp, mặt tái đi vì một nỗi lo sợ không tường.

- Thế cụ có biết tên họ bà thời con gái không?

- Không ạ, con chưa bao giờ nói đến cái tên ấy, mãi đến lúc ra đi con mới nói cho đại công tử hay, khi ấy ông ấy hỏi.

- Ồ, thì ra ông ấy có hỏi?

- Lúc đó con đã ngồi lên xe rồi.

- Ra thế! Vậy khi con đi thì cụ Machây vẫn còn khỏe chứ?

- Không thấy cụ kêu ca gì cả.

- Vậy thì chắc cụ đã được đại công tử nói cho biết và vì thế mà ngã bệnh, - ông Ruđexki thì thầm như tự nhủ.

- Cha nói gì thế? Cụ được biết chuyện gì kia ạ?

- Khoan đã, con. Lát nữa rồi con sẽ hiểu.

Ông mở ngăn kéo bàn, lấy ra một gói to, bọc cẩn thận trong thứ giấy đã ngả vàng, buộc bằng một dải lụa đen. Ông đưa gói ấy cho Xtefchia, nói giọng run run:

- Đây là thứ bà gửi cho con. Bà bảo cha đưa cho con sau tang lễ. Lúc lâm chung, bà rất lo lắng cho con, bà để lại cho con vật kỷ niệm quý giá nhất của bà. Đây là vật rất thiêng liêng của bà con đấy… Con nhớ hãy kính trọng nó nhé, con của cha, và… xin Chúa hãy che chở cho con! Chúc con ngon giấc!

Xúc động, mắt long lanh lệ, ông Ruđexki hôn Xtefchia đang nghẹn ngào, rồi bước nhanh ra khỏi phòng.

Nàng đứng tại chỗ như trời trồng, xoay xoay trong tay gói nặng bọc giấy đã ố vàng, thoảng mùi giấy cũ kỹ. Lòng Xtefchia lẫn lộn lo âu, sợ hãi và tò mò, không rõ có gì nằm dưới dải băng đen buộc chéo kia. Nàng đưa mấy ngón tay sờ lần thứ bọc bên trong và đoán ra rằng đó là một quyển sổ. Nàng chạy vội về phòng riêng, miệng thì thầm như kẻ đang mê sảng:

- Kỷ vật quý báu nhất của bà… thành tích của bà… Bà lại tặng cho riêng ta… Vì sao vậy nhỉ?…

Một nỗi lo âu thầm lặng chợt khiến nhịp tim nàng đập nhanh hơn. Lao vào phòng riêng, Xtefchia cài chặt cửa lại.

- Ông đã đưa cho con chưa? – Phu nhân Ruđexka hỏi chồng khi ông bước vào phòng.

- Đưa rồi. Nó đã trở về buồng. Tội nghiệp con tôi.

Phu nhân Ruđexka mắt dàn dụa lệ.

- Nó thay đổi nhiều quá… Ông nghĩ thế nào về con, hả ông?

- Chắc chắn nó phải lòng đại công tử mất rồi. Thế là lại một Mikhôrôvxki

nữa!… Lạy Chúa! Lạy Chúa tôi!…

- Lỗi tại thân mẫu bà đấy, vì quá ít biết chuyện riêng của cụ nên chúng ta hoàn toàn không biết đến cái họ kia.

Chương 33

Trong phòng riêng, bên chiếc bàn nhỏ, Xtefchia mở gói giấy ra. Hồi nãy, nàng sốt ruột vì tò mò, bây giờ nàng lại cố tình lần nữa.

Nàng mở một lớp giấy, rồi một lớp giấy nữa. Người nàng chợt nóng rực, mặt đỏ bừng, mắt cháy bỏng. Bằng cử chỉ nóng nảy, nàng mở tung lớp giấy bọc cuối cùng, trước mặt nàng là một quyển sổ dày được bọc da màu hồng thẫm rất đẹp. Ở chính giữa nổi bật một dòng chữ mạ vàng đã hơi ngả màu đen. " Nhật ký của Chúng Mình ". Phía dưới là những chữ cái lớn viết rời, đứng cạnh nhau : X. K. M. M. Xtefchia đăm đăm nhìn mãi quyển sổ màu hồng, mãi sau nàng mới giở nó ra, và bỗng dưng thốt lên một tiếng kêu: nàng đang cầm trong tay bức hình của cụ Machây ... giống như bức hình mà nàng được cụ tặng hôm ngày lễ tên thánh ...

Cô gái đứng sững như mê đi, hai tay bóp chặt thái dương.

- Gì thế này ? Cụ ấy ... lại ở đây ? Thế là thế nào.

Vội vã , run rẫy như lên cơn sốt rét, nàng lật vội những trang sổ. Những linh cảm điên cuồng tuyệt vọng lay giật cả người nàng. Ở trang thứ hai, trên thứ giấy vơlanh nổi bật nét chữ đen nhánh rất rõ ràng và đẹp của một bàn tay con gái.

Xtefchia đọc nghiến ngấu:

- " Quyển nhật ký này dành cho tình yêu sâu sắc của đôi ta, như minh chứng vĩnh hằng cho những tình cảm không bao giờ lụi tàn, cho lòng tin vĩnh viễn của chúng ta dành cho nhau, cho sự ái mộ vô biên và tình gắn bó ... "

Nét chữ con gái gián đoạn, ngay tiếp bên dưới là những dòng chữ được viết bằng bàn tay con trai:

" .... để rồi với thời gian, những thế hệ mai sau sẽ có một bằng chứng sống, chứng minh rằng tình yêu là sức mạnh, có thể bẻ gẫy tất cả, những tình cảm nồng nàn sẽ có thể phá vỡ mọi hàng rào ngăn cấm để lao vào vòng tay nhau trong tiếng thét vang của niềm hạnh phúc vô biên. Vầng hào quang vây quanh một tình yêu diễm phúc sẽ chói sáng như hào quang như thế đang chói lọi trên đầu chúng mình và sẽ soi rọi vĩnh viễn cho mối tình ta đến trọn đời".

Dưới đó là hai chữ ký:

Xtefnhia Korvitrupna

Machây, đại công tử Mikhorovxki

- Jexuma ! ... - Xtefchia nghẹn ngào kêu lên, nặng nề quỳ gối xuống.

Nàng như kẻ đã chết rồi, Máu dường như đông cứng trong huyết quản. toàn thân nàng đờ đẫn vô tri giác. Trái tim đập yếu ớt vì thảng thốt và kinh hoàng.

Nàng cứ quỳ như vậy, mặt úp vào hai lòng bàn tay.

Những tiếng nức nở trầm đục chực trào ra khỏi lồng ngực, nhưng lại bị cổ họng thít chặt ngăn lại.

Mãi sau, nàng mới khóc òa lên, tiếng khóc chất chứa nỗi đau không thể thốt lên lời làm rung chuyển thân hình nàng. Nàng đã hiểu tất cả những gì trước nay đối với nàng còn là điều bí ẩn. Trong tâm tưởng, nàng như đứng trong phòng chân dung ở Guenbovitre, nghe câu chuyện kể của Valdemar. Vậy ra vị hôn thê bất hạnh của cụ Machây, kẻ được cụ yêu thương rồi ruồng bỏ - lại chính là bà ngoại nàng?...

Vậy ra vị phu nhân đường bệ trong bức chân dung, công chúa Đơ Buốcbông, là kẻ đã chiếm vị trí của bà ngoại nàng? Bà ta đã chiếm đoạt tất cả những gì lẽ ra thuộc về bà ngoại nàng, kể cả tình yêu của con người mà bà nàng từng yêu dấu ... Tình yêu thì bà ta không đoạt được - chỉ mỗi tình yêu là vẫn thuộc về sở hữu của người bị xúc phạm mà thôi. Mà biết đâu ... ngay cả điều ấy bà ngoại nàng cũng không hề hay biết ? ... Bà ngoại nàng cảm thấy mình bất hạnh, nhưng cả người đàn bà kia cũng phải chịu đựng biết bao điều ... ở kia và nơi đây, đẳng cấp, sự cuồng tín và các quan niệm cổ lỗ đều chặn đường con người đến với hạnh phúc.

Ấy thế mà ông ấy đã từng nghĩ khác. Ông ấy đã nói trên trang đầu nhật ký rằng những tình cảm nồng nàn sẽ phá vỡ mọi hàng rào. Nhưng sự thực đã xảy ra khác thế. Ông ấy đã cam chịu khuất phục sự cuồng tín của chính đẳng cấp của mình, đã bỏ rơi người con gái được ông yêu và yêu thương ông chỉ vì người ấy không xuất thân từ gia đình quý tộc.Ông ấy đã không giữ vũng được những nguyên lý từng có lúc đề cao, những nguyên lý mà ông ấy dùng để chinh phục người con gái ấy. Ông đã rũ bỏ trách nhiệm của mình, đã không đi theo tiếng gọi của con tim, mà theo con đường do đẳng cấp và dòng họ đại quý tộc kiêu kỳ dắt ông ta đến: chiếc mũ công tước, không cần biết đến nó đã giày xéo một trái tim quá đỗi khiêm nhường để có thể được người ta đoái thương. Một danh hiệu quý tộc tốt đẹp, một gia huy tốt đẹp, nhưng chưa được ghi vào cuốn sổ vàng của giới quý tộc, không thể nào gắn bó với cái gia huy chói ngời và tên họ Mikhorovxki. Chiếc vương miện năm trụ của bá tước đôi khi có thể trở thành trò chơi của chiếc mũ tước công , nhưng không bao giờ có thể giao kết bền lâu với nó. Về điều đó có những quy tắc, những điều khoản ngặt nghèo. Không tuân phục chúng được coi là phản bội đảng cấp, là tội ác đối với giới quý tộc. Sự không tuân phục chúng có thể bị trừng trị bằng sự tước quyền thừa kế và gạt ra khỏi vị trí cao sang của giới. Ông Machây đã sợ hình phạt, đã đem dâng trái tim cho hoả thần để rồi suốt cuộc đời đã không tìm được hạnh phúc.

- Khủng khiếp ! Khủng khiếp quá !

Số phận cũng đã dẫn dắt Xtefchia, cháu gái của người phụ nữ bất hạnh kia, tới chính gia đình ấy, đã đẩy nàng gần như vào cùng những hoàn cảnh giống hệt như thế. Vậy mà nàng đã yêu kính con người ấy như cha...

Số phận không chỉ dừng lại ở đây, vị thần số mệnh khủg khiếp còn bước xa hơn. Chính trong ngôi nhà của gia đình ấy bây giờ lại có một chàng đại công tử trẻ tuổi khác, mang cùng cái họ ấy, và cũng tuyệt vời như người ông trước kia.

Quá khứ lặp lại.

Sự giễu cợt kinh khủng của số phận !

Xtefchia vùng đứng dậy, hai tay ôm ghì lấy bộ mặt nóng rực, chạy đi chạy lại khắp phòng.

- Nhất định ta phải cắt đứt, nhất định ta sẽ chấm dứt, dù tim ta có vỡ tung thành trăm mảnh cũng cam, - nàng thì thầm lắp bắp trong cơn nóng nảy. - Còn bây giờ thì đọc, đọc đã !

Tựa đầu vào hai lòng bàn tay, bấu chặt những ngón tay vào hai thái dương, nàng đọc mê mải với một nỗi thèm khát đớn đau.

Xtefchia Korvitrupna mô tả ngắn gọn cuộc đời mình, gia đình, điều kiện sống nơi cô đã lớn lên, cuối cùng đến cái phần mang tựa đề Hoàng tử từ chuyện cổ tích.

Và Xtefchia Rudexka đọc:

- " Tôi đã từng mơ về chàng dẫu chưa biết chàng là ai ... Tôi đã từng tin chắc rằng rồi một người như thế sẽ đến và sẽ cầm ngay lấy tay tôi. Tôi có niềm tin cảm về hạnh phúc. Cha tôi cười giễu tôi vừa bập bập dọc tẩu dài, người thường thốt lên:" Ôi cô bé mơ mộng, cô bé mơ mộng !". Mà cũng đúng thế thật cơ. Có thể do ảnh hưởng của người nhũ mẫu già đã từng nâng giấc tôi bằng chuyện đời xưa, tôi thích mơ mộng, thích tưởng tượng ra những giấc mơ vàng. Tôi yêu biết bao những buổi chiều, những hoàng hôn tháng năm tuyệt đẹp, bởi những khi ấy, đắm mình trong những điều tưởng tượng, tôi hình dung thấy chàng - Hoàng tử từ chuyện cổ tích bước ra. Tôi thích lắng nghe tiếng hót họa mi và tiếng ếch nhái ènh oang, những thứ tiếng ấy làm nảy sinh trong tôi bao ý nghĩ ngọt ngào. Và rồi một ngày tuyệt vời vô chừng đã đến, ngày ấy còn hằn sâu vĩnh viễn trong ký ức tôi. Tôi đã được thấy chàng - Hoàng tử từ chuyện cổ tích bước ra ...

Đó là một cuộc vui lớn trong tòa lâu đài giàu có của quan nội thần Uosiatynxki. Cha tôi là bạn học của ngài, đồng thời là người bạn thân thiết nữa. Cả nhà chúng tôi cùng đi vũ hội. Và khi giữa đám các tiểu thư tôi bước từ vườn cây lên hàng hiên trong chiếc áo dài bằng vải tarlantan màu hồng, tóc cài hoa, thì chợt thấy chàng mặc sắc phục khinh kỵ binh. Và ngay tức khắc tôi nhận ra niềm mơ ước của mình. Đẹp trai, dáng thon thả, với vẻ lịch lãm phóng khoáng, cách xử sự trang nhã và phong thái đại gia lồ lộ trong toàn bộ dáng hình, chàng chiếm ngay hồn tôi, khiến tôi không sao bước nổi. Chàng nhanh nhẹn tiến lại bên chúng tôi và sau khi được quan nội thần giới thiệu, lần đầu tiên chàng nắm tay tôi. Ôi ! Đôi mắt thoáng vẻ giễu cợt, nhưng chứa đựng biết bao lửa nóng và sức mạnh ... "

Xtefchia ngẩng đầu ... hoàn toàn y hệt ! ... Đẹp trai, cới vẻ lịch lãm đầy phóng khoáng của con nhà đại gia, với đôi mắt xám mang vẻ giễu cợt và tràn đầy sức mạnh. Y hệt chàng ... Tiếp theo ! ... Chuyện gì tiếp theo đây?

"Chúng tôi yêu nhau ngay lập tức, tâm linh chúng tôi bay thẳng tới nhau, không cần nói một lời. Chàng nhảy với tôi nhiều hơn cả, chàng nói mới hay làm sao, mới hấp dẫn làm sao ! ... Rời khỏi vũ hội, tôi như người mê mẩn. Sự cao vời của chàng khiến tôi e sợ. Bạn gái bảo tôi rằng chàng là một đại quý tộc, đại công tử ở Guenbovitre, họ là Mikhorovxki, là triệu phú, gia huy mang chiếc mũ tước công. Tôi không muốn những chuyện ấy lọt vào tai, bởi trong mắt tôi chỉ mang hình ảnh của chàng. các bạn gái cảnh cáo rằng một vị đại quý tộc cao sang như thế không phải là người dành cho tôi, rằng thậm chí tôi không nên mơ đến chàng nữa kia ".

- Chúa tôi ! Chúa tôi ! - Xtefchia kêu lên.

" Nhưng tôi không tin, bởi cảm thấy chàng cũng yêu tôi. Và niềm tin đã không đánh lừa tôi. Vài ngày sau vũ hội chàng đến thăm gia đình tôi tại Snhiagievo và rồi tôi được gặp chàng hầu như hàng ngày. Ban đầu chàng ghé qua ông bà Uosiatynxki trước khi tới nhà chúng tôi, về sau nhiều lần chàng đi thẳng từ Guenbovitre tới với ngựa trạm đặt trước, mặc dù đó là cả một chặng đường dài dằng dạc. Ôi ! hạnh phúc biết chừng nào mỗi lần tôi nghe tiếng kèn của người thợ săn Guenbovitre ! Tôi đã thuộc hiệu kèn đó như thuộc tiếng chuông của nhà thờ quê mình. Rồi trong thời gian ấy, anh Machây mua lại một điền sảnh không lớn lắm trong vùng gần nhà tôi ( chuyện đó khiến cựu chiến binh đều lấy làm ngạc nhiên) rồi đến ở tại đó, thường xuyên đến thăm gia đình chúng tôi. Và mọi người hiểu ra nguyên do của việc mua bán lạ lùng nọ. Thoạt tiên, cha tôi không thích những sự lui tới đó, nhưng người không cấm. tên họ quý phái và tước hiệu đại công tử đã chinh phục được Người. Người còn yêu mến anh Machây vì lòng can trường và những nguyên tắc sống cao quý, công bằng. Chẳng bao lâu sau chúng tôi thố lộ tình yêu với nhau. Rồi đến lúc anh Machây báo tin cho cha mẹ. Ban đầu cha tôi rất giận, bảo rằng nhẽ ra trước hết anh phải được cha mẹ cho phép đã, nhưng anh Machây lấy danh dự ra cam đoan, bảo đảm điều đó. Và vì lẽ mẹ anh và người chú là họ hàng gần nhất hiện đang không có mặt trong nước, nên lễ đính hôn của chúng tôi được cử hành. Tôi yêu Machây biết chừng nào, và chàng cũng yêu tôi xiết bao? Kể từ đây cuộc đời chúng tôi trôi đi trong ánh mặt trời rực rỡ và có lẽ trường tồn muôn thế kỷ, bởi lẽ niềm hạnh phúc lớn lao nhường này không thể có lúc chấm dứt".

Một đoạn tiếp theo đó là những dòng ghi thêm của chàng trai.

" Hạnh phúc của đôi ta sẽ ngày càng vững bền, em thân yêu, bởi chúng ta đã gắn bó với nhau bằng mối dây không thể nào cắt đứt .... khi tựa vào tay anh, em sẽ đi qua suốt cuộc đời này, bao giờ cũng trong trắng và xinh đẹp như thế. Em đừng sợ, đừng lo, hãy tin ở lời anh: em sẽ là của anh, hoặc anh không lấy một ai khác cả !... Và xin em chớ nghĩ rằng niềm hạnh phúc chúng mình sẽ gặp phải một chướng ngại vật nào đó do giới của anh dựng nên. Thế giới của anh cũng là thế giới của em: không có sự khác biệt đẳng cấp ở nơi tình yêu hiện diện. Họ, tất thảy những người bên anh, nhất định sẽ phải chấp nhận điều đó và họ sẽ yêu mến em, người yêu duy nhất của lòng anh bởi em xứng đáng được hưởng điều đó".

Xtefchia thở gấp gáp, nàng lại òa lên khóc lần nữa. Bằng tất cả sức mạnh ý chí, nàng cố kìm tiếng khóc, cố định thần lại và tiếp tục đọc. Những phần tiếp theo tràn ngập niềm hạnh phúc và niềm vui sướng vô biên của hai tâm hồn trẻ trung, nồng thắm. Chàng trai ghi xen vào nhiều chỗ. Ở mỗi đoạn, cô gái viết:

" Tôi chịu đựng một giây phút thật kinh hoàng, khi nhìn thấy chiếc xe của chàng đã thắng ngựa sẵn sàng lên đường. Hai chúng tôi đứng với nhau trong vườn. Tử đinh hương đang nở hoa, chim họa mi đang hót, thế gian mới tuyệt diệu làm sau ! ... Cũng vô cùng xúc động, Machây hôn tôi, ôm tôi trong vòng tay. Chàng xin tôi đừng quá lo lắng, chàng bảo rằng chẳng bao lâu nữa nhất định chàng sẽ trở về mang theo lời ưng thuận của mẫu thân chàng và sẽ chở tôi đến với bà để được nhận lời chúc phúc. Tôi e sợ bà phu nhân kênh kiệu ấy. Bà vô cùng xinh đẹp, xuất thân từ một gia tộc mang tước bá vốn của Hunggari, ở Esterhazych. Tôi tin tuởng Machây, tin lắm, nhưng khi chàng ra đi, trái tim tôi như tan vỡ vì nỗi đau, tôi như tan chảy trong dòng lệ. Rốt cuộc giờ chia phôi đã điểm: chàng phải ra đi. Sau những lời từ biệt và thề nguyện, lúc chiếc xe chàng rời khỏi chỗ, tôi đã kinh hoàng thét lên: "Machây chàng ơi, đừng đi ! . Một nỗi tuyệt vọng chế ngự hồn tôi. Chàng dừng xe, nhảy xuống đất, ôm lấy tôi an ủi. Chàng gieo vào lòng tôi bao niềm tin tưởng, đến nỗi phút chia ly cuối cùng tôi đã giã biệt chàng với một nụ cười. Cha tôi làm dấu thánh cầu phúc cho chàng. Nhưng chàng càng khuất dần, nỗi tuyệt vọng lặng thầm càng trỗi dậy trong tim tôi. Bức màn đen càng đổ xuống bưng kín mắt tôi. Và khi xe chàng khuất hẳn sau chỗ đường ngoặt, tôi ngã gục xuống không hề hay biết gì nữa ! ".

Xtefchia Rudexka đưa tay lau trán.

- Chắc hẳn đó là lần cuối cùng ... họ được thấy mặt nhau, - nàng thì thầm bằng đôi môi tái nhợt.

Những trang tiếp theo tràn ngập nỗi buồn: Những bức thư của chàng trai được dán riêng, những bức thư rất tình cảm, chàng trai vẫn thề nguyền yêu cô gái trọn đời. Nhiều trang nhật ký tái diễn tả nỗi nhớ nhung và oán trách của vị hôn thê trẻ tuổi. Các chương mỗi lúc một ngắn hơn, buồn bã hơn. Đôi chỗ những trang giấy vơlanh còn hoen dấu lệ không phai mờ sau ngần ấy tháng năm. Những bức thư của chàng trai không tới nữa. Tiếp theo vài trang buồn thảm nữa, rồi Xtefchia bắt gặp một bức thư ngắn ngủi viết bằng chữ xa lạ được dán kèm vào sổ, đóng khung chung quanh bằng mực đen, hẳn là do chính tay bà ngoại nàng. Đó là thư của ông chú chàng trai, Xezar Mikhorovxki, người đỡ đầu chàng đại công tử Machây. Bằng những lời lẽ lạnh lùng, ông ta báo cho cô gái Xtefchia Korvitrúpna biết sự hứa hôn với Machây đã bị bải bỏ - với sự đồng ý và ưng thuận của chàng trai. Lý do chính được ông ta đưa ra là sự thiếu môn đăng hộ đối và khác biệt đẳng cấp. Vả chăng, ông ta cũng chẳng cần phải phân trần gì nhiều. Trong những dòng do chính tay chàng Machây ghi thêm phảng phát nỗi xấu hổ, thậm chí cả nỗi buồn - nhưng cũng không còn gì khác nữa. Đại công tử Mikhorovxki gửi trả lại chiếc nhẫn đính hôn, chàng nói thêm rằng số phận chia cắt mối tình của hai người không cách gì cưỡng nỗi. Chàng không dám chúc gì cho tương lai, cũng không gọi định mệnh là kẻ chủ yếu gây lỗi. Chắc chàng hiểu được rằng chính chàng đã làm thương tổn trái tim cô gái, chàng không muốn dùng những cách tránh né ấy để làm khổ cô thêm.

Xtrfchia phẫn nộ đứng bật dậy.

- Ra thế đấy? ... Vậy những lời cam đoan chắc như đinh đóng cột của ông ta mà đọc ở đầu cuốn nhật ký đâu rồi? ... Đâu rồi thứ tình yêu có thể phá đổ mọi tín điều? Vậy ra cái đẳng cấp ấy mạnh đến nỗi đủ sức bẻ gãy mọi nghĩa vụ thiêng liêng nhất? Nó dễ dàng tước bỏ danh dự như người ta dễ dàng rút chiếc nhẫn ra khỏi ngón tay sao? ... Đâu rồi những lời của ông ta so với hành động? ... Vậy ra ánh sáng của đẳng cấp kia mạnh đến nỗi đủ sức nuốt chửng vào mình vết đen ố bẩn một cách thản nhiên? Vậy ra đã làm đại quý tộc người ta tha hồ chà đạp lên những trái tim ấy bằng học thuyết dựa trên các tín điều của mình? Có thể bán đứng những trái tim ấy để đánh đổi lấy bạc triệu , bạc tỷ? Vậy lương tâm ở đâu...! Trái tim ở đâu? ! Sự ngay thẳng ở đâu rồi? ! Và rốt cuộc , đâu rồi cái khát vọng hạnh phúc riêng tư bắt rễ sâu xa trong tâm hồn của mỗi con người? Phải chăng mọi thứ đều chạy theo đẳng cấp, theo những nguyên tắc cả rồi? ...

Xtefchia nóng nảy lồng lộn, thốt lên những lời dứt đoạn với chính mình như đang trong cơn mê sảng. Lồng ngực nàng phập phồng gấp gáp, chứa đầy nỗi cay đắng không thể diễn tả thành lời:

- Còn Valdemar? ... Chàng cũng đã nói những lời y hệt như thế trong phòng treo chân dung. Chàng buộc tội ông chàng, trách ông ta thiếu cương quyết, thiếu nghị lực. Nhưng liệu bản thân chàng có thể hành động khác đi chăng? Liệu chàng có đủ khả năng đánh đổ những định kiến, phá vỡ sự cuồng tín của giới chàng? Liệu tước hiệu, đẳng cấp quý tộc, và những số tiền bạc triệu có ngấm sâu vào máu chàng chưa? Đối với chàng, liệu tình yêu của người phụ nữ thân yêu đã trở thành tuyệt đối chưa, liệu chàng có dám quẳng tất cả lên đĩa cân vì nàng hay chăng? Hay những lời nói của chàng cũng trống rỗng và vô hồn như những lời thề thốt của người kia? ...

Muôn vàn câu hỏi dồn lên đôi môi Xtefchia với vẻ giễu cợt đau đớn. trái tim nàng bênh vực cho Valdemar, chắp cánh cho chàng, gần như biến chàng thành thánh. Nhưng lý trí bằng bàn tay lạnh lùng và thô nhám đã bóp nghẹt những cơn bốc dồng lý tưởng hóa, làn nẩy sinh những ý nghĩ phê phán. Trong niềm phẫn nộ trào sôi, Xtefchia thốt lên:

- Rồi con người này cũng sẽ hành động y như thế mà thôi! Chúa tôi! Chúa tôi ! ... Xin hãy ban cho con sức mạnh để lùi xa tránh vòng mê đắm này. May là chàng có nhẽ không yêu ta như ông chàng đã từng yêu bà ngoại. Không hiểu bà đã chịu đựng điều đó bằng cách nào, làm sao bà sống qua nổi?

Nói một mình mà đôi khi Xtefchia bật thành to tiếng, và thường nàng không hiểu nổi bản thân mình. Câu hỏi cuối cùng đánh thức lại sự tò mò của nàng, nàng lại lao đến bên quyển sổ.

Chỉ còn lại vài trang viết bằng nét chữ xiên xẹo.

Nàng đọc:

" ... Mọi thứ đều trả giá: tình yêu của y, những lời thề thốt của y, cả niềm y từng chuốc cho mình uống - tất cả ! Chính anh ta đã xây nên cái hạnh phúc ngắn ngủi của mình, cũng chính anh ta vùi chôn nó xuống mộ, để trồng trên đó những cây hoa của niềm ngợi ca sẽ đến. Thật tồi tệ ! Thật đểu giả ! ...Không, không - Bao giờ chàng cũng vẫn là người em yêu, mãi mãi, suốt đời! Chính những kẻ kia mới tồi tệ ! ... Những kẻ đã tước khí giới của chàng, đã trói buộc chàng. Nhưng chàng đã hứa lời dang dự mà lại chịu khuất phục chúng, vậy chàng là người thế nào? ... Chàng yếu ớt, không chút sức mạnh hay chàng không yêu ta? Hãy để cho tôi được dẫu chỉ một niềm hy vọng ấy, như đóa hoa duy nhất trong cả đống hoa tuyệt vời, như một đốm sáng nhỏ nhoi từ cả ánh bình minh sáng rực! Chàng có còn yêu tôi nữa chăng, chàng có đau khổ vì phải chia lìa nhau? - Câu hỏi ấy tôi xin mang xuống mộ. Chàng đã giày xéo lên tôi, đã giày vò tôi, đã xô đẩy tôi từ đỉnh cao hạnh phúc. Mấy lời không chút tiếc thương kia đủ để giết chết một tâm hồn đã khiến cho tỉnh thức. Thế gian mới đáng nguyền rủa làm sao! Chính đẳng cấp đã cướp mất người yêu của tôi! ... Không ! Chàng sinh ra từ đẳng cấp ấy, chàng vẫn đang sống trong đẳng cấp ấy kia mà! Chỉ có số mệnh mới đáng nguyền rủa! Tôi vẫn yêu và căm thù chàng, tôi vẫn yêu mà khinh bỉ chàng! Giờ đây xung quanh tôi tối tăm làm sao, câm lặng vô biên ! Không một chút nhỏ nhoi ánh sáng nào hết! Không còn gì, không còn gì nữa cả rồi ! ...

Những dòng chữ kết thúc. Mấy trang liền không viết, trống trơn như tâm hồn đã chết ... ở những trang cuối cùng, tim Xtefchia thắt lại khi đọc thấy:

" ... Chàng đã cưới vợ ở Paris ... cưới công tước tiểu thư De Bourbon, ái nữ của một dòng họ tuyệt vời cao sang, từng có họ với các vị quân vương. Các báo đưa tin và in hình của họ: cả hai đều tuyệt vời xinh đẹp nhưng không có vẻ gì là hạnh phúc - mà đó cũng có thể chỉ là do có điều gì đây đã khiến tôi mờ mắt cũng nên. Họ đã cưới nhau, và rồi họ sẽ hạnh phúc ... Còn tôi? Còn tôi thì sao ? ... Tôi là cái thá gì so với công tước tiểu thư De Bourbon? Không là gì cả với chàng, không là gì cả với đời. Trái tim tôi tan nát, tâm hồn tôi tan nát, nhưng đối với chiếc mũ tước công, cả điều đó nữa cũng có nghĩa lý gì đâu. Hai chiếc mũ miện tuyệt vời, long lanh , và tôi ... với một vết thương ứa máu. Ôi ! Thật thảm thương sao! ...

Lại một khoảng ngừng dài nữa, rồi tiếp đó vài lời cay đắng cùng một vết nước mắt thấm sâu.

" .... Vĩ đại nhường kia ... mà tồi tệ nhường kia ! Sao chàng có thể hành động như vậy nhỉ? Và sao chàng có thể hứa hôn? Phải chăng chính chàng cũng đã thất vọng, không còn tin vào sự gắn bó hai ta ? .... Ôi không ! Chàng đã tin kia mà! Không lẽ nào chàng lại có thể ích kỷ đến thế. Chàng là người cao thượng, có điều chàng quá yếu mềm, trong khi giới quý tộc của chàng là một thế lực, một sức mạnh khủng khiếp ... Nó đã tóm lấy chàng, kéo đi theo dòng, không phương cứu vãn. Giá như chàng đừng viết gì cả, đừng gửi trả nhẫn đính hôn ... Nhưng trong lời thư của chàng mới lạnh lùng làm sao! Ôi, Chúa tôi! Có một người nhân viên nào đó từ Guenbovitre tới, chắc là thư ký. Ông ta bán trang Voloksa, điền sản mà chàng đã mua ở cạnh điền trang của tôi. Hẳn rồi! Giờ thì chàng cần gì đến cái điền trang của tôi. Hẳn rồi ! Giờ thì chàng cần gì đến cái điền trang ấy nữa. Vôloksa ! Voloksa ! ... Cái tên ấy với tôi mới thương mến làm sao. Giờ thì tấc cả hết rồi ! Chỉ còn một sự trống rỗng, trống rỗng ... đến kinh hoàng, sự trống rỗng giết người ! Và những loài sâu bọ đen ngòm của tuyệt vọng. Nhung nhúc, nhung nhúc những sâu bọ!

Trớ trêu thay! Tôi đã từng yêu mến cuộc đời biết bao, giờ thì tôi căm ghét nó. Nó đã cho tôi uống no cay đắng. Và đây chính là ngọn núi Gongota khổ hình ( Theo kinh thánh là nơi chúa Jesus chịu khổ hình ) của tôi.

Nhưng dẫu sao vẫn cần phải sống. Người ta không để cho tôi được chết: người ta đã cứu tôi sống lại, đã tẩy rửa thuốc độc ra khỏi cơ thể tôi ... Tuyệt vọng ! Tuyệt vọng biết chừng nào ! Cha tuyên úy nói với tôi rất nhiều về Đức Chúa và những bổn phận đối với Người. Phải chăng đó là cứu cánh ? ...

Tiếp đó lại gián đoạn, rồi vài dòng ghi thêm nữa:

" Cha tôi lên cơn đau tim. Chính Machây đã giết chết cha tôi. Là đứa con gái độc ,hất, tôi được cha yêu thương hết mực, và Người đã đau đớn, đau đớn kinh khủng " .

Mấy trang trắng, cuối cùng là phần hết:

" ... Một năm sau khi cha tôi qua đời ... Tôi đi lấy chồng. Tôi đã phải thề với người cha đang hấp hối, tôi đành phải thực hiện điều mong ước cuối cùng của Người. Tôi lấy người mà chính cha tôi đã chọn cho tôi, và phút lâm chung, chính Người đã đặt tay tôi vào tay người ấy, bắt tôi phải thề. Ngày mai sẽ là lễ cưới của tôi rồi! Lễ cưới của tôi! Có thể nào lại thế được chăng? Lạy Chúa tôi, sao mà khổ thân tôi đến thế? Mọi sự trên cuộc đời này, cái cuộc đời khủng khiếp, đầy dối lừa này, rồi cũng sẽ kết thúc như thế. Vết thương của tôi chưa kín miệng,vẫn còn đang há hoác. Tôi đã kể cho Rembovxki nghe tất ả, song anh ta vẫn ưng thuận cưới tôi làm vợ.

Tôi kinh ngạc trước sự can đảm của anh ấy! Anh ấy yêu tôi ... Nếu không, nếu anh ấy không yêu tôi; thì sau lời kể của tôi, anh ấy hoàn toàn có thể rũ bỏ lời thề ước. Và khi ấy tôi chỉ có thể tìm sự yên ổn sau những tấm song sắt ! Nhưng tôi không e sợ cuộc sống mới. Không thể có điều gì tồi tệ hơn nữa chờ đợi tôi. Có điều hôm nay, hôm nay đây, đêm trước ngày cưới, khi khép lại mãi mãi quyển nhật ký bất hạnh này, tôi nguyền rủa niềm hạnh phúc đã đi qua! Sẽ không bao giờ tôi biết đến hạnh phúc. Còn chàng, nếu chàng đã lãng quên và đang sung sướng ... thì xin cứ để yên cho chàng được hạnh phúc. Tôi không nguyền rủa chàng, nhưng trước sau rồi chuyện này cũng phải trả giá, nhất định rồi phải trả giá mà thôi !".

Chấm hết.

Xtefcgia gập vội quyển sổ lại. Nỗi kinh hoàng , nỗi đau đớn vô biên, niềm xót thương và những dòng cuối cùng của nhật ký: " Chuyện này rồi cũng phải trả giá, nhất định rồi phải trả giá mà thôi"- đã khiến nàng đứng bật dậy.

- kinh khủng ! Kinh khủng quá !

Đầy xúc động vì những ấn tượng quá mạnh, lại phải căng thẳng đầu óc liên tục, cô gái không còn giữ được bình tĩnh nữa. Nàng như thấy hiển hiện trước mắt mình một bóng ma nhợt nhạt của người báo thù thuộc dòng họ nữ thần Nêmêzys ( Theo thần thoại Hy Lạp: Nêmêzys là hiện thân cho cơn giận của các thần, hình phạt sẽ trút xuống đầu những ai xáu xa tội lỗi, hoặc vượt qua những giới hạn quy định) đang chìa đôi cánh vồ lấy nàng.

Xtefchia kêu thét lên.

Cửa bật mở, mẹ nàng chạy vào.

Xtefchia lao tới mẹ với tiếng kêu thảnh thốt, hai đầu gối nàng khụy xuống.

- Mẹ ! Mẹ ơi ! Con biết hết rồi, con đọc cả rồi ... Kinh khủng quá! Sẽ phải trả giá ! Sẽ phải trả giá! ...

Bà Rudexka cúi xuống ôm lấy con.

Ánh rạng đông nhợt nhạt của mùa đông trườn qua cửa sổ, trên đầu họ đang vần vũ cơn bão táp.

***

Chương 34

Rất lâu, Xtefchia không sao bình tâm lại. Điều bí mật vừa được phát hiện đối với nàng thật đau xót, vì chính nàng cũng đang yêu Valdemar. Bi kịch của bà ngoại hình như được lặp lại với nàng.

- Chuyện xảy ra thế nào hở mẹ? Bà bị làm sao kia ạ? Xtefchia hỏi.

Bà Rudexka ôm đứa con gái đang chan chứa nước mắt, kinh hoàng cùng nàng.

- Con của mẹ, con đã nghe nói là bà không hề hay biết điều gì về nơi con đang ở. Mẹ không nói tên phu nhân Elzonovxka, nếu không hẳn bà đã biết ngay là con đang ở trong một gia đình quý tộc. Bà vốn e sợ những gia đình quý tộc và lo cho chúng ta. Mẹ viết thư báo cho bà rằng con đang ở một gia đình thường dân, quen biết với nhà ta. Bà rất hay hỏi tin con, trách cha mẹ đã để con phải đến nhà người dưng kiếm sống. Điếu ấy cũng là điều cha mẹ băn khoăn cắn rứt, cha mẹ thương nhớ con vô chừng. Nhưng cha mẹ cũng cố chờ cho tròn năm. Mẹ mừng biết bao khi cha con đi dự hội triển lãm trở về nói con xinh đẹp hơn xưa, và được mọi người hâm mộ. Những đóa hoa con gửi về, đã nói lên điều đó. Mẹ sung sướng lắm, có điều ... Mà thôi, chúng ta hãy nói về bà ngoại.

Xtefchia hiểu điều mà mẹ định nói.

- Ta hãy nói về bà, - phu nhân Rudexka tiếp tục kể.

- Con biết đấy, bà là người ái quốc, bà rất quan tâm đến những gì diễn ra trong nước và vùng quê ta. Theo lời yêu cầu của bà, cha con đã mô tả hội chợ triển lãm khá tỉ mỉ, cha cũng nhắc nhiều đến con. Và chuyện xảy ra mới đây thôi. Trong thư, cha hơi bất cẩn đã nêu tên của phu nhân Elzonovxka là thân mẫu cô học trò của con, cha con nói thêm rằng phu nhân thuộc dòng họ Mikhorovxki. Mẹ không biết tại sao cha con lại thế. Chỉ nguyên cái họ ấy cũng đủ nói lên rằng con đang sống trong gia dình đại quý tộc. Nhưng đáng thương thay cha con đâu có biết điều đã khiến bà ngoại con xúc động nhất. Muốn làm vui lòng bà, cha con đã gửi cho bà mấy tờ tạp chí minh họa về thời gian hội chợ triển lãm, có đăng những thông tin chi tiết về các nhà có hàng hóa triển lãm, các chuyên gia giám định và mô tả các trò vui. Trong các ảnh ấy có hình đại công tử Valdemar. Trong số có họ tên của rất nhiều các nữ giám định viên có phu nhân Elzonovxka, thuộc dòng họ Mikhorovxki, con gái ngài Machây và công tước tiểu thư De Bourbon. Tất cả những điều đó gây cho bà ngoại tội nghiệp của con ấn tượng rất mạnh. Bà bị lên một cơn đau tim nặng nhưng bỏ ngoài tai những lời cản ngăn của bác sĩ cũng như cô Elvira, bà lên đường đến nhà ta ngay. Cha mẹ đành phải nói rõ sự tình. Trong lúc nghe những lời chân tình khá vòng vo của cha, bà hỏi nhiều, không phải về cụ Machây mà về Valdemar.Cha buộc lòng phải mô tả kỹ lưỡng về ông ấy. Bà ngoại tái mặt, cha mẹ không tài nào hiểu nỗi tại sao bà lại kinh sợ đến vậy. Khi cha kể rằng con gọi cụ bằng ông, rằng con rất quyến luyện cụ, thì tự nhiên bà ngoại òa lên khóc. Cha mẹ hoảng hồn, không hiểu gì cả. Bà ngoại không giải thích gì hết, chỉ bảo rằng bà muốn phải đưa con về càng nhanh càng tốt. Thậm chí cha đã viết cho con một bức thư, đưa trước cho bà ngoại đọc. gần tối mẹ gặp bà đang ngồi trong phòng khách, chăm chú xem những bức ảnh chụp ở Guenbovitre. Lúc mẹ vào, bà trỏ bức ảnh chụp nhóm tiểu thư các con. Đại công tử đang đứng cạnh con cúi đầu ngắm khuôn mặt con, với vẻ mặt rất đáng suy nghĩ. Còn con lúc ấy cũng đang tràn đầy mơ mộng. Cảnh tượng ấy cũng khiến cha mẹ phải suy nghĩ. Nhưng hóa ra bà ngoại con đã rất quen với những khuôn mặt, với những đường nét ấy. Đại công tử giống hệt ông nội chàng, còn con thì giống bà ngoại. Bức ảnh ấy làm bà bủn rủn ..." Anh chị thấy chứ? Vậy mà anh chị còn cho phép? Rõ như ban ngày là hai đứa phải lòng nhau" - bà phẫn nộ thốt lên, bóp chặt tay mẹ. Rồi bà nhất thiết đòi phải đưa con ra khỏi nơi ấy. Suốt đêm bà ở trạng thái căng thẳng khác thường. Cha mẹ cùng thức bên bà. Bà mê sảng. Gần sáng, xảy ra một cơn đau dữ dội. Tưởng như bà đi. May thay, đoán trước chuyện đó cha mẹ đã cho mời bác sĩ. Cơn đau dịu đi, bà đòi mời cha cố đến, kể lại tất cả. Cha mẹ trải qua một giây phút thật kinh hoàng. Chính con người đã tàn hại cuộc đời bà khiến bà thành người bất hạnh - chính ông Machây Mikhorovxki ấy, lại là người ông mà con đã từng kể với biết bao niềm âu yếm. Cha mẹ lo sợ cho con, con thân yêu, bởi nếu như đại công tử lại ... Nhưng cái chi tiết ấy cũng làm bà ngoại con lo sợ hơn cả. Bà nhắc mãi đến con với bao yêu thương, lo lắng. Bà đưa cho cha gói nhật ký, bà ngắm những bức ảnh, bà thì thầm bao lời nhận xét. Bà nói về con: " Tội nghiệp, con bé xinh quá". Nhìn đại công tử , bà thì thầm: " Giống in người ấy, giống quá" hoặc " Y cảnh tượng hồi trẻ, thần định mệnh của ta". Khi cảm thấy mình sắp đi, bà dặn cha con đưa quyển nhật ký cho con sau khi chôn cất. Bà gọi quyển sổ này là kho báu, bà không sao rời nó. Thế rồi một cơn đau khác lại đến, cướp mất tính mạng của bà ..."

Phu nhân Rudexka đưa khan tay lau mắt.

Tựa vào đầu gối bà, Xtefchia run rẩy. Những cơn thổn thức bật ra nghẹn ngào từ lồng ngực nàng.

- Mẹ ơi, sao cha mẹ không cho gọi con về sớm hơn?

- Không sớm hơn được con ạ, mọi chuyện xảy ra quá đỗi đột ngột.

Phu nhân Rudexka vuốt ve mái tóc Xtefchia, nước mắt lưng tròng bà ngắm nhìn dáng hình tuyệt mỹ của đứa con yêu đang dằn vặt trong nỗi đau đớn. Ôm ghì nàng, bà khẽ thì thầm:

- Xtefchia, con gái yêu của mẹ, con hãy thành thật, hãy nói thật cho mẹ biết: có phải con ... yêu đại công tử?

Cô gái bật khóc to hơn.

- Vâng, vâng!

- Làm sao bà ngoại đoán được, sao bà ngoại hiểu hết ! - Phu nhân Rudexka thì thầm về người mẹ vừa quá cố - Xtefchia, con phải rời bỏ nơi đó.

- Con sẽ đi, thưa mẹ, con sẽ trở về với cha mẹ, nhưng ... nhưng lòng con nặng nề quá, mẹ ơi ...

Ông bà Rudexki giữ Xtefchia lưu lại vài tuần lễ. Nàng đang trong tâm trạng rối bời, hai người đều thấy lo cho sức khoẻ của con. Mẹ nàng cố tìm cách an ủi con. Cô gái dần dần bình tâm lại và bắt đầu nhớ Xuodkovxe. Nàng cố không nghĩ tới Valdemar, nhưng chỉ hoài công: chàng vẫn thường xuyên sừng sững trong tâm trí nàng, điển trai, tuyệt diệu, luôn luôn chiến thắng. Ngày nào, cụ Machây cũng là một người như thế. Đọc đi đọc lại tập nhật ký của bà, càng ngày Xtefchia càng tìm ra thêm những nét giống nhau giữa Valdemar và cụ Machây. Có điều Valdemar giàu nghị lực hơn trong đời sống thường nhật, và hay mỉa mai hơn. Chàng cũng ít lòng tin ở mọi người hơn, có tính cách cứng rắn hơn.

- Liệu chàng có hành động giống người ông?

Nàng những muốn bóp chặt nỗi nhớ nhung trong lòng, như không thể. Nàng đã quen với một đời sống khác mất rồi. Nàng có thể dễ dàng sống thiếu tiện nghi, nhưng từ bỏ thói quen thì thật là khó. Xtefchia không hề tỏ ra điều đó, song nàng vẫn thấy thiếu thiếu thứ gì ... giờ đây việc vui đùa với cô bé Zosia tám tuổi, đứa bé luôn được nàng yêu quý cũng không còn khiến nàng ham thích nữa. Cậu bé Jurếc mười bốn tuổi vốn nghịch ngợm như quỷ sứ, đang học tại gia, khiến Xtefchia nhức đầu bởi tiếng ồn ào. Cô gái không nhận ra nổi mình nữa. Mới năm trước nàng còn chơi trò nhảy ngựa với em trai, em gái, cũng làm ồn không kém gì chúng. Còn bây giờ Zôsia liếc nhìn nàng hơi e ngại, trong cách cư xử của cô bé tỏ rõ một vẻ kính trọng đặc biệt với chị. Cô bé không dám kéo váy chị như ngày trước nữa. Nhưng những âu yếm của Xtefchia vẫn gây ấn tượng rất mạnh với em.

......

Narnhixki cũng theo dõi Xtefchia. Qua những cuộc trò chuyện với nàng, anh đi đến kết luận rằng đại công tử Mikhorovxki không phải là kẻ xa lạ đối với cô gái. Điều đó khiến anh bực bội. Nhưng anh không hiểu rõ Xtefchia có cảm tình đối với đại công tử hay không. Song , rồi Narnhixki cũng chẳng phải cam chịu phấp phỏng lâu.

Những bức ảnh chụp ở Guenbovitre cung cấp cho anh chìa khóa để giải câu đố này. Vả lại, anh cũng thừa biết rằng một phụ nữ như Xtefchia chắc chắn phải chiếm được cảm tình của khác, vì vậy nàng sẽ phải chịu mối đe dọa từ phía đại công tử, nhất là khi công tử nhận thấy nàng có cảm tình với mình. Narnhixki không hiểu tường tận câu chuyện tình u buồn của bà dì Rembovxka vừa qua đời, trừ những huyện thoại truyền khẩu mà người ta vẫn đồn đại trong gia tộc. Anh cũng không biết điều quan trọng nhất nảy sinh do sự ngẫu nhiên của hoàn cảnh - về vị thần định mệnh ác độc đang đe dọa Xtefchia lúc này. Anh không hề biết chuyện gì đang xảy ra với nàng. Anh không muốn tin rằng Xtefchia yêu mà không được yêu lại - anh có quá nhiều bằng chứng chống lại điều đó. Nhưng theo cách hiểu của anh , đó là điều duy nhất có thể cứu cô gái. Còn lúc này, anh tận tình chăm sóc cô, muốn lưu giữ cô thật lâu tại Rutraievo. Anh không sàm sỡ tỏ ý định, nhưng luôn luôn để ý, Xtefchia bao giờ cũng có anh kèm bên cạnh. Một hôm, anh đòi cô gái cho xem ảnh chụp ở Guenbovitre. Họ cùng xem ảnh. Xtefchia mở những tờ giấy cứng rộng chụp cả nhóm người, nhăn trán lại như thể mới được trông thấy nó lần đầu. Narnhixki chăm chú xem ảnh.

- Này cô, ở đấy có người nào sắp xếp các cô không? - anh trỏ vào nhóm thiếu nữ mặc trang phục giả trang hỏi:

- Tất nhiên, người thợ ảnh.

- Nhưng đại công tử không có vẻ gì là bị sắp xếp cả.

- Vâng, ông ấy tự đứng vào đấy.

- Rõ là thế.

- Anh thấy thích không? - Xtefchia hỏi, cố làm vẻ dửng dưng.

- Ai cơ, đại công tử ấy à?

- À, vâng ...

Narnhixki định thốt lên: " Một con búp bê bảnh chọe", nhưng kịp kìm lại, nhận thấy lời nhận xét đó không đúng sự thật, khiến Xtefchia dễ dàng nhận thấy ý riêng của anh. Nếu bày tỏ theo cách ấy lòng ghen tỵ có phần quá thấp kém. narnhixki đáp thành thực:

- Đẹp trai và lịch sự, nhưng nổi bật hơn cả: ông ta là một người xuất sắc.

Xtefchia nhìn anh họ đầy biết ơn.

- Vâng, anh nói đúng lắm. Nó là nét chính yếu của ông ấy.

Narnhixki nhận thấy vẻ sôi nổi đột ngột của nàng, anh quyết định nói tiếp, không rời mắt khỏi nàng.

- Đứng giữa mọi người, ông ấy như một ngôi sao sáng. Ông ấy có vẻ mặt thông minh, tràn đầy nghị lực. Những người như ông ấy can đảm bước thẳng tới mục đích, đạp bằng mọi chướng ngại vật, vì thế, không phải là những người không nguy hiểm. Quá khứ của đại công tử, thì cũng vừa mới đây thôi, khá nổi tiếng là có nhiều trắc trở.

- Tại sao anh nói thế? - Xtefchia khô khan hỏi.

Narnhixki nhún vai.

- Tôi nói về ông ấy tức là nói về một kiểu người, và xin nói thêm rằng những người có quá khứ năng nổi và tự do như thế, nhất là khi có trong tay bạc triệu, sẽ rất sẵn sàng sử dụng bất kỳ phương sách nào cốt thỏa mãn những con bốc đồng của mình, kể cả những cơn bốc đồng trong một thoáng. Đại công tử là một người tao nhã, điều đó lại càng tệ hơn nữa. Với tấm áo choàng nhung che đậy, thực chất đầy phong kiến - ở ông ấy điều này cũng rất rõ ràng - càng khiến ông ấy dễ dàng thỏa mãn đầu óc tưởng tượng của mình.

- Anh không có quyền nói về ông ấy một cách khẳng định như thế, bởi anh đã hiểu gì về ông ấy đâu?

- Thế tôi vẽ sai chân dung ông ta chăng?

- Không, nhưng anh nghĩ xấu về ông ấy.

- Xin lỗi cô ! Nếu tôi không có cơ sở để nghĩ về ông ta như thế, thì cô cũng càng không thể đảm bảo cho ông ta.

- Tôi gần ông ấy hơn.

- Chỉ trong phòng khách thôi! Cô hiểu ông ta như một ông chủ vĩ đại, một con người hào hoa phong nhã, lại thêm là một người sành thể thao, một causeur ( tiếng pháp: Người biết nói chuyện ) một vũ công tài nghệ. Nhưng điều đó chưa đủ nói lên gì hết. Đó chính là tấm áo choàng nhung mà tôi vừa nói.

Mắt Xtefchia như tóe lửa.

- Tôi còn hiểu ôngb ấy như một công dân của tổ quốc, một người chủ của những vùng đất mênh mông, một nhà yêu nước, và ... một người rất có văn hóa. Ông ấy là một trí thức lỗi lạc, có những quan điểm hết sức khoáng đạt, - nàng nói thêm.

Narnhixki chằm chằm nhìn Xtefchia đang nổi nóng. Đôi môi anh run run trong cơn giận cố kìm. Giọng anh rít lên khi anh đáp lại:

- Tóm lại: Một con người tuyệt vời! Nhưng hẳn là tự mồm ông ta không nói ra điều đó, bởi lẽ ông ta có những nếp nhăn lạ lùng kiểu bairơn quanh miệng và vẻ nhạo báng trong ánh mắt, dĩ nhiên, không kể nhóm người đang mặc trang phục hóa trang kia.

- Ông ấy không phải là người tuyệt vời, cũng có khuyết tật như những người khác, nhưng kiêu ngạo thì không ...

- Tôi không tin. Một người có địa vị như thế, lại giàu như bậc vương giả đạo Hồi, với bao thắng lợi trong đời, mà lại không hề hay biết chút gì về điều đó?

- Biết chứ, nhưng bên cạnh đó ông ấy còn có một đầu óc hoàn toàn không xoàng. Ông ấy là người tự tin, nhưng đó lại là chuyện khác.

- Cũng là thế đó thôi, có điều khác nhau cái tên. Cái chính là ở chỗ tự biết mình là ai và ai có thể có được thứ gì mỗi khi vẫy tay ra hiệu.

Xtefchia nín lặng, hiểu điều mà Narnhixki định hướng tới. Nàng không tỏ ra khó chịu. Nàng thuật lại cho anh ta nghe về những cuộc hội săn ở Guenbovitre, kể tên những người có mặt trên ảnh và nói tóm tắt đôi lời về tiểu sử từng người. Cuối cùng nàng chọn mấy chiếc ảnh chụp riêng một mình nàng, một chiếc mặc quần ắo hóa trang, chiếc kia trong bộ váy áo ngày thường.

- Anh thích cái nào? - Nàng hỏi.

Tấm ảnh nàng mặc quần áo giả trang được tô màu thoáng qua và rất đẹp - trước hết là nói rất giống, tấm ảnh thứ hai cũng đẹp , nhưng khiêm nhường hơn, mang lại ấn tượng của ngày thường.

Narnhixki nhìn hết ảnh này: chuỗi hạt nhắc tôi nhớ đến cô một năm về trước, vì thế gần gũi tôi hơn. Còn cô gái mặc trang phục thời Đốc chính này tuy tuyệt vời thật đấy, nhưng không phải người của chúng tôi. Nom cô giống như một cô công chúa, mang đẫm không khí cung đình. Tôi không thích thấy cô trong vai kịch ấy. Tôi muốn thấy cô đúng như bản thân cô - đúng là người của chúng tôi, không chút xa lạ.

Xtefchia cựa mình.

- Anh không thích giới quý tộc sao?

- Giới đó hoàn toàn vô hại đối với tôi, nhưng tôi không thích thấy cô trong đám ấy.

- Anh nói thế, bởi anh chưa hiểu họ đấy thôi. vả lại, chẳng lẽ tôi đã thay đỗi hay sao?

Narnhixki nhìn nàng với vẻ gần như dữ tợn.

- Đúng, cô đã thay đổi, - anh dằn giọng.

- Tôi ? !

- Cô đã chịu ảnh hưởng của bọn họ. Xin Chúa hãy khiến cho điều đó thay đổi.

Xtefchia trầm ngâm. Anh ấy đã hiểu. Đã đoán được tình cảm của nàng và đã lên tiếng cảnh báo.

Nàng chợt nhớ đến điền trang Guenbovitre, lịch sử của nó, vẻ tuyệt vời của một gia đình đại quý tộc, những con người tuyệt diệu. Quả thực, nàng đã đi quá sâu vào thế giới của những con người ấy, đã yêu mến tất cả bọn họ. Họ cũng có những khiếm khuyết đáng kể, trong đám họ cũng có những cá thể không chút giá trị, thậm chí rất hay gặp nữa kia. Nhưng cũng có những trường hợp ngoại lệ chứ, một khi nàng đã được gặp một người như Valdemar, một người như công tước phu nhân Podhorexki, hay như cụ Machây. Những ai không hiểu họ thật gần, thường dễ quan niệm chung chung và thường là thiếu công bằng.

Xtefchia nghĩ như thế.

Chương 35

Lâu đài Guenbovitre trùm phủ một bầu không khí tĩnh mịch nặng nề. Đại công tử ngồi lỳ mãi trong phòng làm việc hay trong thư viện, hoặc lầm lỳ dạo bước trong lâu đài , trầm ngâm và nghiêm nghị.

Thuộc hạ và gia nhân chưa bao giờ thấy chàng như thế. Chàng trở nên bẳn tính và dễ nổi nóng. Sau khi cụ Machây khoẻ lại khỏi cơn bi kịch phát thần kinh, Valdemar đã tham dự cuộc bầu cử chức chủ tịch hiệp hội nông nghiệp, bởi lẽ bá tước Mortenxki tự nguyên từ chức vì tuổi tác và tình trạng sức khoẻ quá kém. Mọi người nhất trí bầu đại công tử làm chủ tịch, nhưng việc ấy cũng không làm chàng thích thú gì. Chàng tiến hành mấy phiên họp, rồi trở về Guenbovitre và giam mình ở đó. Không ai đoán được điều gì đang diễn ra trong tầm hồn chàng. Gã hầu phòng Andrây thường gặp chàng trong phòng chân dung, chàng ngồi lỳ trên chiếc tràng kỷ đối diện với bức chân dung bà nội. Đôi khi, với bao thứ giấy tờ sổ sách cổ xưa, với những trang ngả màu vàng vây quanh chàng đọc mê mải, không ăn không ngủ. Những người giám mã ở tàu ngựa ngạc nhiên khi thấy đại công tử không nhìn ngó gì đến đàn ngựa nữa. Có khi chàng dẫn rất đông gia nhân đi săn, nhưng chỉ đi qua vài khu rừng đầu tiên chàng đã chán ngán quay trở về, hoặc chàng cho gia nhân quay về để rồi một mình, với khẩu súng săn khoác vai, chàng lang thang khắp rừng, hoàn toàn không bắn phát nào.

........

Một hôm, vào trước buổi tối, như thường lệ, Valdemar ngồi bên chiếc bàn lớn trong thư viện, trên mặt bàn bừa bộn nhều tập sách dầy.

Ngả người trong ghế bành, chàng châm một điếu xì gà rồi trầm ngâm suy nghĩ.

Chàng đã đọc kỹ tất cả những quyển sách này, chúng không còn khiến chàng quan tâm đến nữa. Lúc này chàng chỉ muốn suy nghĩ sâu xa về cuộc đời mình, về tâm trạng của bản thân mình mà thôi. Lòng chàng đang diễn ra điều gì đó thật khác lạ chưa bao giờ chàng cảm thấy. Ý nghĩ của chàng lướt nhanh qua những năm tháng sôi nổi sống ở ngoại quốc và những năm sinh viên . Những năm tháng ấy có biết bao sự kiện lý thú cũng những sự kiện lưu lại dấu vết trong tâm hồn chàng. Những năm tháng ấy mang đến cho chàng tâm lý bi quan, sự mỉa mai, niềm cay đắng mà giờ đây chàng không sao chống đỡ nổi. Trong lòng chàng hiện giờ sinh biết bao uẩn khúc, suy nghĩ và tình cảm của chàng có một điều chắc chắn như đinh đóng cột, rõ ràng như ánh mặt trời mà chàng buộc lòng phải tin - đó là việc chàng đã yêu Xtefchia.

Tình cảm ấy thể hiện quá đỗi rõ ràng khiến chàng không còn thể nghi ngờ được nữa.

Ấy thế mà chàng đã từng nghi ngờ rất lâu.

Trong đời, chàng đã đạt biết mấy thành công, và trên cái nền thành đạt ấy đã biết bao mối tình lớn nhỏ. Chàng không tin rằng sẽ có lúc nào đó có thể nhìn một người đàn bà đẹp khác đi, không coi họ là một viên ngọc ít nhiều quý giá mà người ta có thể tùy hứng đùa nghịch. Những ngọc ngà ấy chàng đã thay đổi khá thường xuyên, vứt bỏ đi không chút ngần ngại những viên ngọc đã mất ánh mới lạ đối với chàng. Chàng luôn mang niềm khao khát của sự tìm kiếm, nhưng không bao giờ cảm thấy hài lòng lâu.

Thường thường , lúc đang theo đuổi một niềm say mê mới, chàng tin chắc rằng nếu đạt tới mục đích, chàng sẽ yên lòng. Có nhiều trường hợp, chàng đã coi thường mọi hiểm nguy với một lòng can đảm vô song. Trong những cuộc săn đuổi ấy chàng cũng đã từng vấp phải chuyện đẳng cấp và những điều kiện mà những kẻ khác coi là cửa đã vbị đóng kín, chàng biết rằng nếu chàng muốn, chúng sẽ được mở rộng trước mặt chàng, chàng không bao giờ tìm đến những biện pháp xấu xa. Những cuộc đấu tranh khiến chàng thêm hứng khởi. Nhưng khi đạt dến đỉnh cao khát vọng rồi, bao giờ chàng cũng lại thấy thất vọng. Thậm chí chàng không hề tự hào vì những thành công đã đạt được. Chủ nghĩa bi quan đối với phụ nữ trong chàng ngày càng lớn lên, càng thêm mạnh. Chàng chỉ coi trọng hai người phụ nữ: bà Podhorexki và người mẹ đã quá cố của chàng. Chàng gần như không còn nhớ gì về mẹ, nhưng chàng vẫn kính trọng bà qua những gì bà lưu lại ở Guenbovitre. Bây giờ chàng tôn trọng người nữa, đó là Xtefchia. Cô ấy đã đập tan đi những quan niệm sai lầm của chàng về phụ nữ bằng sức mạnh của sự tương phản. Chàng biết rõ tình cảm của nàng dành cho mình và hiểu được rằng cô gái ấy là tín điều của đời chàng. Sự khác biệt về đẳng cấp không làm chàng lo lắng, chàng chỉ băn khoăn trước câu hỏi: liệu cái cương vị mới- cái địa vị đưa nàng lên cao đến thế - có phải sẽ quá nặng với đôi vai của Xtefchia? Nhưng chàng không hề nghi ngại. Sự thông minh của nàng cho phép chàng tin rằng nàng sẽ đáp ứng được mọi đòi hỏi, mọi bổn phận và mọi nghi thức của cái đẳng cấp mà nàng sẽ đặt chân vào. Chàng cảm thấy hơi tò mò, không hiểu cô gái sẽ đón nhận lời tỏ tình của mình ra sao. Chợt rùng mình khi nghĩ rằng rốt cuộc được ôm ghì nàng trong vòng tay mình - ôm ghì Xtefchia, cô gái mà chàng hằng khao khát, thèm muốn đến thế .... Đôi khi chàng hình dung nàng như người tình, hoàn toàn dâng hiến cho chàng. Liệu nàng có thể thành tình nhân hay không ? Nàng yêu chàng lắm- chàng biết rõ điều đó. Vậy thì nếu muốn, chàng có thể đưa dẫn nàng tới chỗ dâng hiến những bằng chứng cao nhất của tình yêu. Chàng có những khả năng đã được thử thách trong lĩnh vực này... nhưng, chàng lại gặp phải điều chưa từng xảy ra - chàng không đủ can đảm. Xtefchia như một đóa hoa trắng trong tinh khiết quá - nên chàng cảm thấy mình sẽ bắt tội phạm thánh nếu chạm đến nàng bằng một bàn tay dơ bẩn. Nàng vẫn phải được gìn giữ cho trong sạch dẫu nàng khiến người ta say đắm, giống như một đám mây trắng ngần vẫn còn giữ nguyên sắc trắng dẫu phải bay ngang qua một đám mây đen. Về một phương diện nào đó nàng đã thuộc về chàng, nhưng sự dâng hiến như thế không hề làm hoen ố thậm chí cả đến thiên thần chang nữa. Chính vì nàng đã thuộc về chàng, chàng không muốn khuấy động nàng, không muốn lôi kéo nàng đến với mức cao say đắm của mình, vẫn để nàng ở vị thế cao, để rồi mai sau chàng sẽ tìm lạc thú ở nơi giá sạch trắng trong cao thượng ấy. Và, dẫu trong quan hệ với phụ nữ xưa nay chàng vẫn tránh né mọi bổn phận ràng buộc, bây giờ chàng lại say sưa với ý nghĩ rằng Xtefchia sẽ là vợ mình.

Chàng không nhận ra bản thân mình nữa. Những phu nhân và tiểu thư xinh đẹp nhất trong giới quý tộc Pháp ở thành Paris, nơi với tư cách là cháu của công tước tiểu thư De Bourbon chàng luôn đạt được những thành công to lớn - đã không đủ sức để khiến chàng say mê đến thế. Chàng đã từng đắm đuối với sắc đẹp quái lạ của những thiếu nữ Hunggari, đã từng mê mệt vẻ cao sang của những cô gái thành Viên, đã từng quay cuồng giữa Roma với những cô gái và mệnh phụ giới đại quý tộc nước Ý chỉ để chọn lựa những viên ngọc sáng giá nhất - nhưng những cơn lốc bốc đồng ấy bao giờ cũng kết thúc giống nhau, đóng khung trong những khoản tiền chi phí lớn hay nhỏ vượt trước thắng lợi. Chưa bao giờ chàng nghĩ tới bất cứ một thứ bổn phận nào, chàng cười mỉa mai chính gia đình chàng - gia đình hoặc là sợ sệt nhìn những trò ăn chơi phá tán của chàng, hoặc lựa lời khuyên chàng phải đi những bước quyết định. Chàng là kẻ hay bỉ báng, hay phê phán chàng nghĩ rằng không thể đù năng lực để có tình cảm nào khác. Chàng chỉ thấy ở mình niềm say đắm, chàng chẳng hề tin tưởng hay ham muốn có được những thứ tình cảm nhiều phần tinh thần hơn. Thế mà bây giờ chàng lại phát hiện ra một điều mới lạ. Bao giờ chàng cũng sẵn sàng si mê nhan sắc của Xtefchia, và hẳn nàng sẽ trở thành một trong những cuộc tình say đắm nữa của chàng, nếu như nàng không phải là Xtefchia . Tuy nhiên, nàng tác dộng đến chàng theo cách thức hoàn toàn khác hẳn.

.....

Chàng nhắm mắt cố tưởng tượng ra cảnh tượng Xtefchia đang ngồi bên đàn dương cầm dạo một bản Xonát , nàng mặc một bộváy áo rất lịch sự - không, tốt hơn nên mặc một bộ váy áo bình thường thôi. Tóc nàng buộc túm sau gáy, vẻ mặt nàng nhìn nghiêng trông thật xinh đẹp ... Còn chàng ngồi tựa người vào góc chiếc trường kỷ nấp bóng những cành cọ, ngắm nàng - người vợ thân yêu của mình. Chàng sung sướng và nàng cũng thế. Nàng yêu chàng. Còn chàng sẽ bọc nàng trong tình yêu của mình cùng sự xa hoa và những triệu bạc của chàng mang lại.

- Xtefchia sẽ là vợ ta? Ta sẽ có vợ !.

Valdemar cố hình dung ra nàng.

- Nàng mới trẻ sao! Trẻ hơn chàng những tròn một giáp: nàngv mới hai mươi!

Nhưng rồi gia đình chàng, giới quý tộc của chàng sẽ nói sao?

Valdemar đứng phắt dậy, đóng sập nắp đàn.

- Về chuyện đó thì chính ta mới là người quyết dịnh,- chàng tự nhủ thành to tiếng.

" Nhưng ngươi có quyền không đã?". - Một giọng nói nào đó, một vị thần hộ mệnh nào đó của lâu đài thì thầm trong tâm linh chàng.

Đang tản bộ Valdemar dừng lại.

- Ta có quyền không ấy à? Ta sẽ tự tạo ra quyền cho ta!

Nhưng vị thần nọ lại thì thào:" Những nữ chủ nhân xưa kia của lâu đài này, những vị đại công nương xưa kia, đều là các vị công tước tiểu thư con cháu những gia tộc hiển hách cả".

- Nhưng nàng sẽ là hạnh phúc của đời ta, - chàng cứng rắn đáp.

Chàng nhanh nhẹn bước sâu vào lâu đài, bật đèn ở tất cả các phòng lớn, nhỏ và các hành lang.

Tòa lâu đài chói ngời ánh điện. Đại công tử đi ngang đại sảnh, phòng bày tranh rồi bước vào phòng để chân dung. Tối tăm và buổn thảm, căn phòng chợt bừng lên bởi ánh sáng những đèn chùm. Những bức chân dung như tươi hơn, những khuôn mặt chết chóc như rạng rỡ. Màu đỏ tươi và những tấm vàng của các bộ quần áo, những đường cắt màu trắng của các áo che ngực của phụ nữ lồ lộ nổi bật hẳn lên.

Valdemar điểm qua một lượt các bậc tiền nhân của chàng.

Chàng ngắm những khuôn mặt u ám và dữ dội của những tổ tiên xuất sắc nhất của gia đình, những viên ngọc quý thật sự của tông môn. Chàng đọc tước hiệu và những tên họ lẫy lừng của những người đàn bà được họ cưới làm vợ. Chàng đi từ bức chân dung này sang bức chân dung khác, có điều không sao tìm được dấu hiệu hạnh phúc nào trong những bộ mặt phần nhiều là u ám ấy. Chàng dừng chân lâu hơn trước chân dung cụ cố Ađây, một vị tướng tài của quân đội Ba La, người đã kết hôn với nữ bá tước tiểu thư tiểu thư Exterhaza. Một khuôn mặt tuấn tú đặc sắc, nhưng vẫn mang những nét đầy bi thảm nào đó khiến cho vẻ thanh cao của đường nét bị mất đi. Trong ánh mắt cụ vẫn toát ra một vẻ dửng dưng. Valdemar mỉm cười.

- Có thể chân dung cụ được vẽ vào thời cụ đã ly dị người vợ nổi tiếng về sắc đẹp, của cải và dòng họ cao sang,- chàng sẽ thì thầm với vẻ châm biếm cay độc.

Chân dung cha chàng cũng mang nét buồn bã ấy, cũng ánh mắt dửng dưng nguội lạnhb ấy.

Mẹ chàng, trông giống hệt công tước phu nhân Podhorexki, xinh đẹp và trẻ trung, nhưng cũng chẳng mang trên nét mặt dáng vẻ nào của hạnh phúc cả.

Valdemar đi một vòng quanh phòng. Chàng bừng bừng trong dạ, vẻ châm biếm ngày càng hiện rõ trên môi chàng. Cuối cùng chàng dừng lại trước chân dung bà nội. Chàng ngắm rất lâu, chăm chú.

- Cả ở đây cũng thế, - chàng thốt lên khe khẻ, buông người xuống chiếc trường kỷ.

Chàng nhìn mãi đôi mắt đẫm bi thương, toát lên tâm trạng tuyệt vọng, chàng nhìn vẻ u uẩn của toàn bộ dáng hình. Nỗi buồn tỏa ra từ mỗi chi tiết, thậm chí hình như cả từ những nếp gấp của tà áo dài nặng nề kia. Valdemar ngồi lặng đi trong suy tư. Đột nhiên chàng đứng phắt dậy, ném ra chung quanh ánh mắt đầy giễu cợt, chàng thốt lên giọng cay đắng:

- Họ có đủ tước hiệu, địa vị, gia tộc, tiền của, nhưng thử hỏi hạnh phúc đâu nào? Ta không hề thấy!.

Chàng bật cười cay đắng, nhún vai, nói khẽ hơn:

- Ta không hề biết đến hạnh phúc trong lịch sử dòng họ ta.

Chân dung của bà Gabriela Mikhorovxki, to bằng người thật, treo gần cửa ra vào, hai bên có hai tấm rèm nhung nặng nề treo rủ từ trần nhà xuống sàn. Valdemar nhấc một tấm ở bên trái. Chàng thâý một khoảng trống trên tường lót gỗ sồi. Chưa buông tấm nhung xuống, chàng đưa mắt nhìn sang bên kia chân dung, nghĩ thầm:" Bên ấy là chỗ dành cho ông nội Machây, còn ở đây? ..."

Bức tường gỗ sồi nhẵn nhụi nhiều vân đẹp như một câu đố bí ẩn đối với chàng, nhưng chàng không hiểu tại sao lòng mình chợt thoáng qua bóng đen u ám của nỗi lo sợ dửng dưng. Một nỗi phập phồng lạ lùng nào đó như toát ra từ bức tường trống ,ày, len vào tâm hồn chàng. Đại công tử rùng mình.

- Gì thế nhỉ? - Chàng tự hỏi mình, hàng lông mày chau lại.

Bằng cử chỉ cương quyết, chàng buông tấm rèm nhung xuống ...

Chàng lại ngồi xuống tràng kỷ, đưa hai tay ôm thái dương.

- Đầu óc ta căng quá mất rồi, kinh khủng thật!

Trong suốt thời gian dài dự những cuộc săn, chàng đã nhớ nhung Xtefchia, để rồi sau đó chỉ được gặp nàng trong một thoáng khiến nỗi nhớ nhung càng tăng thêm, không để chàng yên.

Lúc quay trở lại văn phòng, chàng trông thấy trên bàn làm việc có bức thư do Luxia gửi tới. Chàng bóc vội phong bì.

Cô gái viết:

" Hôm nay anh đến nhé, anh Valdy, nếu anh muốn đón cô Xtefchia: sáng mai cô ấy sẽ về. Em rất muốn ra đón cô ấy nhưng lại sợ mẹ. Không ai biết em viết thư cho anh đâu. Em định gọi điện thoại cơ, nhưng anh biết đấy, điện thoại đặt ngay cạnh phòng mẹ em, chẳng lẽ em lại sang gọi nhờ bên phòng Klet. Cụ Jaxenty phúc hậu giúp em phái người mang thư này đến cho anh. Thế nào anh cũng phải sang đấy nhé. Luxia.

Valdemar thâý máu như dồn hết lên não.

- Nàng về, nàng trở về rồi !.

***

Chương 36

Tiếng còi tàu hú dài, tiếng chuông reo, tiếng phanh ken két, và rồi đoàn tàu dừng bánh.

Tim Xtefchia đập dồn.

Một người khuân vác bước vào toa của nàng .

- Có ngựa từ điền trang Xuodkocxe đón không?

- Dạ có, thưa lệnh bà, có cỗ xe từ Guenbovitre do đích thân ngài đại công tử tôn kính đến. Bên điền trang Xuodkovxe chỉ có tiểu thư nam tước đến thôi ạ. Kia ngài ... xạ thủ đến đây rồi.

Hẳn là vì rất hài lòng, người phu khuân vác đã tôn xưng mọi người với đủ loại mọi tước hiệu.

Nhưng bác ta vội vã nhường chỗ cho chàng xạ thủ Jur có vóc dáng khổng lổ, trông như một vị đại tướng đang đi diễn binh. Chàng khổng lồ mỉm cười với Xtefchia, ngả chiếc mũ dạ dỏm dáng cúi chào thật thấp, đầy kính trọng.

- Tiểu thư ra lệnh mang những gì xuống ạ?

Xtefchia đưa cho chàng ta chiếc túi xách tay. Người phu khuân vác đỡ chiếc va li.

Đúng lúc ấy Valdemar bước tới.

Hai người im lặng chào nhau, không sao giấu nổi niềm xúc động, Xtefchia đỏ mặt.

Chàng nhấc mũ lên khỏi đầu, nồng nàn hôn tay nàng. Trong sự chào hỏi của họ có bao nhiêu nốt nhạc đặc biệt, tuy bề ngoài đầy vẻ lạnh lùng, khiến cho các vị tiểu thư và chàng thanh niên đi cùng toan đều cảm thấy. Họ đưa mắt rất nhanh cho nhau:" Hai vợ chồng chưa cưới rồi!". - Mắt họ như nói thành lời.

Họ quáng mắt trước những con ngựa, cỗ xe , anh chàng Jur, những danh tước và cuối cùng là vẻ đại gia của công tử.

Valdemar quay lại bảo người xạ thủ:

- Cho xe tới đây. Chúng ta sẽ đi ngay, trông tiểu thư có vẻ mệt- chàng nói với Xtefchia.

- Tùy ông, - Nàng đáp lạnh nhạt.

Họ cùng bước ra khỏi buồng toa. Xtefchia mỉm cười cúi chào những người bạn đồng hành. Thấy vậy, đại công tử cũng khẽ nhấc mũ lên. Các tiểu thư cúi chào hết sức lịch sử, chàng trai trẻ chụm đánh soạt hai gót chân. Họ ngạc nhiên khi thấy đôi vợ chồng mới cưới cao sang nhường kia mà lại lịch thiệp đến thế.

Luxia chạy ùa tới:

- Các vị chậm ơi là chậm ! - Cô gái vừa kêu lên vừa ôm choàng lấy cổ Xtefchia - Anh Valdy bắt em phải đợi trong phòng ... em không thể ngồi yên chỗ. Chị Xtefchia ! Chị thân yêu, chị quý mến của em ! Chị trở lại rồi, hay quá là hay.

Hai cô gái hôn nhau thắm thiết.

Họ cùng rời toa, Chàng xạ thủ Jur và gã Jan, gia nhân trang Xuodkovxe đã đợi sẵn trên đường ke.

- Chúng ta vừa được vinh dự đi cùng một nữ quý tộc, không còn nghi ngờ gì nữa! - Vị phu nhân có tuổi trong toa thốt lên khi mọi người đã xuống.

- Họ là hai vợ chồng chưa cưới. Một ngài quý tộc rất giàu. thật là trai tài gái sắc !

Ba người còn lại trong toa đứng bên cửa sổ nhìn theo.

Chiếc xe ngựa đi trước, theo sau là xe trượt với anh chàng Jur và đồ đạc.

Luxia kể cho Xtefchia nghe về bệnh tình của cụ Machây và nỗi nhớ nhung của cô.

- Cụ Mikhorovxki hiện nay ra sao rồi? - Xtefchian hỏi.

Luxia vặc ngay :

- Sao chị không gọi ông như trước.

- Ừ , thì ông , ông đã đỡ chưa?

- Đỡ nhiều rồi, ông nhắc đến tiểu thư luôn, - Valdemar đáp, nhìn Xtefchia bằng ánh mắt cháy bỏng.

Ánh mắt chàng ôm ấp thân hình nàng xiết bao mềm mại. Chàng nhíu mày nhìn vành khăn tang. Bộ tang phục của nàng khiến chàng thấy khổ tâm .

Luxia kêu lên, như thể đoán được ý nghĩ của chàng:

- Chị Xtefchia, chị đội khăn tang làm gì thế? Chị đội trông đẹp lắm, nhưng ghê chết đi được! Có ai đội khăn tang cho bà ngoại đâu.

- Tôi yêu bà vô cùng. Vả lại, tôi cũng chẳng đội lâu đâu.

Nàng định nói:" Em cũng chẳng thấy tôi lâu nữa đâu". - nhưng kịp ghìm lại. Chỉ nghĩ tới điều đó thôi, lệ đã trào ra mắt nàng.

Nàng không sao hình dung nổi phút chia ly.

Valdemar nín lặng, Xtefchia cũng thế. Cả hai đều cảm thấy có gì đó đang ở giữa họ, và họ doán được điều đó là gì. Riêng Luxia vẫn láu táu như mọi khi.

Đến Xuadkovxe, vừa kịp bước ra khỏi xe ông lão Jaxenty vừa hôn tay Xtefchia với vẻ rất vui mừng, thì người hầu phòng tuổi tác của cụ Machây đã bước thẳng đến trước mặt nàng cúi chào rồi thì thầm:

- Cụ ông mời tiểu thư đến gặp. Cụ đang ở trong phòng làm việc.

Cô gái tái mặt, nhưng vẫn can đảm bước di, chẳng đợi thay đổi trang phục. Valdemar đuổi kịp nàng.

Họ vào một phòng khách nhỏ bài trí trang nhã .

Chàng cầm hai tay nàng nâng lên môi.

- Tiểu thư Xtefchia, chắc tiểu thư đã biết hết mọi chuyện? ...

- Tôi biết, - Nàng run run đáp.

Chàng nhìn đăm đăm rất lâu vào mắt nàng.

- Tôi nhận ra điều đó ngay từ trên toa . Tội nghiệp ! ... Nhưng tiểu thư chớ phật ý, chính ông tôi cũng đang hết sức xúc động. Xin tiểu thư hãy hết sức bình tĩnh, hãy làm điều ấy vì ông .

Chàng đưa Xtefchia đến tận cửa phòng làm việc.

Cụ Machây đang ngồi trong ghế bành . Ba tuần vừa qua làm cụ thay đổi ghê gớm, da cụ tái nhợt, tóc bạc nhiều thêm, người khòm xuống như gù đi, trông cụ già đi trông thấy. Nhìn thấy cụ, Xtefchia không cầm lòng nổi. Nước mắt ròng ròng, nàng chạy ngay đến bên cụ, quỳ xuống bên gối cụ, úp mặt vào lòng bàn tay cố nén tiếng nức nở.

Cụ Machây run rẩy đưa tay ôm lấy nàng..

Qua cơn xúc động của Xtefchia, cụ hiểu rằng nàng đã biết mọi chuyện. Có tiếng gì nghe như tiếng nức nở nghẹn ngào rên lên trong lồng ngực già nua của cụ.

- Cháu ta , cháu khóc đấy ư? Vậy là cháu đã biết? Ai nói? Từ đâu? ...

- Từ quyển nhật ký ... của bà.

Im lặng nặng nề, câm đặc. Cụ biết quyển nhật ký ấy lắm chứ !

- Cháu viết cho Luxia, nói rằng bà bị chết đột ngột vì bệnh tim ... Có nguyên do gì không? - Cụ hỏi, giọng lạc hẳn đi.

Xtefchia ngần ngừ một thoáng.

- Cứ nói đi, cháu ... Nói tất cả ... Ông muốn biết. Cháu thấy đấy, ông rất bình tĩnh đây này.

Xtefchia kể rằng bà ngoại nàng đang ở nước ngoài, không biết rõ nàng ở đâu, mãi đến khi nhận được bức thư của cha nàng, trong đó có nêu cái họ Mikhorovxki ...

Nàng im lặng, không muốn nói thẳng rằng chính điều đó đã khiến bà ngoại nàng hoảng sợ. Nàng không muốn trình bày sâu vào chi tiết , bởi nếu thế sẽ phải nói tới Valdemar.

Nhưng cụ Machây cũng tự mình đoán ra tất cả, cụ cúi đầu, nặng nề thở dài đánh sượt, rồi nói bằng giọng hết sức cay đắng:

- Vậy là bà ấy đã không tha thứ ... bà ấy nhớ mãi ... Chỉ nghe cái họ thôi khiến bà ấy hoảng hồn ...Bà ấy lo cho đứa cháu gái lạc vào nhà này.

Xtefchia áp môi vào tay cụ. Nàng cảm thấy mình kính yêu cụ già này.

- Không đâu, ông ạ, bà đã tha thứ hết... Một mình bà đau khổ , thậm chí , ngay cả những con của bà cũng không biết rõ cái họ ấy.

- Nhưng bà ấy vẫn e sợ chúng tôi ... bà ấy lo cho cháu. Tại sao vậy?

Xtefchia rùng mình.

- Chẳng lẽ ... - Cụ Machây thì thầm.

Cụ già đột nhiên hiểu ra: trước mặt cụ sừng sững hình ảnh Valdemar.

Cụ giật mình.

- Phải rồi, chắc hẳn đó là nguyên do chính kiến bà ấy phải lo sợ. Phải rồi! Phải rồi! ... chỉ nguyên sự hiện diện của chàng đại công tử Mikhorovki trẻ tuổi bên cạnh cháu gái bà ấy cũng đủ khiến cho bà rất hoảng sợ?

Cụ già đứng thẳng lên. Trong đôi mắt hõm sâu cháy sáng một ngọn lửa u uẩn của nỗi ray rứt nặng nề.

Cụ đặt tay lên vai Xtefchia.

- Hãy đứng lên đi cháu, hãy đến gặp Idalia. Nhưng cháu đừng quên ông già này nhé, lúc nào ông cũng sẵn sàng gặp cháu.

Xtefchia hôn ta cụ và lặng lẽ bước ra khỏi phòng.

Cụ Machây đưa hai tay ôm mái đầu bạc phơ.

- Một lần nữa xảy ra điều ấy ... sự lặp lại của những năm tháng đã trôi qua, những giây phút đã chôn sâu vào dĩ vãng quay trở lại! Chính điều đó đã giết chết bà ấy! Quyển nhật ký ... bất hạnh ... vẫn còn nguyên! Lời thề nguyền của ta ! Xtefchia đã đọc ... Lạy Đức Chúa Jesus Kitô ! - Cụ rên lên, giọng khàn đặc.

Hồi lâu sau, cụ ấn nút chuông điện ở tay ghế.

Người hầu phòng có tuổi không một tiếng động hiện ra.

- Mọi người đang làm gì thế? - Cụ Machây hỏi.

- Các tiểu thư đang ở chỗ nam tước phu nhân trên gác, ngài đại công tử đang ở văn phòng, ngài đã bảo phải báo cho ngài biết khi nào tiểu thư ra. Có phải mời công tử không ạ ?

- Không , không ần! Sắp ăn trưa chưa?

- Sắp rồi ạ.

- Franchisếc xin lỗi hộ nam tước phu nhân cho ta, hôm nay ta không muốn dùng bữa trưa.

- Cụ chủ chưa uống thuốc brôm đấy ạ.

- Được rồi, được rồi, đưa thuốc đây.

Lúc người hầu phòng sắp bước ra, cụ Machây còn giữ lại.

- Ta muốn ở một mình. Hãy nói với đại công tử : sau bữa trưa, à ... mà sau khi dùng cà phê đen, hẵng đến . Bây giờ thì đừng.

Lão Franchisếc bước ra, rất phân vân và kinh ngạc: cụ ông không muốn gặp ngay cả đứa cháu thân yêu. Lão không tài nào hiểu nổi chuyện ấy.

Lão nhún vai, lẩm bẩm một mình:

- Có chuyện gì không hay xảy ra ở đây rồi!

Chương 37

Quả thực đã có chuyện không hay. Chiều hôm ấy, Xtefchia củng Luxia ngồi ôm nhau trên chiếc ghế xôpha nhỏ đặt trong phòng Xtefchia, cả hai cùng khóc. Luxia than thở:

- Ôi, chị Xtefchia! Không bao giờ em nghĩ là chị bỗng dưng bỏ nhà em mà đi như thế này. Chị không thương em sao? Sao tự nhiên chị lại ra đi?

Xtefchia cũng khóc. Trái tim nàng tan nát khi nghĩ đến lúc phải xa rời Xuodkovxe. Nhưng đồng thời nàng e sợ, nếu phải ở lại thêm nữa. Chỉ nhìn thấy Valdemar cũng đủ khiến nàng xao xuyến. Cuộc nói chuyện với phu nhân Idalia làm Xtefchia mệt mỏi. Nam tước phu nhân không muốn nói đến việc nàng ra đi, và khi thấy vẻ cương quyết của cô gái, bà quyết định phải tìm hiểu nguyên do - mà sự thật thì Xtefchia không thể nào nói rõ với bà, nàng đành nêu ra lý do là cha mẹ bắt nàng về nhà. Do tác động của cô con gái, nam tước phu nhân trở nên không lay chuyển.

- Chị Xtefchia, chị hãy nói rằng chị chỉ muốn đùa thôi, chị hãy bảo rằng chị sẽ ở lại với em,- Luxia khẩn khoản van nài.

- Không, không thể hứa gì với em hết. Chị không đùa đâu, chị phải đi, nhất định phải đi!

- Chẳng lẽ ở nhà em chị khổ thế sao?

Xtefchia hôn cô gái trẻ tới tấp.

- Đừng nói thế; Luxia, em làm chị khổ tâm đấy. Ở nhà em chị rất thích, không bao giờ chị quên được gia dình em đâu, nhung chị phải trở về với gia đình chị .

Luxia khóc òa lên.

- Nhưng gia đình em cũng yêu thương chị như ruột thịt ấy thôi! Xtefchia chẳng lẻ chị không cảm thấy như đang sống trong gia đình mình? Em yêu chị, cả ông, cả mẹ cũng nhắc tới chị luôn. Em nhớ chị như nhớ người ruột thịt. Xtefchia , chị hãy vứt bỏ những ý nghĩ ấy đi! Rồi chị xem, ngay sau lễ Giáng Sinh, chúng mình sẽ đi đến bờ Biển Xanh, đến Niza, đến Italia , đến Roma, đến Vơnidơ ( Venise) , chúng mình sẽ ở Paris, ở Viên và Thụy Sĩ. Chị Xtefchia, hãy biết sợ Chúa chứ! Chẳng lẽ chị không muốn đi với em sao? Em đã bao lần mơ tưởng đến ngày ấy. Em chưa từng biết đến những vùng đất đó, giá được cùng với chị, chị em mình sẽ thích thú biết bao. Chị Xtefchia! Hãy cân nhắc lại đi! Không chỉ chị em mình đi, cả ông, cả anh Valdy cũng cùng đi nữa, mà có anh ấy đi cùng, thì chúng mình tha hồ vui chơi thoả chí. Chúng mình sẽ tiêu pha thoải mái, chị Xtefchia .... Còn nếu chị không đi, anh Valdy cũng sẽ không đi nữa.

Xtefchia giật mình.

- Kìa Luxia của chị, em nói vớ vẫn gì thế!

- Chẳng vớ vẫn đâu, em nói đúng đấy. Nếu chị đi, thế nào anh Valdy cũng đi cùng. Ngược lại - anh ấy chảng đi đâu, em biết chắc như thế đấy!

Xtefchia nhìn trộm khuôn mặt đẫm nước mắt của Luxia, nàng thấy khuôn mặt cô gái đầy nỗi buồn và sự suy tư.

Vậy ra ngay cả cô bé này cũng đoán ra được đôi điều rồi sao? Xtefchia tuyệt vọng quá chứng.

"Ta phải trốn đi thôi, phải trốn thôi..."

Nhưng trong tâm trí nàng chợt hiện ra những vùng đất nước xa xôi, biển cả , núi non, những đô thị lớn, những trung tâm văn minh, mà nàng hằng mơ tưởng. Nàng sẽ được đến những kỳ thú ấy, lại được .... cùng với chàng! Biết bao sung sướng, thỏa niềm ao ước bấy lâu, và mọi chuyện ấy chỉ phụ thuộc vào nàng, vào quyết định của nàng, vào ý muốn của nàng mà thôi. Đôi môi Xtefchia như mỉm cười, nàng đã chực thốt lên: "Ta sẽ ở lại ". Nhưng đột nhiên nàng thấy Valdemar đang đứng trước mắt nàng, như thật. Ánh mắt chàng như thiêu đốt nàng. Tai nàng vẫn văng vẳng những lời Luxia vừa nói:" Nếu chị đi - anh Valdy sẽ đi ". Giây phút phân vân liền trôi qua ngay. Xtefchia ngẩng đầu cứng cỏi, cả quyết nói:

- Chị không thể. Chị phải trở về nhà ! Chị sẽ viết thư cho em, Luxia ạ. Em hay kể hết cho chị nghe mọi chuyện, những gì khiến khổ đau hay vui sướng. Chị rất buồn phải xa tâm hồn trẻ trung của em, tâm hồn vừa thức tỉnh đón cuộc đời, nhưng chị đành phải trở về, Luxia ơi, chị phải về nhà thôi!

Vài hôm sau đó, ở điền trang Guenbotitre tổ chức bữa trưa có khách khứa tham dự nhân dịp mừng Valdemar được bầu làm chủ tịch hội nghề nông. Bên trang Xuodkovxe có cụ Machây, nam tước phu nhân và ông Kravery đi dự. Xtefchia và Luxia ở lại nhà.

Gần tối, hai cô gái sai gia nhân thắng cỗ xe trượt nhỏ để đi dạo. Xtefchia cầm cương đôi ngựa xám. Cỗ xe phóng nhanh, tuyết kêu kin kít dưới bàn trượt, bắn tung toé từ những vó ngựa, trút vào tấm lưới thêu có màu ngọc lam. Ngày hôm ấy trong sáng, lạnh giá, tràn ngập . Sắc trắng với sắc xanh và bầu không khí trong suốt khiến Xtefchia quên đi chốc lát những ưu tư riêng, đắm mình trong vẻ đẹp huy hoàng của một mùa đông tuyệt đẹp, nàng trò chuyện rất vui. Luxia trầm ngâm, đưa ánh mắt u buồn liếc nhìn người đồng hành. Đột nhiên cô bé khóc òa lên.

- Kìa, Luxia , sao thế? - Xtefchia hỏi. - Sao em lại khóc?

- Em không thể nghĩ rằng chị thật lòng muốn ra đi, em đang buồn đứt ruột, còn chị thì vui - chị chẳng cần để ý gì đến em ...

- Kìa, em, chị cũng nặng nề lắm chứ ... Ôi! Nặng nề lắm! Chị thoáng vui đôi chút vì thế gian thật đẹp. Em nghĩ rằng chị vui vẻ rời bỏ mọi người mà đi sao? Ôi, Luxia , Luxia ! ...

Giọng nàng chứa chất bao nỗi oán trách chân thành, khiến cô gái nhìn nàng tò mò.

- Đã vậy sao chị lại đi?

Xtefchia lắc đầu.

- Chị muốn dấu em điều gì đó, Xtefchia , chị không muốn nói thật, còn em thì ... có thể em đoán được nhiều điều hơn là chị tưởng kia đấy, về nguyên do đã khiến chị phải chạy trốn. Em buồn lắm! Em biết thừa, nơi đây sẽ buồn đến thế nào nếu thiếu chị. Giá như chị biết ba tuần vừa rồi vắng chị cả nhà buồn biết chừng nào! Trời ơi! Em không phát điên phát rồ cũng thật là chuyện đáng ngạc nhiên ...

- Luxia, em cứ nói quá đi thế làm gì! - Xtefchia kêu lên, cố làm ra vẻ thản nhiên. Chữ " chạy trốn " đã làm lòng nàng xáo động. Em chỉ bịa thôi ! - Nàng nhắc lại.

- Không bịa chút nào nhé! Chị không biết buồn đến chừng nào đâu! Ngay từ đầu, chị vừa đi khỏi, có lẽ chị chỉ mới ra khỏi cổng thôi, là ông đỗ bệnh. Ông bị một cơn kịch phát thần kinh thế nào ấy. Anh Valdy phải bế ông trên tay đưa vào buồng. Mẹ em hoảng hồn, cũng ốm luôn. Anh Valdy cứ đi đi lại lại, u ám , bực bội, em phát sợ chẳng dám nói gì với anh ấy nữa. Suốt thời gian ông ốm, anh ấy gần như không rời ông phút nào. Anh ấy cũng vào thăm hỏi cả mẹ em nữa, nhưng hiếm hơn. Một lần anh ấy to tiếng với mẹ em, khá căng. Em nghe thấy mẹ nói: " Đó là chuyện trẻ con, không đáng phải nhớ ", còn anh Valdy, có vẻ rất bực mình, thì đáp:" Phải thiếu lương tâm lắm mới có thể nghĩ như cô ". Em biết hai người cãi nhau về việc gì, bởi em đoán được và nghe lỏm được nhiều điều. Em cũng biết chuyện gì khiến ông ngoại em bị ốm, nhưng em chẳng nói đâu, bởi chị cũng dấu em kia mà. Rồi sau khi đã khỏi ốm, ông cứ buồn rầu mãi. Anh Valdy ít đến hơn, lúc nào cũng lầm lầm. Anh ấy chỉ hỏi qua điện thoại xem tình hình sức khoẻ của ông ra sao. Một hôm anh ấy đến sau bữa ăn trưa, lúc mọi người đang nghỉ. Trông thấy chiếc xe trượt, em chạy khắp lâu đài tìm anh ấy mà chảng thấy đâu. Tình cờ em bắt gặp anh ấy ... trong phòng chị. Anh ấy ngồi trên đi văng bên cửa sổ, trong tay mân mê ... chị đoán thử xem thứ gì nào? ...

Xtefchia rùng mình. Câu chuyện của cô bé đã đánh thức trong lòng nàng mọi tình cảm và nỗi đau tâm linh.

- Chị không biết, - nàng đáp

- Chuỗi hạt của chị.

- Chuỗi hạt? ...

- Phải . Lúc ra đi, chị rất vội vàng , không cất chuỗi hạt đi, nó vẫn nằm nguyên trên giá dưới chiếc gương soi. Anh Valdy ngồi, một tay chống đầu, tay kia cầm chuỗi hạt, xoay xoay nó trong mấy ngón tay, mân mê rất âu yếm. Anh ấy mải suy nghĩ quá nên mãi sau mới nhìn thấy em. Em biết anh ấy giận em đã bước vào phòng, nhưng không để lộ điều đó. Anh ấy đứng dậy, đặt chuỗi hạt lên bàn con, hôn em , rồi nhìn quanh phòng thốt lên: " Cần phải đem hoa trang trí phòng này khi tiểu thư Xtefchia trở về ". Những đóa hoa trà và đỗ quyên màu trắng trong phòng chị là do anh ấy mang đến đấy. Còn cây cọ đặt cạnh giường là do chính tay anh ấy đặt. Anh ấy rất thích thú ngắm những bức tranh bột màu và phấn màu của chị, cũng như tờ giấy lớn mà chị ký họa ở Guenbovitre, cảnh trong công viên nhìn ra bờ sông - bức ấy thì anh ấy đem đi. Anh ấy thích nó lắm. Chị thấy chưa, Xtefchhia , cả đến anh Valdy cũng nhớ chị.

Luxia nín lặng. Xtefchia ngồi im, cảm động và buồn bã.

Thế ra chàng không cần dấu giếm nữa? Thế ra chàng nhớ nàng, đã đến phòng nàng, đã mân mê chuỗi hạt của nàng trong tay, đã đem hoa đến trang điểm nơi đó.

Xtefchia phải cố sức kìm chế mới không bật khóc vì sung sướng, vì đắng cay, vì hàng nghìn thứ tình cảm hòa lẫn vào nhau.

Đúng lúc ấy, Luxia đột ngột lên tiếng:

- Xtefchia, chị hãy nói thật xem, ai đẹp trai hơn: Valdy hay Prontnhiki? ...

Xtefchia giật mình.

- Kìa, Luxia em đừng nên so gã Pronnhiki với ông Valdemar!

- Dẫu sao Pronnhixki vẫn đẹp trai hơn! Edmun đẹp như tranh, nhưng em xin nói thật với chị nhé, chị Xtefchia, giờ đây , khi đã quên anh ta rồi, em thà chọn anh Valdemar hơn. Anh ấy có vẻ đẹp rất đàn ông, và quý phái hơn, đúng không? Bên anh ấy, Pronnhixki nom như một con búp bê xinh xắn. Giá anh Valdy không có họ hàng với em, chắc em phải điên lên vì anh ấy mất. Anh ấy mang trong mình một thứ gì đó , je ne sai quoi ( Em không biết là thứ gì ! ) . Thứ gì đó làm em thích thú lạ thường.

Xtefchia sợ không dám nhìn Luxia. Nàng chỉ cảm thấy rằng mặt nàng đang đỏ rần.

Sau vài giây im lặng, cô gái lạì lên tiếng:

- Anh Valdy có thể khiến người ta say mê lắm lắm. Có bao nhiêu bằng chứng . Tiểu thư Rita yêu anh ấy, cả con lừa cái Barxka, kẻ cứ ngỡ rằng chỉ cần vẫy tay là anh ấy sẽ nằm phủ phục xuống ngay sát đất, ấy cũng thế! Nhưng không xong. Hình như cả bá tước phu nhân Vizembergova, cả công tước phu nhân Kryxta Turynxka và nhiều người nữa cũng phải lòng anh ấy. Có những kẻ chỉ háo những bạc triệu của anh ấy, nhưng anh Valdy tỉnh lắm, anh ấy nhận ra bọn họ ngay. Barxka có lẽ yêu anh ấy thật, nhưng cái chính cô ả muốn trở thành đại công nương , thành nữ chủ nhân của trang Guenbovitre, anh Valdy cảm thấy thế, liền cho cô ả ra rìa ngay.

- Em đừng dùng những chữ thô thiển quá; Luxia. Vả lại sao em biết? Chắc tự anh ấy khoe với em rồi.

- Đời nào anh ấy lại thế, nhưng hồi ấy ở Guenbovitre ai mà chẳng biết. Cô ả cứ xắn vào săn đón anh ấy đến kinh, làm duyên làm dáng, để rồi về sau lại thẫn thờ như kẻ mất hồn. Em nghe có lần ông Trestka nói với tiểu thư Rita : " Sét của đại công tử đã giáng trúng tiểu thư Barxka rồi ! ".... Ha, còn có thể có chuyện gì khác thế nữa kia chứ?

Xtefchia mỉm cười.

- Chị nhận ra ngay giọng Trestka qua những câu đùa của ông ấy.

- Chị mến ông ấy chứ?

- Mến chứ, mạc dù đôi khi ông ấy công kích chị.

- Ông ấy cũng mến chị. Ông ấy thường tới thăm ông. Ông ấy hỏi thăm chị luôn, hỏi bao giờ chị về, điều ấy với ông ấy là thân mật lắm rồi đấy. Ông ấy đi Berlin rồi. Ông ấy bảo đi sắm nhẫn đình hôn.

- Thật không?

- Làm gì có chuyện đó! Rita không thích ông ấy đâu. Chị ấy chỉ có thển bằng lòng lấy ông ta sau khi anh Valdy cưới vợ mà thôi. Mà chuyện ấy thì chả phải mau chóng gì ...

- Sao vậy?

- Bởi anh ấy chẳng dễ gì tìm được vợ , dẫu ai ai cũng sẵn sàng làm vợ anh ấy. Nhất là bây giờ, khi anh Valdy ...

Bỗng một cử chỉ ngọt ngào và lặng lẽ, Luxia nép sát vào người Xtefchia, đột ngột lên tiếng:

- Xtefchia, chị hãy nói thật với em nhé, em yêu chị đến thế kia, mà chị phải nói thật nhé...

- Em muốn gì kia, Luxia? Xtefchia nhẹ nhàng hỏi.

- Chị hãy nói ... chị biết là anh Valdy yêu chị chứ?

- Luxia, thề có Chúa! Em đừng bao giờ nói đến điều đó! Hãy hứa với chị sẽ không nói những điều như thế nữa.

- Em sẽ không nói với một ai khác, nhưng vẫn sẽ nói với chị. Vả lại, cũng có rất nhiều người biết chuyện này. Anh ấy thích chị từ lâu và đã phải lòng chị. Còn chị thì sao. Xtefchia? ... Không có lý nào chị dửng dưng ? Chị cũng yêu anh ấy ... đúng không? ...

Xtefchia hiểu rằng điều bí mật của nàng đã bị phát hiện. Luxia chỉ hỏi vậy thôi, chứ cô bé biết hết ... Làm gì đây? Nàng nghẹn lời bởi những dòng nước mắt, bởi nỗi trách móc Luxia và trách chính mình. Nàng nín lặng, biết rằng sự im lặng đó chính là lời khẳng định sự thật.

Đột nhiên tiếng lục lạc ngựa bằng đồng vang lên, tiếng tuyết kêu rít lên , những con ngựa hí vang, rồi chiếc xe xinh xắn của tiểu thư Rita vượt ngang chiếc xe trượt của hai người. Người xà ích đang cố kìm những con ngựa vừa phi nhanh.

Xtefchia giật cương ngựa, lòng tràn đầy sung sướng. Nàng coi sự xuất hiện của tiểu thư Seligianka vào đúng lúc này như một vị cứu tinh.

***

Chương 38

Một ngày u ám và buồn bã trôi qua. Xtefchia gói ghém hành trang. Cuộc nói chuyện vừa rồi giữa nàng với phu nhân Elozonovxka hết sức cương quyết.

- Xin cô hãy cho tôi biết lý do thực sự - nam tước phu nhân chân thành lo lắng thốt lên. Tôi không thể hiểu nổi sự bướng bỉnh của cô. hay cô có điều gì không hài lòng Luxia?

Xtefchia vội đáp:

- Tôi rất tiếc phải xa Luxia. Tôi rất yêu mến em. Tôi cũng rất buồn phải xa gia đình bà, nhưng thưa phu nhân, tôi đành phải làm như vậy, buộc lòng phải làm như vậy.

Phi nhân Idalia nhìn nàng chăm chú.

- Chúng tôi định đi nghỉ ở phương Nam. Tôi cứ hy vọng là cô không rời bỏ Luxia.

- Bà sẽ tìm được nữ gia sư khác.

- Comme vous êtes ridicule ( Cô thật là buồnn cười)! Chúng tôi đâu coi cô là gia sư, mà là bạn thân thiết của em nó. Em nó hết lòng gắn bó với cô. Nó bị thiếu bạn. Cô là người bạn duy nhất. Tôi đã nhận thấy Luxia có biết bao thay đổi, rõ ràng nó chịu ảnh hưởng tốt của cô. Đẩu óc em nó phát triển tốt hơn hẳn những năm trước đây, nhờ sự thông tuệ của cô. Không ! Cô không nên rời bò chúng tôi!

Nam tước phu nhân ôm Xtefchia, mỉm cười dịu dàng và hôn vào trán nàng.

- Xin Xtefchia đừng cưỡng lại thế, cả gia đình tôi đều yêu mến cô. Vắng cô chúng tôi sẽ rất buồn.

Xtefchia cảm thấy sự chân thành chốc lát của bà, nàng muốn nép vào người bà, nhưng không dám. Phu nhân Idalia bao giờ cũng khiến nàng e ngại.

Vì vậy nàng chỉ nói:

- Tôi sẽ không bao giờ quên được gia đình bà, tôi sẽ trao đổi thư từ với Luxia, nhưng ... tôi phải đi! Xin phu nhân thứ lỗi là tôi đã không làm tròn năm, song ... đó là điều không thể khác.

Phu nhân Elzonovxka sa sầm nét mặt.

- Hay cô ngại ngần vì ... câu chuyện lạ lùng giữa thân phụ tôi và người bà vừa quá cố của cô? Xin cô đừng lưu tâm đến điều ấy. Đó là những việc đã bị quên lãng, đã được chôn chặt rồi! Tôi không chối rằng cái chết của bà Rembovxka đã tác động rất mạnh tới thân phụ tôi - mà nguyên do chính là việc cô, cháu của bà, hiện đang sống ở đây. Nhưng bây giờ thân phụ tôi đã bình tĩnh lại rồi, ông sẽ rất phiền lòng nếu cô bỏ đi. Không có lý do gì khiến cô phải tránh chúng tôi chỉ vì câu chuyện cũ xưa như thế.

Xtefchia mỉm cười cay đắng. Một nỗi khổ tâm lớn lao che mờ mọi tình cảm khác trong lòng nàng. Phu nhân Idalia nhận thấy điều đó qua nét mạt nàng, bà nhìn Xtefchia dò hỏi.

Cô gái cụp mi mắt xuống. Màu đỏ trên mặt dần dần tan đi, đôi môi cô run run. Sắc đỏ và cả dáng hình như cô muốn nói :" Chính câu chuyện xưa cũ ấy đã khiến tôi phải ra đi, chính nó là lý do khiến tôi e sợ - tôi sợ câu chuyện ấy sẽ tái sinh!"

Suốt hồi lâu hai người ngồi đối diện với nhau không nói lời nào. Đôi mắt to màu bia của phu nhân Idalia chằm chằm nhìn Xtefchia mỗi lúc một nheo lại, thu hẹp thành hai kẽ hở màu nâu. Một bên lông mày của bà run run giật giật. Bàn tay trắng ngần của nam tước phu nhân nghịch nghịch sợi dây đồng hồ vàng, bà cân nhắc suy ngẫm sâu sắc điều gì đó.

Từ từ và thận trọng, Xtefchia ngước mắt lên nhìn bà, đôi mắt long lanh màng lệ.

Phu nhân Elzonovxka đứng dậy.

- Ngày mai tôi mới có thể trả lời cô một cách dứt khoát. Chứ trả lời ngay thì tôi không thể ... Cô hiểu chứ ?....

Cô gái hiểu rằng bà đã đoán được ý nghĩ của cô. Máu cô như dồn cả lên đầu.

Mẹ Luxia chìa tay cho Xtefchia một cách lạnh nhạt hơn lúc nãy.

Xtefchia bước xuống những bậc thềm rộng rãi bằng những bước chân xiêu vẹo. Đầu cô ong ong. Cô tựa người vào tay vịn bọc nhung.

- Phải đi thôi ... đi thôi ... mãi mãi. Chúa ơi! Chúa ơi! Hãy ban cho con sức lực!...

Thân hình cô phản chiếu trong chiếc gương lớn treo ở chỗ ngoặt cầu thang gác. Xtefchia thấy gương mặt mình thay đổi đến khó nhận ra, với đôi mắt thâm quầng và vẻ đau đón trong đôi tròng mắt thảm thương.

Đúng lúc ấy cô chợt nghe sau lưng cô tiếng bước chân ai đó.

Xtefchia ngoảnh lại. Một người hầu phòng trẻ đang chạy xuống thang, nhảy vài bậc một lúc. Theo sau y là cụ Janxenty.

- Có chuyện gì thế ạ?

- Đại công tử đến.

Cô gái rùng mình. Cô làm một cử chỉ như chạy trốn, nhưng đôi chân cô thốt nhiên nặng như chì.

Người Thụy Sĩ đã mở cửa sảnh dưới nhà.

Xtefchia đang bước xuống những bậc cuối cùng thì Valdemar bước vào. Mặt chàng chợt rạng ngời, chàng nhanh nhẹn bỏ mũ và rút đôi găng tay ra.

Nàng đưa tay cho Valdemar.

Không nói một lời, chàng trai nâng tay nàng lên môi, chàng đưa mắt nhìn vẻ mặt khác lạ của Xtefchia, hàng lông mày chợt nhíu lại.

Xtefchia khuất dạng trong khung cửa gần đấy. Nàng lao vào phòng mình, hai bàn tay ôm ghì lấy thái dương nóng rực, khóc òa nức nở:

- Chúa tôi! Chúa tôi! Hãy cứu con với! ...

Nàng lên con sốt, một điều gì đó khác thường đang diễn ra ở nàng. Nép người vào một góc ghế xôpha bên cửa sổ, nàng ngồi khóc và nghĩ ngợi mông lung, nàng thậy nhẹ người vì Luxia đã bị bà mẹ giữ lại và nàng có thể ở một mình hoàn toàn.

Tiếng gõ cửa phòng khiến nàng tỉnh lại.

- Ai đấy?

- Thưa, tôi, Jaxenty

Người nô bộc bước vào.

- Đại công tử rất muốn gặp tiểu thư . Hiện ngài đang ở trong phòng khách trắng.

Xtefchia thấy cổ họng thắt lại đau nhói.

- Được tôi sẽ tới ngay.

Nàng vẫn ngồi yên hồi lâu. Rồi bước lại gần khung cửa sổ, áp vầng trán nóng bỏng vào mặt kính, nàng lau mắt rồi chạy vội ra cửa.

- Chàng còn muốn gì ở ta nữa?

Nàng chợt lùi lại, đôi má nóng rực như lửa. Nàng đi ngang dọc khắp phòng mấy lần, hai tay vặn vẹo vào nhau:

- Lạy Chúa! Lạy Chúa! Hãy cho con bình tĩnh lại!

Nàng mở cửa phòng rồi không nhìn quanh, không dừng lại, nàng chạy vội một mạch về phía phòng khách màu trắng. Đến ngưỡng cửa, nấp trong bóng râm của chiếc rèm cửa bằng vải ađamát, nàng dừng hồi lâu, thở hổn hển, tim đập dồn dập.

Valdemar tiền lên bên nàng, cầm tay nàng, nồng nàn xiết chặt. Đôi mắt nói muôn ngàn lời dán chặt vào hàng mi nàng vừa hạ xuống. Chàng nói giọng vững vàng:

- Ta hãy sang nhà ấm trồng cam bên cạnh đây. Ở đó yên tĩnh hơn. Tôi có điều muốn hỏi tiểu thư.

Chàng buông một bàn tay nàng, tay kia chàng dịu dàng lồng vào bàn tay mình để nàng vịn rồi âu yếm đặt tay lên tay nàng giữ chặt. Không nói được lời nào, toàn thân run rẩy, Xtefchia để yên cho chàng đưa đi.

Nàng cảm thấy như mê đi. Sự gần gũi với chàng , cái xiết tay của chàng khiến nàng say đến quay cuồng đầu óc. Họ bước vào nhà ấm trồng hoa liền kề ngay bên phòng khách.

Những đóa hoa trà, hoa đỗ nguyên, những cây đào kim nương và trắc bá xinh tươi rũ những mạng lưới lay động xuống những lối đi lát gạch nung. Mặt trời rọi ánh sáng rực rỡ qua khung kính.

Valdemar đóng cánh cửa thông sang phòng khách rồi rẽ vào một lối nhỏ hai bên trồng hoa trà. Họ bước đi trong im lặng, rồi chàng cất tiếng nói, giọng chân thành, âu yếm, cúi xuống mái đầu nàng:

- Có thật tiểu thư muốn ra đi không? Ý định ấy có thật nhất quyết không?

Xtefchia đã nói được thành lời.

- Hoàn toàn nhất quyết.

- Nó được nhất quyết bao giờ vậy?

- Tôi trở về đây đã mang sẵn ý định ấy trong đầu.

- Có nghĩa nó được thành hình ở gia đình tiểu thư, tại Rutraievo?

Chàng càng ép chặt tay nàng hơn.

- Tôi đoán được rằng những chuyện vừa xảy ra có ảnh hưởng không hay đến tiểu thư, nhưng ... chẳng lẽ tiểu thư nghĩ rằng tôi cho phép tiểu thư ra đi hay sao? ... Ra đi như thế này? ...

Xtefchia ngẩn người. Nàng run giọng đáp:

- Phu nhân Elzonovxka có thể có quyền ngăn cản, chứ ông thì ... không.

Valdemar bước chậm lại.

- Cô tôi? Chắc là về phương diện khác. Nhưng tôi, tôi yêu tiểu thư ... Và tiểu thư chỉ có thể rời khỏi nơi đây với tư cách ... Vợ chưa cưới của tôi mà thôi.

Chàng nói rất cương quyết, hơi nóng nảy.

Xtefchia lặng người. Đầu óc nàng như bị lửa bỏng thiêu đốt. Những cây trà đầy hoa bắt đầu quay cuồng traong mắt nàng. Nàng đưa tay lên thái dương.

- Sao kia ... ông .. tôi?

Chàng cúi xuống gần nàng. lần này giọng trầm của chàng vang lên đầy mềm mại và âu yếm.

- Anh yêu em, em duy nhất của anh. Chẳng lẽ em không biết? Anh muốn có em, em hãy là vợ anh ... Em cũng yêu anh, vì vậy mà em trốn chạy ... nhưng em là của anh , của anh ! ...

Đôi khi hạnh phúc quá lớn lao đến nỗi khiến người ta đau đớn. Cảm giác của Xtefchia lúc này gần như là sự đớn đau. Nàng như mê đi. Những lời nói bất ngờ của Valdemar rót vào lòng nàng niềm hạnh phúc vô biên với muôn ngàn ánh sáng khiến cô gái mất tự chủ. Nàng đứng lặng, như pho tượng tạc bằng thạch cao tuyết hoa, vẻ mặt nàng như đông cứng lại. Chỉ có đôi mắt to đầy bóng râm là lấp lánh những tia ấm áp màu tím, nhìn sâu vào đôi đồng tử rực lửa của Valdemar như với lời cầu khẩn, lời van vỉ đau đớn, như thể muốn nói thành lời: " Xin đừng hành hạ em nữa! Xin đừng dụ dỗ em! ...

Ánh mắt rực lửa của Valdemar trùm lên nàng, vuốt ve , hôn hít! Đại công tử xiết mạnh bàn tay nàng, chàng cúi xuống thì thầm bằng đôi môi nóng bỏng:

- Anh điên lên vì em! ... Nghe thấy không? Em phải là của anh và nhất định thế ... Em yêu anh, anh biết! ...

Đột ngột, Xtefchia giật mạnh tay ra khỏi tay chàng.

Làn sóng hạnh phúc to lớn, cơn xoáy lốc điên cuồng của niềm sung sướng như bão cuốn nàng đi. Má nàng rực đỏ như sắc lửa. Nàng đưa tay ôm ghì hai thái dương, đôi môi hé mở hớp hớp không khí, lồng ngực nàng bật ra tiếng kêu mạnh mẽ của trái tim, như khúc tụng ca cảm tạ:

- Chúa tôi! Chúa tôi! Chúa tôi! ...

Valdemar ôm ghì nàng trong vòng tay, mắt chàng rực lửa, như điên cuồng. Nhưng đúng vào giây phút ấy, như một ánh chớp trong mắt Xtefchia chợt hiện ra bóng trắng toát của bà ngoại nàng trong vòng tay chàng lính khinh kỵ trong khu vườn điền trang Snhiagiepxki, mấy năm về trước. Một sức mạnh tuyệt vọng chợt giật nàng ra khỏi lồng ngực Valdemar trước khi nàng kịp áp mái đầu rối bời vì hạnh phúc và niềm vui sướng vô bờ vào đó.

Nàng giằng ra, đột ngột bước lùi, thảnh thốt như mù quáng bởi nỗi sợ sệt bất thần. Nàng đưa cả hai tay ra trước mạt như muốn chống lại chàng.

Kinh ngạc, Valdemar lại nắm chặt tay nàng, xiết chặt như đôi gọng kìm thép.

- Em làm sao thế?

- Em ... không yêu ông... Chưa bao giờ yêu ông cả.. không ! Không ! - Xtefchia kêu lên, giọng lạc đi, khàn đặc.

- Em làm sao thế? ... Bình tĩnh lại nào! ... Em nói gì?

- Tôi không yêu ông! ... Tôi không muốn ! ...

- Nói dối! - Valdemar bùng ra. - Em yêu anh, em sẽ là vợ của anh!

- Không ! Không bao giờ! ...

Phẫn nộ , nàng run bắn cả người , ngực nàng phập phồng hổn hển, mắt nàng phát ra những tia lửa.

Valdemar trông thật khủng khiếp. Chàng bóp chặt đôi tay nàng, bên trên khủy, khiến chúng co lại vì đau. Đôi đồng tử chàng gần như ngả sang màu đen, cháy bỏng như núi lửa, dán chặt vào đôi mắt nàng, chàng nói hổn hển:

- Em phải yêu! Phải lấy ... bởi anh muốn thế!

Tiếng cười nóng nảy bộc phát ra từ miệng Xtefchia như tiếng kêu của kẻ bị khổ hình. Như một người bị trúng thương, nàng nhìn thẳng vào mắt chàng, kêu lên:

- Bây giờ ... thì thế ... nhưng sau này? ....

Trong câu hỏi của nàng chứa đựng cả bi kịch của người bà vừa quá cố.

Xtefchia giằng mạnh, giật cả hai tay ra khỏi tay đại công tử nhảy lùi xa chàng. Nàng đừng lại đó đầy tự tôn, tin chắc ở thắng lợi của bản thân, nhưng bị rung chuyển đến tận đáy tâm hồn. Bằng nỗ lực điên cuồng của ý chí, nàng cố buộc giọng nói và vẻ mặt của mình phải bình tĩnh. Nàng nói chậm rãi, dằn từng tiếng nghiêm nghị không nhìn Valdemar....

- Tôi không yêu ông ... xin ông hãy quên tôi đi.

Rồi quay lưng, nàng bước về phía cửa , mặt hoàn toàn biến đổi, trán đẫm mồ hôi vì nỗi đớn đau mà nàng vừa tự giáng cho mình, song vẫn tự hào ngẩng cao đầu. Mãi khi sang đến phòng khách trắng, nàng mới vặn hai tay tuyệt vọng vô cùng, cắm đầu chạy một mạch về phòng riêng. Đến gần giường , nàng quỳ sụp cả hai gối xuống sàn.

Tiếng khóc kinh hoàng oà ra từ ngực nàng.

- Hết cả rồi ! Hết rồi !.- Nàng rên rỉ trong cơn nức nở. Valdemar đứng sững như trời trồng. Tiếng kêu thét của nàng đã mách bảo chàng tất cả. Nàng vừa nhớ đến bà nàng và ông Machây của chàng. Chàng không tin lời nói vừa rồi của Xtefchia. Ngược lại , cái cách nàng thốt ra lời đó càng khiến chàng tin chắc nàng yêu mình. Nhưng chàng chỉ đưa mắt sững sờ nhìn khi nàng bước đi. Ánh đác thắng như bừng lên trong mắt chàng.

- Nàng thật dũng cảm và tự hào! - Chàng thì thầm tán thưởng.

Chàng đứng đó, nhìn những cành hoa trà còn đang đu đưa vì Xtefchia vừa gạt đi, rồi vẻ mặt chàng dần dần bình tĩnh lại, cơn xao động qua đi.

Một vẻ hiền dịu phủ lên vành môi đầy đặn của chàng, đôi mắt rung rung tràn đầy âu yếm.

- Ta yêu nàng hơn tất cả ... nàng sẽ là của ta ...

Chàng rảo bước đi đi lại lại dọc lối nhỏ vài lần, trong lòng tràn ngập hình ảnh của Xtefchia.

- Còn nếu như?

Một ánh lửa man dại bừng lên trong mắt chàng, hàng lông mày chau lại dữ dội.

- Để rồi xem! - Chàng điên cuồng rít lên.

(Huhuhu...mình đã khóc khi đọc đoạn này! Cảm động trước tình yêu mãnh liệt của Valdemar và thương Xtefchia quá!!! huhuhu...)

Chương 39

Không ai biết có chuyện gì xảy ra trong lâu đài nhưng ngay cả gia nhân cũng cảm thấy là đang có chuyện. Không ai ăn bữa tối. Sau cuộc trò chuyện ngắn ngủi với đại công tử, cụ Machây giam mình trong văn phóng. Đại công tử tuy có tiếp viên quản gia Klet, nhưng họ bàn bạc không lâu. Khi bước ra, viên quản gia thì thào với chàng xạ thủ Jur:

- Có chuyện gì xảy ra với đại công tử thế?

Người bị hỏi chỉ biết giang rộng hai tay.

- Tôi là thằng ngốc nhất ở đây, nhưng đúng là có chuyện gì đó, mà động đến tất cả mọi người kia.

Rồi hạ giọng , với vẻ bí mật, anh chàng kể rằng cụ ông cảm thấy người khó ở hơn , nam tước phu nhân thì chạy đi chạy lại mãi trong phòng - theo lời cô Anetka con sen của phu nhân - còn nam tước tiểu thư thì phải xin mãi mới được vào phòng của cô Xtefchia, và bây giờ cả hai đang khóc lóc trong đó nhưng đóng chặt cửa, nên Anetka không rõ vì sao?

Quản gia Klet lắc đầu.

- Đúng là có chuyện thật rồi !

Rồi ông ta trầm ngâm bỏ đi. Ông cứ cân nhắc mãi không hiểu tại sao lần ra đi vừa rồi của cô Rudexka, cả lâu đài cứ như bị sét đánh không bằng.

Ngày hôm sau, Xtefchia ấn định ngày ra đi của mình, chiều tối hôm ấy.

Không ai phản đối nàng, Luxia mắt sưng mọng vì khóc, không chịu rời khỏi buồng bạn, Xtefchia viết một bức thư ngắn và thân mật gửi tiểu thư Rita, từ biệt tiểu thư và xin cô hãy nhân danh nàng từ biệt công tước phu nhân. Nàng đi một vòng quanh vườn cây, công viên, thậm chí ghé vào khu vườn thưa. Trước bức tranh Đức Mẹ mà từ hồi tháng năm nàng đã treo lên cây duyên cổ thụ, bây giờ nàng cầu nguyện hồi lâu, quỳ gối trên mặt tuyết. Nàng những muốn mang cả bức tranh đi, nhưng rồi lại thốt lên:

- Hãy để lại đây như một vật kỷ niệm về ta.

Cũng như hôm trước, không một ai động đến bữa ăn tối. Mọi người đều âu sầu. Thậm chí, ngay cả ông Kxavary cũng không muốn ăn.

Valdemar gạt chiếc đĩa ra bằng một động tác kiên quyết, chàng chỉ uống vài cốc rượu Burgundda. lạnh lùng, bình thản, chàng thậm chí không nhìn Xtefchia.

Cô gái ngồi như một xác chết. Cô đưa mắt nhìn khắp phòng , giã biệt những bức chân dung, những bức tranh và phù điêu khắc trên tường . Cơn rùng mình chạy dọc tứ chi cô, một cơn rùng mình lạnh lẽo, xao xuyến. Mặt nàng tái nhợt, riêng đôi mắt âm ỉ một ngọn lửa bi thảm nào đó đang cháy trong tâm linh, và đôi môi cháy bỏng như than đỏ. Nàng cảm thấy tiếng trái tim đập nhanh khô khốc trong lồng ngực, và trong óc đầy những tiếng động ầm ù.

" Ta sẽ ra đi, sẽ ra đi mãi mãi ! " - Nàng nhủ thầmtrong óc với một sự bướng bỉnh lạ lùng.

" Khủng khiếp, dó là điều khủng khiếp biết bao ! ....

Trước mắt nàng như diễn ra qua chuỗi ngày sống ở Xuodkovxe, những giây phút đầu tiên đầy khó chịu, một mùa hạ vui vẻ và mùa thu đầy sương sắc thần kỳ.

" Guenbovitre ! Guenbovitre ơi! Ta sẽ không bao giờ được thấy ngươi nữa rồi ! ... Nàng thầmkêu to trong tâm tưởng.

Hội chợ triển lãm, hội săn, vũ hội hoá trang - tất cả những hồin ức chợt hiện rõ trước mắt nàng như giễu cợt.

Và rồi nàng như lại nhìn thấy những chuỗi ngày sẽ trôi qua ở nơi đây sau khi nàng ra đi. Cũng những con người này ngày mai sẽ ngồi vào chiếc bàn này, có điều là vắng mặt nàng. Không một chút gì thay đổi. Valdemar sẽ vẫn lui tới đây như thường lệ. Và sang xuân đinh tử hương vẫn nở, cùng những đoá thủy tiên và bao nhiêu diễn vĩ trên thảm cỏ. Họa mi sẽ vẫn hót trong rừng. Những con hải âu vẫn chao chát kêu trên mặt hồ, và trong vườn lại thánh thót vang ngân tiếng gù của chim cu gáy. Nhưng nàng sẽ không còn được nghe thấy những tiếng chim ấy nữa, nếu có chăng cũng là ở nơi kia, tận trang Rutraievo xa xôi.

Và đột nhiên làng quê của nàng chợt trở nên cô cùng xa khuất sau màn sương mờ mịt đâu đó trong hư vô.

Ngược lại , Xuodkovxe và Guenbovitre đối với nàng như dải ráng vàng rực đang tắt đi mãi mãi.

Trong trái tim cô gái trào lên nỗi tiếc nuối: tại sao nàng lại từ chối Valdemar? Chàng yêu nàng đến thế kia mà! Tự tay nàng đã hủy hoại hạnh phúc của đời mình sao? tại sao chứ ? ... Vì một câu chuyện xa lắc xa lơ đã bị quên lãng của bà ngoại nàng ư? ....

Cơn nức nở chợt trào lên. Muốn dấu đi , nàng vờ bật ho, nhưng mắt nàng vẫn long lanh ngấn lệ.

Valdemar liếc nhanh sang nàng, mặt chàng cau lại như đang giằng xé. Chàng là người đầu tiên ra hiệu rời khỏi bàn. Lần này thì phu nhân Idalia không nhăn mặt trước sự thiếu lịch sự ấy.

Cuộc chia tay diễn ra không lâu, Valdemar giục lên đường. nam tước ohu nhân âu yếm hôn Xtefchia .

- Xtefchia, hãy thường xuyên viết thư cho Luxia nhé. Cô khiến nó như thành kẻ côi cút rồi đấy. tạm biệt ! Cô hãy tin rằng tôi dành cho cô biết bao thiện cảm.

Xtefchia tức tưởi gì hôn tay cụ Machây lúc cụ già tóc bạc phơ cúi mái đầu lắc lư xuống hôn tóc cô. Valdemar ngoảnh mặt đi. Nỗi thương cảm khiến chàng nghẹn thở. Chàng vừa quan sát vẻ thân mật của phu nhân Idalia với ánh mắt giễu cợt, nhưng cuộc chia tay giữa Xtefchia với ông khiến chàng xúc động lạ thường.

" Hoặc em sẽ trở về làm vợ ta,, hoặc ta sẽ chết !"

Chàng thâm nhủ trong lòng.

Luxia thét lên , lao vào vòng tay Xtefchia. Cả hai cùng òa khóc đầy cay đắng. Xtefchia khóc lặng lẽ, còn Luxia thì nức nở. Ông Kxavery đưa khăn tay lên lau mũi, tằng hắng vẻ cũng động lòng.

- Vắng tiểu thư chúng tôi sẽ buồn. - Ông thốt lên khi hôn tay Xtefchia.

- Chị Xtefchia! ... Chị duy nhất , chị vàng ngọc của em ! - Luxia thổn thức kêu lên.

Valdemar chặn cơn nức nở của cô gái khá sỗ sàng, chàng bảo rằng đã đến lúc phải lên đường.

Xtefchia cảm thấy rất khổ tâm. "Sao chàng phải xua đuổi ta như vậy? "

Viên quản gia Klet chờ nàng ở lối đi tắt sang phòng khách nhỏ. Ông từ biệt Xtefchia với vẻ kính cẩn. Valdemar nhìn ông đầy thiện cảm.

Ở đại sảnh rộng thênh thang của lâu đài có một điều bất ngờ khiến Valdemar và phu nhân Idalia cũng thấy ảm động. Những người hầu phòng, từ các gia nhân , nội bộc trẻ tuổi nhất cho tới cụ Jaxanty và Franchisec lẫn bà nữ tổng quản lâu đài, cô hầu phòng Anetka, các nữ gia nhân và đầu bếp , mặc đồng phục trắng toát , đứng thành hàng đợi sẵn. Mọi người chen nhau ùa tới từ biệt Xtefchia, hôn tay nàng. Cụ Jexanty lẩm bẩm điều gì đó, đó là dấu hiệu cho thấy cụ thấy tiếc thương và xúc động. Trước mặt đám gia nhân Xtefchia cố ngăn dòng lệ, nàng thân ái từ giã mọi người , nhưng đôi môi nàng run run.

Valdemar khoác chiếc áo choàng lông thú cho nàng. Khi cài khuy mũ, nàng ngạc nhiên thấy chàng mặc áo choàng lông. Nàng chợt thấy lo lắng.

- Anh mặc áo làm gì vậy? - Phu nhân Idalia hỏi đại công tử.

- Cháu tiễn tiểu thư lên tàu - chàng đáp khô khan.

Mọi người đều tròn mắt. Phu nhân Idalia mím chặt môi, cụ Machây lùi vào sau ngưỡng cửa.

Xtefchia sôi nổi nói với Valdemar bằng tiếng Pháp:

- Xin ông chớ làm thế, tôi sẽ đi tới nơi an toàn thôi mà. Ông sẽ khiến tôi khổ tâm lắm đấy.

Lời nàng thành khẩn, mắt nàng thổ lộ niềm khẩn khoản khiến cụ Machây và phu nhân Idalia ngạc nhiên.

Nhưng Valdemar rất thản nhiên nhưng đầy cương quyết chìa tay cho nàng.

- Xin tiểu thư nhanh lên, không thì ta muộn mất.

- Ông ở lại đi! ... Tôi van ông đấy! ... Tôi ... không muốn ông đi cùng.

- Cô đừng làm thế, gia nhân đang nhìn kia kìa, chàng hơi cáu kỉnh đáp.

Xtefchia nhìn quanh bằng ánh mắt tuyệt vọng. Nàng cảm thấy việc ra đi cùng chàng thiệt là điều khủng khiếp.

Cụ Machây nhận thấy vẻ lo ngại của nàng . Cụ chìa tay cho nàng .

- Đừng cưỡng lại thế . Xtefchia ... Phải đấy, cứ để Valdemar tiễn cháu đi, như thế sẽ an toàn hơn...

Trong những trường hợp cần thiết, cụ già rất biết xử sự theo lối ngoại giao.

Thêm mấy lời từ giã đau lòng nữa, tiếng khóc não ruột của Luxia, rồi Valdemar dắt Xtefchia ra tiền sảnh. Ngoài ấy chàng xà ích Bênêdykt và các giám mã từ biệt nàng. Cụ già làm vưòn thương cảm gật gật đầu, tay mân mê bộ râu bạc trắng.

Ai cũng tiếc thương nàng, mỗi người một cách.

Chiếc xe hòm bốn bánh của Guenbovitre đã đứng chờ sẵn trước hàng cột tiền sảnh. Gã brunon ngạc nhiên nhìn cuộc ra đi đầy trọng thể. Chàng Jur nhô đầu ra khỏi chiếc áo choàng lông thú đồng phục, vẫn mang vẻ vênh vang thường nhật, nhưng lại có vẻ mặt đầy bí ẩn.Valdemar đưa Xtefchia vào xe, rất lịch thiệp chìa tay cho viên quản gia Klet, rồi chàng cũng bước lên xe, vừa lớn tiếng bảo xà ích:

- Khởi hành mau lên !

Chàng Jur đóng cửa xe rồi nhanh nhẹn nhẩy lên ghế đánh xe.

Chiếc xe ngựa nhẹ nhàng lao nhanh trên con đường tuyết trắng phẳng phiu, tiếng nhạc ngựa đinh đang vang thánh thót, đánh dấu con đường ra đi của Xtefchia.

Nàng ngồi lặng lẽ trong góc xe, cố kìm hơi thở. Họ băng qua cổng điền trang , quành sag một bên , và trước mắt Xtefchia hiện ra cả tòa lâu đài trắng toát, đường bệ, với những mái nhà bằng tôn loáng ánh trăng cùng hàng cửa sổ sáng rực ánh đèn.

Lần cuối cùng !

Nước mắt trào ra. Không để ý sự có mặt của Valdemar, nàng òa khóc nức nở.

Valdemar dịu dàng cầm lấy bàn tay nàng, không nói một lời, ấp nó trong đôi bàn tay mình và từ từ tháo bỏ găng tay.

Xtefchia giật mình, nhưng không rút được tay ra. Chàng giữ khá chặt.

- Yên nào ... yên nào... - Chàng nhẹ nhàng bảo.

- Tại sao ông lại đi cùng rôi... sao ông muốn làm tôi thêm khổ thế! Mà có để làm gì đâu kia chứ? - Xtefchia trách chàng

- Thôi ta đừng nói đến chuyện đó nữa, em thân yêu. Làm sao anh có thể để em ra đi mà không được nói đôi lời khác với lời em nói hôm qua trong phòng ấm? Anh chỉ muốn thuyết phục em, em thân yêu nhất của anh.

Xtefchia cựa mình. Giọng nói chân thành và âu yếm ánh mắt của chàng, những lời chàng nói và cách nói của chàng đã tác động rất mạnh đến nàng. Nàng hiểu rằng chàng đã bắt đầu có thể khống chế nàng. Chàng vuốt ve bàn tay nàng, đưa lên môi hôn, nhưng nàng vẫn tiếp tục chống cự . Nàng thì thầm khẩn khoảng:

- Xin ông hãy để tôi yên. Tôi ra đi thế là xong mọi sự. Cần phải như thế. Xin ông hãy làm ơn thực hiện giùm tôi diều ấy.

- Xtefchia , ta hãy nói chuyện một cách nghiêm túc, và trước hết hãy bình tĩnh nhé. Anh biết em lo ngại điều gì trong tâm trí em lúc nào cũng mang hình ảnh bà ngoại quá cố và bi kịch của bà. Anh không phản đối, điều đó có thể nẩy sinh những sự so sánh đau xót. Nhưng em chưa có quyền làm thế, bởi bi kịch đã qua không thể nào lặp lại trong gia đình anh. Anh yêu em đã từ lâu và yêu sâu sắc. Đó không phải là cơn điên hay sự ham muốn thoáng qua, anh hiểu rõ lắm những tình cảm của mình. Anh không phải kẻ mới hai mươi tuổi để có thể bốc đồng trong chốc lát. Anh đã nghiêm túc tự mổ xẻ lòng mình và đi đến kết luận: anh yêu em bằng tình yêu thật sự và hết sức mạnh mẽ. Anh đã yêu nhiều lần, nhưng đó là chuyện khác hẳn! Đó chính là những cơn điên chốc lát, sinh ra từ những cuộc tình nhẹ nhõm mà những kẻ như anh có hàng tá. Nhưng cho đến nay anh chưa gặp được người phụ nữ nào như hình ảnh anh mang trong tim, không người đàn bà nào thâm nhập nổi cõi lòng anh. Trong những cuộc tình mà anh chiêm nghiệm trước đây, nhân tố chủ đạo bao giờ cũng là cảm giác. Em là người đầu tiên gây cho anh những tình cảm khác. Anh không những chỉ khát khao mà còn yêu thương em vô bờ. Thoạt tiên , anh đã có những ý nghĩ tồi tệ. Em đã khiến anh say mê ngay từ phút giây gặp gỡ đầu tiên, bởi ngay ở bề ngoài anh đã tìm thấy nơi em kiểu người của mình, anh những muốn có được em ngay, nhưng theo kiểu khác thế này kia. Anh định kích thích tình yêu của em, anh muốn em tự dâng hiến cho anh. Đã có lúc anh thật tồi tệ , vì được cuộc đời ve vãn mãi. Khi thấy không ăn thua , một thời gian anh đã trả thù em, thậm chí khá xấc xược. Có lúc anh căm thù em, em khiến anh nổi điên. Đấy, em thấy không! Em thấy không, em yêu duy nhất của anh!

Chàng cầm nốt bàn tay kia của nàng, nồng nhiệt nâng cả hai tay lên môi hôn. Xtefchia ngồi lặng như đang mơ. Chàng nói tiếp bằng giọng khe khẽ như đầy đắm say:

- Và chính em khiến chất thú trong con người của anh giảm đi, anh bắt đầu nhìn em theo cách khác. Anh kinh ngạc khi thấy sự bất khả xâm phạm của em và một thứ lòng tự tôn thanh cao nhường ấy. Anh bắt đầu tôn trọng em, kính nể em. Nhưng bên cạnh đấy, bao giờ em cũng là một cô gái quá đỗi tuyệt vời, hết sức duyên dáng trong mỗi cử chỉ , anh phát hiện nơi em biết bao niềm cuốn hút, em biết cách hấp dẫn anh không chút cố ý mà dể thương biết bao. Và anh đã yêu em hơn tất cả trên đời, và anh đã có được em đây rồi! Rốt cuộc em đã thuộc về anh, bởi chính em cũng yêu em anh. Xin em đừng co mình lại thế, em đừng tự dối lòng mình. Anh biết cả rồi... Em đã cố tự cưỡng lại mình ! Nhưng đó là điều không sao cưỡng nổi, cái đó mạnh hơn, bao giờ nó cũng thắng. Anh thán phục sự cố gắng của em hôm qua khi em từ chối tình cảm sâu kín của mình, nhưng chính điều đó càng khiến anh hiểu rằng em yêu anh. Không lẽ anh đành cam chịu dừng lại ở câu trả lời hôm qua của em sao? Không lẽ anh chinh phục tâm tình em chỉ để rổi giã biệt? ... Sau một câu trả lời duy nhất do lòng tự tôn , nỗi lo sợ, niềm cay đắng mà bức tranh ngày trước đã khiến em thốt ra, hay sao? Nếu anh hoàn toàn dửng dưng đối với em, chắc anh cũng vẫn bước tiếp tiến tới đích với hy vọng rằng em cũng có lòng thương yêu, vậy chẳng lẽ anh chịu dừng bước? ... Em không hiểu hết anh đó, em duy nhất thương yêu của anh ạ. Em sẽ trở thành vợ anh, bởi lòng anh đang khát khao hạnh phúc, niềm hạnh phúc ấy anh muốn dâng hiến cho em.

Xtefchia lắng nghe với niềm say sưa, niềm khoái cảm mà nàng chưa từng biết đến. Chàng yêu nàng , chàng nói ra những lời ấy không phải trong một cơn bột phát mà thật bình tĩnh, trang nghiêm. Chàng đang nhìn nàng đắm đuối. Nàng cảm nhận ánh mắt ấy, nó như khiến máu nàng nóng bừng bừng, nó khiến ý chí nàng tê liệt. Đại công tử kéo nàng lại gần mình, chàng cúi đầu khẩn khoản nài xin:

- Em duy nhất của anh, em vàng ngọc, em thân yêu nhất của anh, xin đừng chối từ, đừng cưỡng lại nữa. Em cũng yêu anh ... hãy nói đi, anh muốn nghe chính em chính em nói với anh điều đó ...

Xtefchia lả đi. Nàng quá đỗi yêu chàng để có thể cưỡng lại. Cảm giác về những tình cảm của chàng, cái giọng trầm ấm tràn ngập tình yêu của chàng khiến nàng mê mẩn. Đắm đuối, bay bổng trong niềm hạnh phúc đến một xứ sở chưa từng biết, nàng nhắm nghiền mắt. Vây bọc quanh nàng là một không gian tràn ngập ánh sáng, điểm xuyết những vì sao vàng rực, đầy hương thơm và réo rắt những tiếng nhạc khẽ khàng, nhưng bay bổng. Nàng không thể cưỡng nổi ngayb khi chàng nhẹ nhàng và âu yếm quàng cánh tay mạnh mẽ ôm ghì lấy nàng. Chàng ghì chặt nàng vào người mình và nhẹ nhàng ngả đầu nàng lên ngực .

Xtefchia đờ đẫn cả người.

Valdemar đẩy nhẹ chiếc mũ của nàng khỏi trán, áp đôi môi vào mái tóc nàng.

- Hạnh phúc của anh! Con chim nhỏ bé của anh !

Chàng sôi nổi thốt lên , - Em hãy nói rằng em yêu anh !

Đột ngột, thiếu nữ ép chặt vào chàng, lòng tràn đầy hạnh phúc, nàng như mê đi trong niềm hạnh phúc.

- Em yêu ! ... Vâng ... Em yêu anh ! - Nàng thốt lên từ chốn sâu thẳm của tâm linh đang chất chứa bao giày vò dằn vặt.

- Em của anh ! Của anh ! ...

Chàng ghì chặt thân hình nàng , phủ lên môi, lên tóc nàng muôn vàn nụ hôn say đắm.

Phút giây say sưa run rẩy khoái lạc kéo dài trong niềm mê đắm thiên giới. Tất cả những gì tươi đẹp nhất của cuộc đời đều chứa đựng trong những giây phút ấy. Một vẻ thiêng liêng tinh thần gắn liền với niềm đắm đuối khôn cùng vượt cao tất cả những điều cao siêu trần thế khác.

Những giây phút như thế hẳn phải phải do các thiên sứ tạo ra - bởi chúng quá đẹp.

Valdemar âu yếm xiết chặt Xtefchia vào lòng, ôm ấp nàng, nói những lời yêu thương đằm thắm nhất. Thế là rốt cuộc chàng đã có được người con gái duy nhất, đầy khao khát ấy.

- Em sẽ là vợ anh ... vợ anh, mãi mãi - chàng nhắc đi nhắc lại.

Xtefchia rùng mình, nàng thốt lên bằng giọng buồn bã vô cùng:

- Em yêu ông hơn cả sự sống ... nhưng ... em sẽ không bao giờ làm vợ ông cả.

- Sao vậy, em duy nhất của anh? Em nói gì thế?

- Bởi lẽ đó là điều không thể ! Ông là một đại quý tộc ... điều đó ... không phải dành cho em !

- Kìa, thề có Chúa, xin em đừng nghĩ những điều vớ vẫn như vậy, em thân yêu của anh . Chúng mình yêu nhau - riêng cái đó là đủ, cái đó quyết định, tất thảy. Em là của anh, anh không cho phép một ai cướp em. Đẳng cấp sẽ không thể cấm chúng mình hạnh phúc, bởi anh sẽ không chịu từ bỏ em đâu, em duy nhất của anh. Ngày trước, ông nội anh cũng đã nói hệt như thế với người vợ chưa cưới của ông, nhưng hồi đó ông ở trong những hoàn cảnh khác, hồi đó ông trẻ hơn anh bây giờ mười tuổi, ông khó chịu đựng được những ảnh hưởng của gia đình hơn? Mà cũng có thể ông của anh mềm yếu hơn? Anh xin em, em thân yêu, đừng nghĩ những điều như thế, hãy tin anh, anh sẽ không làm em thất vọng. Em sẽ rất hạnh phúc, chỉ cần em tin vào hạnh phúc mà thôi.

Xtefchia cố gỡ khỏi vòng tay chàng.

- Em là vợ ông? Có thể như thế được chăng? Em không thể tin là niềm hạnh phúc quá đỗi lớn lao ấy !

Valdemar ôm lấy nàng, nở một nụ cười rực rỡ.

- Và rồi em sẽ thấy, em duy nhấtv của anh ! Anh sẽ gạt phăng tất cả những gì cản đường chúng mình, anh sẽ đạp đổ hết thảy mọi chướng ngại, anh nhất định phải có em !

- Nhưng em không muốn trở thành một cái gai trong gia đình ông. Người ta sẻ cắn rứt , sẽ hành hạ ông. Em không muốn ông phải chịu đựng điều đó, bởi em yêu ông. Thế là em cũng đã ở với gia đình ông quá lâu rồi, sao em không ra sớm hơn? Em sống cứ như trong mộng, không thể quyết định nổi, nhưng bây giờ thì ... em sẽ không thể nào quên được!

Nàng thổn thức khóc.

- Nín đi nào, cô bé ! Valdemar thốt lên , ủ nàng vào ngực. - Xtefchia ngà ngọc của anh, em đừng nói; một khi đã yêu anh. Em sẽ thành vợ anh, sẽ được mọi người tôn trọng, sẽ là đại công nương Mikhorovxki, và ở cương vị ấy, bên cạnh anh, sẽ không thứ gì đe dọa nổi em. Anh tin chắc rằng không một kẻ nào dám xì xào lớn tiếng chống lại em với tư cách vợ anh, còn những tiếng lẩm bẩm trong miệng thì chúng mình đâu cần để ý đến. Con chim bé nhỏ thân yêu nhất của anh, anh thà chết chứ quyết không bỏ rơi em đâu ! Hãy tin ở anh.

Chàng áp chặt môi vào môi nàng. Ria mép chàng mơn man má nàng, hơi thở nóng bỏng của chàng khiến Xtefchia rạo rực đến mê mẩn.

- Em thân yêu, anh xin nhắc lại lần nữa: Valdy của em sẽ không hai lời, chỉ có điều em hãy vững tin. Rồi sẽ đến lúc ... anh tới điền trang Rutraievo xin đón em về. Khi ấy đích thân em sẽ tự chìa tay cho anh, để chúng mình cùng bước vào cuộc đời chung. Anh khao khát mang lại hạnh phúc cho em, anh sẽ chiến đấu với mọi thế lực gây trở ngại, nếu không đời hai ta đều sẽ bất hạnh. Đoá hoa trinh nữ của anh ! Kể từ hôm nay chúng mình coi như đã hứa hôn, anh xin em cứ yên lòng.

Xe họ chạy vào khu ga. Tiếng còi tàu hỏa hú vang giật họ khỏi niềm say đắm. Chiếc xe dừng lại, đoàn tàu đã vào ga.

Nhộn nhịp, ồn ào, huyên náo.

Đại công tử đưa Xtefchia vào một buồng toa rộng rãi và đánh một bức điện về Rutraievo. Chàng Jur lo sắp xếp hành lý. Còn vài phút nữa đoàn tàu sẽ chuyển bánh.

Xtefchia run lên như trong cơn sốt rét. Valdemar xiết chặt tay nàng.

- Tạm biệt, em thân yêu ! Hãy chờ anh ở Rutraievo và hãy yên lòng, hãy tin tưởng ! Anh sẽ làm tất cả vì hạnh phúc của chúng mình. Em là người yêu duy nhất của anh !

Tiếng chuông khởi hành lần thứ ba. Xtefchia kêu lên một tiếng nghẹn ngào.

Valdemar ôm choàng lấy nàng, nồng thắm hôn lên đôi mắt đẫm lệ. Lông mày chàng cau lại, vẻ mặt đầy xúc động. Môi chàng run run.

- Tạm biệt, em thương yêu, tạm biệt !

Xtefchia rời khỏi vòng tay chàng. Một người phụ nữ tuổi tác và sang trọng bước vào buồng tạo. Valdemar đưa mắt liếc nhanh khuôn mặt dể mến của người mới vào. Chàng cũng quen bà. Đó là người điền chủ trong vùng Obrony. Chàng cúi xuống chào rất lịch thiệp.

- Xin gửi vị hôn thê của tôi nhờ quý bà trông nom hộ. Tôi là đại công tử Mikhorovxki.

Bà khách rất ngạc nhiên, nhưng ngay sau đó bà mỉm cười chìa tay cho chàng, xưng họ tên.

- Ngài cứ yên tâm. Được đi cùng phu nhân, tôi xin hết lòng chăm sóc phu nhân cho tới ga tôi phải xuống.

Valdemar cảm ơn, mỉm cười với Xtefchia rồi chạy nhanh ra toa.

Đoàn tàu chuyển bánh.

Rảo bước kề bên cửa sổ nơi Xtefchia đang đứng , đại công tử nhấc chiếc mũ lông ra khỏi đầu, gửi những lời âu yếm nồng nàn tới cô gái với khuôn mặt tái nhợt đang khuất xa dần sau lớp kính toa tàu. Tàu ra khỏi không gian xanh thẳm ánh trăng, gửi lại một cuộn khói dày đặc.

Valdemar bước đến chỗ cột bơm nước đầu ga, dừng lại, nhìn mãi khối đen đang xa dần, lắng tai nghe tiếng bánh tàu sầm sập chạy một nhỏ dần, lòng chợt tràn đầy một cảm giác hăng say đến lạ lùng.

- Anh sẽ đến em, không lâu đâu, con chim vàng nhỏ bé của anh ! - Chàng chợt nói thành tiếng.

Chàng đứng mãi đó cho tới khi vệt đen của đoàn tàu nhòa lẫn hoàn toàn vào làn sương xanh biếc của vầng trăng, mới trở lui.

- Còn bây giờ, ta sẽ chiến đấu ! - Chàng thốt lên.

Ngang qua phòng điểm tâm, người xếp ga cúi chào chàng.

- Vô cùng xin lỗi đại công tử là lúc nãy chưa kịp chào ngài. Hình như tiểu thư Rudexka vừa đi?

Valdemar chìa tay cho ông ta.

- Vâng thưa ông, vợ chưa cưới của tôi về thăm song thân.

- A - a - a ....!

Người xếp ga kinh ngạc, không thốt nổi một lời nào nữa, quên bẵng cả chuyện phải chúc mừng theo thông lệ.

Valdemar không để ông ta có đủ thì giờ làm việc ấy, chàng từ giã ngay. Đi một bên chàng, gã xạ thủ Jur nghe được cái tin sốt dẻo kia, cũng thảng thốt đến lặng người.

- Cho xe lại đây ! - Valdemar bảo gã.

- Về Xuodkovxe ạ, thưa ngài ? - Gã Jur đứng bên cánh cửa hỏi lại.

- Về Guenbovitre.

Họ đi ra, Valdemar bỏ mũ, mở phanh các khuya áo choàng. Chàng căng mũi hít thở mùi nước hoa thoang thoảng của Xtefchia còn lưu lại trong xe.

***

Chương 40

Ở Obrôny, công tước phu nhân Pođhorexka ngồi trầm ngâm trong phòng làm việc của mình. Mọi vật chung quanh đều tương xứng với dáng cao sang và trang trọng của nữ chủ nhân. Căn phòng lót vải dày màu sẫm, chứa đầy những gam màu tối của các bậc mệnh phụ Ba Lan trong những tòa lâu đài cổ kính xưa kia.

...

Tiểu thư Rita, đội mũ mềm, cổ áo lông thú, mặt ửng hồng vì giá rét, với vẻ mặt lạ lùng, bước vào phòng. Cô im lặng chào công tước phu nhân...

Công tước phu nhân ngước mắt nhìn người cháu nuôi.

- Ở bên Xuôđkôvxe có chuyện gì thế?

Rita ngồi xuống ghế, nóng nảy tháo găng tay.

- Xtefchia Ruđexka vừa ra đi.

- Ta biết chuyện ấy, nhưng tại sao lại thế chứ?

- Ồ, dì sẽ được biết ngay thôi... Cô ấy đã xử xự rất tế nhị, nhưng câu chuyện chưa chấm dứt ở đấy.

- Kìa cháu, xin lỗi, nhưng dì chẳng hiểu cháu nói gì cả.

- Chuyện rồi sẽ rõ, có thể ngay ngày hôm nay thôi. Hôm qua đại công tử có mặt ở Xuôđkôvxe, hôm nay sẽ tới đây.

- Valđemar ư? Sao cháu biết?

- Chị Iđalka bảo cháu.

Cô gái đưa ánh mắt bi thảm nhìn mãi chân dung Valđemar rồi sôi nổi thốt lên:

- Anh ấy sẽ thắng, tới cùng!

...

Có tiếng gõ cửa, người hầu phòng bước vào, chỉ nói ngắn gọn:

- Ngài đại công tử.

Rita đứng sững như trời trồng.

Valđemar bước nhanh vào phòng, vui vẻ chào hỏi bà cùng tiểu thư Rita, không nhận ra vẻ mặt thảm đạm của cô. Cô gái đứng bất động hồi lâu rồi bước ra ngoài.

Valđemar bèn ngồi lại gần nữ công tước trên một chiếc ghế bành và âu yếm cầm tay bà. Mắt chàng ánh lên chân thành, hơi láu lỉnh.

- Cháu của bà, bà rất mừng được gặp cháu, - công tước phu nhân mỉm cười bảo chàng. - Dạo gần đây cháu ít tới đây quá, cháu quên mất người bà già cả của cháu rồi thì phải.

- Xin Chúa che chở! Nhưng bà có vui khi cháu đến không nào? Nghĩa là bà vẫn yêu cháu... đúng không ạ?...

- Làm sao khác được? Bà chỉ mỗi mình cháu thôi, cháu vừa là cháu mà cũng vừa là con, bởi lẽ Franhiô... Ôi, lạy Chúa!...

Cụ già phẩy tay vẻ không muốn nhắc tới đến chuyện ấy.

- Giá Granhiô giống cháu lấy đôi chút nhỉ!...

- Kìa, bà! Cháu không muốn là mẫu mực cho ai cả.

- Nhưng cháu có thể là mẫu mực.

Valđemar mỉm cười sau hàng ria.

- Sau này sẽ đến lúc cháu làm gương cho con trai cháu.

- Phải đấy! Tiếc là con không chịu nghĩ tới việc thành lập gia đình. Bổn phận của cháu đấy cháu ạ. Cháu là kẻ cuối cùng của dòng họ Guenbôvitre, Valđy, cháu phải nhớ điều đó, nhưng... cháu thì lúc nào cũng chỉ đùa.

Valđemar nghiêm mặt. Chàng nhìn thẳng vào mắt công tước phu nhân.

- Không đâu, thưa bà, bây giờ cháu chẳng đùa chút nào. Cháu đã quyết định cưới vợ, thành lập gia đình, không phải vì bổn phận cũng chẳng vì truyền thống mà vì những niềm khát khao của bản thân cháu.

Đôi mắt đen thông minh của công tước phu nhân nhìn sâu vào đôi đồng tử của đứa cháu trai, vẻ không tin hẳn. Giọng nói của chàng khiến bà nghi hoặc.

- Cháu mà lại định cưới vợ ư, Valđy?

Phu nhân nói điều đó với vẻ ngạc nhiên hết sức, khiến Valđemar vui vẻ phá lên cười.

- Ôi, bà thật là! Bao nhiêu lần, mà ngay vừa mới rồi bà còn trách cháu không chịu nghĩ tới chuyện ấy, thế mà bây giờ cái tin ấy lại khiến bà kinh ngạc sững sờ đến mức thảng thốt vậy sao?

- Thế nghĩa là... có thật?

- Chứ sao nữa, bà thân yêu của cháu, cháu không đùa đâu! Cháu đến đây chỉ để thưa với bà điều ấy và xin bà cầu phúc cho cháu.

- Ồ,... cầu phúc? Ngay lập tức? Bà có nghe ai nói gì về chuyện cháu theo đuổi tiểu thư nào đâu, Valđy! Sao lại đột ngột đến vậy?...

- Kìa, bà! Người cháu định lấy làm vợ là người thân yêu của cháu đã từ lâu nay. Bà biết và vẫn yêu mến người ấy đấy thôi. Nhưng cháu tin rằng tự bà cũng có thể đoán đúng, cháu chẳng giấu giếm với bà bao giờ.

- Ai thế, Valđy... ai vậy? Phải chăng Melanhia Barxka? - Công tước phu nhân lo ngại hỏi.

- Ôi! Sao lại thế ạ? Barxka hoàn toàn là kẻ dửng dưng đối với cháu.

- Vậy còn ai khác nữa đâu?...

Valđemar nhìn chăm chăm vào mặt công tước phu nhân với ánh mắt căng thẳng, chàng nói nhẹ nhàng nhưng chắc nịch:

- Xtefchia Ruđexka.

Đôi con ngươi của công tước phu nhân dãn rộng, bà quay sang nhìn thẳng đứa cháu trai:

- Aiii?

- Xtefchia Ruđexka - chàng nhắc lại.

- Valđy! Anh nói đùa đấy chứ?

- Không, thưa bà, cháu nói thật, quyết định đó của cháu là không đảo ngược được.

Công tước phu nhân đưa tay lên trán.

- Jêxu Maria! - Bà rên lên bằng cả lồng ngực.

Valđemar nghiến răng, hàng lông mày chàng cong vòng như cánh cung. Chàng thốt lên, giọng thay đổi hẳn:

- Cái gì khiến bà hoảng sợ thế? Thật là một tấn bi kịch không thể hiểu nổi? Giá cháu có chết, có lẽ cũng ít tuyệt vọng hơn thế này.

- Valđemar, hãy tỉnh trí lại, đừng làm thương tổn trái tim bà! Bà thấy là cháu nói thật, nhưng điều ấy kinh khủng quá! Cháu sẽ không bao giờ làm được chuyện đó đâu, không bao giờ!

Đại công tử tự hào ngẩng cao đầu, đôi môi chàng run run.

- Tại sao?

Nhợt nhạt như một hồn ma; công tước phu nhân tóm chặt tay chàng, đôi mắt bà cháy bỏng, giọng nói phát ra từ cổ họng bà trở nên khản đặc:

- Bà bảo cháu, Valđemar, chớ làm chuyện đó! Hãy cân nhắc lại đi, hãy nhớ tới gia tộc mình, tên tuổi của mình. Cháu không có quyền chà đạp lên dòng họ cổ xưa các bậc tiền nhân mà không bị trừng phạt - cháu không có quyền!

Valđemar sững người, cố nén cơn tức giận, chàng cất tiếng nói với vẻ bình tĩnh thật đáng sợ.

- Được rồi. Nhưng ngoài tên họ, vọng tộc, gia huy và toàn bộ cái khung trang trọng này, cháu còn có trái tim và tâm hồn, những thứ mang ít nhiều khát vọng cá nhân chứ không phải khát vọng của gia tộc. Nó khao khát đôi điều gì đó, chỉ để cho riêng mình mà thôi. Không bao giờ cháu muốn hi sinh những tình cảm của mình để giữ lấy cái khung. Chỉ người phụ nữ cháu yêu thương mới có thể trở thành vợ cháu. Cháu đã phải tìm rất lâu mới tìm được người ấy ở Xtefchia.

- Nhưng cháu phải nhớ, phải nhớ kỹ rằng bà nội cháu là công tước tiểu thư Đơ Buốcbông, có họ với bao triều vua, phải nhớ rằng mẹ cháu, tiểu thư Pođhorexka là ái nữ của một trong những dòng họ công vương quyền quý nhất trong nước!

Đại công tử sốt ruột cựa quậy.

- Nhưng vợ cháu là Ruđexka, ái nữ của một gia đình quí tộc Ba Lan, trong sạch, không cần gì hơn - và sống với nàng cháu sẽ vô cùng hạnh phúc, cháu tin như thế.

- Cháu yêu con bé đến thế kia ư?...

- Cháu yêu bằng cả con tim, linh hồn, dòng máu - bằng tất thảy những gì mà đàn ông có thể yêu đàn bà.

- Nó có biết điều đó không?

- Nàng biết, do chính cháu nói ra.

- Cháu có nói ý định của mình không?...

- Có, cháu đã thổ lộ với nàng tất cả.

Nét mặt công tước phu nhân nhăn lại trong một nụ cười khó chịu.

- Và tất nhiên là con bé đồng ý mang lại hạnh phúc cho anh, tôi không chút nghi ngờ điều đó.

- Trái lại, nàng đã chối từ.

Công tước phu nhân nhìn Valđemar kinh ngạc, bà nhún vai, nói cộc lốc:

- Tôi không hiểu! Anh có định giễu tôi không thế?

- Không hề! Cháu nói rất nghiêm túc. Nàng không ưng thuận làm vợ cháu vì những lý do mà bà vừa nêu lên, nhưng nàng yêu cháu, yêu từ lâu - và đó chính là nguyên do khiến nàng phải ra đi. Nàng là một người phụ nữ cao thượng, đầy tự trọng, nàng muốn hi sinh những tình cảm của mình, nhưng cháu không thể để cho nàng chịu bất hạnh. Vả lại, đó cũng chính là hạnh phúc của cháu.

Công tước phu nhân ngồi lặng như chết. Đôi tay bà đan chặt vào nhau tuyệt vọng.

- Nhưng anh vừa nói cô ta từ chối kia mà? Phải thừa nhận rằng cô ta đã xử sự rất phải lễ, - bà nói thêm, như tự nhủ.

- Nhưng đó chỉ là cách xử sự của nàng thôi. Cháu xin nhắc lại chính nàng cũng yêu thương cháu. Cháu sẽ làm tất cả để chiến thắng sự bướng bỉnh của nàng. Cháu sẽ đến trang Rutraievô gặp ông bà Ruđexki để cầu xin con gái họ.

- Chúa tôi! Chúa tôi! Chúa tôi! - Công tước phu nhân rên rỉ.

Valđemar bực.

- Bà ơi, sao bà phải than thở, cháu có phạm tội gì đâu. Cháu cứ ngỡ là niềm hạnh phúc của cháu sẽ mang lại một thái độ khác hẳn cho những người vẫn yêu thương cháu, ấy thế mà trái lại...

- Ta không hề mơ đến một niềm hạnh phúc như vậy cho anh! Ta không thấy trong nước có đám nào thật xứng với anh, ấy thế mà anh... anh... lại giáng cho tuổi già của ta một đòn như thế!...Lạy Chúa nhân từ!...

Công tước phu nhân òa khóc, đưa hai bàn tay che mắt, nhìn sâu trong chiếc ghế bành, cả người thổn thức, nức nở trong nỗi trách móc nao lòng.

Đại công tử đứng dậy, đi đi lại lại trong phòng, cố kiềm chế. Tiếng khóc của bà ngoại khiến tim chàng day dứt, nhưng không phút nào chàng lung lay ý chí quyết tâm tranh đấu. Nghiến chặt răng, chàng thầm nói với Xtefchia những lời ngọt ngào âu yếm nhất:

- Em bé bỏng của anh, vì em anh sẽ chịu đựng được tất cả, nhất định em sẽ là vợ anh, và bọn họ sẽ phải công nhận em!

Chàng bước đến bên bà ngoại, cúi xuống dang tay ôm ghì lấy tấm thân co quắp của bà, âu yếm hôn vào hai bên thái dương nóng bỏng của bà.

- Bà ơi! Nếu bà yêu cháu, xin bà hãy bình tâm lại, đừng biến niềm hạnh phúc của cháu thành một bi kịch. Cháu biết, bà chỉ muốn điều tốt đẹp cho cháu, nhưng con người ai cũng mang trong lòng ý thức về những khát vọng riêng tư... cháu muốn hướng tới những khát vọng sâu xa nhất. Cháu xin bà, bà ơi, đừng khóc nữa. Tiếng khóc của bà làm cháu khổ tâm và xúc phạm tới Xtefchia.

- Ôi Valđy! Valđy!

Valđemar quỳ xuống bên chân bà, âu yếm hôn đôi bàn tay bà, thốt lên những lời chân thành nồng hậu:

- Bao giờ cháu cũng là đứa cháu ấy, là thằng Valđy của bà, bao giờ cũng vẫn thế. Cháu yêu bà và kính trọng bà, nhưng chính vì vậy, cháu mong bà hiểu cháu, mong bà không nhìn tình yêu và cuộc hôn nhân của cháu một cách bi thảm như thế. Bà yêu của cháu, bà có nhiều quan niệm khác hẳn giới quí tộc chúng ta, bà có những nguyên tắc tốt đẹp hơn nhiều. Bà không mang những định kiến, bà không cuồng tín, cháu hết sức coi trọng bà. Vả lại... lẽ nào bà không biết giá trị của nàng sao? Nàng duyên dáng như thế, trang nhã như thế, cao quí như thế kia mà, chắc bà cũng tự thấy như vậy.

Công tước phu nhân nhìn cháu trai nghiêm khắc.

- Nó có thể là đứa xinh đẹp nhất, cao thượng nhất nhưng không phải dành cho anh.

- Chỉ vì cô ấy mang cái họ Ruđexka?...

- Cứ cho là như thế.

- Nhưng thưa bà, cháu có thể chỉ cho bà xem quyển danh bạ quí tộc, trong đó họ Ruđexki được ghi rất rõ. Đó là một dòng họ cổ, mang gia huy quí tộc rất cao quí. Dòng họ ấy không thấp kém hơn những dòng họ Giơnhin, Sligiơ hay Chvilexki, dòng họ ấy được phong tước cùng với các họ kia đấy.

- Ta không bao giờ tìm vợ cho anh trong số những dòng họ anh vừa nêu.

Đại công tử đứng lên.

- Vậy cháu phải tìm một vị công chúa đương triều hay với một nữ hoàng trong Nghìn lẻ một đêm làm vợ chăng?

Mắt công tước phu nhân loáng lên.

- Ta muốn hỏi công tước tiểu thư Lignhixka cho anh - anh từ chối. Ta muốn hỏi bá tước tiểu thư Pravđjixupna - một dòng họ tộc tuyệt vời, môn đăng hộ đối số một trong nước sau họ Lignhixki - anh cũng không ưng. Ta đã bỏ qua không đếm xỉa đến những công tước tiểu thư ngoại quốc và các tiểu thư thuộc giới quần thần, nơi anh có rất nhiều cơ hội tốt. Buộc lòng, ta phải đồng ý chấp nhận Barxka, một tiểu thư có họ hàng quyền quí - anh cũng không ưng ý nốt!

Bà phẩy tay chán nản.

- Bà của cháu! Chẳng lẽ một người thuộc dòng họ Mikhôrôvxki nhất thiết phải quan tâm đến họ của người yêu?... chẳng lẽ cái tiểu tiết ấy lại quan trọng đến thế khi đi chọn vợ?... Chúng ta đã có quá đủ những tên họ quí phái rồi. Các bậc tổ tiên của cháu đã bao phen săn tìm những đám môn đăng hộ đối, xin hãy cho phép cháu được bỏ qua cái điểm đáng kính kia của truyền thống để trở thành một con người hạnh phúc. Cho đến nay, những biên niên sử của gia tộc chúng ta đã nói rất nhiều về những đám cưới môn đăng hộ đối, mà lại im lặng một cách đầy bí ẩn không nói gì về hạnh phúc. Cháu muốn được soi sáng vết tối duy nhất trên những trang sử quí tộc.

- Anh nói quá lời đấy, Valđêmar! Tổ tiên ông cha vẫn lấy vợ rất tương xứng và vẫn có hạnh phúc.

Đại công tử nhún vai.

- Cháu biết là cụ Anđrây, lấy bá tước tiểu thư Exterhaza, người có họ với triều đình Habxbua, đã định li dị vợ, bất chấp của cải và sắc đẹp của bà ta. Cháu biết ông Machay và bà nội công tước tiểu thư người Pháp của cháu là hai người bất hạnh nhất trên đời, còn cha cháu và công tước tiểu thư Pođhorexka cũng không thuộc về những người hạnh phúc.

- Cha mẹ anh thương yêu nhau, nhưng có quan niệm không thật giống nhau - chính điều đó đã chia rẽ họ.

- Bao giờ cũng có một chữ “nhưng” nào đó chặn đường. Vả lại, như cháu được biết, khi đi lấy chồng, mẹ cháu mang hình ảnh của một người khác trong tim.

- Ôi! Đó chỉ là chuyện trẻ con!

- Chuyện trẻ con? Nói thế quá dễ! Nhưng cái chuyện trẻ con ấy lại hết sức cản trở người ta, mẹ cháu lẫn ông Machay còn biết bao bằng chứng đấy. Thời trai trẻ của ông, chính một chuyện trẻ con như thế đã đầu độc toàn bộ đoạn đời về sau.

Chàng đi đi lại lại trong phòng.

Công tước phu nhân đưa mắt kinh hoàng nhìn theo chàng, đột nhiên bà nói:

- Có đúng... cô Xtefchia ấy chính là cháu ngoại của cô Korvitrúpna xưa kia?...

- Vâng, nàng là cháu ngoại của người kia.

- Và chính vì thế... vì muốn đền bù lại... mà anh đã....?

Valđemar đứng lại.

- Làm gì có chuyện ấy. Khi yêu thương Xtefchia cháu chưa hề biết chuyện gì cả, nhưng cháu sẽ không bao giờ để cho người ta cướp mất nàng như đã từng cướp người yêu của ông nội cháu đâu.

- Anh tưởng người ta cho phép anh thực hiện cuộc hôn nhân không môn đăng hộ đối ấy chăng? Cho phép anh cưới cái cô Ruđexka ấy chăng?... Anh... đại công tử họ Mikhôrôvxki? Đại công tử Guenbôvitre?...

Valđemar tự hào vênh mặt:

- Ai dám cấm đoán cháu? - Chàng hỏi đầy thách thức.

- Gia tộc! Đẳng cấp! Truyền thống! Cả ta nữa! - công tước phu nhân tới tấp bật ra.

- Xin lỗi! Cháu là người trưởng thành, gia đình không có quyền cấm cháu. Đẳng cấp ư? Cháu cười vào mũi! Truyền thống không khiến cháu xúc động nữa rồi, còn bà ư? Bà sẽ không cản trở cháu. Bà đủ thông minh để không làm thế.

- Anh nhầm rồi. Ta sẽ không bao giờ cho phép.

- Bà sẽ cho phép, bà ạ, cùng lắm là nếu cháu dọa sẽ không vâng lời bà. Chỉ một mình Xtefchia Ruđexka mới có thể là vợ cháu. Cả gia tộc lẫn đẳng cấp sẽ phải chấp nhận chuyện đó, bởi truyền thống thì chẳng có gì cản trở ở đây.

- Chính anh nói thế ư? Valđy? ... Chính anh?!...

- Chính cháu, Mikhôrôvxki, đại công tử Guenbôvitre cháu trai của bà đây.

- Chính anh, đại quí tộc hàng đầu của cả nước, được hàng bao nhiêu con gái những gia tộc cao sang nhất theo đuổi, chính anh lại làm cái điều ngoại lệ ấy sao?...

- Chính cháu đấy, bà ạ! Phụ nữ điên cuồng theo đuổi cháu như bà nói, giờ đến lượt cháu điên cuồng theo đuổi một người phụ nữ chứ sao.

Công tước phu nhân chìa hai tay trước mặt.

- Thì anh cứ việc điên thế nào cũng được, cả hai anh chị cứ việc điên, cốt sao đừng cưới là được!

Valđemar nhìn bà ngoại đầy ngạc nhiên.

- Giờ đến lượt cháu phải hỏi: chính bà lại nói thế ư? Có phải chính bà nói thế không, thưa bà?...

- Valđemar, anh đừng khiến bà quá tuyệt vọng. Bà không muốn anh lấy cô ấy, không muốn, không muốn chút nào!

Phu nhân đứng phắt dậy khỏi tràng kỷ, mặt tái nhợt, cả người run rẩy.

Valđemar dịu dàng cầm tay bà.

- Bà ơi, cháu van bà, xin bà hãy bình tĩnh! Hãy suy nghĩ về chuyện này một cách chín chắn, cháu tin chắc rằng bà sẽ cảm thấy khác hẳn.

- Không, không bao giờ!...

Đại công tử nghiến răng, máu sục sôi trong huyết quản chàng. Nhưng ý chí mạnh mẽ của chàng dập tắt cơn thịnh nộ không để nó bùng nổ ra, chỉ riêng mặt chàng trở nên đỏ bừng.

- Bà ạ, bà sẽ đồng ý, bởi cháu sẽ không bao giờ chịu lùi bước đâu! Bà biết tính cháu rồi đấy, cháu không dễ chịu để cho người ta bẻ cong đâu. Ngay cả bàn tay của bà cũng không thể ảnh hưởng tới tình yêu và ý chí kiên quyết. Cháu không muốn phải đấu tranh với bà, vì thế xin bà hãy bình tĩnh lại. Sau khi suy nghĩ kỹ chắc bà sẽ hiểu và không có lý do gì để chống đối cả. Chính bà cũng yêu thương Xtefchia và cầu phúc cho chúng cháu.

Công tước phu nhân giật tay chàng ra.

- Đừng bao giờ nên mơ tưởng điều đó! Cho dù điều đó chỉ tùy thuộc vào mỗi mình ta! Ta sẽ không cầu phước cho anh chị đâu!

Mặt tái nhợt, kinh khủng, Valđemar đưa tay ngang vầng trán đang lấm tấm mồ hôi. Trong ánh mắt chàng không còn lấp lánh ánh lửa mà là vẻ lạnh lùng dễ sợ. Chàng thốt ra với sức mạnh khủng khiếp trong giọng nói, như thể chàng đọc bản phán quyết tử hình:

- Nếu vậy thì cháu sẽ cưới Xtefchia, chống lại điều đe dọa của bà.

Công tước phu nhân kinh hoàng nhìn đứa cháu, bà vặn vẹo đôi tay, rồi bước nhanh ra khỏi phòng.

- Nó đã bắt ta phải làm điều đó!... Nó sẽ bắt ta phải làm điều đó! Chúa tôi! Chúa tôi! - Bà thì thào, đôi môi mím tái.

Sau khi phu nhân đi ra, Valđemar lấy hai tay ôm đầu nặng nề ngồi xuống ghế bành. Điều chàng e sợ nhất đã xảy ra. Chàng biết rằng nếu không được bà ngoại chàng cho phép và ban phước, Xtefchia sẽ không bao giờ chịu làm vợ chàng. Lần đầu tiên con người mạnh mẽ như tạc bằng đá hoa cương này cảm thấy ngã lòng. Một nỗi tuyệt vọng lặng thầm nào đó xáo động tâm linh chàng. Ngực chàng như nổ tung ra bởi cơn tức tối, sự phẫn bộ và phản kháng. Hình dạng Xtefchia hiện ra trước mắt chàng. Đôi mắt màu hoa đồng thảo sẫm của nàng nhìn chàng khẩn thiết, chan chứa tình yêu và những điều hấp dẫn ngọt ngào. Đôi môi hồng thắm của nàng thốt ra những lời nồng nàn, đôi hàng mi ngả xuống tạo cho khuôn mặt một vẻ âu yếm đầy khoái lạc. Bức tranh ấy cuốn hút chàng, khiến chàng say đắm.

- Em bé bỏng của anh! Hạnh phúc của anh! ... Anh sẽ chiến thắng tất cả vì em... Em hãy yên lòng! - Chàng thì thầm với hình ảnh ấy.

Nỗi cay đắng, niềm oán hận và nhói đau vô bờ cuộn lên trong tâm can chàng khi chàng chợt nghĩ rằng người ta sẽ gạt bỏ mất của chàng cô gái vàng ngọc ấy. Chàng chịu đựng, nhưng không ngã gục. Nỗi đau không đè bẹp chàng, ngược lại, còn kích thích chàng tranh đấu. Chàng cảm thấy một luồng sinh khí mới, mạnh mẽ không sao chiến thắng nổi chợt hòa vào máu mình... chàng cảm thấy lồng ngực chàng đủ sức làm vỡ toang bức tường người ta vừa dựng lên trước mắt chàng biến nó thành bụi cát. Chàng cảm thấy đủ sức nhảy phắt qua các vực thẳm vừa há hoác miệng trước chàng. Chàng như mang trong mình sức mạnh đôi cánh bay của chim ưng và những móng vuốt của đại bàng. Chàng sẽ dùng những móng vuốt ấy để tấn công vào những thế lực đối nghịch, xé tan làn sương mù bất ưng, vươn bằng được tới khoảng không gian trong sáng của những niềm khao khát của chàng. Chàng sẽ đưa Xtefchia đang đắm chìm trong nỗi phấp phỏng đến nơi ấy. Chàng đang giữ trong tay số phận và niềm hạnh phúc của nàng,chàng sẽ không khiến nàng phải thất vọng.

- Nhất định thế! Nhất định phải thế!

Trong cơn lốc của những tình cảm nổi loạn, dòng máu chàng nóng sôi khát vọng chiến thắng.

Tiếng sột soạt của váy áo phụ nữ khiến chàng sực tỉnh. Chàng ngước nhìn lên, trước mặt chàng là tiểu thư Rita, nước mắt long lanh, bởi dáng hình đầy vẻ thất vọng của chàng đã khiến cô quá xúc động. Chàng nhíu mày, cáu kỉnh đứng lên. Rita đưa tay chạm vào tay chàng.

- Xin ông đừng giận là tôi đã tới đây... Tôi phải đến, tôi biết câu chuyện giữa ông với dì tôi... Xin ông đừng thất vọng.

Chàng kinh ngạc nhìn cô nhún vai.

- Thất vọng? Ai bảo tiểu thư thế? Một khi đã bắt đầu tranh đấu, tôi không bỏ cuộc đâu.

Giọng Rita lạc đi.

- Vâng, tôi hiểu, tôi diễn đạt sai đấy, tôi định nói là xin ông chớ lo phiền... chớ phiền muộn quá... công tước phu nhân có thể thuyết phục được thôi... Tôi sẽ cố gắng hết sức góp phần làm điều đó.

Valđemar biết những tình cảm mà tiểu thư Rita dành cho mình, những lời cô vừa nói khiến cho chàng cảm động. Chàng nhìn cô thán phục. Nhưng cô gái hiểu khác, cô ngỡ chàng chỉ ngạc nhiên mà thôi. Cô cứng cỏi ngẩng cao đầu.

- Xin ông hãy tin tôi, đừng lấy làm kinh ngạc. Tôi hứa điều đó hoàn toàn chân thành.... dầu Chúa cũng biết cho, lòng tôi nặng trĩu...

Nước mắt cô gái rơi lã chã.

Đại công tử hôn tay cô.

- Xin cảm ơn tiểu thư quí mến của tôi, lòng biết ơn tiểu thư tôi xin ghi tạc, nhưng xin tiểu thư chớ nói động đến bà tôi vội. Tôi sẽ tự đấu tranh với mọi trở ngại.

- Tôi muốn cả hai người được hạnh phúc... Ông và Xtefchia xứng đáng được hưởng điều đó.

Cô gái chạy ra khỏi phòng.

Valđemar đứng lại bên cửa sổ, chàng giật chiếc dây đeo đồng hồ quả quýt, cắn môi tưởng đến bật máu.

Một giờ sau, đã bình tĩnh và lạnh lùng trở lại, chàng tạm biệt tiểu thư Seliga. Cô gái cho chàng hay rằng công tước phu nhân rất nóng giận, bà gửi lời tạm biệt. Ngồi trên xe trượt, Valđemar tự nhủ:

- Màn đầu đã diễn xong!

Chương 41

Quyết định của đại công tử gây ra cơn bão tố trong cả gia tộc. Công tước phu nhân kiên quyết không nhượng bộ, phu nhân Idalia và công tước Franchisếc ủng hộ bà. Bá tước phu nhân Chvilexka như bị lên cơn sốt. Không thuộc về gia tộc, không thể tham gia ý kiến - điều đó khiến bà ta bị dằn vặt. Phẫn nộ , cáu tiết, bà ta cố gắng làm hại Xtefchia bằng cách khác: khích bác nàng và mối quan hệ của nàng với Valdemar. Nhưng vị bá tước phu nhân đầy sùng mộ ấy không thể chơi cách ấy được lâu. Một ngày kia bà nhận được một bức thư nhã nhặn nhưng đầy hàm súc của đại công tử , và kể từ đó bà mất hẳn ý thức đùa cợt với Xterfchia.

Điền trang Xuodkovxe phủ một bầu không khí u ám. Cụ Machây nín lặng đầy ẩn ý, trở nên khó tính một cách lạ lùng. Vốn là người cả quyết, giờ đây phu nhân Idalia cũng thấy e ngại phải bước vào phòng làm việc của cụ. Dòng máu quý tộc trong bà sôi lên sùng sục vì chuyện Xtefchia, song bà không dám trao đổi chuyện ấy với cha. Đóng chặt cửa phòng, ngồi lặng trong chiếc ghế bành, cụ Machây nghiền ngẫm những suy tư trĩu nặng. Bộ óc già nua của cụ không còn chứa đựng nổi những giòng thác lũ ý nghĩ ấy nữa. Ngay trong ngày hôm ấy cụ biết chuyện Valdemar tỏ tình, cụ cũng biết lời từ chối của Xtefchia, cụ những tưởng rằng việc cô gái ra đi có thểb làm thay đổi quyết định của đứa cháu trai. Cụ thương tiếc Xtefchia, cụ cảm thấy lưong tâm cắn rứt, cụ bị giày vò, nhưng đồng thời cụ rất mong cuộc tình kia chấm dứt. Nhưng khi thấy Valdemar đưa tiễn Xtefchia ra ga, cụ Machây hiểu rằng hy vọng ấy chỉ là hão huyền. Cụ tin chắc rằng trên chiếc xe trượt kín mít kia, Xtefchia sẽ chịu thuần phục những lời thuyết phục của Valdemar, bởi cuãng đang yêu , cô gái khó lòng cưỡng nổi những tình cảm của chàng trai. Cụ già ngạc nhiên sao mình lại có thể có phút giây mang ảo tưởng chàng sẽ hành động khác đi, một khi cụ vốn hiểu rõ đứa cháu mình đến thế. Và ngày hôm sau, khi cụ Machây thấy mấy con ngựa của trang Guenbovitre trước nhà, cụ biết ngay Valdemar đến đây làm gì, và cụ không nhầm. Bình tĩnh nghe trọn những lời nồng nhiệt, đầy tình cảm và sự kiên quyết chưa từng thấy của đứa cháu trai, rồi cụ mới bắt đầu van xin chàng đừng làm điều đó. Nhìn thẳng vào mắt ông, Valdemar chỉ dằn giọng nói ngắn gọn:

- Sao lại thế? Cả ông nữa, ông cũng cấm cháu được hưởng hạnh phúc sao? ... Sau tất cả những gì đã từng xảy ra trong đời ông? Chẳng lẽ ông lại muốn có thêm một tấn bi kịch nữa trong gia đình chúng ta, chẳng lẽ ông muốn quá khứ lập lại? Chảng lẽ ông lâi khuyên cháu không nên cưới nàng- cháu gái của người phụ nữ bất hạnh mà chính ông xưa kia đã từng yêu? ...

Cụ Machây cảm thấy đuối lý. Những lời tuy đắng cay nhưng đúng đắnthốt ra từ miệng đứa cháu trai như dội thẳng vào óc cụ, sức nặng của chúng biến thành hàng trăm ngàn mũi kim nhọn hoắt đâm vào tim cụ đớn dau. Cụ già hiểu rằng quá khứ đã trả thù cụ, đang động đến sợi dây đau xót nhất trong tâm linh cụ.

Trong trí tưởng của cụ diễn qua hàng dãy sự kiện trước giờ báo thù vừa điểm: việc Xtefchia tới Xuodkovxe và tình yêu của Valdemar và cái chết của người phụ nữ kia. Kể từ sau cái chết ấy mọi sự tồi tệ nhất bắt đầu xảy ra. Việc Xtefchia ra đi càng khiến cho thảm họa đến nhanh hơn, cụ Machây không còn nghi ngờ gì nữa: thảm kịch nhất định sẽ xảy đến, chẳng chóng thì chầy. Cụ như nhìn thấy một vực thẳm không lối thoát. Valdemar đang nắm cụ trong tay. Cụ cảm thấy sự bất lực của bản thân, và diều đó khiến cụ khổ tâm nhất.

Gục đầu xuống ngực, đan chặt hai bàn tay khô khẳng vào nhau, cụ ngồi đó , già nua vô chừng, nom thật thểu não đến đáng thương. Sau cơn bùng nổ, Valdemar lại an ủi cụ, chàng giải thích cho cụ thấy tình vô lý của những thứ tín điều có thể ngăn cản mối duyên của chàng với Xtefchia. Chàng nói về những tình cảm dành cho nàng, chàng tế nhị nhắc cho ông nội nhớ lại mối tình của cụ mà thôi không đá động tới cái kết cục của nó. Vị đại quý tộc già xúc động đến tột độ, khi nói tới Xtefchia - Valdemar tháo lập lắc vàng ra khỏi dây đeo, chiếc lập lắc có trang điểm thêm những viên kim cương và hồng ngọc, rồi ấn lò xo và đưa cho ông nội xem. Bên trong chiếc khung vòng vàng là khuôn mặt thu nhỏ, tuyệt đẹp của Xtefchia đang tươi cười, được tô màu rất điệu nghệ. Cô gái mặc chiếc áo váy giản dị, đeo chuỗi hạt, bím tóc dày nặng buông một bên vai. Đôi mắt cô, dẫu đã thu nhỏ, nhìn cụ Machây với vẻ ngọt ngào, mơ màng và nhớ nhung khôn tả. Đôi môi nhỏ bé, mỉm nụ cười tinh nghịch, chứa đựng bao sức hút nhiệm mầu đến khôn dò. Dáng đầu cúi nghiêng đầy duyên dáng , vẻ duyên dáng mà cô gái luôn luôn toát ra.

Cụ Machây ngắm ảnh mà rùng mình. Điều trước tiên cụ thấy ở vẻ mặt cô gái là sự giống nhau giữa cô với bức ảnh tiểu thư Korvitrúpna mà cụ nâng niu như một thánh tích. Đôi mắt Xtefchia như van vỉ. Bằng nét cười và nỗi nhớ nhung của ánh mắt, cô như cầu xin, cụ đừng cấm đoán hạnh phúc của cô với Valdemar, đừng giết chết cô bằng một lời từ chối. Xtefchia như hiện ra bằng xương bằng thịt trước mặt cụ, khi cô quỳ bên gối cụ sau lúc dự tang bà ngoại trở về. Khi ấy nàng khóc, nép vào tay cụ chân thành với sự tin cẩn của trẻ thơ. Cụ Machây thấy toàn thân như toát mồ hôi lạnh, lương tâm cụ như bị xáo động.

- Vậy mà người lại định giết chết nó ? ... Vì sao ? - Một giọng nói nội tâm nào đó chợt hét lên.

Cụ nhìn cháu trai dưới đôi lông mày trĩu xuống. Valdemar đang cúi người, tựa đầu vào lòng bàn tay, nhìn mê mải bức chân dung nhỏ xíu của Xtefchia với vẻ hạnh phúc khôn tả trên nét mặt, chàng như đang ôm ấp, đang ve vuốt nàng bằng ánh mát nồng nàn.

Một giọng nói khàn khàn câm lặng nào đó lại chợt lên tiếng trong lòng cụ già.

- Vậy mà ngươi định cấm đoán hạnh phúc của nó sao? Bằng luật lệ nào mới được chứ ? ...

Cụ già nhắm nghiền mắt, cay đắng tự trả lời:

- Ngươi chẳng cấm được nó đâu, bởi nó chẳng chịu nghe lời.

Rồi cụ quay lại hỏi Valdemar:

- Ở đâu ra bức ảnh này?

- Người ta đã thu nhỏ lại cho cháu từ một bức ảnh chụp ở Guenbovitre. Cháu vẫn mang theo mình từ bấy đến nay.

- Con bé xinh đẹp!- Cụ già thì thầm.

- Ông cũng thương nàng, ông ạ, vì nhớ đến người kia. Xin ông hãy thương yêu chính bản thân nàng, như một đứa cháu, như vợ hiền của cháu. Ông ơi, nàng sẽ mang lại cho cháu niềm hạnh phúc mà ông từng khát khao ban cho cháu.

Cụ Machây vô cùng xúc động.

Valdemar không nài xin thêm nữa. Chàng hiểu rằng cụ già cần có thời gian để bình tĩnh và tự thắng mình ... Chàng để cho cụ có thời gian, vững tin là chàng sẽ thắng.

Mấy ngày trôi qua, Valdemar không trở lại. Cụ Machây hay tin chàng đã tới Obrony và công tước phu nhân đã từ chối lời đề nghị của chàng, không ban phước cho chàng. Cụ già trải qua một sự phân vân ghê gớm. Sự im lặng của đại công tử khiến cụ bị kích động. Cụ gần nhưn không nhìn mặt con gái, bởi sự phẫn nộ to tiếng của phu nhân Idalia vềb " sự rồ dại của Valdemar" khiến cụ bực bội. Chính cụ cũng không muốn cháu nội lấy Xtefchia, nhưng sự phản đối của ngưòi khác khiến cụ bị giày vò không sao chịu nổi.

Luxia cũng có những tình cảm thật khác nhau. Cô cũng nghĩ rằng Xterfchia không thích hợp với giới quý tộc. Cô không sao tưởng tượng nổi việc cô gái Xtefchia - người bạn gái của cô ấy - lại trở thành vị đại công nương của dòng họ Mikhorovxki, một nữ triệu phú, một đại quý tộc, một bậc phu nhân còn cao sang quyền quý hơn cả mẹ cô. Trong những bức thư gửi Xtefchia, Luxia hoàn toàn bỏ qua việc này, như thể không hề biết gì cả. Nhưng cô gái vẫn thương cho Xtefchia, và cô trút hết nỗi cáu giận lên đầu Valdemar, như thể chàng là nguyên nhân trực tiếp khiến Xtefchia phải xa Xuodkovxe. Mọi người, mỗi người một cách, đều lên án đại công tử.

***

Chương 42

Vài ngày nữa trôi qua trong dằn vặt và phấp phỏng. Những vị sứ giả lui tới liên tục giữa các điền trang Xuôđkôvxe, Obrôny và Guenbôvitre. Công tước phu nhân tiến hành đàm phán với Valđemar bằng thư.

Cuối cùng cụ Machây và nam tước phu nhân nhận được thư của công tước Franchisếc Pođhorexki mời tham dự hội nghị gia đình tại Obrôny về chuyện đại công tử.

Mọi người tề tựu đông đủ trong phòng khách sát cạnh phòng làm việc của công tước phu nhân, họ đợi mỗi mình Valđemar. Công tước phu nhân ngồi trong chiếc ghế bành sâu, bồn chồn, vò vò chiếc khăn trong tay, lo ngại nhìn vẻ cam chịu trên mặt cụ Machây, Công tước Franchisếc và bá tước Morykoni - rể của công tước phu nhân, lấy đứa con gái thứ hai của bà - vừa đi tản bộ vừa trò chuyện khe khẽ. Phu nhân Iđalia cùng bá tước phu nhân ngóng ra cửa sổ. Công tước phu nhân Fanchiskôva và tiểu thư Rita có vẻ mặt đầy bí ẩn.

...

Đại công tử tới đấy! - Bá tước phu nhân Morykônhôva đang đứng ở cửa sổ chợt kêu lên.

Phòng khách náo động. Cánh đàn ông đứng thẳng người như trước giờ xông trận, đám phụ nữ đỏ mặt. Riêng công tước phu nhân tuổi tác là tái nhợt hẳn đi, cụ Machây thở dài.

Tiểu thư Rita lui ra khỏi phòng khách, bước sang phòng làm việc cạnh đấy.

Valđemar bước vào với bước chân nhanh nhẹn và mềm mại. Chàng đưa mắt nhìn nhanh một lượt nhóm người đang tụ tập, trong mắt chàng ánh lên một nét cười, đôi môi đầy vẻ giễu cợt khó chịu.

Mọi người chào chàng theo đúng những nghi thức của giới quí tộc, riêng cụ Machây hôn cháu trai rất chân thành như mọi khi, còn công tước phu nhân Fanchiskôva thì xiết chặt tay chàng và nhìn chàng đầy ngụ ý.

Đại công tử nhìn quanh phòng.

- Cháu thấy rằng cháu là người đến cuối cùng. Có lẽ không thiếu ai nữa thì phải.

- Đúng thế, anh tới muộn đấy, - công tước phu nhân lên tiếng.

Valđemar nhíu mày.

- Xin lỗi, - chàng đáp khô khan, ngồi xuống chiếc ghế bành bên cạnh.

Một không khí im lặng và khó chịu kéo dài. Công tước phu nhân cựa quậy không yên, mắt cụ Machây dán chặt xuống tấm thảm trải nền nhà.

Đại công tử thản nhiên nghịch nghịch chiếc lập lắc đeo ở sợi dây chuyền, vẻ hơi tự hào nhìn những người hiện diện. Rốt cuộc, sốt ruột trước sự im lặng ấy, chàng lên tiếng đầu tiên:

- Cháu được mời dự hội nghị gia đình để bàn chuyện của cháu. Đó là cháu trích nguyên lời bức thư. Cháu đã đến. Xin lắng nghe.

Công tước phu nhân lại cựa quậy, công tước Franchisếc và bá tước cùng đằng hắng, nhìn nhau đầy hàm ý. Công tước phu nhân lên tiếng trước.

- Chúng ta họp ở đây để cùng nhau buộc anh rời bỏ những... dự định điên rồ... làm xúc phạm đến chúng tôi và mang lại nỗi nhục cho anh.

Cụ Machây nhìn nhanh sang công tước phu nhân. Cụ bị bất ngờ trước vẻ cả quyết trong giọng nói của bà. Mọi người đều cảm thấy chữ “buộc” là quá mạnh.

Valđemar rướn đôi lông mày, cánh mũi chàng phập phồng vì bắt đầu cáu. Chàng mỉm cười khó chịu.

- Bà đã đặt vấn đề một cách gay gắt. Cháu thấy là tối hậu thư đã được đưa ra. Nhưng cháu đã là người thành niên, cho nên cuộc... “gia nội” hôm nay chỉ có thể đưa ra những lý lẽ phản đối các quyết định của cháu và cháu sẵn sàng gạt bỏ chúng - chứ không một ai có thể buộc cháu, cũng có nghĩa là cưỡng bức cháu và cũng không một ai có quyền làm điều đó.

Môi cụ Machây thoáng một nét cười. Mọi người lo lắng. Mặt công tước phu nhân đỏ gắt, Valđemar nói tiếp:

- Xin bà đừng lấy làm phật ý vì những lời lẽ của cháu: cháu xin trả lời theo chính giọng của bà đấy thôi. Bây giờ cháu xin nghe các lý lẽ.

- Anh không thể cưới cô Ruđexka.

- Xin lỗi, đó là vấn đề, nhưng cháu muốn biết chi tiết, tại sao cháu không thể? Cháu muốn mổ xẻ khách quan vấn đề này.

Đến đây công tước Franchisếc lên tiếng:

- Anh không thể cưới người thuộc đẳng cấp thấp hơn. Điều đó vi phạm những nguyên tắc của dòng họ Mikhôrôvxki, chống lại truyền thống gia tộc... thậm chí còn là hành vi phản đạo đức...

Đại công tử tự hào ngẩng cao đầu.

- Nguyên tắc, truyền thống - đó là những chữ trống rỗng mà chúng ta hay dùng đến mức không còn gây nổi ấn tượng gì , chí ít là đối với cháu. Còn nếu nói tới đạo đức, thì luân lý của cháu khác với luân lý của các vị, nhưng cũng chẳng kém phong cách hơn chút nào. Theo cháu, hôn nhân chỉ dựa trên truyền thống gia tộc chỉ vì môn đăng hộ đối sẽ trở thành thứ hôn nhân phi luân. Còn các vị thì nghĩ ngược lại. Cả một vực thẳm chia cắt quan điểm của các vị với cháu.

Bá tước Morykoni làm ra vẻ ngạc nhiên”

- Nhưng chúng tôi hoàn toàn không hề loại trừ phương diện tình cảm, điều mà dường như đại công tử muốn nói tới. Song không thể tuyệt đối giao phó cho tình cảm chi phối, vì khả năng ấy có thể sẽ mang đến biết bao tác hại cho giới quí tộc chúng ta. Khi chọn vợ thời nào cũng nhất thiết phải chú trọng nhất đến việc đẳng cấp! Voila!

Valđemar bật cười.

Nhưng nếu cháu cưới một cô công chúa người Đức, Tây Ban Nha nào đấy, thì chắc chẳng một ai nói tới chuyện chủng tộc với đẳng cấp. Ông nội cháu đã cưới một cô gái người Pháp mà chẳng một ai nổi giận, bởi đó là một cô gái quí tộc. Giá như cháu có lấy một cô công chúa người Tàu thì có lẽ người ta còn coi đó là chuyện độc đáo chứ không phải chuyện đáng trừng phạt. Tiểu thư Ruđexka là một nữ quí tộc Ba Lan, có gia đình tử tế, vì vậy không thể nói đến đẳng cấp được.

- Nhưng thuộc giới khác, - công tước phu nhân ngắt lời.

- Cháu không phản đối, nhưng cháu cho rằng đó là một tiểu tiết, không thể có ảnh hưởng gì đến việc thành hôn và tìm hạnh phúc của hai người.

- Ngược lại, cái tiểu tiết đó lại là một điểm rất quan trọng, nếu không đã chẳng có những cặp vợ chồng vua chúa với thường dân, - phu nhân Iđalia nói.

Mặt Valđemar nhăn lại giận dữ. Chàng lạnh lùng đáp:

- Cháu không hiểu điều đó. Những cuộc hôn nhân không tương xứng trong giới quí tộc chúng ta thường tồi tệ hơn nhiều, còn những cặp vợ chồng vua chúa với thường dan vẫn thường xảy ra trong chốn cung đình. Trong những trường hợp ấy, vợ không được lấy họ chồng, con cũng thế, hơn nữa chúng không thể được thừa kế ngai vàng và của cải... Điều đó được qui định bởi những luật lệ chính trị. Nhưng nó không thể vận dụng với cháu.

- Về một số phương diện, thì.... có thể, - công tước Franchisếc nói thong thả, đầy suy ngẫm.

Mọi người nhìn công tước và đại công tử. Cụ Machây chợt hoảng hốt, lo lắng nhìn cháu trai. Nhưng bằng một động tác duyên dáng và tự hào, Valđemar đã ngoảnh đầu nhìn công tước, vui vẻ hỏi:

- Thật thế ạ? Những phương diện gì thế ạ? Cháu rất muốn biết.

Công tước Franchisếc đưa ánh mắt khó chịu nhìn chằm chằm vào mặt người hỏi.

- Luật thừa kế tài sản bất phân có những qui chế đặc biệt mà trong từng trường hợp cụ thể có thể chọn giải pháp trung hòa. Cũng giống như tài sản bất phân được bảo toàn bằng luật bất phân, vì vậy mà trở nên không thể xâm phạm tới, cái... cái... cũng vậy.

Công tước nói lắp.

- Và ngay chính tước hiệu đại công tử cũng buộc phải tuân theo những nghĩa vụ nhất định... tôi muốn nói là... những nghĩa vụ tước hiệu.

Rõ ràng công tước không biết nói thế nào.

- Vớ vẩn! - Cụ Machây lẩm bẩm khá to.

Valđemar mỉm cười khinh khi.

- Những nghĩa vụ tước hiệu? Hẳn thế rồi. Nhưng những nghĩa vụ ấy không liên quan gì tới chuyện chọn vợ.

- Có đấy, noblesse oblige!

- Tiểu thư Ruđexka không hề vi phạm nguyên tắc này. Cô ấy hoàn toàn có thể trở thành đại công nương Mikhôrôvxki, cô ấy có đầy đủ năng lực để mang tước hiệu ấy.

- Trừ quyền được mang - công tước thốt ra.

- Quyền thì chính cháu sẽ trao cho cô ấy bằng cách cưới cô ấy.

- Đó chỉ là quan điểm riêng, không phải quan điểm chung, đa số giới quí tộc chúng ta không thừa nhận cái quyền đó.

- Một khi cháu giới thiệu tiểu thư Ruđexka là vợ cháu, người ta nhất định sẽ thừa nhận.

- Và anh nghĩ rằng chúng tôi sẽ đón nhận cô ấy? - Phu nhân Iđalia hỏi đầy mỉa mai.

Valđemar như muốn dùng ánh mắt xuyên thấu qua người bà.

- Đa số giới quí tộc sẽ đón nhận, dầu chỉ vì lưu ý tới cháu. Cháu có một địa vị xã hội nhất định, cháu có những mối quan hệ rộng rãi và một một cái họ đại quí tộc nổi tiếng. Đó là những lý do khiến người ta phải tôn trọng cháu. Những cá nhân nhỏ bé không đồng tình bao giờ cũng có, nhưng chẳng cần nói đến làm gì - họ sẽ chìm trong trào lưu chung.

- Tôi muốn lưu ý rằng, - bá tước Morykoni lên tiếng, - trong những điều kiện bình thường những kẻ không hài lòng chỉ có thể kêu rên trên cơ sở những điều xúc phạm cá nhân hay ganh ghét cá nhân mà thôi. Còn ở đây là sự bất bình và không hài lòng của cả giới. Điều đó sẽ khiến cho cả giới quí tộc phẫn nộ. Cô Ruđexka đối với chúng ta vĩnh viễn phải là một kẻ xa lạ, đối với giới quí tộc chúng ta cô ta là một con hủi! Voila!

Valđemar nheo mắt nhìn bá tước chằm chằm với ánh mắt thật đáng sợ, với vẻ chế giễu và sự lạnh lùng vô biên, rồi thốt lên:

- Hoan hô ngài bá tước! Một con hủi! Tôi đã được nghe điều đó từ miệng ông Barxki, nhưng bởi lẽ mọi người đều biết con người đó là ai về phương diện tri thức, nên tôi hoàn toàn không ngờ được nghe nhắc lại điều đó trong cuộc họp mặt hôm nay. Tôi không rõ cái định nghĩa đó có mượn lời ông Barxki hay không, hay là một phát hiện mới - dẫu sao cũng xin chúc mừng ngài! Đó thật là một lời pha trò tuyệt diệu, cực kỳ thú vị trong vẻ ngây thơ của nó!

Mọi người bàng hoàng, bởi Valđemar nói với vẻ trầm tĩnh, nhưng chàng đang sôi sục chưa từng thấy, và những ai hiểu chàng rõ hơn đều run lên. Bá tước cũng là người nóng tính, ông ta cắn môi, nhưng vẫn ngẩng đầu, khiến đôi gọng kính vàng chóe óng ánh. Ông lên tiếng với giọng của kẻ bị xúc phạm:

- Cảm ơn đại công tử về lời nhận xét quá... thừa ấy. Sự phê phán của ngài khiến người ta nảy ra ý nghĩ phải kết thúc ngay cái trò chơi chữ này.

Valđemar mỉa mai cúi chào ông ta, nhưng vẫn rất lịch thiệp.

- Thưa bá tước, bao giờ tôi cũng sẵn sàng để kết thúc nó bằng một nước chiếu bí!

Im lặng nặng nề bao trùm. Chuyện bê bối đang treo lơ lửng. Hai địch thủ nhìn thẳng vào mắt nhau không nói một lời, riêng bá tước thở hổn hển, mặt hết tái lại đỏ, trong khi Valđemar thản nhiên như tượng, ngó ông ta như sói ngó con mồi. Chỉ một giây nữa thôi là sẽ xảy ra điều gì đó bất ngờ. Nhưng công tước phu nhân trẻ tuổi là người đầu tiên chợt tỉnh lại.

- Thưa quí vị, tôi xin được nói, - bà ta kêu lên đầy phẫn nộ rồi nói: - Tôi tán đồng với những lý lẽ mà đại công tử nêu ra để bảo vệ tiểu thư Ruđexka và việc công tử định kết hôn với cô gái ấy, tôi hoàn toàn tán thành và xin khẳng định rằng mặc dù không thuộc giới chúng ta, tiểu thư Ruđexka không xuất thân từ tầng lớp của những kẻ mà chúng ta không có bất cứ mối quan hệ nào. Ngoài ra, chúng ta đều quen biết tiểu thư Ruđexka, và công bằng mà nói, chúng ta đều biết rõ phải nghĩ về cô ấy ra sao. Tôi đã trình bày xong quan điểm riêng, bây giờ xin nhường lời lại cho đại công tử.

Valđemar nói bình tĩnh:

- Cưới tiểu thư Ruđexka, tôi không phạm điều gì bê bối, tôi không hề đưa vào gia tộc ta một người quê mùa hoặc đáng ngờ. Các vị có thể gọi sự khác biệt về địa vị của hai gia đình - một sự khác biệt khá rõ, nhưng không có gì quá đáng - và sự khác biệt về tài sản là sự thiếu môn đăng hộ đối. Chính địa vị vì tài sản đã tạo thành giới chúng ta. Đó là bức tường thành bao bọc mà hiếm khi chúng ta nhìn ra bên ngoài, bởi ai cũng thiếu lòng can đảm. Bức tượng đẳng cấp ấy chứa đầy những định kiến được nuôi nấng hàng bao thế kỷ nay, chứa đầy sự cuồng tín, khiến cho bất kỳ ai lại gần tường đều bị nhiễm độc. Nhưng hãy gạt bỏ độc tố đi, thì ta sẽ nhận ra rằng bức tường ấy không thật đáng sợ và không thể không vượt qua.

- Những chuyến vi hành như thế không phải là thứ dành cho các đại quí tộc, - Công tước Franchisếc ngắt lời chàng.

- Chính tôi đang nói về những đại quí tộc chúng ta đấy, - Valđemar nói.

- Nhưng chúng tôi không hề oán thán gì về những giới khác. Le jeu vaut pas la chandelle (1).

- Trái lại vượt khỏi bức tường đẳng cấp sẽ có rất nhiều ích lợi.

- Thí dụ, những ích lợi gì vậy?

- Ồ, chỉ cần thức tỉnh khỏi giấc mơ màng chúng ta có thể nhìn chung quanh một cách thoải mái, không còn chịu ảnh hưởng của thứ thuốc mê chlorôfoóc mà truyền thống bơm cho chúng ta. Và chúng ta sẽ nhìn thế giới mà hôm nay người ta gọi là “thế giới hủi” ấy trong tình trạng có thể tốt đẹp hơn, và chắc chắn là khỏe mạnh hơn về phương diện đạo đức so với thế giới của chúng ta. Chúng ta sẽ bắt gặp trong thế giới ấy những cá thể cao thượng hơn về phương diện luân lý và thường là nghĩa hiệp hơn. Nhiều người trong số đó không có phẩm hàm tước vị và những số tiền triệu khiến ta phải trọng, không biết ngoại ngữ, không biết lối sống đểu cáng một cách lịch sự - bởi đó là đặc quyền của chúng ta - mà họ chinh phục người ta bởi sự cao cả không thể nào chối cãi nổi về nội tâm và những khuynh hướng nhân văn, tinh thần. Vẻ cao ngạo về dòng tộc của chúng ta, sản sinh dựa trên những truyền thống cũ mèm, đặt chúng ta lên những chỗ đứng cao hơn, được đẩy lên cao bằng những triệu bạc, bằng những phẩm tước, chứ hiếm khi bằng các ưu điểm đáng giá của bản thân. Trên những tượng đài truyền thống được đẳng cấp ngưỡng mộ kiểu ấy thường là một cá nhân nào đó không có chút giá trị nào, không chịu đựng nổi một cuộc so sánh với thành viên của các đẳng cấp xã hội thấp hơn. Nếu hai con người ấy tiến đến với nhau - tôi nói thí dụ thôi - thì việc ấy sẽ được coi là quan hệ không tương xứng, nhưng đó là sự không tương xứng của giới ta so với đẳng cấp xã hội thấp hơn, không tương xứng về văn hóa cá nhân chứ không phải văn hóa truyền thống. Điều đó hoàn toàn không còn là chuyện vớ vẩn, nó đã trở thành một vấn đề làm nẩy sinh hàng ngàn sự so sánh không lấy gì làm khích lệ lắm đối với chúng ta.

- Bọn Giacôbanh bên Pháp cũng nêu những quan điểm y hệt như thế, - công tước cười gằn.

- Và trong những dịp giải lao họ pheng đầu các đại quí tộc, - Valđemar nói luôn, - Tôi không phải người thuộc giáo phái Giacôbanh, mà là một quí tộc tỉnh táo.

- Người đó nhìn qua lăng kính dân chủ.

- Không, thưa ngài công tước, tôi tin ở đôi mắt mình hơn và đã phát hiện được khối điều thú vị.

Công tước im lặng. Đại công tử nói tiếp:

- Một yếu tố đẳng cấp quan trọng hơn, ngăn chặn những sự sai lầm nguyên tắc đẳng cấp, đó là quan hệ gia tộc. Một khi ông anh, cụ anh lấy vợ ở các gia đình đại quí tộc thì anh nhất thiết phải theo gương họ - đó là bài ca của giới chúng ta. Chúng ta không chịu bằng lòng với tên họ của người vợ chưa cưới, dù đó là một cái họ tuyệt vời nhất, mà chúng ta còn bới tìm tiếp những bậc tổ phụ đã nằm xuống mộ của người đó, cẩn thận dò xét gia huy và tước phẩm của họ. Nếu phẩm tước và gia huy là rực rỡ, chúng ta sẽ trưng bày chân dung của họ vào những lâu đài của chúng ta ở những vị trí nổi bật nhất dẫu bản thân họ không có gì đáng để cho người đời phải nhớ. Nếu gia huy và phẩm tước của họ khiêm nhường hơn, chúng ta lại treo ảnh họ ở vị trí rìa nào đó mà nói với vẻ coi thường: “Một người họ hàng xa xôi nào đó thôi!” Tôi không bao giờ đồng tình với chuyện đó, một con người bình dân chân chính và không có tỳ vết còn khiến tôi kính trọng hơn một vị tổ Hecman lừng lẫy hay một vị tổng trấn chỉ biết phô trương giá trị của mình ở sắc áo tía hay thứ đồ trang sức mà thôi. Đó chính là quan niệm của riêng tôi về đẳng cấp và sự không môn đăng hộ đối. Người ta không xét ngọc qua cái khung, mà qua giá trị của bản thân viên ngọc. Trong một cái khung bằng vàng vẫn có thể đặt những viên ngọc giả.

Valđemar cáu kỉnh ném mình vào sâu trong lòng ghế bành, và mọi người đều hiểu được rằng cuộc chiến với chàng không thể đưa tới những kết quả mong muốn. Mặt những người hiện diện đều sa sầm.

Đột nhiên, công tước Franchisếc cựa quậy, rồi thu hết nhiệt tình và ý chí còn sót lại, ông nói cả quyết:

- Cô Ruđexka có thể được mang họ Mikhôrôvxki, nhưng sẽ không phải là đại công nương và không được hưởng bất động sản bất phân.

- Bằng cách nào vậy? - Valđemar bình thản hỏi.

- Franhiu, ông chỉ nói vớ vẩn thôi! - Công tước phu nhân trẻ tuổi thốt lên mặt đỏ bừng.

- Bằng cách nào mà vợ tôi không phải là đại công nương?

- Do sự thiếu môn đăng hộ đối của mối quan hệ ấy, anh có thể bị tước quyền thừa kế tài sản.

Valđemar nhìn công tước với vẻ thú vị, môi chàng run rẩy nét cười mà chàng không kìm nổi, khắp phòng vang lên tiếng cười đầy giễu cợt nhưng bùng lên đầy vui vẻ của chàng.

- Ha, ha, ha! Thật là thú vị! Vậy ai sẽ là người thực thi, ai sẽ tước quyền thừa kế của tôi?

Chàng quay sang phía công tước:

- Chẳng lẽ lại là ông? Ha, ha, ha!

Chàng cười thoải mái, nhưng ác ý đến nỗi mọi người đều cảm thấy rét. Công tước ngồi lặng, mặt đỏ bừng, không thốt nổi lời nào vì tức tối, bá tước nóng nảy nhổ nhổ râu cằm, các vị phu nhân lặng người, công tước phu nhân gần ngất xỉu. Lời phát biểu ngớ ngẩn của con trai làm bà xấu hổ, giọng cười của Valđemar khiến bà tức giận, bà không biết phải làm gì. Cụ Machây mặt hết tái lại đỏ. Trước mặt cụ hiện ra một cảnh tượng từ lúc cụ còn trẻ. Người ta cũng đe dọa cụ như thế, nhưng hồi đó cụ không có đủ can đảm như Valđemar, cụ đã không thể cười thoải mái như chàng, mà sợ hãi và cam chịu khuất phục.

Valđemar thôi cười, chàng cất giọng lạnh lùng nhưng đanh thép:

- Các vị đem chuyện vợ chồng không môn đăng hộ đối ra nạt tôi, bây giờ các vị lại dọa tước quyền thừa kế. Đến lượt mình, tôi xin hỏi: các vị có quyền gì làm điều đó? Hẵng bỏ qua chuyện môn đăng hộ đối, đó là chuyện vớ vẩn không cần phải nhắc tới, ta hãy nói về việc tước quyền thừa kế. Kẻ nào có thể làm nổi việc đó?... Chỉ có mỗi một câu trả lời mà thôi: không ai cả! Tôi không còn ở cái tuổi mười tám, mà đã ba mươi hai, tôi đã thoát khỏi mọi sự bảo trợ và sẽ không để cho ai có toàn quyền điều khiển mình. Chính tôi là người tự điều khiển hành động của mình với lòng tự tôn, và tôi cảm thấy hoàn toàn đủ sức, trong những vấn đề như hôn nhân và hạnh phúc của bản thân tôi không cần lời khuyên của bất kỳ ai. Tôi biết tôi khao khát điều gì. Không thể tước quyền thừa kế của tôi, bởi lẽ tôi là người cuối cùng của dòng họ Mikhôrôvxki, thuộc nhánh Guenbôvitre. Vả chăng, nếu nhánh này có nhiều người chăng nữa, hoặc nếu các vị muốn đưa những người khác thuộc dòng họ Mikhôrôvxki ra làm đại công tử thì cũng chẳng được kia mà, bởi một lẽ giản đơn là tôi không chấp nhận, và vì tôi hoàn toàn đủ tuổi thành niên, nên luật pháp sẽ bảo vệ tôi. Mọi người đều hẳn biết rõ điều đó, không cần phải nêu cụ thể điều luật làm gì, và tôi ngạc nhiên khi nghe công tước dám quả quyết đến thế trong việc đưa khả năng tước quyền thừa kế của tôi. Cứ như chuyện dọa tước đồ chơi của một đứa trẻ vậy. May mà tôi không phải là thằng nhát, tôi hiểu rõ quyền của bản thân và không cho phép ai tước đoạt những quyền ấy, tôi cũng không tự nguyện từ bỏ tước hiệu đại công tử, cương vị và chức vị của mình, dẫu là để tỏ lòng ngưỡng mộ người phụ nữ yêu dấu này.

Tiếng xì xào khe khẽ vang khắp phòng. Bá tước Morykônhi nhìn đại công tử, không tin ở tai mình nữa. Công tước phu nhân già giương tròn đôi đồng tử chằm chằm nhìn dán vào thân hình đầy tự hào của người cháu đang nói. Cụ Machây cúi đầu nặng nề, vẻ mặt mang đầy kinh ngạc và xấu hổ, dường như sau ngần ấy tháng năm mãi tới bây giờ cụ mới cảm nhận thật rõ cảm giác ấy.

Sau hồi im lặng, Valđemar lại lên tiếng, mỗi lúc một hăng hái hơn:

- Tôi sẽ cưới tiểu thư Ruđexka ngược với những nguyên tắc cũ mòn của dòng tộc theo quan niệm của các vị, nghĩa là các vị sẽ gọi cuộc hôn nhân của tôi là thiếu môn đăng hộ đối. Điều đó không hề làm tôi động lòng, tôi có những quan niệm khác hẳn. Và tuy lấy vợ xuất thân từ tình cảm và sẽ rất hạnh phúc, nhưng tôi không thể không xem xét con người và hoàn cảnh. Tôi không cần phải nêu những ưu điểm của tiểu thư Ruđexka, bởi người nào đã quen biết cô ấy đều có thể nhận thấy. Tôi chỉ nói rằng cô ấy được đào tạo đầy đủ, được giáo dục rất tốt, hơn nữa lại tự tin và tự hào hơn một số tiểu thư giới chúng ta, những kẻ tự mình ngỏ lời với đàn ông. Những phẩm chất nội tâm và ngoại hình của tiểu thư Ruđexka hoàn toàn đáp ứng cương vị mà cô ấy sẽ có được trong giới quí tộc chúng ta.

- Thế vẫn còn quá ít, - bá tước phu nhân Morykônhôva ngắt lời chàng, - Để đảm nhiệm cương vị đại công nương Mikhôrôvxka thì những phẩm chất ngoại hình và nội tâm mới chỉ là con chủ bài quá yếu. Có thể có dáng vẻ vương giả, nhưng thậm chí chưa được làm tiểu đồng nhà quí tộc nữa kia.

- Đúng, - bá tước rít lên, - dưới sắc tía của tấm áo choàng của dòng họ Mikhôrôvxki không thể là thứ nhung vớ vẩn nào đó, mà phải là áo lông hắc điêu thú.

Đại công tử ngả người xuống ghế.

- Nàng còn nhiều ưu điểm khác nữa. Nàng có thể mang họ và tước hiệu của tôi, và sẽ là mẫu mực cho các vị đại nương. Nàng cũng sẽ trở thành một người mẹ tốt thuộc dòng họ chúng ta, sẽ không khiến chúng ta phải thất vọng về phẩm cách. Những số tiền bạc triệu của tôi không hề làm nàng lóa mắt, bởi nàng tế nhị và thông minh. Đối với các vị, rất có thể nàng là một kẻ ngoai lại không ai mong muốn, nhưng với tôi, nàng là người phụ nữ duy nhất được chọn lựa, và tôi yêu cầu các vị phải đón nhận nàng với sự tôn trọng cần thiết. Đối với các vị nàng sẽ không còn là cô tiểu thư Ruđexka, mà sẽ là bà Valđemarôva Mikhôrôvxka, đại công nương điền trang Guenbôvitre, một người họ hàng của các vị.

Phu nhân Iđalia bật lên tiếng cười khó chịu, chua chát:

- Ruđexka mà là họ hàng với chúng ta? Không, điều đó còn hơn cả sự nực cười, đó là một điều xúc phạm.

- Tại sao? - Valđemar bình thản hỏi lại.

- Hả? Anh còn phải hỏi nữa sao? Nói thật tình tôi không thể nghĩ là anh lại có thể yêu...theo kiểu sinh viên như vậy.

- Thưa cô, tốt nhất cô nên nói trắng ra: yêu theo kiểu quê mùa như vậy, bởi cô nghĩ thế. Trong quan niệm của chúng ta, chỉ những kẻ bình dân quê kệch mới có thể có tình cảm. Tôi có thể thông cảm với sự phản đối của các vị, nếu tiểu thư Ruđexka là người không cùng giới...

- Thì cô ta đúng là người như vậy, - phu nhân Iđalia ngắt lời.

- Thế ạ? Thú vị thật, không hiểu những lời chỉ trích nào còn trút xuống vợ chưa cưới của tôi, chứ nãy giờ chúng giáng xuống tới tấp, sặc sỡ đủ màu, khó mà đáp lại.

Bá tước Morykônhi chà hai bàn tay vào nhau, làu bàu thốt lên:

- Có câu trả lời đây: dòng họ ấy không đáng tin cậy lắm. Trong những gia tộc thực sự đứng đắn không hề có cái họ ấy. Đó là một cái họ mới. Chưa ai trong số chúng tôi được nghe cái họ Ruđexki cả.

Valđemar nhìn thoáng qua bá tước.

- Bởi lẽ bị đóng kín trong phạm vi gia tộc, chúng ta chẳng hay biết gì nhiều về các phạm vi khác trong xã hội, những phạm vi vẫn tồn tại hiển nhiên. Dòng họ Ruđexki rất nổi tiếng và được kính trọng ở Vương quốc. Sách của ngài Nhesexki sẽ giải thích và thuyết phục các vị một cách tốt nhất. Còn tôi đã quá ngán câu chuyện vô mục đích này rồi. Tôi chỉ xin hỏi tiểu thư Ruđexka có khác gì các tiểu thư trong giới chúng ta? Có lẽ nàng chỉ khác ở chỗ trang nhã hơn, và đẹp hơn. Không phải cô gái nào cũng có quyền tự hào về những phẩm chất đó.

- Xin với chả đẹp! - Phu nhân Iđalia rít lên, - đó là đặc ân dành cho những cô thôn nữ thô thiển.... những kẻ thứ dân không có chút ý nghĩa nào trong giới chúng ta.

Valđemar phá lên cười.

- Cô đùa đấy chứ, cô thân yêu! Tiểu thư Ruđexka ngoài vẻ đẹp, còn có tất cả những gì mà giới chúng ta đòi hỏi. Lịch thiệp, đầy tài năng, thành thạo ngoại ngữ, biết cách dẫn dắt những câu chuyện nhẹ nhàng trong phòng khách lẫn những câu chuyện nghiêm túc. Biết đùa dí dỏm, biết cách ngồi lên xe duyên dáng, thậm chí biết cả cách xử sự với những chiếc gấu váy dài lượt thượt. Đó là tôi xin nêu tất cả những gì mà nhỡ cô ấy thiếu thì hẳn các vị sẽ khó chịu.

Công tước Franchisếc nhăn mặt.

- Anh đưa ra những ví dụ thật là trẻ con. Chúng có thể là tốt đối với cô tiểu thư Ruđexka, chứ không phải với đại công nương Mikhôrôvxka, người rất có thể là vị phu nhân hàng đầu trong cả nước.

- Các vị hãy tin rằng cô ấy sẽ không làm cho các vị phải thất vọng, cô ấy sẽ khiến cho các ngôi sao phòng khách đương thời phải giật mình.

Phu nhân Iđalia nói thêm vẻ mỉa mai:

- Đặc biệt là với đôi tay và những điệu bộ ấy. C’est plus que ridicule!(2)

Mọi người hơi ngạc nhiên nhìn bà. Mặt bà tím lại vì giận. Valđemar chăm chú quan sát bà.

- Với đôi tay ư? Đó là một chút mới mẻ đấy! Thế tay của cô thì sao ạ?...

- Dẫu sao thì cũng không phải đôi tay dành cho chúng ta! - Nam tước phu nhân tự hào đáp lại.

Công tước phu nhân trẻ tuổi xen vào:

- Đừng nóng thế, Iđalka, chứ không thì chị lại thiếu công bằng đấy. Đôi tay của tiểu thư Ruđexka đẹp, trắng trẻo, thon thả, hoàn toàn quí phái, cử chỉ rất trang nhã và đường hoàng. Không thể nói khác.

Với nụ cười quỉ sứ trên môi, Valđemar nói thong thả từng tiếng, như thể đay nghiến:

- À, về chuyện đôi tay thì xin quí vị cứ yên tâm! Về bản chất là đẹp, còn đến khi nào tôi đeo thêm kim cương hột xoàn nữa, thì khi ấy có thể các bàn tay đại quí tộc sẽ phải giấu đi, trong đó có những đôi tay không phải bao giờ cũng đáp ứng được xuất xứ quí phái của mình.

- Anh đem chúng tôi ra đùa đấy à, Valđemar! - Công tước phu nhân trẻ tuổi thốt lên.

- Không ạ, cháu chỉ trả lời một câu chỉ trích vợ tương lai của cháu thôi.

- Anh phong tước hiệu cho tiểu thư Ruđexka hơi quá sớm đấy, -bá tước Morykônhi cất tiếng mỉa mai.

- Xin nhắc lại: tiểu thư Xtefchia sẽ là vợ tôi. Mong các vị hãy tin điều đó và thôi hành hạ tôi đi, điều đó chẳng thể mang lại kết quả gì hết!

Giọng Valđemar hơi rung lên, rồi chàng nín lặng.

Im lặng nặng nề bao trùm khắp phòng.

Đại công tử đứng lên, ưỡn thẳng người, rồi bước qua những người trong gia đình đang ngồi thành hình bán nguyệt, chàng chậm rãi bước về phía kia của phòng khách, đưa mắt ngắm các bức tranh.

Công tước phu nhân tuổi tác dõi theo chàng ánh mắt kinh hoàng, bà cựa người trên ghế, tay bó chặt chiếc khăn đăng ten. Công tước Franchisếc đằng hắng đầy ý nghĩa. Valđemar đã tỏ ra cho mọi người hiểu rằng chàng coi cuộc họp thế là đã kết thúc. Ai cũng cảm thấy thế. Sau những ánh mắt đầy ngụ ý và cái nhún vai của phu nhân Iđalia và bá tước phu nhân Morykônhôva, giọng run run, phấp phỏng của công tước phu nhân tuổi tác cất lên:

- Đó là lời cuối cùng của anh đấy ư, Valđemar?

- Vâng. Điều gì đã nói, cháu không bao giờ thay đổi.

Công tước phu nhân âu sầu. Những lời của đứa cháu ngoại khiến bà thảng thốt. Bà cố tìm cách cứu vãn. Ánh mắt tuyệt vọng đầy cầu khẩn của bà nhìn cụ Machây như van xin cụ hãy giúp đỡ. Sự im lặng của cụ già khiến mọi người đều phải suy nghĩ. Họ nhận ra rằng suốt từ đầu đến giờ cụ hoàn toàn không nói một lời. Theo ánh mắt của công tước phu nhân , mọi người đều đổ dồn mắt vào cụ. Bất giác, cả Valđemar cũng đưa mắt nhìn ông.

Cụ Machây hiểu rằng đã đến lúc phải nói.

Cắn chặt môi, trong mắt chợt ngời lên một ánh dữ dằn, cụ nghiêng người sang phía công tước phu nhân, đặt tay lên tay bà, cất giọng mạnh mẽ:

- Xin công tước phu nhân hãy bình tĩnh. Valđemar có quan điểm riêng, trước sau như nhất. Những nguyên tắc của chúng ta lại khác. Và dẫu không có quyền bảo trợ nó, nhưng chúng ta vẫn có nghĩa vụ phải bảo trợ về đạo đức, và chính nghĩa vụ ấy buộc chúng ta phải bảo vệ đến cùng.

Cụ dừng lời, thở hổn hển.

Nét mặt công tước phu nhân ánh lên một thoáng hi vọng. Công tước và bá tước mỉm cười nhìn nhau.

Valđemar bước lùi một bước, thẳng cứng người, ngẩng cao đầu, đôi lông mày nhíu lại. Đôi mắt đầy kinh ngạc nhưng tuyệt đẹp nhìn chằm chằm vào mặt cụ già, chàng đứng đó, như bị giáng một búa vào đầu, nhưng không ngã gục - trái lại, chàng vẫn sẵn sàng lao vào cuộc chiến đấu mới. Có lẽ khi thốt ra những lời đáng nhớ: “Cả anh nữa ư, Brutux?!...”, Xêdar cũng có dáng điệu giống thế chăng?

Cụ Machây hắng giọng, thong thả nói tiếp, dằn từng tiếng:

- Nhưng có thể bảo vệ, có thể khuyên bảo kẻ đang do dự, kẻ không tin chắc vào mình, kẻ đưa ra những lý lẽ yếu ớt, kẻ không được chuẩn bị đầy đủ để đặt vấn đề một cách hợp lý và tỉnh táo, kẻ không thật hiểu mình hướng tới cái gì, kẻ thiếu kiên quyết và nhiệt huyết, bởi có tính cách quá yếu ớt. Nhiều năm trước đây chính tôi là một kẻ như thế. Hôm nay, lại một lần nữa, tôi phải trải qua giây phút ấy, còn đau đớn hơn lần trước. Tôi đã do dự, tôi đã thiếu tự tin, không đủ kiên quyết và nhiệt tình. Tôi đã không hiểu rõ ai có lý: tôi hay những người mà tôi phải đương đầu. Lạy Chúa ơi! Lực lượng mới chênh lệch làm sao! Tôi không đủ lời để tự bảo vệ hạnh phúc của mình, hay có thể tôi yêu ít hơn, có tính cách yếu hơn chàng. Hồi đó người ta cũng đã dọa tước quyền thừa kế tước đại công tử của tôi, còn tôi, mặc dù cũng có đầy đủ những điều kiện như Valđemar bây giờ - bởi tôi cũng là kẻ duy nhất thuộc nhánh gia tộc chúng ta, cũng đã đủ tuổi thành niên, mặc dù mẹ và chú tôi không thể tước quyền thừa kế của tôi nhưng tôi đã run sợ và khuất phục trước sức ép ấy. Hậu quả của bước lùi ấy thật quá rõ ràng: tôi đã hủy hoại đời mình và cuộc đời người con gái ấy...

Cụ Machây gục đầu, im lặng hồi lâu.

Những người có mặt nhìn cụ bàng hoàng và e sợ.

Đại công tử dịch chuyển sau lưng những người đang ngồi dựa lưng vào chiếc lò sưởi cổ kính, không rời mắt khỏi ông nội.

Cụ Machây nói tiếp:

- Bây giờ, khi đã sắp xuống mồ, tôi lại phải chứng kiến cái tình thế ấy. Có điều tôi đã thay vai. Cháu Valđemar đã thuyết phục được tôi. Khó lòng cấm đoán nó làm việc mang lại hạnh phúc cho bản thân nói và cho người phụ nữ nó yêu. Valđemar đã thành niên, đủ khôn ngoan, có ý chí vững chắc không một ai bẻ gãy nổi, lại có luật pháp đứng sau lưng. Đây không phải là một sự bướng bỉnh, mà là sự cương quyết của một con người trưởng thành, biết rõ rằng mình có ưu thế khi đặt vấn đề, khi trình bày lí lẽ, không hề sợ những giải pháp quyết liệt, lại được vũ trang bằng tính cao thượng của tình cảm và một lòng tin vững chắc vào tương lai. Đây không phải là một cơn bốc đồng thoáng qua, mà là một quyết định mạnh mẽ, không khoan nhượng. Đây không phải là sự mù quáng mà là một lý lẽ tỉnh táo và vững vàng, lý lẽ mà cả giới chúng ta không thể che mờ nổi. Vì vậy, mọi lời chứng minh trái ngược của chúng ta đều vô nghĩa, bởi Valđemar sẽ bẻ gẫy hết, mọi sự cưỡng chống của chúng ta là vô nghĩa - bởi Valđemar sẽ đập tan hoặc sẽ vượt qua, không hề ngó ngàng gì đến chúng ta. Chính tôi cũng đã từng nổi khùng, đã từng không muốn nghe nói tới việc ấy, nhưng cháu nó đã thuyết phục được tôi.

Tiếng xì xào kinh hoàng lan khắp phòng. Công tước phu nhân làm một cử động như chực đứng lên. Mọi người đều như bị sét đánh. Với những quầng đỏ trên mặt, cụ Machây nói chắc nịch, hướng chủ yếu về phía công tước phu nhân tuổi tác:

- Tôi xin nhắc lại: cháu nó đã thuyết phục được tôi. Người con gái nó yêu đáng được chúng tôi đón nhận, bởi vì đã được nó chọn. Tôi nói về Valđemar không phải như về cháu nội mình, mà như nói về một con người cao thượng và hiểu biết, đáng được mọi người kính trọng. Chúng ta nên đón nhận người mà cháu Valđemar đã chọn để đưa vào gia đình chúng ta, đón nhận không chút khiên cưỡng, như người của mình. Tôi, Mikhôrôvxki, ông nội của Valđemar, chấp nhận ý định ấy, đồng ý cuộc hôn nhân này... và cầu phước cho hai trẻ. Thưa công tước phu nhân, xin bà hãy làm như tôi. Xin bà đừng làm u ám niềm hạnh phúc của cháu, đừng giết chết cô gái kia, nó đã yêu thương Valđemar chân thành và sâu sắc lắm, tôi biết. Vì tính cách ngay thẳng và tự tôn, cô gái đã từ chối lời cầu hôn và bỏ đi, không muốn Valđemar phải đấu tranh với gia đình...

Cụ Machây tự hào ưỡn khuôn ngực già nua. Vầng trán của vị đại quí tộc rạng rỡ trong một niềm phấn hứng chân thành. Giọng cụ nói mạnh lên.

- Cô gái ấy đã dám hi sinh niềm hạnh phục gắn liền với mạng sống của mình, chẳng lẽ chúng ta không thể hi sinh những quan niệm, rất có thể, được xây dựng trên những định kiến đã lỗi thời của chúng ta, hay sao? Chẳng lẽ chúng ta lại tỏ ra kém cao thượng hơn cô gái quí tộc mảnh mai ấy? Chúng ta - những đại quí tộc?! Thưa công tước phu nhân, chúng ta hãy đại lượng! Chúng ta hãy để cho trái tim củ mình được lên tiếng ở nơi mà lòng mê tín của chúng ta dựng đập chắn. Chúng ta phải phá vỡ con đập ấy! Valđemar là cháu của bà, thưa phu nhân, cũng là cháu của tôi. Lúc tuổi già chúng ta hãy vui với niềm hạnh phúc của cháu. Biết đâu chúng nó có thể làm sống lại những niềm mơ ước tuổi trẻ của chúng ta đã bị cuộc đời bóp chết. Thưa phu nhân, xin bà hãy cho phép và ban phước cho cháu. Tôi cầu xin phu nhân điều đó vì nghĩ tới những đứa con đẻ của bà và của tôi, cha mẹ của cháu Valđemar đấy.

Hứng khởi bởi niềm nhiệt thành, cụ già đứng phắt dậy khỏi ghế, mắt sáng long lanh, chìa hai tay ra.

- Cháu của ông! Chúc mừng cháu và cầu Chúa ban phước lành cho cháu!

Valđemar xúc động, ngực chàng bật ra những tiếng thổn thức nghẹn ngào, chàng ôm chầm lấy ông nội đang loạng choạng, nồng nhiệt và thân thiết nép người vào vai ông. Cụ Machây ôm chặt mái đầu cháu nội, đôi môi run rẩy đặt lên vầng trán đầy tự hào của chàng.

Mọi người bất giác đều đứng lên. Vẻ long trọng của phút giây này khiến họ đứng dậy khỏi chỗ ngồi. Vài cái đầu máy móc quay về phía tấm rèm che cửa, nơi tiểu thư Rita bật lên tiếng khóc nức nở.

Công tước phu nhân ngồi lặng như chết, mặt trắng nhợt không một chút máu. Bà thẫn thờ ngó cụ Machây như hoàn toàn thảng thốt bàng hoàng. Bà chợt rùng mình lúc Valđemar quỳ xuống trước mặt, dịu dàng cầm lấy tay bà, thì thầm bằng giọng mềm mại, âu yếm:

- Bà ơi, thế còn bà?... Còn bà nữa?...

- Không bao giờ! Không bao giờ! - Công tước phu nhân hét lên rồi xỉu người trong ghế.

Bà ngất đi. Náo động cả lên, mọi người cố làm bà tỉnh lại. Valđemar xốc cụ bà lên tay, mang vào phòng ngủ của bà. Mọi người bước theo chàng.

Trong hành lang ngang, tiểu thư Rita đang đứng tựa vào hàng cột chạm trổ, nàng khóc, cả người run lên. Ánh mắt nàng thảng thốt khi nhìn thấy Valđemar.

- Bà ngất, - chàng nói gọn.

Chỉ có cụ Machây và Valđemar trở lại phòng khách, công tước và bá tước ẩn tránh ở đâu đó, không dám nhìn mặt đại công tử. Cụ Machây ôm chặt lấy cháu nội.

- Hãy bình tĩnh lại đi con. Mọi chuyện rồi sẽ tốt cả. Tiếng kêu vừa rồi của công tước phu nhân là phản ứng nhất thời, rồi sẽ qua thôi. Con đã thắng, Valđemar ạ, rồi con sẽ được hạnh phúc! Ôi, con cho ông một bài học mới đau đớn làm sao! Nhưng trái tim ông như nhẹ hẳn đi.

Cụ già òa lên khóc, nhưng sự chân thành của Valđemar nhanh chóng trả lại cho cụ nụ cười trên khuôn mặt hằn sâu những nếp nhăn.

Công tước phu nhân không muốn thấy mặt một ai, và thế là Valđemar đành phải rời trang Obrôny lần nữa, không được bà ngoại đồng ý ban phước.

Chú thích:

(1) Tiếng Pháp: Trò chơi không đáng tiền

(2) Tiếng Pháp: Thật còn hơn cả tức cười!

Chương 43

Ở trang Obrôny bao trùm một bầu không khí im lặng câm đặc, u ẩn... Lễ Thiên Chúa Giáng Sinh trôi qua, lần đầu tiên mang không khí buồn thảm đến thế trong vùng này. Công tước phu nhân Pođhorexka không rời khỏi những căn phòng riêng của bà lần nào, vẫn hết sức nóng giận. Bà không muốn gặp tiểu thư Rita cũng như bà Đolgiưxka, người mà bà vẫn yêu mến. Bà ra lệnh mang con vẹt của mình ra khỏi phòng khách riêng, bởi tiếng kêu không dứt của nó: L’amour c’est la vie (1) -được tiểu thư Rita dạy cho - khiến phu nhân thêm cáu giận. Không một ai khuyên giải nổi phu nhân, bà không chịu nổi sự có mặt của mọi người. Cha xứ trong vùng đôi khi ghé thăm bà, nhưng một lần không được hỏi ý kiến, thấy cha bênh vực cho Valđemar, thì phu nhân không muốn gặp ông nữa. Chỉ còn lại mỗi mình ông bác sĩ vì phận sự vẫn lui tới chỗ phu nhân hằng ngày. Công tước phu nhân định ra nước ngoài, nhưng vì tình hình sức khỏe, bà không được phép đi. Kể từ cuộc họp đáng nhớ nọ, bà không hề gặp mặt Valđemar lần nào, thậm chí bà không cho phép người nhà nhắc tới chàng. Mặc dù vậy những tín sứ từ trang Guenbôvitre vẫn lui tới Obrôny để hỏi thăm sức khỏe cụ già. Động lòng trước tấm tình của đứa cháu ngoại, công tước phu nhân gửi cho chàng một bức thư, khuyên chàng từ bỏ ý định cưới Xtefchia, Valđemar cũng viết thư trả lời không thay đổi ý định. Song chàng biết cách bày tỏ ý chí cương quyết và lời khẩn cầu của mình bằng những lời tuy kiên định nhưng đầy thân thiết, khiến phu nhân thêm lo lắng.

- Nó buộc ta, nó bắt buộc ta! - Bà tuyệt vọng thốt lên.

Cụ Machây tới Obrôny một lần. Cụ muốn tác động tới phu nhân, nhưng sự thể lại ngược hẳn, bởi lẽ phu nhân Pođhorexka cũng có ý định ấy với cụ. Lời lý giải của phu nhân khiến cụ Machây bàng hoàng. Cụ già đâm phân vân. Cụ cảm thấy hổ thẹn trước giới quí tộc và công tước phu nhân là đã nhanh chóng cho phép cuộc hôn nhân tai tiếng ấy - theo quan niệm của phu nhân. Dường như cụ Machây đã hoàn toàn bị thuyết phục, suýt nữa cụ hứa rút lời đồng ý Valđemar. Công tước phu nhân thắng thế, phu nhân Iđalia lại dốc hết lòng chất thêm củi lửa để làm lung lay lòng cha. Riêng tiểu thư Rita là rút lui khỏi vụ mưu mô ấy, nàng đứng một bên, không tham gia.

Qua Rita, Valđemar biết hết, chàng nghiến chặt răng. Chàng quyết định tới điền trang Rutraievô để khuyên Xtefchia tổ chức ngay lễ cưới. Chàng trải qua một cuộc đấu tranh nội tâm căng thẳng, chàng xót xa hơn khi đoán được nỗi lo lắng của người yêu. Nàng đang ngóng đợi chàng, biết đâu lòng nàng đã kém phần tin tưởng. Nhưng sự nhẫn nại của chàng đã hết. Chàng viết một bức thư cương quyết gửi cụ Machây và công tước phu nhân, gia hạn cho họ một tuần suy nghĩ. Tiếp đó chàng tuyên bố sẽ cắt đứt mọi nghĩa vụ đối với họ và sẽ thuyết phục Xtefchia lấy chàng, trái với mong muốn của họ.

Cụ Machây hoảng hốt, nhưng công tước phu nhân thì lập tức viết ngay cho Xtefchia một bức thư cấm nàng lấy Valđemar. Hơi thiếu thận trọng, công tước phu nhân đã cho cụ Machây xem bức thư ấy. Cụ già kinh hoàng. Cụ biết rằng đó lfa ngón đòn cuối cùng và kinh khủng đối với đứa cháu trai, bởi bức thư rất có thể giết chết Xtefchia, và sau bức thư ấy, nàng sẽ không bao giờ đồng ý lấy đại công tử nữa. Chính phu nhân Pođhorexka đã tự làm hỏng chuyện này, câu chuyện đang có chiều hướng nghiêng về phía có lợi cho bà. Phu nhân vốn có tính cương quyết, không khoan nhượng - bà đã quyết định tới cùng.

Nhưng trước mặt cụ Machây lại chợt hiện ra cái quá khứ, với bức thư tàn nhẫn của ông chú cụ đã thiêu trụi hạnh phúc của cô Korvitrúpna. Cụ không do dự gì nữa. Cụ thẳng thắn tuyên bố với vị phu nhân cao ngạo là cụ đồng tình với ý định của đứa cháu nội, và muốn hỗ trợ những lời nói của mình bằng một thứ gì hiện thực hơn, cụ đã viết thư gửi Xtefchia, không niêm phong đưa cho Valđemar đem đi. Công tước phu nhân và phu nhân Iđalia là những người đầu tiên được cụ đọc cho nghe nội dung. Bức thư rất thân mật, hoàn toàn là lời lẽ của một người cha. Trong thư cụ già yêu cầu Xtefchia hãy mang lại hạnh phúc cho Valđemar, cụ gọi nàng là cháu dâu.

Phu nhân Elzônôvxka hiểu rằng thế là hết. Nhưng công tước phu nhân không chịu lùi. Giam mình trong sự bướng bỉnh, bà không nghe những lời khuyên giải, bà lạnh lùng, cứng rắn và không khoan dung. Đầy chua xót và trách móc, cụ Machây thôi không thuyết phục bà nữa. Bị xúc phạm sâu sắc, cụ bỏ đi. Đối với điền trang Obrôny, Valđemar như không hề tồn tại, nhưng công tước phu nhân biết rằng chàng vẫn thường xuyên lui tới điền trang và ngày một ngày hai sẽ lên đường đi Rutraievô.

Thỉnh thoảng, công tước phu nhân thấy lòng trở nên sắt đá. “Nó cứ việc đi, nó cứ việc cưới, ta không muốn biết đến nó nữa, ta sẽ nguyền rủa nó!”. Nhưng ngay sau nhưng cơn trào sôi quyết liệt đó, tiếng nức nở nghẹn ngào lại cuộn lên trong ngực bà. Valđemar là đứa cháu duy nhất của bà, niềm kiêu hãnh của bà, là của quí của toàn gia tộc, một thứ của gia bảo tuyệt vời. Chàng là người thân yêu nhất của bà. Bà yêu quí chàng biết bao. Công tước phu nhân không mấy vui vẻ về những đứa con đẻ của mình, Valđemar là con trai duy nhất của đứa con gái yêu đã quá cố của phu nhân. Lòng phu nhân cắn dứt bởi nỗi tuyệt vọng và một cuộc đấu tranh khủng khiếp. Mà thời gian thì chỉ còn tính từng giờ. Valđemar sẽ ra đi với bức thư của cụ Machây, mang theo lời cầu phúc của ông nội, và Xtefchia nhất định sẽ đồng ý, bởi một khi cụ Machây, vị trưởng lão của dòng họ Mikhôrôvxki, đã đứng về phía họ, thì thế là đủ! Cụ có nhiều quyền hơn với Valđemar, cụ đã hoàn toàn cả quyết. Họ sẽ bỏ qua bà ngoại chàng, sẽ không cần để ý tới bà, bởi nói cho cùng bà vẫn là nhân vật thứ yếu. Công tước phu nhân cảm thấy rằng tình yêu của đứa cháu, và có thể cả lòng kính trọng của nó đối với bà đang tuột khỏi tay mình, và lời cảnh cáo cắt đứt quan hệ gia đình mà chàng đưa ra dành cho bà là chính. Những nỗi lo ngại khủng khiếp choán ngợp tâm hồn phu nhân Pođhorexka. Cơn giận, sự bướng bỉnh, lòng tự hào bị xúc phạm, lòng tự ái - tất thảy sôi sục trong lòng bà, tạo thành một cuộc giằng xé tình cảm không thể chịu đựng nổi. Bà không còn được hỗ trợ của một ai, bởi ngay cả phu nhân Iđalia cũng ngồi yên ở điền trang Xuôđkôvxe vì e ngại động chạm tới cha.

...

Một đêm nọ, sau những dằn vặt nặng nề, phu nhân sai người đi tìm đại công tử tới Obrôny gặp bà ngay trong đêm.

Chú thích:

(1) Tiếng Pháp: Tình yêu là sự sống

***

Chương 44

Buổi tối nặng nề dài lê thê. Tiểu thư Rita chạy từ phòng công tước phu nhân sang phòng riêng của nàng, nơi Trextka đang ngồi đợi. Mỗi tiếng gió mong manh ngoài vườn, mỗi tiếng tuyết kin kít ngoài sân - tất thảy đều khiến lâu đài lắng nghe. Người ta căng thẳng đợi đại công tử đến, nhưng thời gian trôi đi chậm chạp đến phát cuồng.

Chiếc đồng hồ cổ trong phòng ăn điểm chuông một khắc. Gia nhân lặng lẽ rảo bước trong các hành lang, thì thầm với nhau với vẻ đầy bí ẩn. Tiểu thư Rita nóng ruột nhìn qua cửa sổ ra khu vườn xào xạc gió, nơi tuyết rơi dày từng bông nặng trĩu, dường như cả điền trang Obrôny cùng với khu vườn, tòa lâu đài và dúm người đang nóng ruột quanh quẩn vì chờ đợi kia bị trúm trong một tấm áo trắng ngần, lạnh lẽo và mềm mại.

Công tước phu nhân lại bước vào căn phòng nơi Rita và Trextka đang ngồi.

- Valđemar chưa đến ư?

- Chưa ạ, thưa dì, nhưng chắc chắn thế nào anh ấy cũng sẽ đến, dì cứ đi nằm nghỉ một chút.

- Ta không thể... ngoài kia đang có bão tuyết phải không?...

- Vâng, thưa dì.

Phu nhân ngồi xuống chiếc tràng kỷ, đan hai bàn tay trắng toát đặt lên đầu gối, đầu cúi gục không nhúc nhích. Đôi mắt bà thẫn thờ trên tấm thảm, môi khẽ lẩm nhẩm đọc kinh. Bà hoàn toàn không chú ý đến những người trong phòng.

...

Mười mấy phút nữa trôi qua. Đột nhiên cánh cửa mở vội vã, một cô sen lao vào phòng, theo sau là người hầu. Không nhìn thấy phu nhân, cả hai đồng thanh kêu lên:

- Không có đại công tử tại Guenbôvitre! Xà ích trở về, nói rằng ông ấy đã ra ga.

Phu nhân kinh hoàng choàng dậy.

- Cái gí?... Nó đi rồi ư?...

Tiểu thư Rita và Trextka sững sờ khi thấy vẻ mặt của phu nhân. Gia nhân tái mặt hoảng hốt rút lui.

- Nó đi khi nào? - Công tước phu nhân lại hét lên.

- Dạ thưa phu nhân... xà ích nói rằng chiều hôm nạy ạ, - người hầu phòng lắp bắp đáp.

- Chúa tôi! Chúa tôi! - Phu nhân nức nở.

Rita thì thầm với Trextka:

- Phái ngay mỗi nhóm hai người đến ga Guđôvô và Trenbe. Không rõ ông ấy tới ga nào... phải mau lên...

Trextka lao ra khỏi phòng, kéo theo gia nhân.

- Bất hạnh! Bất hạnh quá! - Phu nhân rên rỉ, - nó đi mất rồi! Nó tới với con bé, nó gạt ta ra ngoài! Lạy Chúa! Lạy Chúa tôi! Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi tất cả...

...

Tiểu thư Rita lặng lẽ cầu nguyện.

Nỗi lo sợ trườn khắp tòa lâu đài, lần mò vào trái tim của cả đám gia nhân.

Trong tâm trí mọi người đều hiển hiện hình ảnh của đại công tử, kinh khủng, đáng sợ.

Đồng hồ điểm chuông báo hai giờ đêm, khi tiểu thư Sêligianka trông thấy giữa cơn lốc tuyết có hình bóng đen đen của chiếc xe trượt lao nhanh tới lâu đài. Tiếng lục lạc vang lên khe khẽ, xe dừng.

- Công tử đến rồi! - Rita hét lên.

Cô lao xuống những bậc thang nhanh như một mũi tên. Theo sau cô là Trextka.

Ở tiền sảnh Valđemar đang được người chưởng bộc giúp cởi chiếc áo choàng lông hải ly đầy tuyết. Họ lặng lẽ chào nhau.

- Ở đây có chuyện gì xảy ra? - Chàng hỏi, - Các vị nom đều thảng thốt, nét mặt cứ như xác chết ấy thôi. Người ta báo tin là bà vẫn mạnh khỏe kia mà.

- Phu nhân rất muốn gặp ông. Bà đang rất sốt ruột và rất yếu, - tiểu thư Rita lên tiếng.

- Đã quá lâu ông không tới, - Trextka nói thêm.

- Lâu? Ngài nói đùa đấy chứ? Tôi đi từ ga Ruđôvô. Gia nhân lôi tôi ra khỏi toa. Tôi vội hết sức, nhưng trong con bão tuyết này thật khó lòng đi nhanh được. Thật là tồi tệ.

- Để tôi đi báo cho dì là ông đã tới, - tiểu thư Rita bảo.

- Tôi đi cùng với tiểu thư.

Công tước phu nhân ngồi trong ghế bành ở phòng ngủ, ngay cạnh giường bà. Bà khoác trên người chiếc áo choàng nội tẩm bằng vải phnalen màu trắng, viền đăng ten to. Trong bộ y phục ấy, với vẻ mặt tái nhợt và đôi mắt cháy bỏng, trong chiếc mũ đăng ten trắng đội trên mái tóc bạc, nom bà thật đẹp lão, giống như một bức chân dung. Lần vải lót tường màu sẫm của phòng ngủ, lớp mạ vàng trang trọng của những họa tiết trên trần nhà, những tấm rem nặng nề bằng vải ađmans che chiếc giường gỗ mun - tất cả những thứ đó tắm trong ánh đèn màu trắng chợt mang vẻ trang trọng khác vời, tạo thành một cái nền tuyệt diệu cho dáng hình trang nhã của phu nhân. Bên cạnh phu nhân là một giá quỳ chân chạm trổ, trên đó là quyển kinh thánh đang mở rộng. Tiểu thư Rita bước vào, khẽ cúi xuống thì thầm:

- Thưa dì!... Đại công tử đã đến... Để anh ấy vào chứ ạ?

Khuôn mặt tái nhợt của phu nhân đỏ bừng lên

- Nó đến rồi?... Nó đến thật rồi sao?

Bà nhìn quanh phòng rồi thở dài ngồi thụt sâu vào lòng ghế bành.

- Valđemar đang ở đâu?

- Anh ấy chở ngay cạnh đây, trong phòng khách nhỏ.

Một tia sáng kiên quyết rất mạnh mẽ chợt bừng lên trong mắt công tước phu nhân.

- Mời anh ấy vào, - bà nói to.

Ra tới phòng khách nhỏ, tiểu thư Rita nắm lấy tay Valđemar.

- Ông vào đi, nhưng... xin hãy thương phu nhân. Bà đang yếu, lại rất xúc động.

- Xin tiểu thư cứ yên tâm.

Chàng bước vào phòng ngủ, chân thành nâng cả hai tay phu nhân lên hôn.

Bà nhìn vào mắt chàng với câu hỏi không lời, cứng rắn, nghiêm trang. Đôi đồng tử màu đen dường như muốn thọc sâu vào tâm linh đứa cháu để phát hiện tất thảy những gì còn ẩn giấu trong đó. Bàn tay trắng ngần long lanh một viên ngọc thạch giống như một vì sao xanh xiết chặt tay Valđemar. Chàng ngồi xuống bên mà, cố mỉm cười và hỏi:

- Bà ơi, sao bà nhìn cháu chăm chú thế?

- Ta muốn nhìn thấy sự thay đổi ở anh - phu nhân thì thầm.

- Thay đổi ở cháu?... Thật ư bà?...

- Phải, ta muốn thấy anh thay đổi, - phu nhân nhấn mạnh.

Valđemar chợt hiểu.

- Không đâu, thưa bà,cháu chẳng thay đổi dễ thế đâu, cháu đã quyết, - chàng đáp bằng giọng mạnh mẽ và tự hào ngẩng cao đầu.

Công tước phu nhân buông bàn tay chàng.

- Anh vẫn sẽ cương quyết không lay chuyển như thế? - Mắt bà long lên dữ tợn. Valđemar bình tĩnh chịu đựng ánh mắt ấy.

- Vâng, thưa bà.

- Nghĩa là không cái gì... không một cái gì có thể làm thay đổi... tình cảm của anh?...

- Tình cảm ạ? Sẽ không có gì thay đổi những ý định của cháu, chứ còn về sự thay đổi tình cảm thì không nên nói tới.

- Nghĩ là không... không thứ gì?...

- Không đâu bà của cháu. Đó là quyết định không thay đổi. Xin bà hãy công nhận nó như một việc cần thiết. Cháu xin bà điều đó, chính cháu đây, đứa cháu ruột thịt duy nhất của bà, thằng bé Valđy của bà, cháu xin bà vô cùng tha thiết. Cháu yêu Xtefchia còn hơn cả mạng sống của cháu, và nàng cũng yêu thương cháu. Cháu không thể làm nàng thất vọng, thà cháu dứt trái tim ra khỏi ngực này còn hơn. Hôm nay cháu đã định đi Rutraievô. Cháu đã chờ đợi rất lâu rồi, nhưng giờ thì không thể chờ hơn được nữa. Chỉ một lát nữa thôi - là có thể đã quá muộn. Bà là người nghiêm khắc không khoan nhượng, nhưng cháu gắn bó với bà bằng tình cảm của một người con. Chính tình cảm đó đã ngăn cháu không đi bước quyết liệt cuối cùng. Cháu hiểu rằng Xtefchia không muốn nhận lời cháu nếu không có sự đồng ý của bà, nhưng cháu sẽ tìm được cách thuyết phục nàng. Cô gái ấy có những tình cảm hết sức tinh tế và bản chất rất tế nhị. Đáp lại những bức thư của cháu, nàng trả lời vô cùng kiềm chế. Nàng muốn giấu kín tình yêu của mình tận đáy sâu tâm khảm, để không ai có thể đoán biết được.

- Anh vẫn viết thư từ với cô ấy?

- Cháu có viết mấy lá - nhưng nàng chỉ trả lời cháu có mỗi một lần, và cháu xin nhắc lại lần nữa: trong những lời thư của nàng chứa đựng những tình cảm sâu sắc lắm nhưng bị kìm hãm bởi những chiếc hàm thiếc nào đó, chúng cứa sâu vào tình yêu trong sạch của nàng - một tình yêu chân chính thiêng liêng!

- Này Valđemar... anh... yêu cô ta lắm, phải không?

- Nàng là người phụ nữ duy nhất của cháu. Nếu nàng không phải là người mà cháu yêu quí hơn tất thảy mọi thứ trên đời cháu đã không thể đấu tranh kiên trì như thế, - Valđemar đáp, giọng nghiêm trang.

Chàng chăm chăm nhìn bà ngoại bằng đôi mắt xám của mình, trong đó bên cạnh sức mạnh chân chính của đàn ông long lanh những tình cảm lớn.

Công tước phu nhân cụp mi mắt xuống, những ngón tay dài thon thả của bà khẽ lật lật những dải đăng ten viền áo. Mặt bà hiện ra mấy vết đo đỏ, đôi môi mím chặt cương nghị. Cả thân hình bà dường như biểu lộ cuộc giằng xé quyết liệt giữa hai lực lượng đối nghịch nhau: tình yêu cháu và sự bướng bỉnh của lòng tự tôn bị xúc phạm.

“Cái gì sẽ thắng đây?” - Câu hỏi ấy như treo trong không khí, như toát ra từ những bức vách phong lưu của phòng ngủ, như phập phồng trong hơi thở ngọn đèn.

Valđemar nhìn bà bằng ánh mắt tin cậy. Chàng hiểu quá rõ bà ngoại mình, trong sự do dự của bà chàng đã nhìn thấy cái kết thúc tốt đẹp. Tim chàng đập mạnh, bởi chàng đâu muốn kéo dài cuộc chiến với người phụ nữ này. Chàng kính yêu bà như mẹ đẻ. Trong đôi đồng tử chàng như cuồn cuộn trào dâng ý muốn nổi loạn, lòng kiên nhẫn của chàng gần cạn kiệt. Cả tâm hồn, cả toàn bộ sức mạnh ý chí chàng muốn kêu lên qua ánh mắt: “Đủ rồi, thôi đi nếu không ta sẽ dứt đứt nút dây cuối cùng!”.

Dường như cảm thấy sự động chạm của ánh mắt ấy, công tước phu nhân ngước nhanh mắt nhìn chàng, nhưng hẳn bà đọc thấy trong mắt chàng mọi điều chàng muốn nói, nên bà nhanh chóng hạ mi xuống. Máu dồn cả lên đầu bà, đỏ rực đôi má và vầng trán. Một nếp hằn sâu chạy dọc trên trán, đầy cương quyết, dường như vị phu nhân tuổi tác vừa tự ra lệnh cho mình điều gì đó. Đôi mắt của đứa cháu đã khiến bà kinh hoàng.

Thêm một phút im lặng nữa như muốn bình tĩnh lại, phu nhân khẽ thì thào:

- Đã lâu ta không được thấy mặt nó... Cháu có ảnh nó đấy không?

Mắt Valđemar bừng lên ánh lửa. Nụ cười sung sướng lướt nhanh qua đôi môi tươi tắn của chàng, vẻ đe dọa biến ra khỏi mắt chàng, trong mắt nhấp nháy muôn ngàn đốm sáng long lanh, làm rạng ngời đôi đồng tử màu thép và đôi môi hồng hào dưới hàng ria duyên dáng. Cả khuôn mặt chàng bừng dậy như được ánh bình minh chiếu rọi.

Phu nhân nhận ra ngay sự thay đổi ấy.

“Nó yêu con bé biết bao!” - Bà nghĩ thầm.

Valđemar tháo chiếc lập lắc ảnh khỏi dây đeo, mở ra, tâm trí thì thầm nói với khuôn mặt Xtefchia đang mỉm nụ cười buồn buồn: “Em duy nhất của anh, bây giờ em sẽ thắng!”

Chàng rút chiếc ví lịch sự ra, lấy trong ví bức ảnh dài và hẹp bản chụp Xtefchia mặc bộ váy áo vũ hội trên nền sẫm, trao cho phu nhân cùng với chiếc lập lắc ảnh.

Cụ già kinh ngạc nhìn chiếc lập lắc.

- Cháu mang ảnh nó ở đây ư?

- Với tư cách vợ chưa cưới, thưa bà, - chàng can đảm trả lời. Công tước phu nhân nâng chiếc lập lắc và bức ảnh lên gần mắt ngắm mãi. Những ánh chớp nào đó chợt hiện lên trên gương mặt bà, tạo những ấn tượng không nắm bắt nổi mà thật sâu sắc. Đôi tay phu nhân run run, bà gục đầu xuống ngực. Trong phòng bao trùm một bầu không khí im lặng hầu như trọng thể, như đang chờ đợi sự hiển hiện của phép màu.

Đột nhiên phu nhân buông chiếc kính tay có cán dài ra khỏi mắt, đặt chiếc lập lắc và bức ảnh lên giá quỳ tựa vào quyển kinh thánh, bà nhìn kỹ đôi mắt long lanh sáng của Xtefchia lần nữa, rồi cất tiếng nói như tự nhủ:

- Rất xinh đẹp và... duyên dáng đến lạ lùng.

Rồi ngưng một lát, bà nói rất khẽ:

- Như một công chúa...

Mi mắt già hạ xuống, nếp hằn trên trán sâu hơn, mạch đập ở hai bên thái dương mịn màng hầu như có thể trông rõ. Bà lại ngước lên ngắm bức ảnh lần nữa, rồi đột ngột chìa cả hai tay cho Valđemar.

- Ta thấy thích... cô Xtefchia của con đấy, Valđy ạ... - Bà mỉm cười thốt lên.

Chàng xiết chặt hai bàn tay cụ già, cúi đầu, với một cơn lốc hạnh phúc quay cuồng trong mắt.

- Xtefchia của cháu!... Của cháu!...

- Cầu Chúa ban phước lành cho hai con, - công tước phu nhân trang trọng thốt lên, đặt hai tay lên đầu đứa cháu.

Valđemar hiểu rất rõ những lời ấy đáng giá thế nào đối với phu nhân. Đôi môi nóng hổi của chàng áp vào tay bà.

- Cảm ơn bà, bà thân yêu của cháu! Hạnh phúc của chúng cháu sẽ là phần thưởng dành cho bà, - chàng xúc động nói.

Phu nhân hôn đầu chàng mấy lần, lệ trào ra từ đôi mắt bà.

- Xin Chúa hãy cho con được hạnh phúc, xin Chúa lòng lành! Bà không muốn kém cỏi hơn ông Machây, bà sợ là con bỏ qua không thèm đếm xỉa gì đến bà... Bà ghen với tình cảm của con... nên... hãy để cho chúng được thực hiện!

- Bà sẽ có tình yêu của cháu và Xtefchia của cháu. Chính bà sẽ thương yêu nàng cho mà xem.

Cả hai đều nhìn lên giá cầu kinh, nơi bức ảnh của Xtefchia chợt tràn đầy cảm hứng, dường như linh hồn cô gái tới đậu lên bức hình khiến nó sống động hẳn lên.

Giây phút trọng thể chờ đợi phép màu đã biến thành một giây phút khác, cũng trọng thể không kém, như thể phút giây sau lúc phép mầu được thực hiện.

Những bức tường sang trọng của phòng ngủ vây quanh bức ảnh chụp hình cô gái bằng vẻ xa hoa. Ngọn đèn rọi lên ảnh nàng những ánh bạc lung linh. Tất cả như đang cùng thở, chung quanh như đang vang ngân một khúc thiều ca màu nhiệm:

- Phép màu đã hiển hiện!... Xtefchia đã thắng. Xtefchia đã thắng!..

Và đôi mắt đắm đuối của Valđemar mê mải ngắm nhìn bức ảnh, đôi môi nồng nàn của chàng dường như cũng thốt lên:

- Em duy nhất của anh, em đã thắng!...

...

Valđemar trở về Guenbôvitre lúc gần sáng. Trời bắt đầu rạng, Tòa lâu đài vừa nãy còn say ngủ giờ đã náo nhiệt hẳn lên. Nhất là trong các nhà ấm và trồng cây cảnh, người ta hối hả dọn dẹp dưới anh điện. Tự tay đại công tử chọn từng bông hoa. Một đám đông những người làm vườn cầm kéo cắt hết cả hoa. Một người sắp xếp hoa lại cho đẹp, những bông hoa mới tuyệt diệu làm sao. Những đóa hồng quí giá,những chùm phong lan, những hoa trinh nữ như vừa được mang về từ vùng Bờ Biển Xanh. Đích thân đại công tử theo dõi việc đóng gói.

Gần mười một giờ sáng, chàng xạ thủ Jur trong bộ lễ phục đắt tiền bằng lông thú, bảnh bao và đầy tự hào chở món quà ngào ngạt hương thơm kia đến cho Xtefchia, cùng với bức thư của Valđemar. Anh chàng cũng mang thư gửi ông bà Ruđexki.

Trước bữa trưa, đại công tử lao đến điền trang Xuôđkôvxe, rạng rợ đến nỗi mọi người lập tức đoán được nguyên do. Cụ Machây mừng thật lòng, Luxia - đã quen được với ý nghĩ Xtefchia sẽ là đại công nương - mong muốn điều đó càng đến sớm càng hay. Riêng phu nhân Iđalia là u buồn, bị chạm nọc, rất có thể bà thấy hiển hiện trước mặt khuôn mặt bi thảm vì giận dữ và xúc phạm của bá tước tiểu thư Melanhia. Mà cũng có thể ánh hào quang và địa vị tương lai của Xtefchia khiến lòng tự ái của bà bị tổn thương. Nhưng bà vẫn chúc Valđemar hạnh phúc, tuy hơi mỉa mai, bởi còn phải lưu ý tới cha.

Buổi tối ngày lễ tên thánh của phu nhân, tại Obrôny tụ tập khá đông người.

Có mặt cụ Machây cùng con gái và đứa cháu nội Valđemar - nhân vật chính yếu của ngày hôm nay, có mặt hai vợ chồng công tước Franchisếc Pođhorexki cùng các cô con gái và nữ gia sư của các công tước tiểu thư. Có mặt cả ông bà bá tước Morykônhi, Trestka và Vilus Sêliga người vừa từ Vacsava đến đúng vào hôm ấy, trước khi lên đường về đại học tổng hợp.

Những người quanh vùng có mặt gia đình Giưgiemxki và Chvilexki. Bá tước phu nhân Chvilexka khi hay tin về kết quả chuyện hôn nhân của đại công tử có vẻ mặt của kẻ bị xúc phạm ghê gớm, bà ta nhìn công tước phu nhân bằng ánh mắt khó chịu, ác độc, đầy vẻ thương hại. Vì trông chờ kết quả của việc này, bà đã lưu lại không ra nước ngoài, mặc dù hòm xiểng đã gói ghém đâu vào đấy. Cũng vì vậy, cơn giận dữ của bà thật vô hạn, song nó chẳng làm ai hoảng. Công tước phu nhân đã trở lại trạng thái cân bằng tinh thần thường nhật. Công tước phu nhân Franchiskôva cùng các tiểu thư Luxia và Rita duy trì bầu không khí chung khá vui vẻ. Tiểu thư Rita thổ lộ với công tước phu nhân trẻ tuổi về bản thân rằng cô cười qua hàng lệ để che giấu những tiếng thổn thức, song cô làm việc ấy rất khéo. Hai vợ chồng Giưgiemxki và ông lão Kravery vui vẻ hỗ trợ thêm. Niềm vui của Valđemar lan tỏa như một làn sóng lấp lánh, chàng lôi cuốn cả cụ Machây lẫn công tước phu nhân tuổi tác, Trextka trổ tài kể chuyện tếu, lần đầu tiên bá tước nhìn đại công tử với vẻ ngưỡng mộ và lòng biết ơn. Chỉ riêng phu nhân Iđalia, bá tước Morykônhôva và bá tước phu nhân Chvilexka là xử sự dè dặt, có phần hơi đỏng đảnh. Công tước Franchisếc và bá tước Morykôni thì có thái độ không thật rõ ràng, mang vẻ mỉa mai chỉ trích, họ nói ít, cố tránh đề cập tới việc hứa hôn của đại công tử. Vilus Sêliga không cần giữ ý với bất kỳ ai và trước bất cứ chuyện gì. Trong một câu chuyện vui đùa gì đó, Trextka định đem chàng ra giễu, nhưng bị đại công tử cho một bài học tế nhị nhưng lại sâu sắc, khiến bá tước mất ham đùa một lúc lâu.

Trong bữa tối, lời chúc rượu của cụ Machây khiến mọi người chịu một ấn tượng rất mạnh. Cụ già đứng lên, nâng cốc sâm banh nói dõng dạc:

- Chúc sức khỏe vợ chưa cưới của cháu nội tôi, tiểu thư Xtefchia Ruđexka, người mà kể từ giờ phút này tôi thừa nhận là thuộc gia đình chúng tôi. Cầu cho đôi trẻ sống lâu và hạnh phúc!

Valđemar nhìn ông nội đầy biết ơn, mọi người đều rót đầy cốc với mức độ nhiệt tình khác nhau: bá tước Trextka đầy hào hứng, bá tước phu nhân Chvilexki và phu nhân Iđalia với vẻ bắt buộc. Riêng bá tước Morykôni cố lần lữa. Ông ta cứ giữ nguyên chiếc cốc trong tay, vẻ mặt bối rối và cáu kỉnh, như thể định biểu lộ sự không hài lòng của mình, nhưng vẫn còn lưỡng lự. Valđemar nhận thấy điều đó, chàng giữ nguyên cốc rượu của mình cạnh môi, chăm chăm nhìn bá tước.

Hai người nhìn nhau hồi lâu trong im lặng. Mặt Valđemar lạnh tanh, mặt bá tước đỏ bừng, nhưng ông ta vẫn không chịu uống mừng sức khỏe. Mọi người bối rối.

Bá tước phu nhân Morykônhôva nhìn Valđemar rồi kéo nhẹ áo chồng. Cuối cùng đại công tử thốt lên bằng giọng cứng rắn, với một nụ cười khác lạ:

- Kìa, ngài bá tước, tôi chờ!

Bá tước ném cho chàng một ánh mặt độc địa, nhưng rồi cũng phải uống. Đại công tử nghiêng cốc rượu vào miệng mắt ánh lên một nét cười nghịch ngợm, như muốn bảo:

- Bao giờ rồi cũng sẽ như thế!

Bữa tiệc kéo dài tới khuya; về cuối mọi người đều hứng khởi. Ngay cả bá tước Morykôni hình như cũng hơi quên những sự khác biệt đẳng cấp giữa đại công tử và Xtefchia.

Đã từ lâu lắm, điền trang Obrôny lần đầu tiên mới trào sôi sự sống, như thể tỏa ngời thắng lợi của đại công tử ở chính nơi mà cuộc đấu tranh chàng đã kéo dài nhất, cũng vì vậy mà thắng lợi càng vang dội hơn.

Thư mục:

Con hủi (Chương 1-22)

Con hủi (Chương 23-44)

Con hủi (Chương 45-54end)