LÃO TỬ VÀ KHỔNG TỬ.

        Hơn hai ngàn năm trước có cuộc gặp kỳ lạ giữa Khổng và Lão.

        Khổng ngồi kiệu đi trên đại lộ. Ngài vừa phe phẩy chiếc quạt, vừa lim dim đôi mắt. Bọn người khênh kiệu còng lưng đi thật đều để giữ thăng bằng cho thầy an tọa. Bỗng phía trước có kẻ cưỡi trâu cắt ngang qua. Khổng mở mắt nhìn và quát:

        – Tên trẻ trâu kia vô lễ, đường lớn không đi lại cắt ngang mặt người ta?

        Con trâu dừng lại ngoái cổ nhìn. Tên trẻ trâu cười nói:

        – Ngươi biết ta đã bao nhiêu tuổi rồi không mà cao giọng bảo ta trẻ trâu vô lễ? Chẳng qua ngươi đi trên con đường người ta đã dọn sẵn. Sự thực không có đường nào là lớn cả. Nơi không có đường mới thực sự là lớn!

       Khổng mở to mắt nhìn. Bây giờ mới thấy người kia dù mặt mũi trẻ con nhưng râu tóc bạc phơ, chừng như đã sống mấy trăm năm, bèn ra lệnh cho phu hạ kiệu và bước xuống vòng tay thi lễ:

       – Tại hạ có mắt như mù. Chẳng hay lão trượng chính là Lão Tử, người nước Sở?

       Lão vẫn ngồi vắt vẻo trên lưng trâu nheo mắt cười:

       – Đích thị là mỗ, bốn phương là nhà, không cần biết sinh ra ở đâu! Thái độ trịch thượng như ngươi ta đoán không nhầm là người họ Khổng nước Lỗ? Chào Khổng Phu Tử!

       Khổng lại vái chào lần nữa:

       – Tại hạ là Khổng Khâu đây, Đạo của tại hạ vốn khiêm cung, lão trượng đã quá lời…

       Lão nhìn bọn phu kiệu lưng ướt đẫm mồ hôi rồi nhìn Khổng khăn áo lượt là mà cười, con trâu cũng cười theo. Lão nói:

       – Đạo của ngươi là gì?

       Khổng trịnh trọng:

       – Tóm gọn trong mấy chữ Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín.

       Lão cười vang:

       – Có đến năm thứ, thứ nào cũng khó, cũng cao, sao gọi là khiêm cung? Những người dân chân lấm tay bùn làm sao học được cái Đạo ấy?

       Khổng thanh minh:

       – Đạo của tại hạ chỉ dành cho người quân tử, không dành cho kẻ tiểu nhân. Với người dân chân lấm tay bùn chỉ cần Lễ là đủ. Nhất nhật khắc kỉ phục lễ, thiên hạ quy nhân yên!

       Lão hỏi:

       – Tự nhiên sinh ra vốn bình đẳng, làm gì có phân biệt quân tử hay tiểu nhân? Lễ là phép tắc, trật tự, ngày nào cũng bắt dân phục lễ khác nào ngươi bắt dân phải đeo gông đi trên con đường hẹp. Còn Nhân, Nghĩa, Trí, Tín ngươi dành cho quan quyền khác nào mở đường cho chúng tự do nói dối, giả nhân giả nghĩa, lưu manh, lừa lọc? Vậy còn phụ nữ thì sao?

        Khổng lúng túng không trả lời hết các câu hỏi, chỉ trả lời câu cuối cùng như cái máy:

       – Phận nữ nhi thường tình!

       Lão lại cười ha ha:

       – Vậy mẹ của ngươi cũng là tiểu nhân? Vậy thì Lễ của ngươi nói kính cha thờ mẹ để làm gì? Bây giờ thì ngươi đi đâu?

      Khổng tự hào thưa:

      – Đi chu du thiên hạ để truyền Đạo. Nhà Chu suy, chư hầu nổi loạn, rất cần đạo trị – bình để thu thiên hạ về một mối, yên ổn vì đại cục…

       Lão cắt lời:

       – Nguy tai! Nguy tai! Nhà Chu suy đồi mà ngươi lại dùng phép tắc nhà Chu làm mẫu mực để gọi là Lễ? Nói thật, Đạo của ngươi cũng chỉ là con đường cụt. Lễ mà ngươi dạy đời ấy chỉ tạo thêm ra loại người đối với bề trên thì nịnh nọt uốn gối khom lưng, đối với kẻ dưới thì trịch thượng khinh người. Đạo trị – bình của ngươi chỉ có thể giữ thế ổn định tạm thời để bọn quan quyền tham nhũng. Dân vì hèn, vì sợ mà tạm bình, chứ quan đang nắm quyền thống trị thì sẽ tranh chấp hỗn loạn, cắn nhau như chó tranh cứt. Sao không để chư hầu nổi loạn mà làm lại từ đầu? Cái cây già mục ruỗng đã sắp chết thì dọn đi để trống đất cho cây con mọc lên, khư khư giữ lấy làm gì?

       Nghe đến đấy, Khổng không khỏi nổi giận, mặt đỏ phừng phừng:

       – Lão trượng không nên xúc phạm Thiên tử và kích động làm loạn. Tội phản nghịch đáng bị tru di ba họ. Nhưng thôi, coi như tại hạ chưa nghe gì. Vậy mạo muội hỏi, Đạo của lão trượng là gì?

       Lão Tử vẫn khoan thai, tay đưa lên vuốt chòm râu trắng:

      – Ta chỉ có một cái đầu trong muôn vạn cái đầu của thiên hạ. Ba họ nhà ta là ai ta còn chưa biết thì sợ gì họa tru di. Ngươi hỏi Đạo của ta ư? Đạo của ta là vô đạo, đường của ta đi là không có con đường. Đó mới là Đại Đạo.

       Khổng ngơ ngác không hiểu gì. Nhìn vẻ mặt ngơ ngác ấy, Lão lại ngửa mặt cười vang, đưa ngón tay vẽ một vòng thái cực vào không khí và nói:

       – Ngươi cứ nhìn vào trời đất mà hiểu Đạo của ta. Kìa, có trời thì có đất, có núi thì có sông, có cao thì có thấp, có dài thì có ngắn, có cương thì có nhu, có rỗng thì có đặc, có sáng thì có tối, có thẳng thì có cong… Mọi thứ đang dịch chuyển trong sự biến hóa vô cùng. Tự nhiên tự do nhưng có trật tự và cái lý của nó. Cao thì xa, thấp thì gần, dài thì yếu, ngắn thì mạnh, cương thì gãy, nhu thì dẻo, rỗng thì âm to, đặc thì câm… Mọi thứ trong trời đất gắn kết được nhờ khác biệt, không có chuyện giống nhau mà hợp lại được với nhau. Đạo của ngươi áp đặt mọi thứ theo trật tự như ngươi muốn và bắt buộc mọi thứ giống như nhau mà được à?

        Bây giờ thì Khổng nghe như nuốt từng lời. Khổng hỏi:

       – Đạo của lão trượng từ đâu ra vậy?

       Lão nói:

       – Từ trời đất, từ nhân gian mà ra. Ta học được từ đám dân đen mà Đạo của ngươi gọi là bọn tiểu nhân đáng khinh bỉ đấy!

      Lão lại nhìn Khổng đang trố mắt mà tiếp:

      – Ta nghe ngươi đi đến đâu, các vua chư hầu đuổi đến đó như đuổi tà. Có người bảo ngươi chỉ là kẻ cơ hội. Nhưng ngươi yên tâm, vài trăm năm sau Đạo của ngươi sẽ được trọng dụng vì nó sẽ là vũ khí bịp bợm tốt nhất. Người ta sẽ leo lẻo nói điều Nhân, điều Nghĩa, người ta luận về điều Trí, điều Tín, nhưng nói một đằng làm một nẻo. Và hiển nhiên, người ta sẽ tôn ngươi là Thánh để mê hoặc lòng người!

        Đến đây, Khổng cúi sát người xuống chân Lão mà lạy ba lạy:

        – Tại hạ lĩnh giáo và xin bổ sung vào Đạo của mình. Đời vẫn có quân tử và tiểu nhân, nhưng Đạo lớn nhất vẫn là lấy dân làm gốc ạ!

        Lão lại bật cười đến văng nước bọt:

        – Câu đó sẽ là câu mị dân lớn nhất! Dân nghe vậy sẽ vui vẻ làm trâu cày cho sự nghiệp của các quan chứ gì?

        Nói đoạn, Lão vỗ mông trâu bỏ đi, không một lời chào. Con trâu họ lên một tiếng và ỉa một bãi to tướng trước mặt Khổng rồi đưa Lão băng qua cánh đồng. Khổng nhìn theo không chớp mắt. Kỳ lạ là con trâu đi đến đâu cỏ cây dạt ra đến đấy. Lão Tử nhẹ nhàng như bay giữa không gian vô tận rồi mất hút ở chân trời. Khổng lầm bầm, rằng Lão thật sự tự do, con đường của Lão thật sự là con đường lớn, không như ta cả đời tự đeo gông vào cổ và đi vào ngõ cụt mà không biết…

        Tối hôm đó về nhà trọ, Khổng trằn trọc suốt ba canh rồi thiếp đi. Trong giấc mơ, Khổng thấy mình sống lừng lững đến 2000 năm, bao nhiêu người đến sụp lạy tôn Khổng thành Thánh. Khổng cứ ngồi bất động mà làm Thánh. Không biết là mộng ác hay mộng lành. Chỉ biết rằng khi tỉnh dậy, Khổng thấy cứt đầy quần. Bèn thay quần áo và gói ghém mọi thứ ô uế vào chiếc tay nải bằng nhung rồi một mình lặng lẽ bước đi trong đêm tối. Khổng ném tất cả xuống cầu và đứng nhìn dòng sông đen ngòm đang chảy xiết…

        Sử sách chỉ viết có cuộc gặp gỡ Khổng – Lão mà tuyệt nhiên không kể lại đầu đuôi chuyện này.

Sưu tầm

46 BÀI THUỐC DÂN GIAN VÀ 53 MẸO TRỊ BỆNH HAY

 

Kinh nghiệm dân gian. Không biết hiệu quả thế nào, nhưng chắc không hại gì.

 

01. Bụi hoặc muỗi bay vào mắt, mắt bị cay xè:

Chớ có dụi mắt mà tổn thương đến giác mạc. Chỉ cần thè lưỡi liếm mép vài cái, nước mắt sẽ ứa ra “lùa vật lạ” ra khỏi mắt! Nên nhớ một điều:

nếu bị mắt phải thì liếm mép bên trái và ngược lại.

02. Mắt nhắm không khít:

Một mắt nhắm không khít (do bị liệt dây thần kinh số 7 chẳng hạn), hơ ngải cứu bên mắt đối xứng. Ngày hơ nhiều lần, mỗi lần hơ độ vài phút, mắt sẽ dần dần nhắm khít.

03. Mũi nghẹt cứng:

Dù mũi bị nghẹt (tắc hoặc tịt) đến mức nào và đã bao lâu rồi, chỉ cần hơ ngải cứu vào đồ hình mũi trên trán - từ giữa trán (huyệt 103) đến đầu đôi lông mày (huyệt 26), độ một phút thôi, mũi sẽ thông thoáng ngay. Thật là một phép lạ đến khó tin.

04. Bả vai đau nhức, không giơ lên cao được:

Dùng đầu ngón tay trỏ gõ vài chục cái vào đầu mày (huyện 65) cùng bên đau. Vai hết đau và tay lại giơ lên cao được ngay.

05. Bong gân, trật khớp cổ tay:

Hãy bình tĩnh dùng ngón tay trỏ gõ mạnh độ vài chục cái vào sát đuôi mày cùng bên đau, cổ tay sẽ trở lại bình thường (muốn tìm điểm chính xác cần gõ, hãy lấy ngón tay miết nhẹ vào đuôi mày, thấy chỗ nào hơi lõm xuống, đấy là điểm chính xác - huyệt 100 - phản chiếu đúng cổ tay).

06. Bong gân, trật khớp vùng mắt cá chân:

Mắt cá chân bên nào bị trật khớp, hơ vùng mắt cá tay cùng bên. Mắt cá chân bị đau dù đã lâu ngày cũng lành trong vài phút. Các vận động viên quốc gia, các cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp hãy nhớ lấy mẹo này để tự cứu mình và giúp người.

07. Bắp chân bị vọp bẻ (chuột rút):

Dùng cườm tay day mạnh vào bắp tay độ vài chục cái, vọp bẻ hết liền.

Nhớ vọp bẻ chân bên nào thì day mạnh bắp tay bên đó.

08. Gai gót chân:

Nhớ hơ đúng điểm tương ứng bên gót chân đối xứng, chỉ vài phút thôi, gót chân hết đau liền. Hết sức cẩn thận kẻo bị phỏng.

09. Đầu gối đau nhức:

Hơ vùng khuỷu tay (cùi chỏ) cùng bên, chỉ độ vài phút đầu gối (khuỷu

chân) hết đau liền.

10. Bị táo bón lâu ngày:

Dùng hai ngón tay (ngón trỏ và ngón giữa) lăn quanh miệng độ vài ba phút - khoảng độ 200 vòng, táo bón sẽ được giải quyết.

Cách lăn như sau: lăn từ mép phải vòng lên môi trên sang mép trái. Lăn tiếp vào phía dưới và giữa môi dưới rồi kéo thẳng xuống ụ cằm (hình thành một dấu hỏi lớn chiếm 3/4 quanh miệng). Nhớ lăn từ phải qua trái mới nhuận tràng, hết táo bón. Ngược lại lăn từ trái qua phải, sẽ càng táo bón hơn đấy!

11. Nhức đầu

a. Bất cứ nhức ở bộ phận nào trên đầu, mới nhức hay đã lâu, nặng hay nhẹ, chỉ cần hơ mu bàn tay trái (đã nắm lại) trên điếu ngải độ vài phút, nhức đầu như búa bổ cũng hết ngay. Nào! Thử làm xem.

b. Nếu nhức nửa đầu bên phải, hơ nửa mu bàn tay phía bên phải.

c. Nếu nhức nửa đầu bên trái, hơ nửa mu bàn tay phía bên trái.

d. Nếu nhức sau gáy, hơ phía cổ tay trên.

e. Nếu nhức đỉnh đầu, hơ ụ xương gồ cao nhất của ngón tay giữa.

f. Nếu nhức thái dương, chỉ cần hơ thái dương đối xứng 1 phút là hết ngay.

g. Nếu nhức cả hai bên thì hơ đi hơ lại.

h. Nếu nhức trán, hơ hết các đốt cuối của 4 ngón tay đã nắm lại.

i. Nếu chỉ nhức nửa trán bên phải, hơ 2 ngón tay bên phải.

k. Nếu chỉ nhức nửa trán bên trái, hơ 2 ngón tay bên trái.

l. Nếu chỉ nhức giữa trán, chỉ cần hơ 2 ngón giữa độ 1 phút là hết ngay.

k. Nếu nhức quanh đầu, hơ quanh mu bàn tay.

12. Mất ngủ

Bất kể mất ngủ vì nguyên nhân gì, xin nhớ không nên dùng thuốc ngủ vừa tiền mất vừa tật mang. Bí quyết đơn giản để có giấc ngủ ngon là:

trước khi ngủ, hãy xoa đôi bàn chân cho ấm. Chân ấm là bụng ấm, thân ấm. Đó là điều kiện đầu tiên để ngủ ngon. Sau đó, dùng đầu ngón tay giữa bên trái gõ vào huyệt An thần (tức Ấn đường của Đông y hoặc huyệt

26 của Diện Chẩn - đầu đôi lông mày) độ vài phút sẽ làm nhịp tim ổn định và tinh thần được thư thái. Tay trái phản chiếu tim, Đầu ngón tay giữa phản chiếu cái đầu. Tâm và Thân an lạc – đó là những điều kiện cần thiết để ngủ ngon.

13. Sình bụng (do ăn không tiêu)

Nếu ở nhà, hãy lấy ngải cứu hơ vào rốn và quanh vùng rốn độ vài phút, bụng sẽ xẹp dần. Nếu đang ở bữa tiệc đông khách, hãy lặng lẽ đi ra ngoài đến chỗ vắng người, lăn bờ môi trên một lúc: trung tiện bùng phát, bụng hết sình ngay!

14. Bí tiểu

Người lớn hoặc các cháu nhỏ có lúc bí tiểu, hãy bình tĩnh vuốt cằm độ vài phút, “cơn bí” hết liền! Cách vuốt như sau: ngón tay cái giữ chân cằm, ngón tay trỏ vuốt ụ cằm từ trên xuống dưới nhiều lần. Bàng quang sẽ được tháo nút, nước tiểu tự do chảy (theo Diện Chẩn, ụ cằm phản chiếu bàng quang – huyệt 87). Các cụ già hay đi tiểu đêm, các cháu nhỏ hay đái dầm, trước khi ngủ độ 15 phút hãy tự vuốt cằm đi, các “tật”

trên sẽ tự biến rất nhanh!

15. Nấc cụt

Đây là bệnh thông thường nhưng lại gây nhiều khó chịu, làm cho người bệnh mất ăn, mất ngủ. Ăn sao được khi vừa nâng bát cơm lên đã bị cơn nấc trào ngược rồi; ngủ sao được khi vừa nằm xuống, cơn nấc đã rộ lên âm vang khắp nhà! Có người phải nằm bệnh viện nhiều ngày mà vẫn không dứt căn. Chỉ cần làm một trong các hướng dẫn dưới đây, nấc cụt sẽ phải “đầu hàng”:

a- Dùng đầu ngón tay trỏ gõ mạnh vào đầu sống mũi nằm giữa cặp lông mày (huyệt 26 và312) độ 15 cái. Nấc cụt biến mất đến khó tin (huyệt 26 là an thần và huyệt 312 thông nghẽn nghẹt).

b- Dùng đầu ngón tay trỏ vuốt mạnh từ đầu cánh mũi bên trái xuôi xuống chân cánh mũi độ 10-15 cái. Nấc cụt chịu phép phải nằm im, không dám ló mặt ra!

c- Dùng 4 đầu ngón tay (từ ngón trỏ đến ngón út co sát lại với nhau thành một đường thẳng) vạch dọc giữa đầu (từ trán ngược lên đỉnh đầu) độ 15 cái là hết nấc cụt! Xin hãy thử làm xem!

16. Đau bụng

Có thể khỏi nhanh bằng một trong những cách chữa đơn giản sau:

a- Hơ (bằng điếu ngải) hai lòng bàn tay độ 10 phút.

b- Hơ hai lòng bàn chân độ 10 phút.

c- Hơ rốn và lấy tay lăn quanh miệng.

17. Đau tử cung:

a- Gạch rãnh nhân trung từ đầu rãnh (sát mũi) đến cuối rãnh (sát bờ môi trên) nhiều lần.

b- Gạch hai bờ nhân trung và bờ môi trên nhiều lần.

18. Đau đầu dương vật:

Chỉ cần hơ đầu mũi độ 1 phút, đầu dương vật sẽ hết đau.

19. Đau khớp háng:

Gạch và hơ đường viền cánh mũi một lúc, khớp háng hết đau. Nhớ đau khớp háng bên nào thì gạch đường viền cánh mũi cùng bên.

20. Đau gót chân:

Hơ và gõ gót chân đối xứng độ vài phút, gót chân đang đau hết ngay.

21. Đau bụng kinh:

Hãy vuốt môi trên vài phút, đau bụng kinh hết liền.

22. Ho ngứa cổ:

a- Chà xát hai cổ tay vào nhau nhiều lần. Nhớ hai bàn tay phải nắm lại đã trước khi cọ xát vào nhau.

b- Hơ cổ tay trong của bàn tay trái đã nắm lại vài phút, ho và ngứa cổ hết rất nhanh. Xin chú ý, bàn tay trái nắm lại, lật úp xuống: mu bàn tay phản chiếu đầu não, cổ tay phản chiếu cổ gáy. Bàn tay trái nắm lại, lật ngửa ra: lòng bàn tay phả chiếu trái tim, cổ tay phản chiếu cổ họng.

23. Huyết áp cao:

Hãy lấy đầu ngón tay út bấm vào huyệt (huyệt 15) nằm sâu sau loa tai bên trái nhiều lần (độ 1 phút), huyết áp sẽ hạ liền.

24. Huyết áp thấp:

Vẫn dùng đầu ngón tay út bấm sâu vào huyệt (huyệt 19) đầu nhân trung sát với mũi nhiều lần, huyết áp sẽ được nâng lên liền.

25. Huyết trắng:

Dùng hai đầu ngón tay – ngón trỏ và ngón giữa – để nằm ngang chà xát hai bờ môi một lúc.

26. Bế kinh:

Dùng lăn đôi lớn lăn xuôi từ rốn xuống háng cho đến khi bụng nóng lên.

Ngày lăn nhiều lần; độ 3-5 ngày, kinh nguyệt sẽ trở lại bình thường.

27. Lẹo mắt (lên chắp)

Chỉ cần bấm vào chân mụn lẹo vài lần, mụn lẹo sẽ tiêu rất nhanh. Nhớ phát hiện càng sớm, chữa càng khỏi nhanh.

28. Liệt mặt (Thần kinh số 7 ngoại biên) Chỉ cần nhìn qua bên mặt bị liệt đã thấy hai triệu chứng rõ rệt: mắt nhắm không khít và một bên mép bị méo xệch xuống. Cách chữa hết sức đơn giản đến mức khỏi rồi mà vẫn tưởng như nằm mơ. Nhanh độ 3 ngày, chậm độ 7 ngày là khỏi.

a. Lấy điếu ngải cứu đốt hơ bên mắt lành độ vài phút, mắt có bệnh cứ từ từ nhắm lại. Mỗi ngày hơ vài lần, mắt nhắm lại dần dần.

b. Lấy tay hoặc lăn đôi nhỏ (trong bộ dụng cụ lăn, day huyệt) lăn chéo từ mép bị méo lên phía đỉnh tai. Ngày lăn nhiều lần, mỗi lần lăn độ vài phút. Chẳng bao lâu mép sẽ được kéo lên cân bằng với mép lành.

29. Mắt không di động được

Chỉ cần gõ vài chục lần vào huyệt nằm ở phía trước và dưới bình tai, mắt sẽ chuyển động bình thường. Huyệt này nằm ở ngay chỗ lõm sát bình tai, khi há miệng là sờ thấy ngay. Đây là huyệt số 0 của diện chẩn và đồng thời cũng là huyệt Thính hội của Đông y.

30. Đắng miệng

Dùng ngón tay trỏ gõ mạnh vào huyệt lõm kề sát bên dưới môi dưới (huyệt 235) độ vài chục cái, miệng hết đắng liền!

31. Hàm mặt đau cứng (Thần kinh số 5)

Lấy điếu ngải cứu hơ mặt ngoài ngón tay cái (cùng bên đau) từ ngón đến giáp cổ tay. Nhớ khi hơ bàn tay phải xòe ngửa ra. Chỉ cần hơ độ vài phút, hàm mặt đau cứng sẽ mềm dần và trở lại bình thường.

32. Hắt hơi liên tục

Sẽ hết ngay trong 1 phút nếu biết lấy ngải cứu hơ dọc từ giữa trán (huyệt 103) thẳng xuống đến giữa đôi lông mày (huyệt 26).

33. Ho khan lâu ngày

Lấy ngải cứu hơ hai bên sườn mũi, hai bên mang tai (từ đỉnh tai xuống đến dái tai), cổ tay trong (của bàn tay trái đã nắm lại) và trực tiếp cổ họng.

34. Hóc (hột trái cây, xương)

Bấm hoặc gõ vào huyệt sát đầu nhân trung (huyệt 19) nhiều lần.

35. Các khớp ngón tay khó co duỗi

Lấy ngải cứu hơ đầu xương các đốt ngón tay rồi lăn, vê các đốt đó nhiều lần.

36. Mắt quầng thâm

Lấy ngải cứu hơ trực tiếp vào mắt, quầng thâm sẽ tan dần.

37. Buồn ngủ nhíu mắt lại

Vò hai tai một lúc là tỉnh ngủ liền.

38. Nhảy mũi

Lấy ngón tay trỏ cào từ cửa lỗ mũi xuống đến môi vài chục cái là hết nhảy mũi!

40. Quai bị

Bấm huyệt ngay sát dái tai bên sưng (huyệt 14) rồi hơ dái tai đối xứng độ vài phút. Ngày làm nhiều lần, quai bị tiêu rất nhanh.

41. Nhức răng

Hơ ngải cứu quanh vùng má bên đau độ 1 phút, răng hết nhức liền.

42. Mắt đỏ

Gạch đầu gan bàn tay dưới 3 ngón tay giữa độ vài phút, mắt đỏ hết rất nhanh. Nhớ mắt đỏ bên nào, gạch bàn tay cùng bên.

43. Mắt nhức

Hãy dùng đầu ngón tay trỏ cào đỉnh tai (huyệt 16) bên mắt nhức độ một lúc, mắt hết nhức liền.

44. Mắt nháy (giật)

Dùng đầu ngón tay trỏ cào vào phần dưới (huyệt 179) của đầu lông mày bên mắt bị nháy một lúc, mắt sẽ hết giật.

45. Tê lưỡi, cứng lưỡi

a- Hơ ngải cứu xong rồi vê ngón tay cái bàn tay trái một lúc, lưỡi hết tê.

b- Gõ vào huyệt sát trên dái tai độ 1 phút, hết cứng lưỡi.

46. Khan tiếng

a- Chà xát vùng gáy cho nóng lên độ vài phút là hết.

b- Dùng ngón tay trỏ gõ mạnh vào vùng trước dái tai nhiều lần trong ngày

 

Y học cỏ truyền - Mẹo Dân Gian lưu truyền

 

1. Cách cai rượu:

Lấy 2 lạng hạnh nhân sống cùng một ít bột ngọt pha thành nước, sau đó ngâm hai ngày rồi nhỏ hai giọt vào rượu, cùng uống một ít, có thể cai rượu.

2. Cách cai thuốc lá:

Lấy một quả tân lang (quả cau) (k cần trầu không)

khoan một lỗ nhỏ, đổ một ít dầu thay thuốc lá vào lỗ đó, ngâm nước hai ngày rồi lấy ra để khô, khi muốn hút thuốc, chỉ cần ngửi một cái là không còn muốn hút nữa, ai ngửi cũng có thể cai thuốc lá.

3. Cách giải rượu:

Dấm, đường trắng, nước trà mỗi loại 100g, sau khi uống say, lập tức uống vào, có thể nhanh chóng tỉnh rượu, uống càng nhiều tỉnh càng nhanh.

4. Làm trắng răng:

Khi đánh răng, thêm một chút baking soda lên kem đánh răng, đánh ba lần răng sẽ trắng như ngọc, mảng bám tự nhiên rơi ra.

5. Cách khử hôi miệng:

Mỗi ngày nhai vài lá trà trong miệng ba lần, có thể giữ hơi thở thơm mát, ba ngày sau khử được hôi miệng.

6. Khản giọng phải làm sao:

Lấy 50g giấm tinh, 50g đường trắng, hòa với 250g nước nguội, khuấy đều rồi uống chậm rãi, một ngày là khỏi, bệnh nặng thì tối uống thêm hai lần.

7. Táo bón:

Lấy một đoạn hành to bằng ngón út, chấm ít dầu mè, rồi đưa vào hậu môn, kéo lên kéo xuống; nếu bị táo bón lâu năm thì dùng giấm tinh.

8. Bệnh vẩy nến:

Lấy nửa cân giấm gạo ngâm 1 lạng hạt thông đã bóc vỏ, ngâm hai ngày, mỗi ngày bôi ba lần, hiệu quả càng tốt hơn. Hoặc dùng một thìa bột vỏ quýt hòa với nửa thìa dầu mè rồi bôi.

9. Đau răng tuyệt chiêu:

Lấy nhân đào đốt nóng rồi cắn vào răng đau, làm vài lần sẽ không đau răng nữa.

10. Chảy máu cam:

Khi chảy máu cam nhiều, để bệnh nhân nằm ngửa, tay đối diện với bên mũi chảy máu giơ cao, huyệt vị sẽ tự động khép lại, máu lập tức ngừng.

11. Mắc xương cá:

Dùng giấm cũ súc họng, sau đó nuốt chậm, làm vài lần là khỏi.

12. Hôi chân, nấm chân:

Lấy một cân giấm gạo, đổ vào chậu, ngâm hoặc rửa chân, mỗi ngày hai lần, mỗi lần khoảng một giờ, có thể tiêu viêm sát khuẩn, chữa nấm chân, đơn giản và nhanh, nhẹ thì bốn ngày khỏi hẳn.

13. Điếc, ù tai sau bệnh:

Lấy nước tiểu mèo có mùi tỏi, nhỏ vào tai ba lần, mỗi lần hai giọt có thể chữa khỏi điếc sau bệnh. Ù tai có thể dùng da rắn nung thành tro, thổi vào tai, thổi ba lần là khỏi.

14. Kiểm soát tiểu đường phương pháp mới:

Lấy một cân hạt ngô tươi, thêm nước thích hợp, đun đến khi ngô nở bung, chia làm bốn lần, mỗi ngày uống một bát, phương thuốc này không chữa khỏi hẳn, chỉ kiểm soát bệnh, có thể hạ đường huyết. Người bị phù, tiểu nhiều dùng hiệu quả rất tốt.

15. Ngủ ngáy, nghiến răng:

Trước khi ngủ ngậm một miếng vỏ quýt trong miệng, ngậm 15 phút rồi nhổ ra, làm 3–5 lần sẽ khỏi ngáy và nghiến răng.

16. Hôi chân, ra mồ hôi chân:

Tán phèn chua thành bột mịn, xoa lòng bàn chân 10 phút, làm 3–4 lần, sau đó chân không còn ra mồ hôi, không hôi. Hiệu quả duy trì 7–8 tháng.

17. Động kinh (Dương cước phong):

Lấy một con giun đất, nửa lạng phèn chua, cho vào bát to, dùng nước sôi pha loãng, uống một bát mỗi sáng lúc đói, uống liên tục 10 ngày.

18. Viêm miệng:

Mỗi ngày sáng tối ăn một quả lê, nuốt chậm, giữ 3–4 ngày sẽ cải thiện ngay. Trường hợp nặng cũng có thể dùng cách này.

19. Bệnh mạch vành:

Lấy 50g đậu tương, luộc chín, thêm ít muối ăn nhiều, ăn liên tục 3–4 ngày, phương này giúp kiểm soát bệnh mạch vành không tiến triển, rất hiệu quả, khi phát bệnh cũng dùng phương này.

20. Chữa đau nửa đầu:

Dùng vỏ củ cải trắng dán lên hai bên huyệt Thái Dương mỗi tối 20 phút, hiệu quả nhanh, hết đau đầu thì không cần dán nữa, phương này chủ trị chóng mặt, đầu căng tức.

21. Chữa bệnh trĩ (phương thuốc dân gian):

Lấy 3 lạng urê, cho vào chậu, dùng nước sôi hòa tan, nhúng khăn vào cho ướt rồi vắt khô, đặt lên ghế ngồi xông. Mỗi lần 10 phút, mỗi ngày 3 lần, xông liên tục 7 ngày. Có thể chữa trĩ nội, trĩ ngoại, chảy máu, sa hậu môn.

22. Gọi sữa nhanh:

Vừng rang chín, thêm ít muối, tốt nhất nên ăn trước khi sinh 10 ngày, ăn kèm bữa cơm như món phụ, có thể nhanh chóng tăng sữa, ăn càng nhiều sữa về càng nhanh.

23. Chữa mất ngủ (mẹo nhỏ):

Cắt nhỏ phần trắng của hành, để vào đĩa nhỏ, đặt cạnh gối trước khi ngủ, sẽ ngủ yên giấc, liên tục vài ngày có thể khỏi hẳn. Người mất ngủ lâu năm, chỉ cần áp dụng 5 ngày là khỏi.

24. Bệnh tim:

Mỗi sáng và tối ăn 50g dứa, ăn 5–7 ngày hiệu quả tốt nhất, khoảng 2 năm không tái phát, nếu phát bệnh lại, tiếp tục ăn lần nữa. Người bệnh nặng mỗi ngày ăn 2 lần, có thể ổn định bệnh tình.

25. Suy giảm thị lực phải làm sao:

Lấy vỏ hạnh khô, xé nhỏ, làm gối nhỏ, có thể giúp sáng mắt, dưỡng thần. Có hiệu quả nhất định với giảm thị lực, chảy nước mắt khi gặp gió, cận thị, viễn thị.

26. Nứt da tay chân:

Dùng cao dán phong thấp dán lên chỗ bị nứt, sau một ngày bóc ra sẽ lành, trăm lần như một.

27. Viêm da (mẹo nhỏ):

Lá mướp rừng vò nát, chà lên vùng bị bệnh đến khi đỏ, mỗi 7 ngày chà một lần, làm 3 lần là khỏi; bệnh nặng làm 6 lần sẽ khỏi hẳn.

28. Viêm mũi:

Dùng bông gòn thấm một giọt dầu mè, đặt vào mũi 15 phút rồi lấy ra, liên tục 2–3 ngày, mỗi ngày 3 lần; bệnh nặng tăng thêm 2 lần. Cũng có thể ngâm tỏi với giấm rồi nhét vào mũi.

29. Cao huyết áp:

Lấy 2 lạng rong biển tươi, nấu thành một bát canh rong biển, không cho rau khác vào, sáng sớm uống khi đói, uống liên tục 10 ngày sẽ phục hồi huyết áp bình thường.

30. Thận hư:

Đậu khấu tươi 100g, thêm nước nấu nhừ, cho ít muối, uống trước mỗi bữa cơm, liên tục 3–5 ngày sẽ phục hồi sức khỏe. Nếu thường xuyên ăn, có tác dụng tăng cường thể lực.

31. Cách tẩy nám, đốm trên mặt:

Hạnh ngâm nước cho mềm, bóc vỏ, giã nhuyễn thành bột, thêm một lòng trắng trứng gà khuấy đều, mỗi tối bôi trước khi ngủ, sáng hôm sau rửa bằng rượu trắng, làm đến khi vết nám mờ.

32. Chữa bệnh dạ dày (dân gian):

Lấy 20 vỏ trứng gà đỏ, đặt lên ngói, hơ khô, tán bột mịn, uống với nước đường, trước bữa ăn uống một thìa nhỏ, ngày 2 lần, uống hết là được. Phương thuốc này rất quý, đồng thời có tác dụng bổ sung canxi và chữa bệnh còi xương.

33. Chấn thương bầm tím:

Hẹ giã nát, thêm một ít nước tiểu trẻ nhỏ, đắp lên chỗ bị thương, vài giờ là hết sưng, 3 ngày sau phục hồi bình thường.

34. Giảm béo nhanh:

Mua 2 lạng trà Ô Long ở cửa hàng quốc doanh, uống trong một tuần, trà Ô Long có thể nhanh chóng hòa tan mỡ, thúc đẩy chuyển hóa mỡ, đạt hiệu quả giảm cân, đồng thời phòng ngừa béo phì (trà phải đặc).

35. Bí quyết trường thọ:

Thường xuyên vận động, không nóng giận, không lo lắng, hằng năm nên ăn nhiều tỏi ngâm đường, tỏi ngâm đường là phương thuốc tốt nhất kéo dài tuổi thọ, có thể tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn có hại trong cơ thể.

36. Kinh nguyệt không đều:

Lấy 2 lạng lá Tô Tử (lá tía tô), ngâm nước nóng rồi uống, người nhẹ chỉ cần uống 4 chén là được, người nặng uống nhiều ngày, có tác dụng điều kinh, an thần, đặc biệt hiệu quả với đau bụng kinh, lạnh bụng, kinh nguyệt không đều.

37. Tóc bạc sớm:

Lấy 500g vỏ sò điệp (canh bối) sắc nước gội đầu, mỗi ngày một lần, liên tục 6–8 lần, tóc mọc lại đen và dày, nếu tóc bạc nhiều thì gội thêm vài lần.

38. Da thô ráp trở nên mịn:

Mỗi tối dùng một lòng trắng trứng gà xoa mặt, sau một giờ rửa sạch bằng nước, nếu làm thường xuyên, da sẽ ngày càng mịn.

39. Viêm quanh khớp vai, đau lưng chân, đau thần kinh tọa, thoát vị đĩa đệm:

Lấy 7 con thổ nguyên (bọ xít đất) nung thành tro, 7 lạng rượu vàng, cho chung vào chai, ngâm 7 ngày 7 đêm, mỗi tối lúc 7 giờ uống 7 tiền rượu vàng, đồng thời dùng nắm tay vỗ mạnh lên chỗ đau 7×7=49 lần hoặc 9 lần, bệnh nặng uống nhiều liệu trình sẽ khỏi.

40. Lao phổi (phương thuốc dân gian):

500g kén tằm sống, hơ khô, tán thành bột mịn, mỗi lần uống 3–5g, ngày 2 lần, uống hết là được, hiệu quả rất tốt, phương thuốc này do Viện Nghiên cứu Trung Y Trung Quốc cung cấp.

41. Chữa đau khớp (viêm khớp):

Lấy rơm lúa đốt thành tro, cho vào túi nhỏ, chỗ nào đau thì dán vào đó, mỗi tối dán 1 giờ, dán 3 lần sẽ khỏi. Phương này vừa đơn giản, vừa hiệu quả, có cải thiện rõ rệt với đau lưng, đau chân.

42. Hôi nách:

Dùng 100g giấm gạo, 5g bột hồi hương, trộn đều, bôi nhiều lần dưới nách, hôi nách sẽ biến mất ngay.

43. Ngứa phải làm sao:

Lấy một lát gừng tươi, chà vào lòng bàn chân, nam chà bên trái, nữ chà bên phải, mỗi lần chà 10 phút.

44. Tăng sinh xương (gai xương):

Lấy 4 ống xương ống cừu, đốt bằng củi to đến khi cháy vàng, sau đó nghiền thành bột, mỗi tối sau bữa cơm uống với 1–2 lạng rượu vàng, dùng liên tục vài lần.

45. Nuốt phải vật kim loại:

Lấy hẹ xào chín, nuốt từng miếng to, vật sẽ theo phân ra ngoài. Với mảnh kính vỡ, sau khi nuốt phải cũng có thể dùng phương này.

46. Tay chân tê dại:

Nấm mèo đen đã ngâm, nhân đào, mật ong mỗi thứ 120g, giã nhuyễn, để vào bát hấp nóng, chia ăn hết trong 4 ngày, sẽ khỏi tê dại vĩnh viễn. Phụ nữ mang thai cấm dùng.

47. Rụng tóc, gàu:

Lấy rễ cải thảo, rửa sạch, thái lát, cho vào nồi gang thêm đủ nước, đun sôi rồi thêm giấm tinh, dùng để gội đầu, liên tục 7–8 ngày, tóc sẽ mềm mượt, bóng đẹp, gàu biến mất nhanh, không rụng tóc.

48. Chữa nấm móng (móng tay/móng chân bị mốc):

Tỏi vỏ tím giã nhuyễn, thêm ít phèn chua trắng, bôi lên móng bị bệnh, không bôi quá dày, dùng nilon bọc kín móng, nilon có tác dụng che sáng tốt, chỉ cần 7–8 ngày, cảm giác căng tức là khỏi.

49. Tẩy giun đũa:

Hạt bí đỏ (bóc vỏ giữ nhân) 50–100 hạt, nghiền nát, thêm nước và đường vừa đủ, khuấy thành hồ, uống lúc đói một lần sẽ khỏi. Phương này có thể tẩy nhiều loại ký sinh trùng ở trẻ em.

50. Viêm tuyến vú:

Lấy một miếng nhỏ cây xương rồng, giã nát, thêm 3 giọt dầu mè, đắp lên chỗ bị bệnh.

51. Chữa mắt cá chân (chai chân):

Lấy một miếng băng dính, cắt lỗ nhỏ giữa, dán lên mắt cá, lỗ trùng với mắt cá, rồi rắc ít bột urê (phân hóa học) lên mắt cá, dán thêm miếng băng dính khác đè lên, 3 ngày thay một lần, thay 6 lần, mắt cá tự tiêu biến.

52. Viêm tiền liệt tuyến:

Táo khô 3 lạng, gan gà trống 3 cái, hầm nhừ, ăn cả nước lẫn cái, uống liên tục 3 lần.

53. Thấp khớp dạng thấp:

Lấy cành dâu non, bao nhiêu cũng được, thái nhỏ, trộn ít rượu, xào vàng, thêm nước sắc uống, sáng tối mỗi lần 1 chén, uống liên tục có hiệu quả.

Sưu tầm : YHCT

 

TẦN CỐI ÔM HẬN VÌ MỘT QUẢ LỰU

Video cho người lười đọc: https://youtu.be/k4EtCA5AlJQ

Tần Cối là một gian thần khét tiếng thời Nam Tống, đồng thời cũng là một kẻ bủn xỉn, tham lam và độc địa. Sự phát tích của Tần Cối bắt nguồn từ một phong tục thời Tống, gọi là bảng hạ tróc tế tức là bắt rể dưới bảng vàng. Ban đầu, Tần Cối chỉ là một anh học trò nghèo, từng làm thầy đồ dạy tư thục ở quê nhà. Không cam tâm sống cảnh nghèo hèn, Tần Cối quyết định đến kinh thành dự khoa cử.

Năm Chính Hòa thứ 5 (năm 1115), Tần Cối đỗ Tiến sĩ. Khi yết bảng, hắn bị Tể tướng Vương Khuê bắt làm cháu rể, hứa gả cháu gái và của hồi môn tới 20 vạn quan tiền. Lúc bấy giờ, tổng thu nhập một năm của nhà Tống chỉ khoảng một triệu quan, thế là Tần Cối một bước lên mây, cưới được bạch phú mỹ và bước vào tầng lớp thượng lưu.

Khi làm Tể tướng, Tần Cối nắm giữ quyền hành lâu năm, lộng hành tác oai tác quái. Ai muốn thăng quan phát tài đều phải biết điều đút lót, tâng bốc hắn. Quan lại ở kinh thành chỉ cần dâng lễ vật hậu hĩnh và ca tụng công đức của hắn là lập tức được giữ chức vụ cao, thậm chí có người chỉ một hai năm đã từng chức quan kinh thành bình thường leo lên đến hàng Phó Tể tướng. Vì phúc lợi của quan kinh thành cao, các quan ở địa phương ra sức tìm cách điều về kinh, còn quan tại kinh thì rất kỵ bị điều ra ngoại tỉnh.

Có một người chuyên kể chuyện cười tên là Vương Trọng Tuân, thường diễn độc thoại trong giới quyền quý. Có lần tại phủ Tần Cối, các quan chờ được tiếp kiến ngồi chật phòng. Thấy mọi người chán chờ, Vương Trọng Tuân đứng dậy nói: Tướng công chưa ra, để tôi kể một chuyện cho mọi người tỉnh táo. Mọi người biết anh ta hài hước, giỏi kể chuyện cười, nên đều vểnh tai nghe.

Vương Trọng Tuân hắng giọng kể: Ngày xưa có một viên quan đi tiếp khách, ở nhà lại có khách đến chơi. Người giữ cửa thưa: Chủ nhân của tôi “bất tại”.

Người khách đột nhiên nổi giận: Ngươi chửi ai đấy? Chỉ có người chết mới gọi là Bất tại! Ta với đại nhân nhà ngươi là bạn thân thiết, tin không khi hắn về ta sẽ mách lão?

Người giữ cửa vội vàng xin lỗi: Tiểu nhân không biết quy củ, vậy ngài bảo nên trả lời thế nào?

Người khách bày cách: Ngươi hãy nói đại nhân của nhà ngươi Xuất khứ.

Không ngờ người giữ cửa mặt ủ mày ê nói: Nhưng đại nhân nhà tôi thà chết còn hơn nghe thấy hai chữ Xuất khứ đó!

Dưới sự thao túng của Tần Cối, các quan coi việc bị điều ra ngoại tỉnh còn đáng sợ hơn cái chết, đến mức Xuất khứ cũng trở thành từ nhạy cảm nơi công sở.

Tần Cối không chỉ bóc lột tiền bạc của quan lại trong triều, mà còn nhắm vào các đại gia ở thành Lâm An. Tay chân của Tần Cối là Tào Vĩnh giữ chức Phủ doãn Lâm An, quan đứng đầu thành Lâm An. Một hôm, Tần Cối bày tiệc lớn khoản đãi các quan. Theo sự xúi giục của Tần Cối, Tào Vĩnh chạy đến báo cáo rằng dân chúng phản ánh trên thị trường đang thiếu tiền mặt lưu thông, hàng hóa tồn đọng không bán được, mỗi ngày đều có tiểu thương cãi vã.

Tần Cối lập tức cho triệu tập quan lại từ Văn Tư viện, cơ quan phụ trách đúc đồ vật và tiền tệ bằng vàng bạc. Viên quan Văn Tư viện nghe Tể tướng triệu kiến, không dám chậm trễ, vội vã chạy đến chờ lệnh.

Tần Cối nói với viên quan đó: Vừa nhận thánh chỉ cải cách tiền tệ, các ngươi hãy theo mẫu tiền kẽm kiểu cũ mà đúc một chuỗi tiền mới để ta dâng lên Hoàng thượng xem xét. Từ nay về sau sẽ bãi bỏ hoàn toàn tiền đồng đang lưu hành. Và yêu cầu ngày hôm sau phải đúc xong mẫu cho hắn xem. Quan Văn Tư viện không dám trái lệnh, chạy về lập tức tập hợp thợ nhanh chóng thiết kế mẫu tiền mới suốt đêm.

Sau khi yến tiệc kết thúc, các đại gia ở Lâm An đã nhận được tin, nghe nói sắp bãi bỏ tiền cũ, vội vàng đem số tiền chôn giấu trong hầm ra mua gạo vải. Kết quả là giá cả tăng vọt, tiền tệ trên thị trường lập tức dồi dào. Còn Tần Cối và đồng bọn thì bán tống hàng hóa đã tích trữ sẵn từ trước để kiếm lời lớn. Đến khi mẫu tiền mới được dâng lên Tần Cối, chuyện tiền mới đó không còn ai nhắc tới nữa.

Trong xã hội cổ đại thông tin bế tắc, Tần Cối rất thấu hiểu sức mạnh lan truyền của tin vặt. Hắn cố ý chọn dịp yến tiệc để triệu kiến quan lại, thông qua mệnh lệnh hành chính bán công khai để tạo ra cảm giác chân thực về một chính sách sắp được ban hành. Loại thông tin được phát ra từ kênh bán chính thức này thường có độ tin cậy cao hơn cả công văn chính thức, tạo ra hiệu ứng tương tự như thông tin nội bộ trên thị trường tài chính hiện đại.

Nơi Tần Cối làm việc gọi là Chính sự đường Tả Thừa tướng các, trong sân trồng một cây lựu. Mỗi năm khi cây ra quả, Tần Cối đi dạo trong sân đều lặng lẽ đếm quả dưới gốc cây, đến khi lựu chín thì hái hết không sót một quả mang về nhà.

Năm đó, Chính sự đường Tả Thừa tướng các thay người canh gác mới. Khi lựu sắp chín, Tần Cối phát hiện thấy mất một quả. Trong lòng hậm hực, nhưng hắn không lên tiếng. Nhân viên ở Tả Thừa tướng các đều biết số lựu này là của Tần Cối, nhiều năm nay không ai dám hái trộm, vậy chỉ có tên lính canh mới đến không biết quy củ mới dám hái trộm.

Mất một quả lựu, Tần Cối không nói gì. Hôm đó, khi định ra ngoài, hắn đi đến gốc cây lựu và bảo tên lính canh mới: Cho ngươi chặt cây lựu này đi.

Tên lính canh sửng sốt, không kìm được mà thốt lên: Quả nó kết đẹp thế này, lại to lại ngọt, hạt chắc mẩy, ăn rất ngon, chặt đi thì tiếc lắm.

Tần Cối quay đầu nhìn chằm chằm vào hắn, độc địa nói: Hóa ra là ngươi ăn trộm lựu của ta!

Tên lính canh sợ hãi lập tức quỳ xuống nhận tội. Tần Cối phạt hắn một tháng lương để bồi thường cho quả lựu, sự việc mới kết thúc.

Trong câu chuyện về quả lựu, Tần Cối thông qua việc quan sát sự thay đổi số lượng quả đã phát hiện có kẻ ăn trộm. Nhưng hắn không hành động ngay, mà giăng bẫy, giả vờ muốn chặt cây. Khi tên lính canh vì tiếc cây lựu mà can ngăn, Tần Cối lập tức khẳng định chính hắn là kẻ ăn trộm.

Điểm mấu chốt ở đây là Tần Cối đã lợi dụng phản ứng tâm lý của tên lính canh. Trong vô thức, vì quan tâm đến cây lựu mà hắn ta đã tự lộ ra hành vi của mình, cho thấy sự thấu hiểu và khả năng thao túng nhân tính sâu sắc của Tần Cối. Cái bẫy Tần Cối giăng ra qua cây lựu đã thể hiện rõ sự tinh xảo và độc ác trong thủ đoạn quyền mưu của hắn, đó cũng chính là chỗ đáng sợ của một gian thần.

Nội dung trên được cải biên từ Thinh sử của Nhạc Kha, cháu của Nhạc Phi thời Nam Tống.

BA THẬP KỶ TRÌ TRỆ CỦA NHẬT BẢN

Thuyết Âm Mưu Từ Bên Ngoài

Năm 1985, năm nước lớn ký Hiệp định Plaza để cân bằng lại thương mại toàn cầu. Đồng yên Nhật tăng giá gấp đôi chỉ trong hơn một năm. Nhiều người nghĩ đây là âm mưu của Mỹ để làm hại Nhật. Nhưng điều kỳ lạ xảy ra: sau cú sốc ban đầu, kinh tế Nhật lại bùng nổ mạnh mẽ từ 1987 đến 1989. Vậy thì vấn đề ở đâu?

Vấn đề nằm ở cách Nhật Bản phản ứng. Chính phủ Nhật hoảng sợ đồng yên mạnh sẽ giết chết ngành xuất khẩu, nên đã làm một việc điên rồ: cắt lãi suất xuống rất thấp và giữ ở mức đó suốt hơn hai năm. Hãy tưởng tượng bạn đột nhiên có thể vay tiền gần như không tốn lãi - bạn sẽ làm gì? Dĩ nhiên là đi vay và đầu tư. Và đó chính xác là điều mọi người Nhật đã làm, tạo ra một cơn sốt đầu cơ khủng khiếp.

Vậy nên, không phải Mỹ phá hoại Nhật. Chính Nhật Bản đã tự bắn vào chân mình bằng chính sách tiền tệ sai lầm và cách xử lý khủng hoảng tồi tệ sau đó.

Nền Tảng Của Thành Công Và Thất Bại

Để hiểu tại sao Nhật sụp đổ thảm hại, phải hiểu họ đã thành công như thế nào. Từ những năm 1950 đến 1980, Nhật Bản tạo ra "kỳ tích kinh tế" - tăng trưởng điên cuồng và trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Nhưng chính mô hình này chứa đựng hạt giống của thất bại.

Hệ thống Keiretsu - Khi gia đình lớn trở thành trở ngại. Tưởng tượng các tập đoàn khổng lồ như Mitsubishi, Mitsui hay Sumitomo - chúng không phải là những công ty đơn lẻ mà là cả một "gia đình" gồm hàng trăm công ty nhỏ hơn. Họ nắm cổ phần của nhau, có ngân hàng riêng cho nhau vay tiền rẻ, và làm ăn với nhau suốt đời. Trong thời hoàng kim, đây là lợi thế lớn: họ bảo vệ nhau, lên kế hoạch dài hạn, chia sẻ công nghệ.

Nhưng khi khủng hoảng ập đến, cái "gia đình" này trở thành xiềng xích. Khi một công ty yếu, cả "gia đình" phải cứu nó dù biết nó đã hết thuốc chữa. Khi cần phải thay đổi nhanh, họ phải bàn bạc với cả trăm thành viên. Khi cần phá sản công ty kém, không ai muốn làm vì đó là "anh em" của mình. Cái lợi thế ngày xưa trở thành gánh nặng khủng khiếp.

Phụ thuộc vào xuất khẩu - Khi thị trường trong nước bị bỏ quên. Nhật xây dựng cả nền kinh tế quanh việc bán hàng ra nước ngoài. Họ làm điều này quá giỏi đến mức quên mất phát triển thị trường trong nước. Người Nhật tiết kiệm nhiều, tiêu ít. Các ngành phục vụ trong nước yếu kém. Điều tệ hơn: Nhật phải nhập khẩu gần 100% năng lượng - dầu, khí đốt, than. Khi giá năng lượng tăng, toàn bộ nền kinh tế rung chuyển.

Văn hóa cải tiến nhỏ, sợ đột phá lớn. Nhật nổi tiếng với "kaizen" - cải tiến liên tục từng bước nhỏ. Điều này tuyệt vời cho sản xuất ô tô và điện tử. Nhưng trong thời đại internet và công nghệ số, bạn cần đột phá lớn, thử nghiệm nhanh, và chấp nhận thất bại. Văn hóa Nhật lại coi thất bại là ô nhục suốt đời. Quyết định phải có sự đồng thuận của mọi người, nên rất chậm. Kết quả: Nhật không có công ty công nghệ lớn nào giống Google, Amazon hay Facebook.

Cơn Điên Bong Bóng

Sau khi BOJ cắt lãi suất xuống rất thấp và giữ nguyên suốt hơn hai năm, một điều kỳ diệu xảy ra: tiền trở nên rẻ đến mức mọi người đều muốn vay để đầu cơ. Giá cổ phiếu tăng điên cuồng, giá đất tăng điên cuồng hơn nữa.

Hệ thống keiretsu khiến mọi thứ tệ hơn. Công ty A nắm cổ phần công ty B, công ty B nắm cổ phần công ty C, và công ty C lại nắm cổ phần công ty A. Khi giá cổ phiếu tăng, giá trị tài sản của tất cả các công ty đều tăng. Ngân hàng trong "gia đình" thấy tài sản tăng nên cho vay nhiều hơn. Công ty lấy tiền vay để mua thêm cổ phiếu. Giá lại tăng. Vòng lặp điên rồ này cứ tiếp diễn.

Các công ty phát hiện ra kiếm tiền từ đầu cơ dễ hơn nhiều so với sản xuất. Tại sao phải cực nhọc làm ra sản phẩm khi chỉ cần mua bán cổ phiếu và bất động sản là đã giàu? Một số công ty có tỷ lệ giá so với lợi nhuận lên tới hàng trăm lần - điều hoàn toàn phi lý. Cả nước tin rằng giá đất Nhật "không bao giờ giảm". Người ta nói vùng đất nhỏ xíu quanh Hoàng cung Tokyo đắt hơn toàn bộ bất động sản California.

Rồi năm 1990, BOJ tỉnh ngộ và bắt đầu tăng lãi suất gấp đôi trong một năm. Bong bóng vỡ tung. Chỉ số chứng khoán Nikkei rơi từ gần 39.000 xuống còn 15.000 trong hai năm. Giá đất Tokyo cuối cùng chỉ còn 1% so với đỉnh. Hàng nghìn nghìn tỷ đô la bốc hơi.

Sai Lầm Chết Người: Nuôi "Xác Sống" Thay Vì Thanh Lý Nhanh

Đây là lúc mọi chuyện trở nên tồi tệ thực sự. Khi bong bóng vỡ, hàng loạt ngân hàng và công ty nợ chồng chất. Điều bình thường các nước khác làm là: cho phá sản nhanh, thanh lý sạch, để những người khỏe mạnh hơn thay thế. Nhưng Nhật không làm vậy.

Thay vào đó, các ngân hàng che giấu nợ xấu bằng cách cho vay tiền mới để công ty trả nợ cũ. Họ gia hạn nợ mãi mãi. Họ không ghi nhận là nợ xấu trong sổ sách. Tại sao? Vì nếu thừa nhận sự thật, ngân hàng sẽ bị phá sản. Họ cũng hy vọng giá tài sản sẽ phục hồi. Và trong văn hóa keiretsu, bạn không thể để "anh em" của mình chết được.

Hậu quả là thảm khốc. Trong suốt hơn mười năm, hệ thống ngân hàng Nhật không kiếm được lợi nhuận. Đến giữa những năm 1990, hơn một phần tư doanh nghiệp Nhật trở thành "zombie" - công ty không đủ lợi nhuận để trả lãi vay, chỉ sống nhờ ngân hàng liên tục cho vay mới.

Những công ty zombie này gây hại kinh khủng. Chúng bán phá giá vì được trợ cấp lãi suất, khiến các công ty khỏe mạnh không cạnh tranh được. Các doanh nghiệp khởi nghiệp không thể phát triển vì zombie chiếm hết thị trường. Vốn và lao động bị đóng băng trong các công ty kém hiệu quả. Không có áp lực cạnh tranh nên không ai cải tiến. Ngân hàng yếu không dám cho vay dự án mới. Cả hệ thống bị tê liệt.

Trong khi đó, Nhật cũng bỏ lỡ cuộc cách mạng công nghệ thông tin. Trong khi Mỹ và châu Âu đầu tư mạnh vào máy tính, internet, phần mềm từ giữa những năm 1990, Nhật vẫn dành 80% ngân sách công nghệ để duy trì các hệ thống cũ. Một số cơ quan chính phủ Nhật vẫn yêu cầu sử dụng đĩa mềm cho đến tận gần đây.

Chính trị cũng trở ngại. Đảng cầm quyền từ 1955, tạo ổn định nhưng cũng trì trệ. Các cải cách quan trọng đều bị hoãn: mở cửa thị trường lao động, cắt giảm trợ cấp nông nghiệp, cho phép nhập cư nhiều hơn, phá vỡ các tập đoàn cứng nhắc. Văn hóa đồng thuận khiến mọi quyết định đều chậm. Chính phủ sợ thất nghiệp và bất ổn xã hội hơn là lo về hiệu quả kinh tế.

BOJ in tiền và giữ lãi suất gần bằng 0 suốt nhiều thập kỷ. Nhưng thay vì tạo tăng trưởng, chính sách này chỉ giúp zombie tiếp tục sống. Tiền rẻ nhưng không ai muốn vay để đầu tư vì tương lai quá bi quan và không có cơ hội sinh lời.

Nguyên Nhân Quyết Định: Người Già Nhiều, Trẻ Em Ít

Nhưng ngay cả khi Nhật Bản bắt đầu dọn dẹp các công ty zombie từ đầu những năm 2000, nền kinh tế vẫn không phục hồi. Tại sao? Bởi vì có một yếu tố khác đang âm thầm nghiền nát mọi nỗ lực: dân số già đi quá nhanh.

Đây là điểm then chốt mà nhiều người không nhận ra. Mọi vấn đề khác - bong bóng, zombie, thiếu công nghệ, cải cách chậm - đều có thể sửa được trong 10-20 năm nếu có quyết tâm. Nhưng già hóa dân số thì không. Nó cần ít nhất 30-50 năm để đảo ngược, và không có quốc gia nào làm được điều này thành công.

Hãy nghĩ đơn giản thế này: Hiện tại, cứ 100 người đang làm việc ở Nhật thì phải nuôi 49 người già. Đến năm 2050, con số này sẽ là 79 người già trên 100 người lao động. Tưởng tượng gánh nặng đó. Số trẻ em sinh ra mỗi năm ở Nhật giảm liên tục. Năm 2024, chỉ có khoảng 686 nghìn em bé chào đời - thấp nhất kể từ năm 1899. Nếu xu hướng này tiếp tục, Nhật Bản sẽ mất 30% dân số trong 40 năm tới.

Già hóa dân số không chỉ là thiếu người lao động. Nó tạo ra một vòng xoắn ốc tàn phá toàn diện. Người già tiêu dùng ít hơn người trẻ rất nhiều, nên nhu cầu hàng hóa giảm và doanh nghiệp không muốn mở rộng. Chi phí y tế và hưu trí tăng vọt, hút sạch ngân sách nhà nước, không còn tiền để đầu tư vào cơ sở hạ tầng hay giáo dục. Thị trường trong nước co lại, khiến cả nhà đầu tư trong và ngoài nước đều né tránh Nhật Bản. Doanh nghiệp khởi nghiệp không có chỗ để phát triển. Người già tiết kiệm nhiều nhưng không vay, tạo ra dư thừa tiền nhưng lại thiếu cơ hội đầu tư sinh lời. Xã hội già thì bảo thủ, ngại thay đổi, ít sáng tạo. Tâm lý bi quan lan tỏa cả sang thế hệ trẻ.

Chính phủ Nhật đã chi rất nhiều tiền để khuyến khích sinh con: trợ cấp sinh đẻ, hỗ trợ chăm sóc trẻ, nghỉ thai sản có lương. Nhưng kết quả gần như bằng không. Tại sao? Vì chi phí nuôi con, giá nhà và chi phí giáo dục quá cao. Thu nhập không tăng trong 30 năm. Văn hóa làm việc quá tải, nhiều người chết vì làm việc quá sức. Cân bằng công việc và gia đình rất tệ. Áp lực xã hội phải là "mẹ hoàn hảo" khổng lồ. Kết hôn muộn và ít hơn. Tỷ lệ độc thân tăng cao. Người trẻ bi quan về tương lai và không muốn con cái phải chịu khổ như mình.

Điểm quan trọng nhất: Nhật Bản đã bắt đầu dọn dẹp các công ty zombie từ đầu những năm 2000. Hệ thống ngân hàng đã lành mạnh hơn nhiều vào giữa những năm 2000. Nhưng tăng trưởng kinh tế vẫn không bật lại. Tại sao? Bởi vì dân số già làm cho tiêu dùng yếu, đầu tư giảm và động lực đổi mới biến mất. Ngay cả khi đã dọn dẹp zombie, thị trường trong nước vẫn tiếp tục co lại do già hóa, khiến doanh nghiệp không có lý do gì để đầu tư và mở rộng. 

Vòng Luẩn Quẩn Không Lối Thoát

Tất cả các nguyên nhân này không tồn tại độc lập mà tương tác và làm tệ hơn lẫn nhau. Bong bóng vỡ làm ngân hàng ngập nợ xấu. Ngân hàng che giấu bằng cách cho vay mới trả nợ cũ. Zombie banks cho vay zombie firms. Nguồn lực bị đóng băng trong các doanh nghiệp kém. Năng suất đình trệ vì không có đổi mới. Tăng trưởng yếu dẫn đến thu nhập thấp. Dân số càng già thêm, tiêu dùng càng giảm, chi y tế càng tăng. Thị trường co lại. Doanh nghiệp không đầu tư. Lãi suất giảm xuống âm. Chính sách tiền tệ mất tác dụng. Ngân sách cạn kiệt vì chi hưu trí và y tế. Không đủ tiền cho cải cách. Tiếp tục phải nuôi zombie. Rồi quay lại vòng lặp. Mỗi vòng lặp làm tình hình tệ hơn, tạo ra những vết sẹo không thể xóa.

So với các nước khác: Mỹ sau khủng hoảng 2008 thanh lý ngân hàng nhanh, dân số còn trẻ, và phục hồi chỉ sau 5-6 năm. Châu Âu sau khủng hoảng nợ 2010 tuy chậm hơn nhưng vẫn có cơ chế thanh lý, có nhập cư để bù đắp già hóa, phục hồi không đồng đều nhưng không trì trệ 30 năm. Còn Nhật Bản nuôi zombie suốt 15-20 năm, già hóa nhanh nhất lịch sử mà hầu như không có nhập cư, hệ thống keiretsu cứng nhắc không thay đổi được, và văn hóa sợ thất bại khiến mọi cải cách đều khó khăn. Kết quả: trì trệ hơn 30 năm và vẫn chưa thấy hồi kết.

Tại sao Nhật không thể thoát ra? Vì sự kết hợp chết người của bốn yếu tố: thời điểm tồi tệ (bong bóng vỡ đúng lúc dân số bắt đầu già nhanh), phản ứng sai lầm (nuôi zombie thay vì thanh lý nhanh), cấu trúc cứng nhắc (chính trị, văn hóa và hệ thống keiretsu cản trở mọi cải cách), và nhân khẩu học (già hóa ngăn chặn mọi nỗ lực phục hồi).

Vậy Nhật Bản có cơ hội nào không? Rất khó, nhưng không hoàn toàn vô vọng. Một số điều đã quá muộn: không thể đảo ngược già hóa trong một hai thập kỷ, đã mất cả một thế hệ người trẻ lớn lên trong bi quan và thiếu động lực đổi mới, tụt hậu công nghệ số rất khó bù đắp.

Nhưng vẫn có vài điều có thể làm: Thứ nhất, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo ở mức tối đa. Robot và AI có thể bù đắp phần nào sự thiếu hụt lao động và tăng năng suất. May mắn là Nhật vốn có thế mạnh về robot công nghiệp. Thứ hai, cải cách nhập cư một cách triệt để. Hiện tại chỉ có khoảng 2% dân số Nhật là người nước ngoài. Nếu mở cửa rộng rãi hơn, sẽ có thêm lực lượng lao động trẻ. Đây là giải pháp nhanh nhất, nhưng gặp kháng cự văn hóa rất lớn. Thứ ba, thanh lý những zombie còn sót lại để giải phóng nguồn lực cho các doanh nghiệp mới. Thứ tư, cải cách thị trường lao động bằng cách phá bỏ hệ thống việc làm suốt đời, tăng tính linh hoạt và khuyến khích khởi nghiệp. Thứ năm, tăng tỷ lệ phụ nữ tham gia lao động vì hiện tại chỉ có 53% phụ nữ làm việc so với 75% nam giới.

Triển vọng thực tế: GDP Nhật có thể sẽ tiếp tục tăng trưởng rất chậm, khoảng 0-1% mỗi năm. Chất lượng sống có thể duy trì được nhờ tự động hóa. Nhưng rất khó để Nhật trở lại là "cường quốc kinh tế" như thập niên 1980. Già hóa dân số sẽ là thách thức an ninh quốc gia lớn nhất của thế kỷ 21, không chỉ cho Nhật Bản mà cho cả thế giới.

Nguồn Nghiên cứu Lịch Sử