XIN CHÀO VÀ CẢM ƠN CÁC BẠN ĐÃ ĐẾN VỚI BLOGSPOT.COM CỦA LUU VAN CHUONG

Thứ Sáu, 29 tháng 8, 2025

Phân tích bài thơ “Bánh trôi nước” – của Tác giả Hồ Xuân Hương



Hồ Xuân Hương – “Bà chúa thơ Nôm” – là một hiện tượng độc đáo trong văn học trung đại Việt Nam. Thơ bà vừa trào phúng, vừa trữ tình, vừa chứa đựng sự đồng cảm sâu sắc với thân phận người phụ nữ. Bài thơ “Bánh trôi nước” là một trong những tác phẩm tiêu biểu, mượn hình ảnh chiếc bánh dân gian để khắc họa vẻ đẹp và số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
Trước hết, hai câu thơ mở đầu:
“Thân em vừa trắng lại vừa tròn / Bảy nổi ba chìm với nước non”
đã gợi ra hình ảnh chiếc bánh trôi nước với đặc điểm “trắng” và “tròn”. Từ sự miêu tả giản dị ấy, Hồ Xuân Hương đã ẩn dụ về vẻ đẹp hình thể, sự duyên dáng, mộc mạc nhưng cũng đầy sức sống của người phụ nữ Việt Nam. Đồng thời, cụm từ “bảy nổi ba chìm” gợi liên tưởng đến số phận long đong, bấp bênh, phải chịu nhiều thử thách của họ. Đây không chỉ là sự miêu tả về món bánh dân gian, mà còn là tiếng thở dài xót xa cho kiếp đời phụ nữ trong xã hội bất công xưa.
Tiếp đến, hai câu thơ sau:
“Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn / Mà em vẫn giữ tấm lòng son”
đã khắc họa rõ hơn thân phận bị lệ thuộc. Người phụ nữ không có quyền định đoạt cuộc đời mình, phải chịu sự chi phối của “tay kẻ nặn” – tượng trưng cho những thế lực xã hội và chế độ nam quyền. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh éo le ấy, phẩm chất cao quý của họ vẫn tỏa sáng: sự thủy chung, son sắt, trong trắng về tâm hồn. Câu thơ cuối vừa là lời khẳng định, vừa là tiếng nói phản kháng, khẳng định giá trị đạo đức và nhân phẩm bền vững của người phụ nữ.
Như vậy, qua hình tượng “bánh trôi nước”, Hồ Xuân Hương không chỉ miêu tả số phận nổi trôi của phụ nữ trong xã hội phong kiến, mà còn tôn vinh vẻ đẹp hình thể và phẩm chất tâm hồn của họ. Bài thơ vừa thể hiện tiếng nói cảm thương, vừa hàm chứa tinh thần đấu tranh cho quyền sống, quyền bình đẳng của người phụ nữ.
Kết lại, “Bánh trôi nước” là một bài thơ ngắn gọn, giàu hình tượng và giá trị nhân văn. Nó cho thấy tài năng nghệ thuật của Hồ Xuân Hương trong việc mượn hình ảnh dân gian để nói lên khát vọng, nỗi đau và vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam. Đến nay, bài thơ vẫn còn nguyên giá trị, vừa là tiếng nói đồng cảm vừa là lời nhắn nhủ về sự trân trọng, nâng niu những phẩm chất cao quý của người phụ nữ.
29/8/2025

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét