HỒI KÝ MỘT NĂM LÀM NGHỀ ĐÁ ỐP LÁT XUẤT KHẨU

Ban lãnh đạo Liên Hiệp VLXD I Thanh Hoá và cán bộ công nhân xí nghiệp đá ốp lát xuất khẩu Vĩnh Minh

Văn phòng Xí nghiệp Vĩnh Minh năm 1990

Ban giám đốc xí nghiệp năm 1991

Núi Bền, Núi lở (đã bị sông Mã chảy sói mất giờ chỉ còn lại mỏm đá đầu đường đi Lèn tiếp giáp hai xã vĩnh Minh và Vĩnh An) nằm trong dãy núi Kim Sơn, dân gian gọi là núi Biện hoặc núi Bồng, núi Sóc. Mạch núi Kim Sơn từ phía Đông núi Hùng Lĩnh men theo ven sông Mã bò xuống đến khúc sông Sóc Sơn nổi vọt lên 29 ngọn, xa trông nhấp nhô tàn lộng, lâu đài, cờ quạt, voi ngựa... Khí sắc thay đổi muôn màu, long lanh buổi sáng, tím biếc chiều hôm... dưới những áng mây trời lúc tan khi tụ... Ở chân núi cao vót có hang đá sâu nước biếc thăm thẳm. Động lớn nhất, cửa rộng, vách cao, càng đi vào càng sáng. Xưa khách lãng du, vai đeo bầu rượu; với mái chèo ngư phủ, cưỡi lá thuyền thơ, mở lối vào nguồn đào xuyên suốt qua lòng suối, giữa đôi bờ vách đá, trên đầu nhũ đá buông thả những giọt nước rơi tí tách. Nếu dừng thuyền gỗ vào nhũ đá lớn, tiếng kêu ngân vang tựa chuông khánh. Non xanh nhiều thắng cảnh, nước biếc sông mã chẳng ngừng trôi là tài nguyên du lịch lớn cho huyện Vĩnh Lộc, Ngoài ra còn là trữ lượng đá vôi, đá xây dựng và ốp láp rất lớn của tỉnh nhà; Mạch núi Kim Sơn khi về đến Vĩnh An, Vĩnh Minh hầu hết là núi đá vôi gồm có đá xanh, đá màu trắng đục thường gọi là đá marble (trắng, trắng vân mây vàng, trắng vân mây đục, trắng đục vân mây nâu,...). Thời bao cấp UBND huyện Vĩnh Lộc đã cho xây dựng dưới chân núi Bền Lò vôi liên hoàn chuyên sản xuất vôi phục vụ sản xuất nông nghiệp và xây dựng cho huyện nhà từ năm 1976; Tại chân núi bền sát mỏm núi lở bên cạnh lò vôi Liên Hoàn Liên Hiệp VLXDI Thanh Hóa xây dựng xí nghiệp đá ốp lát xuất khẩu Vĩnh Minh vào cuối năm 1989;

     Hôm nay Bồi hồi nhớ lại 1 năm làm trưởng phòng Kế hoạch ở xí nghiệp đá ốp lát xuất khẩu.....Nhớ xí nghiệp đá ốp lát xuất khẩu Vĩnh Minh xưa thành lập vào cuối năm 1989, là đơn vị trực thuộc Liên hiệp xí nghiệp Vật liệu xây dựng I Thanh Hóa nhằm mục đích sản xuất đá ốp lát xuất khẩu từ công nghệ tiên tiến đương thời nhập khẩu của nước Ý (Italia), tuy nhiên công nghệ sản xuất chỉ nhập khẩu được phần cắt đá (phần giữa), phần đầu khai thác đá nguyên liệu vẫn khai thác theo kiểu nổ mìn thủ công, phải dùng kinh nghiệm để nghiệm thu đá đảm bảo chất lượng, loại không nghiệm thu các khối đá om, phần xẻ thô và cắt cạnh dùng lưỡi cưa cắt nhập của nước Ý tuy nhiên khung cưa và dàn cắt đều do đội cơ điện xí nghiệp tự chế tạo nên độ chính xác không cao, phần mài thô và mài tinh đánh bóng cũng dùng công nghệ nửa vời bàn mài sản phẩm nhập, máy đánh bóng và bột đánh bóng tự sản xuất và tự mua trong nước sản phẩm làm ra tuy có chất lượng nhưng độ chính xác không cao (màu sắc không đồng đều, không cùng độ dày, góc không đảm bảo đúng 90 độ, độ bóng các viên không đều) gây khó khăn cho bộ phận KCS (Chính vì vậy giai đoạn này ở xí nghiệp Vĩnh Minh bộ phận KCS là quan trọng nhất), những tháng cuối năm 1989 xí nghiệp vừa tuyển dụng công nhân, vừa xây dựng cơ sỏ vật chất, trang bị máy móc, nhà xưởng, chuẩn hóa công nghệ và bố trí dây truyền sản xuất 2 ca, sang đầu năm 1990 sản xuất bắt đầu đi vào ổn định với tổng số 346 cán bộ công nhân (gồm phòng 5 phòng ban KH-KT-KCS-TCHC-TV và 5 phân xưởng sản xuất PX1-PX2-PX3-PX4-PX Cưa dàn)

Ngoài ra xí nghiệp còn ký hợp đồng khai thác nguyên liệu với 9 Tổ khai thác đá nguyên liệu thuộc các thôn lân cận núi Bền của xã Vĩnh Minh;

Trong 346 người có khoảng 100 cán bộ công nhân là công nhân lành nghề của 2 xí nghiệp trực thuộc Liên hiệp điều đến (XN Vĩnh Hòa và XN Cẩm Trướng) còn lại 246 người đều tuyển dụng từ các huyện (Vĩnh Lộc, Thiệu Yên, Thọ Xuân, Hoằng Hóa, Nga Sơn, Hà Trung) phần lớn là con em các cán bộ của xí nghiệp Cẩm Trướng, Vĩnh Hòa và Sở xây dựng;

Nhớ giám đốc Phạm Huy Quất (chiều nào cũng vào các tổ khai thác đá nhậu thịt chó), Phó Gíam đốc Đỗ Cung suốt ngày bận rộn với cơ điện đặc biệt là theo dõi hoạt động của 54 động cơ 33kw chạy liên tục hai ca, Nhớ Kế toán trưởng Trực, trưởng phòng Lắt OV10 hai trước một sau, Nhớ kỹ thuật Chiến, Trung KCS, nhớ 5 quản đốc phân xưởng cả tháng rộn rã với ca ba ăn mỳ tôm đêm và xà phòng nhận thay lương không biết bán cho ai, nhớ Quán Quang Lan bên bờ mỏm núi lở đã cùn chân chỉ còn lại hố nước xoáy sâu mừa lũ, Nhớ Quán Ông Đa mở sau nhưng có cô con dâu tên Hiến suốt ngày xinh xắn tươi vui…Thời đó thực sự là một thời khó khăn năm 1988 xóa bỏ chế độ tem phiếu, 1989 tinh giảm biên chế nhà nước, 1990 Liên Xô đổ các ngành lương thực, thực phẩm, vật tư, vật liệu, thương nghiệp, ngoại thương giải tán giải thể…đặc biệt là Thanh Hóa nợ nhà nước 3,7 tỷ từ 1985 không trả nổi toàn tỉnh đói kém thiếu công ăn việc làm thể hiện qua bài vè được lưu truyền trong dân tôi nhớ được sau đây: Bài vè Thanh Hoá này có lẽ ra đời thời Hà Trọng Hoà làm Bí thư...Năm 1988 hoặc 1989 được Trung ương cho Lê Huy Ngọ Thay;

.........

Ve vẻ vè ve

Nghe vè Thanh Hoá

Thanh hoá bầy choa

Khu bốn đẩy ra

Khu ba đẩy vào

Đem cho nước Lào

Nước Lào không nhận

Bí thư oán hận

Lập vương quốc riêng

Thủ đô thiêng liêng

Là miền Nông Cống

Quốc ca chính thống

Dô tá dô tà

Sản phẩm quốc gia

Là chum, là vại

Công nghiệp hiện đại Là phá đường tàu

Nông nghiệp hàng đầu Trồng cây rau má

Làm ăn khấm khá

Nhờ bảy chữ lờ

Những năm được mùa

Bà con hớn hở

Vài năm một cữ

Bảo táp mưa sa

Quảng Xương, Tĩnh Gia

Sắm sanh bị gậy

Uỷ ban cấp giấy

Cho đi ăn xin

Lang thang mọi miền

Vào nam ra bắc

Vốn cổ dân tộc

Vẫn được duy trì

Cụ bà nhà quê

Vẫn quần một ống

Phụ nữ làm ruộng

Đồng gần bãi xa

Nam nhi ở nhà

Bồng con dạo mát

Học hành dốt nát

Có làng “Khoa Trường”

Đặt tên Quí Hương

Quê anh Bảo Đại

Đem hòn trống mái

Phô giữa nước non

Cái cầu con con

Gọi là cầu bố

Vài cây lố nhố

Gọi là Rừng Thông

Cách mạng đến Còng

Thì quay trở lại

Có ga Yên Thái

Kẻ cắp như sung

ăn ở lung tung

Gọi huyện Yên Định

Xung phong vào lính

Vì nhà thiếu ăn

Tình nguyện công nhân

Bởi nhà đông trẻ

Lấy vợ từ thuở

Còn để trái đào

Đặt tên con đầu

Không cò thì hĩm

Mấy cô gái đảm

Nam Ngạn Hàm Rồng

Thả lợn chạy rông

Là làm ăn lớn

ăn nói táo tợn

Đổi mới tư duy

Trọng Hoà dẫn đi

Vào đường tắc tị

Đánh Tây đánh Mỹ

Chẳng kém thua ai

Tính máy bay rơi

Đếm thùng dầu phụ

Đánh đuổi đặc vụ

Mười trận thắng ba

Xây dựng quốc gia

Rất nổi đình đám

Có Đặng Đình Tám

Làm vua một thời

Nổi danh trù người

Có anh Lê Vận

Buôn gian bán lận

Cao thị Lan Lừa

Công an bắt bừa

Giam cả con nít

Ngọc tỷ ngày xưa

Nhân dân đào được

Uỷ ban đến trước

Sử dụng bất minh

Cô Hằng lai kinh

Được đi quốc tế

Người trên o bế

Đem vàng đi buôn

Không lọt hải quan

ăn cái cảnh cáo

Thống kê nói láo

Rằng được mùa to

Lương thực thu mua

Vượt mức kế hoạch

Đến mùa giáp hạt

Thiếu đói khắp nơi

Triệu người hụt hơi

Vài chục người chết

Nhân dân phẩn uất

Đài báo nêu lên

Tỉnh phản ứng liền

Cấm dân mua báo

Những người tiết tháo

Ra tận Trung ương

Đề nghị khẩn trương

Chấn chỉnh Thanh Hoá

Tác giả Vô Danh