LÃNH THỔ UCRAINA

 
TÌM HIỂU SỰ HÌNH THÀNH LÃNH THỔ UCRAINA NHÂN CUỘC CHIẾN NGA – UCRAINA 24.02.2022

     Vào những ngày này tiếng súng đang nổ trên lãnh thổ của nước Ucraina.  Đa số người Việt do không có sự gắn bó với nước Nga và Ucraina, không thường xuyên theo dõi tin tức ở khu vực này nên chỉ nhìn thấy những xung đột ngày hôm nay.  Thực ra, chiến tranh đã nổ ra trên mảnh đất được gọi là  Hữu ngạn (bờ phải) sông Dniepr từ tám năm trước và đã có hàng nhiều ngàn người ở cả 2 bên ( bao gồm cả dân thường, người già, phụ nữ, trẻ con, ..) chết do bom đạn. Sự việc ngày hôm nay chỉ là sự tiếp nối của 8 năm dồn nén. Và đến lượt nó, 8 năm dồn nén đó lại có nguyên nhân sâu xa từ lịch sử.

     Để hiểu được nguyên nhân sâu xa của những xung đột ở Ucraina trong  8 năm qua , kể từ sau Cách mạng Cam năm 2014, không thể không biết về lịch sử hình thành lãnh thổ Ucraina ngày nay.

     Vấn đề lãnh thổ và gắn liền với đó là các vấn đề về sắc tộc, văn hóa, tôn giáo, ngôn ngữ, chính trị, kinh tế, vv ... đã từng là nguyên nhân chia rẽ giữa Đông Ucraina nói tiếng Nga với Tây Ucraina, nhất là các vùng sát nhập từ các nước khác vào  ... giữa Tả ngạn và hữu ngạn sông Dniepr ...  và  dẫn đến xung đột giữa các dân tộc chung sống ở Ucraina, nhất là những thời kỳ nhiều biến động như nội chiến, chính sách trưng thu lương thực thời Lê nin ... đánh cu lắc, thành lập nông  trang tập thể, khủng bố chính trị thời Xtalin ... tàn sát người Ba lan, các binh đoàn SS gốc U. khi bị chiếm đóng thời Đức Quốc xã, vv .... Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến  các chính sách bài Nga kể từ sau Cách mạng Cam năm 2014 như :   không công nhận người Nga là một dân tộc trong thành phần Ucraina, cấm sủ dụng tiếng Nga, cấm trường học Nga, vv ... trong khi dân số gốc Nga chiếm 30% dân số Ucraina khi đó.  Các chính sách  phân biệt đối xư,  chèn ép, xua đuổi người Nga, đối đầu với nước Nga láng giềng một cách có hệ thống là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới việc ly khai của 3 vùng đa số là người Nga (Crimea, Donhetsk, Lugansk) và sau đó là chiến tranh đẫm máu suốt 8 năm liền.  Tất cả những mâu thuẫn đó dồn nén trong 8 năm qua lại là  một trong những nguyên nhân quan trọng dân đến xung đột quân sự bùng nổ trong những ngày này.

     Một vấn đề phức tạp như lịch sử hình thành nước Ucraina, nếu bỏ qua những chi tiết, thì có thể dễ dàng hiểu được nhìn vào bản đồ dưới đây.  

     Đây là bản đồ được nhặt xuống từ Google, lấy từ bài của một học giả người Mỹ gốc Ucraina  (bạn nào không lười có thể vào Google kiểm tra được ngay). Có rất nhiều bản đồ tương tự về nội dung, chỉ khác về hình thức ( cách thức trình bày, màu sắc, vv ...) trên Google bằng tiếng Anh. Các bạn có thể chủ động tìm xem để đảm bảo tính khoa học và khách quan (không phải quan điểm của Nga, cũng không phải quan điểm của U.), tuy rằng tính khoa học và tính khách quan đó cũng chỉ là tương đối, bởi vì không một tác giả nào tránh khỏi được việc lồng quan điểm cá nhân thiên lệch vào đó

     Để giúp các bạn chưa có điều kiện biết rõ lịch sử Nga và Ucraina, MÕ xin giải thích ngắn về các vùng trên bản đồ. 

1. Phần màu xanh đậm là vùng đất của người Cô dắc sát nhập vào nước Nga năm 1654 theo thỉnh cầu của hetman Bogdan Khmelnixkij, lịch sử gọi là "Cuộc sát nhập của vùng đất Nga phía Tây.

2. Phần màu vàng là vùng đất do các sa hoàng chiếm được và sát nhập qua các cuộc chiến tranh với các nước láng giềng.

3. Vùng màu tím đỏ là vùng  hoàn toàn của Nga, khi sát nhập dân cư hoàn toàn là người Nga, được chính quyền Xô viết tách ra khỏi nước Nga và nhập dưới thời Lê nin để thành lập nên nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Ucraina (Ucraina lần đàu tiên xuất hiện như một nước, tuy mới chỉ là một nước cộng hòa trong thành phần Liên bang Xô viét). Vùng này có tên chung thuòng được gọi là  Hữu ngạn (bờ phải) sông Dniepr  và  bao gồm Lugansk và Donhetsk và toàn bộ vùng bờ biển của Ucraina ngày nay, kể cả thành phố cảng Ođexa ăn chơi nổi tiếng. ,

4. Vùng màu xanh nhạt là vùng được chính quyền Xô viết sát nhập vào dưới thời Xta lin. Đây  là đất của Ba lan mà Nga đã chiếm năm 1939 theo Hiệp ước Môlôtôv - Ribentrôp và được các nước thắng trận "chia"  cho Nga tại Hội nghị Postdam sau Thế chiến II (1945)

5. Vùng đất màu đỏ cờ  là vùng Crimea được chính quyền Xô viết dưới thời nhà lãnh đạo  "bốc đồng" Khrusev tách ra và sát nhập vào Ucraina một cách  "ngẫu hứng" năm 1954 như là một thứ "quà tặng". . Đây là vùng đất hoàn toàn của Nga,  kể cả quân cảng Xêvastôpôl, niềm tự hào suốt mấy trăm năm của hải quân Nga và cả vùng nghỉ mát nổi tiếng của Nga (bạn nào đã đọc truyện ngắn  "Người đàn bà và con chó nhỏ" của Chêkhôv  hẳn sẽ còn nhớ). Khi sát nhập cư dân hoàn toàn là người Nga (người Tactar cùng chung sống với người Nga,  trước đó, dưới thời Xtalin,  đã bị cưỡng bức di chuyển đến định cư vùng Trung Á).

FB