CHÙA MỘT CỘT

(Viet Cuong Sarraut sưu tầm và biên tập)

CHÙA MỘT CỘT nằm trên phố Chùa Một cột trong quần thể Lăng Chủ tịch HCM và Bảo tàng HCM thuộc quận Ba Đình, thành phố Hà Nội .

Chùa còn được gọi với những tên khác là Chùa Mật, Liên hoa đài, Nhất trụ tháp, Diên Hựu tự.

Chùa được xây dựng vào thời vua Lý Thái Tông (tháng 10 năm 1049) cách đây gần 1000 năm .

Tích xưa còn lưu lại : vua Lý Thái Tông nằm ngủ chiêm bao thấy Phật Quan âm tọa thiền trên tòa hoa sen sáng rực rỡ, đưa tay dắt vua lên đài .Tỉnh mộng vua đã cho dựng chùa với lối kiến trúc tựa như trong giấc mơ. Chùa xây xong như một đài sen vươn lên giữa mặt hồ Liên Chiểu ở kinh thành Thăng Long. Đến đời vua Lý Anh Tông, nhà vua thường lui tới cầu nguyện, không bao lâu hoàng hậu sinh hạ một hoàng tử khôi ngô. Vua Lý Anh Tông cho rằng đó là do công đức Phật ban cho nên đã tu sửa lại chùa và cho làm thêm một ngôi chùa ở bên cạnh, cách Liên hoa đài 10 m về phía Tây Nam để tạ ơn. Quần thể gồm chùa Một cột và ngôi chùa bên cạnh được gọi là chùa Diên Hựu với ý nghĩa là "Phước bền dài lâu ".

Chùa Một cột là ngôi chùa có lối kiến trúc độc đáo, cột là hai khối đá hình trụ được chồng khít lên nhau khó nhận ra được vết nối ghép. Bên trên cột đá là các thanh xà bằng gỗ để đỡ ngôi chùa bằng gỗ quý ở bên trên. Bên trong Liên hoa đài đặt tượng thờ Phật bà Quan âm. Chùa nằm giữa một hồ nước hình vuông mỗi cạnh 20m có tường thấp bằng gạch bao quanh.

Trải qua các triều đại Lý, Trần, Lê, Nguyễn chùa đều được trùng tu.Ngày10/9/1954 người Pháp đã cho phá hủy chùa trước khi rút khỏi Hà Nội, chùa chỉ còn lại cột đá và các thanh xà đỡ.Sau ngày tiếp quản Hà Nội, năm 1955, Chính phủ ta đã cho phục dựng lại chùa Một cột theo nguyên mẫu cũ dưới sự chỉ đạo của KTS Nguyễn Bá Lăng như ngày nay. Chùa Một Cột chỉ là một phần trong quần thể chùa Diên Hựu được chọn là một trong những biểu tượng của Hà Nội .

Ảnh st.

154 — cùng với Viet Cuong Sarraut.