NHÌN LẠI BỐ CỤC BÀI VIẾT KHI ĐỌC ĐỊA CHÍ HUYỆN XƯA VÀ LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ HUYỆN NAY.

1. Bố cục địa chí huyện xưa (theo truyền thống và hiện đại)

Mục đích: Ghi chép tổng hợp về điều kiện tự nhiên, dân cư, lịch sử, văn hóa, kinh tế… của một đơn vị hành chính (huyện), thường mang tính toàn diện, mô tả.

Bố cục tổng quát của một cuốn địa chí huyện:

1. Lời nói đầu / Dẫn nhập

• Trình bày lý do biên soạn

• Phạm vi, phương pháp, nguồn tư liệu

2. Phần thứ nhất: Tự nhiên

• Vị trí địa lý, địa hình

• Khí hậu, thuỷ văn

• Đất đai, tài nguyên thiên nhiên

3. Phần thứ hai: Lịch sử

• Lịch sử hình thành và phát triển của huyện qua các thời kỳ

• Các di tích lịch sử

• Những sự kiện tiêu biểu

4. Phần thứ ba: Dân cư – Dân tộc – Hành chính

• Các dân tộc cư trú

• Sự thay đổi đơn vị hành chính qua các thời kỳ

• Các dòng họ lớn, dân số, phong tục

5. Phần thứ tư: Văn hóa – Xã hội

• Phong tục tập quán

• Văn học dân gian, lễ hội, tín ngưỡng

• Giáo dục, y tế, thể thao

6. Phần thứ năm: Kinh tế

• Nông nghiệp, công nghiệp, thương mại

• Hợp tác xã, doanh nghiệp

• Cơ sở hạ tầng kinh tế

7. Phần thứ sáu: Quốc phòng – An ninh

• Truyền thống yêu nước, kháng chiến

• Các lực lượng vũ trang

8. Phần thứ bảy: Nhân vật lịch sử – Danh nhân – Người có công

• Những người con tiêu biểu của huyện

9. Phụ lục

• Bản đồ, ảnh minh hoạ, số liệu thống kê

2. Bố cục lịch sử Đảng bộ huyện (thường do Ban Tuyên giáo hoặc BCH Đảng bộ huyện tổ chức biên soạn)

Mục đích: Ghi lại quá trình hình thành, phát triển và vai trò lãnh đạo của Đảng bộ địa phương trong từng giai đoạn lịch sử. Có tính chất chính trị, tư liệu, giáo dục truyền thống.

Bố cục tiêu biểu của một cuốn lịch sử Đảng bộ huyện:

1. Lời giới thiệu / Tựa / Mở đầu

• Nêu lý do biên soạn

• Vai trò của Đảng bộ trong lịch sử huyện

2. Chương I: Quá trình hình thành phong trào cách mạng và tổ chức Đảng (trước 1945)

• Tình hình kinh tế, xã hội huyện thời Pháp thuộc

• Các phong trào yêu nước

• Thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên

3. Chương II: Đảng bộ lãnh đạo kháng chiến chống Pháp (1945–1954)

• Tổng khởi nghĩa và giành chính quyền

• Củng cố chính quyền cách mạng

• Tham gia kháng chiến chống Pháp

4. Chương III: Xây dựng CNXH và kháng chiến chống Mỹ (1954–1975)

• Cải cách ruộng đất, hợp tác hóa

• Phát triển kinh tế – xã hội

• Chi viện cho miền Nam

5. Chương IV: Thời kỳ thống nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc (1975–1986)

• Hàn gắn hậu quả chiến tranh

• Khôi phục và phát triển kinh tế

• Tăng cường quốc phòng – an ninh

6. Chương V: Đảng bộ huyện trong thời kỳ đổi mới (1986 đến nay)

• Đổi mới tư duy lãnh đạo

• Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

• Thành tựu trên các lĩnh vực

7. Chương VI: Xây dựng hệ thống chính trị và công tác xây dựng Đảng

• Củng cố tổ chức cơ sở Đảng

• Công tác cán bộ, tư tưởng, kiểm tra, dân vận

• Vai trò Mặt trận và các đoàn thể

8. Phần phụ lục

• Danh sách Ban Chấp hành các nhiệm kỳ

• Hình ảnh tư liệu, bản đồ

• Danh hiệu khen thưởng

• Các bài học kinh nghiệm

So sánh điểm khác biệt chính

Tiêu chí: Địa chí huyện (Lịch sử Đảng bộ huyện)

Tính chất: Toàn diện, (tổng hợp Chính trị, lịch sử cách mạng)

Đối tượng: Toàn dân – mọi lĩnh vực (Riêng tổ chức Đảng và phong trào cách mạng)

Thời gian: Bao quát cả quá khứ đến hiện tại (Tập trung vào thời hiện đại (từ đầu thế kỷ 20))

Cách viết: Khách quan, mô tả (Chính luận, tư liệu)

Tác giả: Hội đồng khoa học, nhà sử học (Ban Tuyên giáo, các đảng viên lão thành)