Trong giai đoạn chiến tranh Việt
Nam, Steve Brown là một cựu sĩ quan thông tin liên lạc. Ông đã phục vụ
tại các căn cứ của quân đội Mỹ tại Huế và Đà Nẵng trong các năm
1967-1968. Hiện ông đã về hưu, sinh sống tại Ann Arbor, bang Michigan,
Mỹ.
Trong khoảng thời gian ở Việt Nam, Steve
đã chụp nhiều bức ảnh về các căn cứ quân sự, cũng như phong cảnh, kiến
trúc và đời sống của người dân khu vực Huế và Đà Nẵng. Từ năm 2008, ông
bắt đầu scan các bức ảnh và đăng tải trên trang Flickr cá nhân của mình.
Mỗi bức ảnh được ông chú thích chi tiết về nội dung.
Khi xem lại những khung hình chân thực
và đầy ắp thông tin của Steve Brown, hẳn nhiều người Việt Nam sẽ không
khỏi ngỡ ngàng và nhớ về một giai đoạn lịch sử đầy biến động của đất
nước.
Dưới đây là những bức ảnh do Steve Brown thực hiện năm 1967.
Đây là tôi, một anh lính. Lúc này tôi
đang phục vụ ở sân bay Phú Bài (Huế). Tôi đã ở đây khoảng nửa năm trong
quãng thời gian thực hiện nhiệm vụ ở Việt Nam. Đố bạn biết ai đã chụp
bức ảnh này? Hãy xem bức ảnh tiếp theo, và bạn sẽ rõ.
Đây chính là anh chàng nhiếp ảnh gia của
tôi, một cậu bé thú vị. Cậu bé đã chụp tôi, và sau đó thì tôi chụp lại
cậu ta. Lúc này chúng tôi đang ở một phòng khám y tế của Thủy Quân Lục
Chiến ở nhà của trưởng thôn Thuỷ Phú, cách thành phố Huế khoảng 12 dặm
về phía Nam.
Đây là đại bản doanh của Tiểu đoàn
Truyền tin số 37 tại Đà Nẵng, nơi làm việc đầu tiên của tôi trong quân
đội Mỹ tại Việt Nam vào năm 1967. Tiều đoàn này đóng quân gấn căn cứ
không quân Đà Nẵng. Phía bên trái bức ảnh, bạn có thể thấy 2 trong số
các ăng-ten thu phát sóng lớn của chúng tôi. Toà nhà ở giữa là công
trình đầu tiên mà mọi người nhìn thấy khi đến doanh trại của chúng tôi.
Còn đây là trạm thu phát tín hiệu trong
căn cứ của tôi. Tại đây, chúng tôi tiến hành những công việc rất phức
tạp liên quan đến thông tin liên lạc đường dài, kết nối các căn cứ khác
nhau ở miền Nam Việt Nam. Hệ thống này được thiết kế bởi các kỹ sư thông
tin đến từ Alexandria, Virginia.
Bên cạnh tòa nhà chứa các trang thiết bị
quan trọng, được gọi là nhà EE này, còn có cả một kho nhiên liệu và một
máy phát điện rất lớn để duy trì hoạt động tiêu tốn rất nhiều năng
lượng của nó. Chúng tôi đã thua trong cuộc chiến không phải vì công nghệ
kém.
Trong nửa đầu năm 1967, tôi đã đóng quân
tại căn cứ chính của Mỹ tại Đà Nẵng. Vào đêm 27/2, quân giải phóng đã
lần đầu tiên sử dụng tên lửa để tấn công vào căn cứ không quân tại đây.
Không mất nhiều thời gian để nhảy ra khỏi giường khi qua tên lửa đầu
tiên rơi xuống. Một quả tên lửa đã phá hủy doanh trại trong bức ảnh.
Những binh sĩ trong đã thoát nạn nhờ trú ẩn kịp thời.
May mắn là tổng đài điện thoại quan
trọng ở liền kề đã không hứng chiu bất kỳ thiệt hại. Theo các báo cáo
chính thức, ít nhất 10 binh sĩ thuộc các đơn vị khác nhau đã thiệt mạng
trong vụ tấn công. Trong số đó có một lính thủy quân lục chiến mà tôi
quen, anh A. J. Turner, người từng thực hiện nhiệm vụ liên lạc hàng hải
trong đơn vị của tôi.
Sau vụ tấn công này, Đà Nẵng hứng chịu
thêm hai vụ tương tự trong năm 1967. Tôi là nhân chứng của cả 3 vụ tấn
công, mặc dù trong vụ xảy ra ngày 15/7 là từ một địa điểm an toàn trên
sườn núi. Trong hai vụ kia, tôi đã đối mặt với những tiếng nổ rất lớn,
kéo dài khoảng 20 phút. Trong bóng đêm, có thể nhìn thấy làn sóng lửa
lan tỏa như hòn đá ném lên mặt nước. Đó là cảnh tượng không giống với
bất kỳ điều gì khác tôi từng chứng kiến trong đời.
Một cánh cổng mang phong cách kiến trúc Á
Đông ở Đà Nẵng. Cảnh cổng đáng yêu này nằm trên bán đảo giữa sông Hàn
và biển Đông (Sơn Trà). Có rất nhiều cơ sở quân sự trên bán đảo. Bức ảnh
này được tôi chụp trên đường về căn cứ trên núi Khỉ, nơi tôi đóng quân
trong 6 tuần.
Bãi biển Đà Nẵng, lúc đó rất nổi tiếng
với cái tên “China Beach”. Những bãi cát ở đây trắng mịn như đường kính.
Núi Khỉ ở phía xa.
Tôi chụp bức ảnh này trên sông Đà Nẵng
từ một tàu đổ bộ của Hải quân Mỹ, khi chúng tôi di chuyển từ Đà Nẵng đến
Phú Bài, gần Huế. Núi Khỉ nằm bên bờ sông, nếu nhìn kỹ bạn có thể thấy
hai chảo ăng-ten lớn của căn cứ thông tin liên lạc trên núi. Đó chính là
nơi tôi đóng quân trong 6 tuần.
Đây là đại bản doanh của Sư đoàn Thủy
quân lục chiến số 3 tại căn cứ lớn ở Phú Bài, cách thành phố Huế khoảng 9
dặm về phía Nam. Trong nửa sau của năm 1967, tôi phục vụ trong căn cứ
thông tin liên lạc nằm liền kề với sư đoàn này.
Con “ong biển” ngộ nghĩnh này là vật
trang trí trên tòa nhà trụ sở chính của lực lượng Seabeas (Công binh hải
quân Mỹ) , trực thuộc Sư đoàn Thủy quân lục chiến số 3.
Nhà ga của sân bay Phú Bài (Huế), nằm
trên đường tới đơn vị của tôi. Sân bay này ngày nay đã trở thành một sân
bay quốc tế hiện đại của miền Trung Việt Nam.
Tôi chụp bức ảnh này trên một chuyến bay
vận chuyển hàng hóa của Không quân Mỹ từ Phú Bài đến Đà Nẵng. Tôi ngồi ở
hàng ghế cuối cùng (ở hầm hàng). Khi cánh cửa đuôi máy bay mở ra trong
một thời gian ngắn, tôi không bỏ lỡ cơ hội để chụp một bức ảnh từ trên
cao. Tôi cảm thấy thật may mắn, vì chỉ 30 giây sau cảnh cửa đã đóng lại.
Ngôi chùa Phật giáo được trang trí công
phu này nằm trên Quốc lộ 1, cách căn cứ của chúng tôi 3 dặp về phía Nam.
Tôi chụp bức ảnh khi đang ngồi trên một chiếc xe jeep.
Đây là một nhà thờ nhỏ ở vùng nông thôn,
cách căn cứ quân sự Phú Bài vài dặm về phía Nam. Tôi phục vụ tại Phú
Bài trong khoảng 6 tháng.
Những người phụ nữ Việt Nam đang giặt đồ
bên một bến sông ở Thủy Phú, một ngôi làng nhỏ nằm dọc theo đường Quốc
lộ 1, cách thành phố Huế khoảng 12 dặm về phía Nam. Ảnh chụp cuối năm
1967.
Những người phụ nữ Việt Nam đang trở về nhà từ khu chợ trong làng Thủy Phú.
Một người mẹ (hay chị?) mẹ và em bé có
cái mũ khá sành điệu. Tôi chụp bức ảnh này trong một phòng khám y tế do
lực lượng hải quân Mỹ mở ra trong một ngôi làng gần căn cứ quân sự Phú
Bài. Những người dân sở tại vốn thiếu thốn sự chăm sóc y tế đã ủng hộ
nhiệt tình cho sự ra mắt của phòng khám này.
Vị dược sĩ này đang pha chế một bài
thuốc từ các loại thảo mộc theo những công thức của riêng mình tại một
thôn nhỏ ở phía Nam của Huế.
Người nông dân chở những bó rơm bằng
chiếc thuyền nhỏ ở vùng nông thôn của Huế. Tôi chụp bức ảnh này từ một
chiếc xe jeep, khi chúng tôi đi trên Quốc lộ 1.
Bức ảnh này cũng được chụp từ trên xe
jeep tại Quốc lộ 1. Khu vực này trong giống như một hồ nước, nhưng kỳ
thực thì nó là những cánh đồng lúa bị ngập nước trong mùa mưa.
Sông Hương, con sông nổi tiếng của Huế.
Tôi đang ngồi trên một con tàu chở quân loại nhỏ của hải quân Mỹ khi tôi
chụp bức ảnh này. Chúng tôi đã mất một đêm để đi từ vùng vịnh Đà Nẵng
đến cửa sông. Trong ánh bình minh, con tàu đi đi thêm vài dặm nữa để đến
thành phố Huế. Trên chặng đường này, chúng tôi đã bắt gặp một cặp đôi
thú vị: hai con thuyền của người Việt bám sát nhau.
Một đền thờ nhỏ nằm bên bờ sông Hương,
được chụp từ con tàu của hải quân Mỹ. Ngay phía trước ngôi đền, những
đứa trẻ đang vẫy tay chào chúng tôi.
Khung cảnh thơ mộng của một khu dân cư nằm bên bờ sông Hương, thuộc vùng ngoại ô của thành phố Huế.
Có rất nhiều thứ để ngắm nhìn trên dòng
sông Hương của Huế. Hãy nhìn kỹ, bạn sẽ thấy một cậu bé đang bơi về phía
con tàu của chúng tôi. Cậu ta sẽ xin kẹo, và chúng tôi thì luôn có sẵn
kẹo cho những tình huống như thế này.
Với những ngôi nhà và thuyền bè đậu san
sát, bức ảnh này đã thể hiện được không khí nhộn nhịp, đông đúc của bờ
sông Hương tại thành phố Huế một cách hoàn hảo.
Một đường phố ở Huế, được tôi chụp từ
thùng chiếc xe tải loại nửa tấn của quân đội Mỹ khi chiếc xe chạy qua
Huế, thành phố từng là thủ phủ xinh đẹp của xứ sở Đông Dương. Có thể cảm
nhận được hơi thở bình yên của cuộc sống hàng ngày ở nơi đây, mặc dù
các cuộc chiến đang diễn ra ác liệt ở nhiều khu vực xung quanh. Thật
không may, chỉ 3 tháng sau khi tôi chụp những bức ảnh ở Huế, thành phố
này đã trở thành tâm điểm của cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân.
Những người dân đạp xe ở Huế. Tôi chụp
bức ảnh này tại một đường phố yên tĩnh, ngay trước một văn phòng du lịch
của Huế. Huế đã có một văn phòng du lịch, ngay cả trong thời kỳ chiến
tranh, ít nhất là trước tháng 2/1968, thời điểm xảy ra biến cố Tết Mậu
Thân. Ở phía xa là tháp chuông của một nhà thờ Công giáo hoành tráng,
được khánh thành vào năm 1962, theo tôi được biết.
Đây là những người làm vườn Việt Nam tại thành phố Huế. Họ rất tự hào về công việc mà mình làm.
Một tòa biệt thự trong khu nhà vườn
phong cách Huế. Tôi chụp bức ảnh này từ phía sau xe tải của quân đội
trong một chuyến đi công vụ tại Huế. Bức ảnh được chụp 4 tháng trước khi
xảy ra cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân, và tôi thường tự hỏi không biết
ngôi nhà này có bị hư hỏng vì các cuộc chiến đấu trong thành phố hay
không.
Cổng Hiền Nhơn là một trong những cửa ô
đẹp dẫn vào Hoàng thành ở Huế. Công trình này đã bị hư hại trong cuộc
chiến Tết Mậu Thân, nhưng sau đó đã được khôi phục. Bức ảnh được chụp
trong một chuyến tham quan khu vực Hoàng thành.
Nội thất phía trong Cung Diên Thọ, là
cung điện của Hoàng thái hậu triều Nguyễn. Đây là một trong những cung
điện lịch sử đẹp nằm trong Hoàng thành Huế.
Điện Phụng Tiên là một ngôi điện cổ nằm ở
phía trước cung Diên Thọ. Bóng người đội mũ ở góc phía dưới, bên phải
bức ảnh là hướng dẫn viên du lịch của chúng tôi.
Điện Thái Hòa ở Huế là nơi hoàng đế đón
tiếp các chức sắc khi ngồi trên ngai vàng của mình. Nơi tôi đang đứng là
sân Đại triều, nơi các quan lại đứng xếp hàng khi yết kiến nhà vua.
Các vị vua nhà Nguyễn cai trị đất nước từ ngai vàng trong điện Thái Hoà.
Cái ao yên tĩnh này là một trong hai ao
nằm giữa Ngọ Môn và điện Thái Hoà trong khu vực đại nội của Hoàng thành
Huế. Bức ảnh được tôi chụp từ phía trên của Ngọ Môn.
Hai nữ họa sĩ ở Đại Nội. Đây là bức ảnh
yêu thích của tôi từ khi phục vụ tại Việt Nam năm 1967. Có một trường
nghệ thuật trong di tích lịch sử Hoàng thành tại Huế, và hai cô gái này
đang vẽ ở phía trước của Ngọ Môn. Tôi không nhớ là mình đã chụp bức ảnh
này một cách vu vơ, hay là do tư thế gợi cảm của cuả cô gái.
Nhà thờ xinh đẹp này nằm ở phía nam của sông Hương.
Nguyệt là một phụ nữ trẻ đáng yêu, làm
quản lý một cửa hàng quà tặng tại căn cứ quân sự của chúng tôi tại Phú
Bài, gần Huế. Cô là hình mẫu điển hình cho những người phụ nữ xinh đẹp
mà bạn có thể bắt gặp ở Huế. Chồng cô phục vụ trong Không lực VNCH.
Khi chiếc xe jeep của chúng tôi dừng
lại, cậu bé này chạy đến và tạo dáng như thể rất muốn được chụp hình, và
tôi đã đáp ứng nguyện vọng của cậu.
Một nhà thờ Công giáo lớn ở phía nam của
Huế (nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế), được mở cửa vào năm 1962. Tôi chụp bức
ảnh này trong quá trình thi hành công vụ quân đội trong năm 1967.
Những góc nhìn khác về toà nhà thờ đồ sộ trên.
Ngọn Tháp này được xây dựng vào năm 1844 tại chùa Thiên Mụ, nằm bên bờ sông Hương, cách thành phố Huế 3 dặm về phía Tây.
Một lối đi bằng bê tông đang được xây
dựng trên núi Khỉ, nơi tôi công tác khoảng 6 tuần trong khoảng thời gian
ở Việt Nam. Bên sườn núi này là một trạm chỉ huy thông tin liên lạc
(được mệnh danh là Mắt Thần Đông Dương). Khi tôi đến đây, những người
thợ xây đang xây dựng một cầu thang dẫn từ doanh trại phía dưới lên
trạm.
Đây là quang cảnh của con đường dẫn đến
cơ sở thông tin liên lạc của chúng tôi ở phía Bắc núi Khỉ. Có thể nhìn
thấy ở phía xa những đỉnh núi nhô lên bên vịnh Đà Nẵng.
Phong cảnh của vịnh Đà Nẵng nhìn từ núi
Khỉ. Từ tuyến đường trên núi Khỉ, bạn có thể được nhìn nhiều khung cảnh
tuyệt vời của vùng biển và những ngọn núi nằm giữa Đà Nẵng và Huế. Khung
cảnh ở đây là hướng Bắc, nơi Quốc lộ 1 chạy qua đèo Hải Vân nổi tiếng,
dẫn đến Huế. Góc trái bên dưới tấm ảnh là hòn đá được gọi là
"Boom-Boom-Rock", một điểm làm mốc của lính Mỹ trên núi.
Một khung cảnh khác nhìn từ núi Khỉ.
Trong khoảng thời gian đóng quân trên núi Khỉ, chúng tôi đã rất nhiều lần được chứng kiến cảnh hoàng hôn quyến rũ ở nơi đây.
Theo STEVE BROWN FLICKR
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét