CHUÔNG NGUYỆN HỒN AI (Chương 30-hết)

Chương 30

Và bây giờ thì những công việc chiều nay đã xong tất cả, những mệnh lệnh đều đã được đưa ra. Mỗi người đều biết rõ sẽ làm gì vào sáng mai. Andrès đã lên đường từ ba tiếng đồng hồ trước. Vậy thì hoặc là kịp trước sáng hôm sau, hoặc không thành. Tôi tin rằng cuộc tấn công sẽ xảy ra, Robert Jordan nghĩ thầm, chàng vừa từ trạm canh bước xuống, chàng đã tới đó nói chuyện với Primitivo.

Golz đảm trách cuộc tấn công, nhưng ông ta không có quyền bỏ rơi nó, bỏ rơi hay không là do Madrid. Điều hay là sẽ không ai bị đánh thức và nếu có bị đánh thức thì họ cũng không suy nghĩ gì được vì quá buồn ngủ. Lẽ ra tôi đã thông báo cho Golz sớm hơn về mọi cuộc chuẩn bị của chúng trước cuộc tấn công, nhưng làm sao thông báo một việc trước khi nó xảy ra được? Bọn chúng chỉ bày ra những cảnh tượng kia vào lúc đêm xuống. Chúng không muốn những hoạt động của chúng trên đường cái bị phi cơ khám phá. Nhưng còn phi cơ của chúng? Ừ, phi cơ phát xít, chúng làm gì?

Chắc chắn là bây giờ người của chúng ta đã được thông báo. Nhưng có thể là với sự việc đó, bọn phát xít đang ngụy trang cho một cuộc tấn công khác vào Guadalajara. Người ta bảo rằng có những cuộc tập trung của các bộ đội Ý tại Soria và Siguenza, ngoài những bộ đội đang hành quân tại phía Bắc. Nhưng chúng không có đủ quân và phương tiện để ném ra những cuộc tấn công lớn trong cùng một lúc. Không thể được. Vậy đó là một sự phỉnh gạt.

Nhưng chúng ta lại biết có tất cả bao nhiêu đội quân Ý đổ bộ tại Cadix vào tháng rồi và tháng này. Vẫn có thể là chúng thử mở cuộc tấn công vào Guadalajara lần nữa, không ngu xuẩn như lần đầu, với ba mũi dùi nới rộng ra vừa đổ dọc theo đường xe lửa về cao nguyên phía Tây. Có một cách để thành công trọn vẹn trong chuyện đó. Hans đã chỉ cho chàng biết cách đó. Lần đầu tiên chúng đã phạm nhiều lỗi lầm. Trọn sự phối hợp đều sai lầm. Trong cuộc tấn công Arganda đánh vào con đường Madrid - Valence, chúng không sử dụng đội quân nào mà chúng mang sử dụng tại Guadalajara. Tại sao chúng không mở hai cuộc tấn công cùng một lúc? Tại sao? Tại sao? Liệu người ta biết được tại sao?

Tuy nhiên chúng ta đã chận đứng chúng hai lần với cùng đội quân. Chúng ta sẽ không bao giờ chận đứng được chúng nếu chúng ném ra hai cuộc tấn công một lúc. Đừng ngại, chàng nghĩ. Còn nhiều phép lạ khác. Hoặc mày làm nổ tung nó vào ngày này hay ngày khác. Và nếu không phải cây cầu này thì là cây cầu khác. Mày không quyết định. Mày phải tuân lệnh. Mày phải tuân hành mệnh lệnh và chớ có suy nghĩ điều gì ra ngoài mệnh lệnh.

Những mệnh lệnh về vấn đề này rất rõ ràng. Quá rõ ràng. Mày không phải lo âu, cũng không phải sợ sệt. Vì nếu mày để cho sự sợ sệt thường tình nó lung lạc thì sự sợ sệt đó sẽ ảnh hưởng không tốt đến những người phải hợp tác với mày.

Nhưng dù sao thì chuyện đầu người kia cũng khá quan trọng, chàng tự nhủ. Và cái ông già kia một mình rơi vào cảnh đó, trên ngọn đồi kia nữa? Nếu phải rơi vào tay chúng như vậy mày có thích không? Chuyện ấy đã làm mày xúc động phải không? Đúng, nó đã làm mày xúc động, Jordan à, bữa nay, hơn một lần mày đã tỏ ra hết sức xúc động. Nhưng mày đã hành động coi được. Cho tới bây giờ mày đã hành động coi được.

Đối với một giảng viên tiếng Tây Ban Nha tại đại học Montana mà được như vậy là khá lắm, chàng tự chế giễu. Như vậy là khá lắm. Nhưng chớ vội nghĩ rằng mình là một cái gì phi thường. Trong cái vấn đề này mày chưa khá lắm đâu. Nghĩ đến mỗi cái trường hợp của Duran thôi, hắn có được một sự huấn luyện nào đâu, trước khi phong trào nổi dậy lão chỉ là một nhà soạn nhạc, một thanh niên hào hoa phong nhã và bây giờ thì đường đường một vị tướng cừ khôi đang chỉ huy một lữ đoàn. Đối với Duran, mọi sự đều cũng dễ dàng và giản dị để học, để hiểu như chuyện đánh cờ đối với một thần đồng về cờ. Mày đã đọc và nghiên cứu binh pháp mãi từ lúc còn bé và ông của mày đã bắt đầu kể cho mày nghe những chuyện về cuộc nội chiến của Hoa Kỳ. Có điều ông cứ gọi đó là chiến tranh nổi dậy. Nhưng so Duran, mày giống như một tay khá cờ chọi với một thần đồng. Lão Duran. Gặp lại Duran hẳn là thích đấy. Chàng sẽ gặp lão tại Gaylord khi vụ này xong. Vâng. Sau khi xong xuôi vụ này. Lão tài quá thấy không?

Ta sẽ gặp lão tại Gaylord, chàng lại tự nhủ, sau khi xong xuôi vụ này. Đừng tự lừa dối, chàng tự nhủ. Mày làm coi được lắm. Lạnh lùng. Không tự lừa dối. Mày sẽ không còn gặp Duran nữa và chuyện đó không quan trọng gì. Cũng đừng làm ra thế, chàng tự nhủ. Đừng làm những tuồng xa xỉ đó, vô ích. Đừng có quân tử Tàu nữa. Trên vùng đồi núi này không cần những kẻ đầy lòng hy sinh một cách hảo hán. Ông của mày đã chiến đấu bốn năm trời trong trận nội chiến và mày chỉ mới đang bắt đầu năm thứ nhứt của cuộc chiến này. Con đường mày còn dài và mày có khiếu về vụ này. Và bây giờ mày còn có Maria nữa. Mày đã đầy đủ quá rồi còn gì. Mày chẳng nên lo âu. Một cuộc đụng độ nhỏ giữa một toán du kích và một tiểu đội kỵ binh có là gì. Chẳng là gì cả. Và ngay cả chuyện chúng chặt đầu nữa à? Cũng chẳng thay đổi gì à? Chẳng ăn thua gì cả. Hồi ông mày ở Fort Kearny sau chiến tranh, bọn da đỏ vẫn lột da đầu người ta luôn. Mày có nhớ cái tủ đặt trong tường trong văn phòng của cha mày với những ống cắm đầy tên trên một tấm ván, với những lông đại bàng kết trên các chiếc nón trận treo trên tường, mùi da dê hong khói của mấy cái ghết quần, và cái áo bờ-lu-dông cùng những đôi giày da thêu cườm? Mày có còn nhớ cây cung to dựng trong góc tủ, với hai ống tên săn và tên trận, và cái cảm giác bắt gặp khi nắm chặt bó tên trong tay?

Hãy nhớ tới những gì tương tợ như thế. Hãy nhớ tới những gì cụ thể và thực tế. Hãy nhớ tới thanh guơm của ông, sáng loáng và tẩm dầu trong chiếc bao có răng cưa và ông chỉ cho mày thấy lưỡi gươm đã mỏng đi vì được đem đi mài nhiều lần. Hãy nhớ tới khẩu Smith và Wesson của ông. Đó là loại súng sáu của sĩ quan bắn từng phát, nòng 7,65 và không có vành bảo vệ cò, cò súng nhẹ và dễ bóp chưa từng thấy, khẩu súng được chùi dầu cẩn thận, nòng súng sạch bóng tuy rằng đường gân đã mòn sạch và chất kim loại màu nâu của thân súng cùng nòng súng mòn lẳn vì cọ xát vào bao da. Nó được đựng trong một chiếc bao có chữ U.S. trên nắp, xếp trong ngăn kéo trong chiếc tủ với những dụng cụ bảo trì và hai trăm viên đạn. Những hộp đạn bằng giấy cứng được gói và ràng cẩn thận bằng nhợ tẩm sáp.

Mày có thể lấy khẩu súng ra khỏi ngăn kéo và cầm nó trong tay. “Cháu muốn cầm thì cứ cầm”, ông vẫn bảo. Nhưng mà đừng đùa với nó vì đó là “súng đạn thứ thiệt”.

Có một hôm, mày hỏi ông có giết người bằng khẩu súng ấy chưa, và ông đáp: “Rồi”.

Mày lại hỏi: “Hồi nào vậy ông?” và ông trả lời, “Trong chiến tranh nổi dậy và sau đó”.

Mày nói: “Ông kể cho con nghe đi”.

Và ông đáp: “Ông không muốn nói về chuyện đó, Robert à”.

Rồi sau khi cha mày tự sát bằng khẩu súng này, và lúc mày từ trường trở về và chôn cất cha mày xong, ông ủy viên hộ tích trả lại khẩu súng sau khi làm ăng kết và nói: “Bob, tôi nghĩ rằng cậu muốn giữ khẩu súng. Lẽ ra tôi phải giữ nó, nhưng tôi biết cha cậu rất coi trọng nó bởi ông của cậu đã luôn có nó bên mình trong suốt cuộc chiến khi ông còn trong lực lượng kỵ binh, và nó vẫn còn tốt chán. Tôi đã đem thử hồi chiều này. Bắn không độc lắm nhưng cũng trúng”.

Chàng đã đặt khẩu súng trở vào ngăn kéo trong tủ ở chỗ cũ, nhưng hôm sau chàng lấy nó ra, cùng với Chub, lên yên ngựa dong thắng lên đỉnh đồi trên Red Lodgi, nơi đó bây giờ có con lộ được thiết lập nối liền với Cooke City hiện nay con lộ chạy qua đèo, băng ngang qua cao nguyên Răng Gấu có gió thổi như cắt và trên các đỉnh đồi có tuyết phủ suốt mùa hạ, hai đứa dừng lại bên hồ, đó là một chiếc hồ màu xanh thẫm và người ta bảo là hồ này sâu đến tám trăm bộ. Chub giữ hai con ngựa và chàng leo lên một tảng đá chàng nghiêng mình và nhìn thấy gương mặt mình trên mặt nước yên tĩnh và thấy mình đang cầm khẩu súng. Chàng cầm nơi nòng súng để nó đong đưa và buông nó rơi xuống. Chàng thấy khẩu súng lao xuống mặt hồ sủi bọt, chìm xuống đáy nước trong veo cho đến khi nó chỉ còn to bằng một món đồ trang sức trong nước và biến mất hẳn. Rồi chàng leo xuống mỏm đá, thót lên yên, thúc mạnh chân đinh vào con ngựa già tên Bess, mạnh đến nỗi con ngựa nổi khùng chồm lên. Chàng thúc ngựa đi ra dọc theo bờ hồ, và đến khi con ngựa ngoan ngoãn lại thì hai người đã ra đến con đường mòn trở lại.

- Tao biết tại sao mày lại làm thế với khẩu súng xưa, Bob à. - Chub nói.

- À, như vậy chúng ta không cần phải bàn tán về nó nữa. - Chàng nói.

Hai người chẳng bao giờ nhắc đến cây súng và thế là đã xong với những khẩu súng đeo bên mình của người ông, trừ thanh gươm. Chàng vẫn giữ thanh gươm trong rương cùng với những vật khác tại Missoula.

Ta không biết ông ta nghĩ sao về tình trạng này, chàng nghĩ. Ông là một quân nhân tài giỏi quá sức, mọi người đều nói như vậy. Người ta bảo nếu bữa đó có ông thì ông sẽ không để cho Custer bị lừa như thế. Làm gì ông lại không thấy được những khói hoặc bụi từ các chòi gỗ dọc theo Little Big Horn, trừ phi sáng hôm đó có sương mù dày đặc? Nhưng thật sự thì sáng hôm đó không có sương mù.

Tôi ước gì có được ông tới ở đây thay cho tôi. À, mà cũng có thể là chúng tôi sẽ cùng có mặt vào tối mai. Nếu mà có chuyện kỳ hoặc như là thế giới bên kia, mà tôi tin chắc là không có, tôi muốn được cùng ông đàm đạo. Vì có rất nhiều chuyện tôi muốn biết. Bây giờ thì tôi có quyền hỏi ông vì chính tôi cũng đang làm những công việc như ông. Tôi không tin là bây giờ ông còn phiền hà khi tôi hỏi ông. Trước đây, tôi không có quyền hỏi. Tôi biết ông không chịu kể cho tôi nghe vì ông không hiểu tôi. Nhưng bây giờ tôi nghĩ tôi và ông đã thông cảm nhau lắm rồi. Tôi muốn làm thế nào để trò chuyện được cùng ông và có được những lời khuyên nhủ của ông. Mẹ kiếp, nếu không được khuyên bảo, tôi vẫn thích được trò chuyện cùng ông, trò chuyện thôi cũng được. Đáng tiếc là những kẻ như tôi và ông lại bị quá cách ngăn bởi thời gian, thật là một điều đáng tiếc.

Rồi, trong khi đang suy nghĩ viển vông, chàng chợt nhận ra rằng nếu có bao giờ xảy ra một cuộc gặp gỡ như vậy, cả chàng lẫn ông chàng có lẽ sẽ hết sức bối rối. Vì sự có mặt của cha chàng. Mọi người đều có quyền làm điều chàng đã làm, chàng nghĩ. Nhưng đó là chuyện không hay. Tôi hiểu điều đó nhưng tôi không chấp nhận. Hèn nhát. Đúng vậy. Mày thật sự hiểu điều đó chứ? Chắc chắn tôi hiểu, nhưng... Phải, nhưng.... Hẳn mày đã quá ưu tư về mình khi làm một điều như vậy.

Trời, ước gì có ông tôi ở đây, chàng nghĩ. Dù sao thì cũng trong chừng một tiếng đồng hồ thôi. Có thể ông truyền lại cho tôi rất ít qua người đàn ông kia, người đàn ông đã sử dụng khẩu súng lục trong một việc làm bậy bạ. Có thể mối liên lạc giữa chúng tôi chỉ có thế. Nhưng mẹ kiếp! Phải, mẹ kiếp! Phải chi sự cách ngăn về tuổi tác giữa tôi và ông đừng có quá lớn lao để cho tôi có thể học được ông những điều mà người đàn ông kia, cha tôi, đã chẳng bao giờ dạy tôi. Nhưng không biết có phải sự sợ hãi mà ông phải trải qua và chế ngự, cuối cùng đã thoát được sau bốn năm trời đó, và sau đó là nỗi sợ hãi trong những lần đánh nhau với bọn Da Đỏ - thật ra thì chẳng có gì hãi hùng lắm. Có phải nỗi sợ hãi đó đã truyền lại cho người đàn ông kia và làm cho ông tôi trở thành một cobarde cũng giống như những tay đấu bò thuộc thế hệ thứ hai vậy? Và biết đâu vì cái khí huyết oai hùng kia chỉ truyền đến được tôi sau khi chảy ngang qua con người kia?

Tôi không thể nào quên được nỗi thất vọng khi lần đầu tiên hay rằng ông ấy là một cobarde. Nói trắng ra bằng tiếng Anh là: tên hèn nhát. Nói trắng ra như vậy cho nó dễ nghe. Dùng tiếng ngoại quốc nào để nói về một thằng tồi cũng chẳng ích gì. Nhưng dù sao ông cũng không phải là một thằng tồi. Ông chỉ hèn nhát thôi và đó là điều bất hạnh nhứt đối với bất cứ một người đàn ông nào. Bải vì nếu ông không hèn nhát thì ông đã chẳng đứng trơ ra đó mặc cho người đàn bà xỏ mũi? Tôi tự hỏi nếu ông ấy cưới một người đàn bà khác thì tôi sẽ là người như thế nào? Đấy là điều mà mày sẽ chẳng bao giờ biết được, chàng tự nhủ và nhếch mép cười. Có thể là cái bướng bỉnh của bà đã bổ khuyết cho cái thiếu sót của người đàn ông kia. Và mày. Thôi cũng được. Hãy dẹp cái vấn đề máu mủ và những chuyện khác, đợi đến ngày mai khi xong chuyện hãy hay. Đừng vội nóng nảy. Đừng nóng nảy gì hết. Để rồi ngày mai tao sẽ xem mày thuộc thứ máu mủ nào.

Nhưng rồi chàng lại bắt đầu nghĩ đến người ông của chàng.

- Georges Custer không phải là một viên chỉ huy kỵ binh thông minh, Robert à - Ông chàng đã bảo thế - Hắn cũng không phải là một con người thông minh nữa.

Chàng còn nhớ là khi ông chàng bảo thế, chàng thấy bị sốc vì người ta dám chỉ trích cái hình ảnh của nhân vật mặc áo khoác bằng da, với những lọn tóc màu nâu tung bay trước gió đứng trên đỉnh núi, tay cầm khẩu súng lục, trong khi bọn Sioux bao vây tứ phía như trong bức tranh thạch bản của Anheurser - Bush treo tại nhà Red Lodge.

- Lão chỉ được nước hay dấn thân vào cảnh nguy nan rồi thoát ra, - Ông chàng tiếp tục - và tại Little Big Horn lão đã lâm vào cảnh nguy nan nhưng rồi không thoát ra được.

Phil Sheridan là một người thông minh và Job Stuart cũng thế. Và John Mosby là tay chỉ huy kỵ binh xuất sắc nhứt từ trước tới nay.

Trong rương đồ đạc của chàng tại Missoula có một lá thư của tướng Phil Sheridan gởi cho lão Kilpatrick, trong thư nói rằng ông chàng là một vị chỉ huy kỵ binh còn tài ba hơn cả John Mosby.

Tôi phải kể cho Golz nghe về ông tôi, chàng nghĩ. Dù sao thì hắn cũng chưa bao giờ nghe về ông tôi. Cả đến John Mosby, có lẽ hắn cũng chưa nghe đến. Tất cả người Anh đều đã nghe đến họ vì người Anh đã phải nghiên cứu về trận nội chiến của ta kỹ hơn cả những người ở Mỹ châu. Karbov bảo là sau vụ này tôi có thể theo học tại học viện Lénine ở Mạc Tư Khoa nếu tôi muốn. Hắn bảo tôi có thể học tại học viện quân sự của Hồng quân nếu tôi muốn. Tôi tự hỏi không biết ông tôi sẽ nghĩ sao về chuyện đó? Ông tôi, người mà suốt đời không bao giờ chịu ngồi chung bàn với một con người dân chủ.

Không, tôi không muốn thành một quân nhân, chàng nghĩ. Tôi biết thế. Vậy là dứt khoát. Tôi chỉ muốn chúng ta thắng trận giặc này. Tôi cho rằng trong nhiều vấn đề khác, những người lính thật sự tài ba cũng chẳng giúp ích gì được nhiều, chàng nghĩ. Rõ ràng là không đúng thế. Hãy xem gương Napoléon và Wellington. Tối nay sao mày đần dộn quá, chàng nghĩ.

Thường ngày thì tâm trí chàng rất sáng suốt và tối nay khi nghĩ đến ông chàng thì đầu óc chàng lại như thế. Rồi khi nghĩ đến cha chàng, chàng lại điên lên. Chàng hiểu cha chàng và tha thứ cho ông tất cả, chàng thương hại ông nhưng chàng xấu hổ vì ông.

Tốt hơn mày đừng nghĩ gì cả, chàng tự nhủ. Chẳng bao lâu nữa mày sẽ về sống bên Maria và sẽ không phải nghĩ ngợi gì cả. Đấy là cách sống tốt nhứt khi mà cơ sự đã xảy ra như thế này. Một khi đã quá chú tâm vào một điều gì thì ta không còn có thể dừng lại được và tâm trí ta cứ quay không nghỉ. Tốt hơn là mày đừng nghĩ ngợi gì cả.

Nhưng giả tỉ thôi, chàng nghĩ. Giả tỉ mấy chiếc phi cơ tới hủy diệt những khẩu súng chống chiến xa và đập tan mấy vị trí chiến đấu rồi thì mấy chiếc xe tăng cổ lỗ sĩ ào lên một lượt bất kể mô, ụ, rồi Golz xua cái đám say rượu, du thủ du thực, bá vơ cuồng tín và những anh hùng của Quatorzième Brigade 1 ra phía trước và tôi biết rõ người của Duran giỏi đến cỡ nào trong lữ đoàn khác của Golz, và giả tỉ rằng mình phải có mặt ở Ségovie tối hôm sau!

Vâng, thí dụ thôi, chàng tự nhủ. Tôi sẽ đến La Ganja, chàng tự nhủ. Nhưng phải giựt sập cây cầu này. Bỗng chàng hiểu ra một cách dứt khoát như thế. Sẽ không có chuyện hủy bỏ lệnh đã ban ra. Vì những gì mà mày vừa tưởng tượng ra cũng là những trường hợp khả hữu của cuộc tấn công đối với những người cho lệnh. Vâng, mày sẽ phải giựt sập cây cầu, chàng biết chắc thế. Chuyện gì có thể xảy tới cho Andrès cũng không thành vấn đề.

Lần xuống con đường mòn trong đêm tối, một mình lầm lũi với ý nghĩ dễ chịu rằng tất cả những gì phải làm đã sắp xếp xong cho mấy tiếng đồng hồ sắp tới, và với sự vững tâm khi xét lại những việc cụ thể, chàng thấy thoải mái khi biết chắc rằng mình thế nào cũng phải cho nổ cây cầu.

Tâm trạng bất ổn, sự lo ngại vẩn vơ giống như khi có sự lộn xộn về giờ giấc, người ta cứ lo không biết khách khứa có đến dự tiệc không, cái tâm trạng đó đến với chàng ngay sau khi chàng sai Andrès đem bản phúc trình cho Golz, bây giờ thì cái tâm trạng đó đã biến mất. Bây giờ thì chàng chắc chắn là bữa tiệc sẽ không bị hủy bỏ. Biết chắc được vẫn hơn, chàng nghĩ. Luôn luôn là sự việc sẽ tốt đẹp hơn nhiều nếu ta biết chắc được điều sẽ xảy ra.

--- ------ ------ ------ -------

1 Tiếng Pháp: Lữ đoàn thứ 14.

Chương 31

Và rồi bây giờ hai người lại nằm bên nhau trong cái túi ngủ, lúc đó đêm đã khuya. Maria nằm sát vào chàng và chàng nghe hai chiếc đùi thon dài của nàng chạm sát vào cặp đùi chàng, chàng cảm thấy ngực nàng như hai trái đồi nhỏ nhô lên trên một cánh đồng trải quanh một miệng giếng, và bỏ vùng đồi núi đó đi về phía trên là miền thung lũng chạy dài lên phía cổ, cằm và đôi môi. Chàng nằm im, đầu óc không gợn một dáng suy tư nào, Maria cho tay lùa vào tóc chàng.

- Robert - Maria cất tiếng rất khẽ, và nàng hôn chàng - Em thấy xấu hổ quá. Em không muốn làm anh thất vọng, nhưng em thấy rát và đau quá. Em sợ em không có ích gì cho anh.

- Tự nhiên là vậy. Em sẽ nghe rát và đau lắm. Nhưng không sao đâu cưng. Chúng ta sẽ không làm gì để làm em đau đâu.

- Không phải vậy đâu. Em muốn nói là em không được yêu anh một cách trọn vẹn như em mong muốn.

- Không có gì quan trọng lắm đâu. Cái đó sẽ qua mau. Chúng ta có nhau là đủ lắm rồi.

- Phải, nhưng em thấy hổ thẹn. Có lẽ cái đó là do những điều tàn tệ mà người ta đã gây cho em trước đây. Không phải tại anh và em đâu.

- Đừng nói đến chuyện đó.

- Em cũng không muốn nói làm gì. Em chỉ muốn nói là em thấy không thể nào chịu được khi em từ chối anh trong đêm nay. Và vì vậy em muốn anh tha lỗi cho em.

- Nghe anh đây, dê con - Chàng nói - Tất cả sẽ qua, rồi thì không còn gì trục trặc nữa - Nhưng chàng nghĩ thầm, thật là một điều không may cho đêm cuối cùng. Rồi chàng cảm thấy xấu hổ và nói - Cưng nằm sát vào anh đi. Khi em nằm sát vào anh, anh cũng cảm thấy vui sướng y như khi được làm tình với em.

- Em thấy hối tiếc quá, em những tưởng cùng anh hưởng lại trong đêm nay những giây phút đã qua trên thung lũng kia, khi chúng ta từ vùng của El Sordo xuống.

- Qué va, - Chàng nói - đâu phải ngày nào cũng như vậy được. Có được em thế này anh cũng thích y như những giây phút đó. - Chàng nói dối, cố quên đi nỗi thất vọng - Chúng ta sẽ nằm yên như thế này, thật yên lặng và chúng ta ngủ. Chúng ta nói chuyện cho nhau nghe đi. Em ít kể cho anh nghe về em quá.

- Chúng ta nói đến chuyện mai sau và công việc của anh nghe? Em muốn biết rành về những công việc của anh.

- Không - Chàng đáp, chàng duỗi dài ra thoải mái trong túi ngủ và nằm yên, cằm tựa lên vai nàng và một cánh tay kê dưới đầu nàng - Tốt hơn hết là đừng nói về chuyện trong tương lai, cũng đừng nói đến chuyện đã xảy ra trong ngày hôm nay. Trong cuộc chiến này chúng ta không nên mặc cả gì hết, chuyện gì phải làm thì phải làm. Em không sợ chớ?

- Qué va? - Nàng nói - Lúc nào em lại không sợ. Nhưng bây giờ thì em quá lo sợ cho anh nên không còn lo nghĩ gì cho em.

- Em đừng nói thế. Anh đã từng gặp nguy hiểm, khó khăn. Nguy hiểm khó khăn hơn thế này nữa kìa. - Chàng đáp.

Rồi bỗng dưng chàng để tâm trí mình bị lôi cuốn vào một cái gì đó, một ý nghĩ viển vông xa vời thực tế, chàng nói :

- Mình nói về thành phố Madrid đi, nói chuyện về hai ta tại thành phố Madrid đi.

- Hay đó - Nàng nói. Nhưng nàng tiếp lời - Roberto à, em lấy làm buồn là phải như vầy với anh. Em có thể làm gì khác hơn cho anh không?

Chàng vuốt tóc nàng và hôn nàng rồi nằm sát vào nàng và buông thả cho cơ thể được thoải mái bên cạnh nàng, lắng nghe sự tịch mịch của đêm tối.

- Em có thể nói chuyện với anh về thành phố Madrid - Chàng nói và nghĩ - Ta sẽ để dành cái phần thừa này cho ngày mai. Ngày mai ta sẽ cần đến tất cả thứ này. Bây giờ những lá thông không cần đến thứ này như ngày mai ta cần đến nó. À, không biết trong thánh kinh ai là kẻ đã gieo giống xuống trần? Onan à? Onan đã kết thúc như thế nào? Chàng nghĩ. Ta không hề nghe nói đến Onan nữa? Chàng mỉm cười trong bóng đêm.

Rồi chàng lại để tâm trí cuốn trôi vào những tưởng tượng xa lìa thực tế và nghe vui sướng như sự hưởng thụ nhục thể từ một nguồn vui chợt đến trong đêm, khi lý trí không còn, chỉ có niềm vui hưởng thụ.

- Em yêu - Chàng nói và hôn nàng - Này em, hôm đó anh nghĩ về thành phố Madrid, anh tưởng tượng chúng mình sẽ đến đó và anh để em lại khách sạn để anh đến thăm mấy người nơi khách sạn của mấy người Nga. Nhưng anh nghĩ như vậy là bậy. Anh sẽ không bỏ em lại ở bất cứ một khách sạn nào.

- Sao vậy?

- Vì anh sẽ phải chăm lo cho em. Anh sẽ chẳng bao giờ rời em. Anh sẽ cùng em đến Seguridad để lấy giấy tờ. Rồi anh sẽ cùng em đi mua sắm những quần áo cần thiết.

- Đâu cần phải nhiều, và em mua lấy được mà.

- Không, cần nhiều chớ. Chúng ta sẽ cùng đi mua sắm những thứ tốt và mặc vào em sẽ đẹp lên.

- Em thích ta ở tại phòng ở khách sạn và nói người ta đem áo quần tới. Khách sạn ở chỗ nào hả anh?

- Ở Plaza del Callao. Ta cứ ở miết trong phòng của khách sạn. Ở đó có một chiếc giường rộng với những tấm ra sạch sẽ, trong bồn tắm có nước nóng, có hai cái tủ nhỏ, anh sẽ để đồ đạc của anh trong một cái, em chiếm một cái. Và phòng có những cửa sổ ta và mở toang, và ngoài kia, trên đường phố là mùa xuân. Anh còn biết nhiều chỗ để đi ăn. Những chỗ đó tuy bất hợp pháp nhưng thức ăn rất ngon, và anh biết nhiều tiệm có bán rượu chát và rượu huýt ky. Chúng ta sẽ để dành trong phòng nhiều thức ăn để phòng khi đói bụng và có cả rượu huýt ky phòng khi anh muốn uống và anh sẽ mua rượu manzanilla cho em.

- Em muốn uống thử rượu huýt ky.

- Nhưng huýt ky thì khó tìm, vả lại em thích manzanilla mà.

- Anh giành huýt ky một mình đi Roberto - Nàng nói - Trời ơi em thích quá. Anh và huýt ky của anh mà em không được rớ tới. Anh ham ăn quá hà.

- Không, anh sẽ cho em thử. Nhưng mà không tốt cho đàn bà đâu.

- Vậy là em chỉ có được những gì tốt cho đàn bà thôi - Maria nói - Vậy bộ trên giường đó em cũng sẽ mặc chiếc áo cô dâu của em à?

- Không, anh sẽ mua cho em nhiều chiếc áo ngủ và đồ bộ nữa nếu em thích.

- Em sẽ mua bảy chiếc áo cưới - Nàng nói - Mỗi ngày trong tuần em sẽ mặc một cái. Và em sẽ sắm cho anh một chiếc sơ-mi chú rể nữa, một chiếc áo sơ-mi sạch sẽ. Anh không bao giờ chịu giặt áo nữa à?

- Thỉnh thoảng.

- Em sẽ giữ cho mọi thứ được sạch sẽ, và sẽ rót rượu huýt ky cho anh và chế nước vô trong đó như là hồi ở trên nhà của El Sordo vậy. Em sẽ tìm trái ô liu, cá khô và hạt dẻ cho anh nhậu; chúng ta sẽ ở luôn trong phòng một tháng không ra ngoài. Phải chi em có thể luôn luôn sẵn sàng cho anh. - Nàng nói, giọng nàng buồn đột ngột.

- Không sao đâu em - Robert Jordan bảo - Thật mà, không sao đâu. Có thể là em đã bị đau một lần rồi bây giờ nó thành một cái thẹo và nó làm em thấy đau trở lại. Chuyện có thể là như vậy. Tất cả cái đó sẽ qua khỏi nhanh chóng. Và nếu thật sự có chuyện gì thì tại Madrid cũng còn có thiếu gì bác sĩ giỏi.

- Nhưng mà trước đây thì tốt đẹp chớ đâu có gì. - Nàng nói, giọng phân bua.

- Đó là dấu hiệu hứa hẹn mọi việc tốt đẹp trở lại.

- Thôi mình lại nói chuyện về thành phố Madrid đi - Nàng xoắn hai chân quanh chân chàng, đầu chúi vào vai chàng - Nhưng không biết cái đầu trụi của em nó có làm em xấu xí để anh phải mắc cỡ khi đến đó không?

- Không, em xinh đẹp lắm. Em có một khuôn mặt dễ thương và một thân hình đẹp, thon và nhẹ nhàng; làn da em thơm dịu có màu của vàng nung; thiên hạ sẽ tìm cách cướp em trên tay anh cho mà coi.

- Qué va, cướp em trên tay anh? Cho tới ngày em chết, sẽ không có một người đàn ông nào khác chạm đến em. Sức mấy mà cướp em trên tay anh! Qué va!

- Nhưng lắm kẻ sẽ ra sức. Để rồi em coi.

- Họ sẽ thấy là em yêu anh và thấy rằng chạm đến em cũng nguy hiểm như thọc tay vào một thùng chì đang nấu chảy. Còn anh? Khi anh gặp những người đàn bà đẹp có cùng học thức như anh? Anh không xấu hổ vì em chớ?

- Không bao giờ. Và chắc chắn anh sẽ cưới em.

- Nếu anh muốn - Nàng nói - Nhưng vì lẽ không còn nhà thờ nữa, em nghĩ việc đó sẽ không quan trọng lắm.

- Anh muốn mình cưới hỏi đàng hoàng.

- Nếu anh muốn. Nhưng anh à. Nếu có bao giờ mình đến một xứ khác, và nơi đó còn có nhà thờ, có lẽ mình sẽ cướ¡ nhau tại đó thì hơn.

- Ở xứ anh nhà thờ hãy còn - Chàng bảo nàng - Chúng ta sẽ cưới nhau tại đó nếu em thấy việc đó có ý nghĩa đối với em. Anh chưa hề cưới vợ lần nào. Như vậy không có gì rắc rối.

- Em mừng là anh còn độc thân - Nàng nói - Nhưng em vui mừng là anh đã biết được nhiều chuyện như những chuyện anh đã kể em nghe, vì điều đó chứng tỏ rằng anh đã có gần gũi với nhiều người đàn bà và chị Pilar bảo em rằng chỉ có hạng người như vậy mới có thể làm chồng. Nhưng bây giờ thì anh không được chạy theo những người đàn bà khác nghe? Vì làm như vậy là anh giết em đó.

- Anh chưa hề chạy theo nhiều bà - Chàng nói một cách thành thật - Cho đến khi gặp em anh nghĩ rằng anh chưa hề đắm say một người nào.

Nàng vuốt má chàng, rồi hai tay nàng ôm choàng qua đầu chàng.

- Chắc là anh biết nhiều bà lắm.

- Nhưng anh không yêu họ.

- Này anh, chị Pilar có kể cho em nghe một chuyện.

- Em nói anh nghe đi.

- Không. Tốt hơn là đừng nói tới. Chúng ta lại nói về thành phố Madrid nữa đi.

- Em vừa định nói gì đó?

- Em không muốn nói ra.

- Có lẽ em nên kể anh nghe nếu việc đó quan trọng.

- Anh nghĩ là việc đó quan trọng à?

- Phải.

- Nhưng làm sao anh biết khi anh chưa biết đó là chuyện gì?

- Qua cái lối nói của em.

- Vậy thì em không giấu anh. Chị Pilar nói là ngày mai tất cả chúng ta đều chết hết và anh biết rõ điều đó cũng như chị ấy, và anh chẳng coi đó là quan trọng, chị ấy nói thế không phải để chỉ trích anh, mà khâm phục anh đó.

- Bà ấy nói như vậy à? - Chàng nói. Đồ điên, chàng nghĩ thầm và tiếp tục - Lại ba cái điều ôn dịch của dân du mục đây rồi. Đúng là cái điệu của mấy mụ già ngồi lê đôi mách ngoài đường ngoài quán. Thứ chuyện bá láp. - Chàng nghe mồ hôi nách chảy dọc theo hai cánh tay bên cạnh sườn và chàng tự nhủ thầm: “Nói vậy bộ mày sợ à?”. Và chàng cất tiếng nói - Bà ấy là một con mẹ mê tín. Mình lại nói chuyện về thành phố Madrid nữa đi.

- Vậy anh biết chuyện đó à?

- Dĩ nhiên là không. Nhưng thôi đừng nói đến chuyện nhảm đó.

Chàng nói về thành phố Madrid nhưng lần này chẳng đưa đến một ảo tưởng nào khả dĩ tạo được chút tin tưởng. Lần này đúng là chàng nói dối với người bạn gái và với chính bản thân mình để giết thì giờ trong đêm trước khi xảy ra trận đánh. Và cháng biết như vậy. Chàng thấy thích thú khi làm như thế, nhưng tất cả cái khoái lạc của việc chấp nhận đã không còn. Nhưng rồi chàng lại vẫn tiếp tục.

- Anh đã nghĩ về mái tóc của em rồi - Chàng nói - Và anh cũng đã nghĩ xem ta phải làm gì cho mái tóc của em - Chàng nói - Em thấy không, tóc của em bây giờ đã mọc giáp đầu và dài bằng nhau giống như lông thú và rờ tới nghe thích lắm; anh rất thích mái tóc của em, nó đẹp và mỗi lần anh vuốt qua là nó rạp xuống và lại bung lên như một đồng lúa trong gió.

- Anh vuốt tóc em đi.

Chàng làm theo và để yên bàn tay trên đó. Chàng tiếp tục nói vào cổ người con gái, chàng nghe chính cổ họng mình phồng lên.

- Nhưng đến Madrid chúng ta có thể cùng nhau đến tiệm hớt tóc. Người ta có thể cắt hai bên cho gọn và cả phía sau nữa, giống như họ hớt tóc anh vậy, và trong lúc tóc em đang mọc thì ở thành phố để như vậy coi được hơn.

- Trông em sẽ giống hệt anh - Nàng nói và ghì chàng sát vào người nàng - Và rồi em sẽ không bao giờ muốn thay đổi kiểu tóc đó.

- Không. Nó sẽ mọc ra hoài và kiểu tóc đó chỉ làm nó gọn ghẽ lúc ban đầu trong lúc nó còn đang mọc. Trong bao lâu tóc em sẽ dài hở em?

- Dài thiệt dài hả?

- Không. Anh muốn nói là chấm ngang vai. Anh muốn em có mái tóc như vậy.

- Như Garbo trong hát bóng vậy?

- Phải - Chàng đáp với giọng khàn khàn và bây giờ ảo tưởng lại ào ạt kéo về, chàng để tâm trí mình cuốn trôi trong đó và tiếp tục nói - Và tóc sẽ buông xuống chấm vai em và đuôi tóc sẽ xoắn như sóng biển; tóc em sẽ có màu lúa chín vàng, gương mặt em có màu của vàng nung, mắt em có màu hòa hợp với màu tóc và nước da em, tức là màu vàng ánh với những đốm đen; và anh lật ngửa đầu em ra sau, anh sẽ nhìn vào đôi mắt em và ôm em thật chặt.

- Mà ở đâu vậy anh?

- Bất cứ ở đâu. Bất cứ nơi nào ta đặt chân tới. Bao lâu nữa tóc em sẽ dài?

- Em không biết vì trước đây có cắt ngắn bao giờ đâu. Nhưng em nghĩ là trong sáu tháng nó sẽ dài quá mang tai và trong một năm thì nó sẽ dài cỡ anh muốn. Nhưng anh có biết điều gì sẽ xảy ra trước tiên không?

- Nói anh nghe đi.

- Chúng ta sẽ ở trên chiếc giường to sạch sẽ trong căn phòng trứ danh của anh, trong khách sạn nổi tiếng của chúng ta và chúng ta sẽ cùng nhau ngồi trên chiếc giường trứ danh nhìn vào tấm gương của cái tủ quần áo, trong đó sẽ có anh, sẽ có em, và rồi em sẽ quay lại như vầy, và vòng tay qua cổ anh như vầy và em sẽ hôn anh như vầy.

Rồi hai người im lặng, nằm sát vào nhau trong đêm tối, Robert Jordan ôm nàng vào lòng, chàng nghe người nóng ran đến đau đớn. Chàng ghì chặt vào lòng tất cả những thứ đó mà chàng biết là sẽ không thể nào xảy ra, và chàng tiếp tục, và chàng nói :

- Dê con, chúng ta sẽ không sống mãi trong khách sạn đó đâu.

- Sao vậy?

- Chúng ta có thể tìm một căn phố ở Madrid trên con đường chạy dọc theo công viên Buen Retiro. Trước chiến tranh, anh có biết một người đàn bà Mỹ cho thuê phố có đủ đồ đạc và anh có thể xoay một căn phố như vậy với cái giá trước chiến tranh. Ở đó có những căn nhà nhìn ra công viên và từ cửa sổ em có thể nhìn trọn công viên, những hàng rào song sắt, những khoảnh vườn, và những lối đi trải sỏi, rồi màu xanh của những thảm cỏ chạy dọc theo các lối sỏi, những cây cao đầy bóng mát, những vòi nước, và vào lúc này thì các cây dẻ đang trổ bông. Ở Madrid chúng ta có thể đi dạo trong công viên hoặc bơi thuyền dưới hồ, nếu có nước trở lại.

- Sao hồ lại cạn nước hả anh?

- Hồi tháng Mười một người ta đã tháo cạn nước ở hồ vì nó đánh dấu mục tiêu cho máy bay đến dội bom. Nhưng bây giờ anh nghĩ là hồ đã có nước trở lại rồi. Anh không chắc. Nhưng ngay cả khi hồ còn cạn nước chúng ta vẫn có thể đi dạo trong công viên ở cách xa hồ, ở đó có một công viên giống như một khu rừng với những loại cây từ khắp nơi trên thế giới, có tên của từng loại cây, có những tấm bảng cho biết là thứ cây gì và từ đâu mang về.

- Em thích đi xem chiếu bóng hơn - Maria nói - Nhưng mà mấy cái cây đó nghe cũng có vẻ lý thú đó chớ, và em sẽ học hết về những cây đó với anh nếu em có thể thuộc được.

- Nó không như một bảo tàng viện đâu - Robert Jordan nói - Chúng mọc một cách tự nhiên và trong công viên có những ngọn đồi và một phần của công viên trông như một khu rùng già. Rồi phần dưới công viên là một chợ sách với những quán sách cũ dọc theo lối đi, và bây giờ, từ lúc có chiến tranh có thiếu gì sách, sách đánh cắp trong những dịp vơ vét trong mấy ngôi nhà bị trúng bom hay những ngôi nhà của bọn phát xít, những sách này được mấy người đánh cắp đem bày ra chợ sách. Hằng ngày anh có thể ở từ sáng tới chiều nơi những quán sách trong khu chợ sách như anh đã từng làm trước chiến tranh, nếu anh có thì giờ tại Madrid.

- Trong lúc anh đi viếng chợ sách, em sẽ ở nhà trông nom nhà cửa. - Maria nói - Mình có đủ tiền để mướn người làm không anh?

- Có chứ. Anh có thể nhờ đến Patra ở trong khách sạn ấy nếu bà ta làm em vừa ý. Bà ta nấu nướng giỏi mà lại sạch sẽ. Anh có ăn ở đó với mấy người nhà báo và chính bà ấy nấu. Họ có lò điện trong phòng họ.

- Nếu anh muốn mướn bà ấy cũng được - Maria nói - Hoặc giả em có thể nhờ một người nào khác. Nhưng anh có phải đi miết với công việc của anh không? Người ta sẽ không cho em theo anh trong những công việc như thế này đâu.

- Có lẽ anh có thể tìm công việc làm tại Madrid. Anh đã làm công việc này đến nay cũng lâu rồi và anh đã chiến đấu ngay từ khi phong trào nổ ra. Có thể là bây giờ người ta sẽ giao cho anh công việc làm tại Madrid. Anh chưa bao giờ xin xỏ. Anh lúc nào cũng ở ngoài mặt trận hoặc trong những công tác như thế này. Em có biết là cho đến khi gặp em, anh chưa bao giờ xin một điều gì, hay muốn một điều gì, anh cũng không hề nghĩ đến một điều gì ngoài phong trào và sự chiến thắng trong trận giặc này. Thật sự anh rất trong sạch trong các tham vọng của anh. Anh đã làm việc nhiều và bây giờ anh thương em - Và chàng nói điều này với tất cả sự say mê về những gì không thành tựu bao giờ - Anh yêu em như yêu thương tất cả những gì mà chúng ta đã chiến đấu để giành lấy. Anh yêu em như yêu tự do, nhân phẩm, và cái quyền được làm việc, được sống no đủ của mọi người. Anh yêu em như yêu thành phố Madrid mà anh đã bảo vệ, như yêu tất cả những đồng chí đã nằm xuống của anh. Và nhiều người đã ngã gục. Nhiều. Nhiều lắm. Nhiều đến nỗi em không tưởng tượng được. Nhưng anh yêu em như yêu những gì anh yêu quý nhứt trên đời và anh yêu em còn hơn thế nữa. Anh yêu em nhiều lắm, dê con à. Nhiều hơn là anh có thể nói với em. Anh nói với em những lời này để cố cho em có chút ý niệm về tình anh yêu em. Anh chưa hề có vợ và bây giờ anh có được em là vợ và anh thấy hạnh phúc.

- Em sẽ hết sức cố gắng làm một người vợ tốt của anh - Maria nói - Em không thành thạo nhưng sẽ cố gắng. Nếu mình sống ở thành phố Madrid thì tốt lắm. Nếu mình phải sống ở bất cứ một nơi nào khác, cũng không sao. Nếu chúng ta không ở hẳn một nơi nào thì em có thể đi theo anh, lại càng tốt hơn. Nếu chúng ta về xứ của anh, em sẽ học nói tiếng Inglés như hầu hết người Inglés trên thế giới. Em sẽ học cách ăn ở của họ và họ làm thế nào em sẽ làm thế ấy.

- Trông em sẽ buồn cười lắm.

- Hẳn là vậy. Em sẽ phạm những lỗi lầm nhưng anh sẽ dạy cho em và em sẽ không bao giờ phạm lại lần thứ hai, hay có thể chỉ lần thứ hai thôi. Rồi về xứ anh nếu anh thèm món gì em sẽ nấu cho anh ăn. Và em sẽ đi học ở một cái trường dạy làm vợ, nếu có trường nào như vậy, và em sẽ học được.

- Loại trường như vậy thì có nhưng em đâu cần phải học.

- Pilar bảo em là chị ấy nghĩ là có loại trường như vậy ở xứ anh. Chị ấy có đọc một bài nói về trường đó trong một tờ báo có hình ảnh. Và chị ấy còn bảo em là phải học nói tiếng Inglés và phải nói cho giỏi để anh đừng bao giờ xấu hổ vì em.

- Bà ta nói với em chuyện này bao giờ?

- Bữa nay, lúc chúng em đang thu dọn đồ đạc. Chị ấy luôn luôn nhắc nhở em nên làm những gì để xứng đáng là vợ của anh.

Tôi đoán là bà ta cũng sẽ đến Madrid, Robert Jordan nghĩ, và nói “Bà ta còn nói gì nữa không?”

- Chị ấy bảo em phải chăm sóc cơ thể của em, giữ gìn từng nét trên khuôn mặt như thể em là một tay đấu bò vậy. Chị ấy nói là điều này quan trọng lắm.

- Đúng vậy - Robert Jordan nói - Nhưng em sẽ không phải lo lắng về chuyện này trong nhiều năm.

- Lo lắng chớ anh, chị ấy nói dòng giống của em phải luôn luôn để tâm tới chuyện đó vì nó có thể xảy ra bất ngờ. Chị ấy nói với em là trước đây chị ấy cũng mảnh mai như em nhưng thời đó đàn bà không biết tập thể dục. Chị ấy chỉ cho em những động tác em nên tập và chị ấy khuyên em không được ăn nhiều. Chị ấy chỉ cho em những thứ không nên ăn. Nhưng em quên rồi, để em hỏi lại chị ấy mới được.

- Khoai tây. - Chàng nói.

- Đúng rồi - Nàng tiếp tục - Đúng là khoai tây và đồ chiên, xào. Lúc em kể cho chị ấy nghe về cái vụ đau rát này chị ấy cũng bảo em là đừng nói cho anh nghe mà phải rán chịu đau, đừng để anh biết. Nhưng em đã nói cho anh biết vì em không bao giờ muốn nói dối với anh và cũng tại em sợ là anh có thể nghĩ rằng chúng ta không còn chung hưởng niềm vui sướng nữa, và cái chuyện xảy ra sau lần ở trên thung lũng đó đã không thật sự xảy ra.

- Em kể cho anh nghe là phải lắm.

- Thật vậy hả anh? Tại em xấu hổ và em muốn làm bất cứ chuyện gì anh muốn em làm. Chị Pilar có cho em biết những chuyện có thể làm cho chồng.

- Em không cần phải làm gì cả. Ta có được gì thì ta chia xẻ với nhau và ta sẽ cố giữ gìn nó, anh thích được nằm bên em như thế này ve vuốt em và biết rằng em thật sự có đó và khi nào em sẵn sàng trở lại chúng ta sẽ tận hưởng tất cả.

- Nhưng anh không có những nhu cầu mà em không thỏa mãn được chứ? Chị ấy có cắt nghĩa với em chuyện đó.

- Không, chúng ta có những nhu cầu chung. Anh không có nhu cầu riêng tư cho mình anh.

- Vậy là em yên tâm lắm rồi. Nhưng anh phải hiểu rằng cái gì anh muốn là em sẽ cố làm. Nhưng anh phải nói cho em biết vì em dốt lắm và có nhiều chuyện chị ấy nói cho em nghe mà em cũng không biết rõ lắm. Tại vì em mắc cỡ quá nên không dám hỏi, vả lại sao cái gì chị ấy cũng biết hết.

- Dê con - Chàng nói - Em tuyệt lắm.

- Qué va - Nàng nói - Nhưng mà cái việc cố gắng học tất cả những chuyện phải làm trong đời sống làm vợ trong khi chúng ta đang nhổ trại và thu dọn để chuẩn bị cho một cuộc đánh nhau cộng thêm một trận đánh đang xảy ra trên kia thì quả là một việc làm hiếm có và nếu em có phạm phải những lỗi lầm nghiêm trọng thì anh phải nói cho em biết vì em thương anh. Có thể là em không nhớ đúng và có nhiều chuyện chị ấy kể cho em nghe rất là rắc rối lôi thôi.

- Bà ta kể cho em nghe chuyện gì nữa?

- Puès, nhiều chuyện lắm em không nhớ hết. Chị ấy nói em có thể kể cho anh nghe những gì đã xảy ra cho em nếu chuyện đó còn trở lại trong tâm trí em vì anh là một người tốt và anh đã biết hết tất cả rồi. Nhưng tốt hơn là đừng nói tới chuyện đó trừ phi chuyện đó trở lại trong tâm trí em với những ý tưởng đen tối như trước đây, và khi ấy em có thể thoát ra khỏi những ý nghĩ đen tối đó nếu em kể ra cho anh nghe.

- Bây giờ thì chuyện ấy có ám ảnh em không?

- Không. Từ lúc lần đầu chúng ta thương nhau em thấy dường như chuyện ấy không hề xảy ra. Em luôn luôn thấy buồn đau cho cha mẹ em. Nhưng em muốn anh hiểu điều đó để anh hãnh diện nếu em có về làm vợ anh: em đã không bao giờ xuôi tay trước bất cứ một tên nào. Em đã luôn luôn chống cự và chúng luôn luôn phải có đến hai tên hay hơn nữa mới làm được cái chuyện buồn đau đó cho em. Một tên ngồi lên đầu em và giữ em lại. Em kể anh nghe chuyện này để anh hãnh diện.

- Sự hãnh diện của anh là ở em đây. Thôi đừng nói tới chuyện đó nữa.

- Không. Em nói đến sự hãnh diện mà anh phải có nơi người vợ của anh. Và còn chuyện này nữa. Cha em là một xã trưởng, một con người đáng kính. Mẹ em là một người đàn bà đáng kính và là một người tốt theo đạo Thiên Chúa, chúng giết mẹ em và cha em vì chánh kiến của cha mẹ em, ông thấy theo đảng Cộng Hòa. Em đã trông thấy hai người bị bắn. Lúc đó cha em đứng dựa vào tường lò heo trong làng và hô to “Viva la Republica” 1. Mẹ em cũng đứng tựa vào cùng một vách tường đó, hô “Viva Chồng tôi, xã trưởng làng này”. Lúc đó em mong chúng bắn em luôn và sửa soạn hô “Viva la Republica y vivan mis padres” 2 nhưng chúng lai không bắn em. Và thay vì bắn em chúng lại gây cho em những chuyện đó.

Anh nghe em đây, em sắp kể anh nghe một chuyện có liên quan đến chúng ta. Sau cái vụ xử bắn tại matadero 3, chúng bắt bọn em là những người bà con đã chứng kiến vụ bắn giết dẫn đi khỏi matadero đưa lên ngọn đồi cao và vào quảng trường chính trên chợ. Gần như tất cả đều khóc, nhưng vài người chết lặng vì những điều trông thấy, vì nước mắt họ đã cạn. Em thì không khóc được. Em không còn để ý đến bất cứ điều gì xảy ra vì em chỉ thấy hình ảnh ba em và mẹ em lúc người ta đem bắn và lời nói của mẹ em, “Chồng tôi, xã trưởng của làng này, muôn năm”. Nó ăn sâu vào đầu em như một tiếng gào thét không bao giờ tắt lịm, còn mãi, còn mãi. Vì mẹ em không phải là người theo Cộng Hòa nên mẹ em không hô “Viva la Republica” mà chỉ hô viva cha em đang nằm úp mặt dưới chân bà.

Lời của mẹ em nói thật to, nghe như một tiếng thét, rồi chúng bắn mẹ em. Mẹ em ngã xuống. Em cố rời khỏi hàng, chạy tới mẹ em nhưng tất cả bọn em đều bị trói. Bọn guardias civiles đã làm cái công việc bắn giết đó và bọn chúng vẫn ở lại để bắn giết thêm khi bọn lính chánh quy tới lùa bọn em lên đồi, bỏ bọn guardias civiles đứng tựa lên súng, bỏ mấy cái xác chết nằm sát bên tường đó. Tụi em bị cột cổ tay thành một xâu dài gồm toàn đàn bà con gái. Bọn chúng lùa tụi em lên đồi qua những thành phố, tới quảng trường. Và tới đây chúng ngừng lại trước một tiệm hớt tóc nằm đối diện với tòa thị chính.

Rồi hai tên nhìn bọn em, một tên nói: “Con gái của lão xã trưởng đó”, và tên kia nói: “Bắt đầu bằng con này đi”.

Kế đó chúng cắt dây trói tay cho em, một tên nói với mấy tên khác: “Cột xâu lại”, và hai tên kia nắm hai cánh tay em lôi vào tiệm hớt tóc, chúng nhấc bổng em lên và đặt em ngồi vào chiếc ghế hớt tóc và giữ em lại đó. Em trông thấy mặt em trong tấm gương của tiệm hớt tóc và những bộ mặt của mấy tên đang giữ em và ba tên khác đang cúi xuống em, em không quen mặt nào nhưng trong gương em thấy được mặt em và chúng, nhưng chúng chỉ thấy mình em. Giống như đang nằm trong chiếc ghế nhổ răng có nhiều thợ nhổ răng vây quanh và tất cả đều điên. Khuôn mặt của chính em, em cũng không nhận ra vì sự đau khổ đã làm nó thay đổi, nhưng nhìn vào em biết đó chính là em.

Sự đau buồn của em quá lớn nên em không còn cảm thấy sợ hãi hay bất cứ một cảm giác nào ngoài sự đau buồn.

Hồi đó tóc em để thành hai bím. Lúc em nhìn vào gương thì một trong mấy tên đó kéo một bím tóc lên và kéo mạnh làm em đau nhói lên rồi hắn dùng dao cạo cắt phăng bím tóc của em sát vào da đầu. Em trông thấy em với một bím tóc và một chòm tóc chỗ bím tóc kia. Rồi hắn cắt cái bím tóc còn lại mà không kéo thẳng nó ra và lưỡi dao cắt một vết nhỏ ở tai của em, em thấy máu rỉ ra. Lấy ngón tay sờ anh có thấy cái thẹo không?

- Có. Nhưng đừng nói tới chuyện đó có hay hơn không?

- Không có gì đâu. Em sẽ không nói đến điều gì xa đâu. Thế là hắn dùng dao cạo cắt hai bím tóc sát vào đầu em, mấy đứa kia cười rú lên và lúc đó em cũng hận ra là tai mình bị đứt. Rồi hắn đi đến trước em, lấy hai bím tóc quất vào mặt em, trong lúc mấy tên khác giữ chặt lấy em và nói: “Muốn làm bà phước Cộng Hòa thì làm như vậy đó. Như vậy sẽ giúp mày cách đoàn kết với các người anh em vô sản của mày, người đẹp của Chúa đỏ!”.

Và hắn quất em tới tấp bằng những bím tóc của em, rồi hắn nhét cả hai bím tóc vào miệng em, quấn chặt qua cổ cột gút phía sau để khớp miệng em, và hai đứa có phận sư giữ chặt em cười rú lên.

Và cả bọn thấy vậy cười lên. Khi em nhìn trong gương thấy bọn chúng cười thì em bắt đầu khóc lên. Từ lúc thấy chúng dùng súng mà bắn người ta, em như tê dại. Bây giờ thì em bật lên khóc.

Rồi tên đánh em lấy toong đơ đẩy khắp đầu em, trước tiên một đường thẳng từ trán ra sau ót, rồi đẩy ngang qua đỉnh đầu rồi khắp đầu và sát phía sau hai tai. Chúng giữ chặt em lại để em luôn luôn nhìn thấy được trong tấm gương của tiệm hớt tóc trong suốt thời gian chúng làm việc này. Em không thể tin nổi những gì em thấy xảy ra cho em, em cứ khóc, khóc mãi nhưng không thể quay đi chỗ khác để tránh gương mặt hãi hùng của em với cái mồm há hốc có hai cái bím tóc thò ra và đầu em trọc đi dưới cái toong đơ.

Khi tên cầm toong đơ hớt xong hắn lấy một chai thuốc i-ốt trên kệ tiệm hớt tóc (trước đó chúng cũng đã bắn ông thợ hớt tóc vì lão có chân trong một nghiệp đoàn, lão chết, nằm sóng soài trước cửa tiệm và lúc chúng đem em vào tiệm chúng phải nhấc bổng em ngang qua xác lão), và rồi với chiếc cọ lông trong chai i-ốt, hắn chấm thuốc xức vào chỗ bị đứt trên tai của em, em nghe một chút đau nhức hòa lẫn với nỗi khổ sở và hãi hùng.

Rồi hắn đứng trước mặt em và viết mấy chữ U.H.P lên trán em với chất i-ốt, hắn viết một cách chậm rãi và cẩn thận như một họa sĩ, em nhìn trong gương thấy tất cả. Em không còn khóc được nữa. Tim em đã lạnh buốt trở lại vì nghĩ đến ba má em, em thấy những điều đang xảy ra cho em chẳng thấm thía vào đâu và em biết thế.

Và khi xong công việc vẽ chữ, tên phát xít bước lùi lại nhìn em để quan sát cái công trình của hắn, rồi hắn để chai i-ốt xuống, cầm toong đơ lên và nói, “tiếp theo”, và bọn chúng lôi em ra khỏi tiệm hớt tóc, bọn chúng giữ chặt hai cánh tay em, em vấp vào xác chết lão thợ hớt tóc nằm bất động trước cửa, lão nằm ngửa, gương mặt xám ngắt, em và bọn chúng suýt đụng phải Concepcion Gracia, người bạn thân nhứt của em, hai tên đang lôi chị ấy vào, và khi trông thấy em chị ấy không nhận ra, và rồi chị ấy nhận ra em, chị ấy thét lên, em còn nghe tiếng chị ấy khóc trong lúc bọn chúng lôi em đi băng qua quảng trường, vào cửa, lên lầu tòa thị chính và vào văn phòng của ba em, tại đó chúng đặt em nằm trên chiếc ghế dài. Và chính tại đó những chuyện xấu xa ô nhục nhất đã xảy ra.

- Dê con - Robert Jordan nói và ghì nàng thật chặt, thật dịu dàng. Nhưng lòng chàng đầy căm hận - Cưng đừng nói về chuyện đó nữa. Đừng kể anh nghe nữa, anh không còn dằn được cơn tức giận nữa.

Nàng tê cóng, buốt giá trong vòng tay chàng. Và nàng cất tiếng: “Không, em hứa sẽ không nói nữa. Nhưng tụi nó là quân tàn ác, nếu giết được em sẽ cùng anh giết mấy tên. Nhưng em nói anh nghe chuyện này là để anh hãnh diện nếu em được về làm vợ anh. Để anh hiểu rõ em”.

- Anh rất mừng là em đã kể anh nghe - Chàng nói - Vì mai đây, nếu được may mắn, mình sẽ giết chúng thật nhiều.

- Nhưng mình sẽ giết bọn phát xít chớ? Chính tụi đó đã làm việc ấy.

- Tụi nó không có ra trận - Chàng buồn bã đáp - Chúng chém giết ở hậu phương. Chúng ta không đánh nhau với bọn chúng ngoài mặt trận.

- Nhưng mình không có cách nào giết tụi đó sao anh? Em muốn giết vài tên cho hả dạ.

- Anh đã từng giết bọn đó - Chàng nói - Và mình sẽ còn giết chúng nữa. Bọn anh đã giết bọn đó trong các trận đánh xe lửa.

- Em muốn theo anh để tấn công một chiếc xe lửa - Maria nói - Trong trận đánh xe lửa, khi Pilar mang em về, em hơi điên điên. Chị ấy có kể cho anh nghe lúc đó em ra sao không?

- Có. Em đừng nói tới chuyện đó.

- Đầu óc em có lúc đó chết điếng, tê dại và em chỉ còn biết có khóc mà thôi. Nhưng có một điều khác mà em phải kể anh nghe. Điều này thì em phải nói. Và có thể là anh sẽ không cưới em nữa. Nhưng, Roberto à, nếu anh không muốn cưới em thì lúc đó mình không ở mãi bên nhau được sao anh?

- Anh sẽ cưới em.

- Không. Em còn quên điều này nữa. Có lẽ là anh không nên cưới em. Có thể là em không bao giờ sanh cho anh một con trai hoặc một đứa con gái. Vì chị Pilar bảo là nếu em có con được thì em có rồi vì những gì bọn chúng đã làm đối với em. Em phải nói cho anh nghe điều đó. Trời ơi, không biết sao em lại quên cho anh biết điều đó.

- Điều đó không quan trọng gì cả, cưng à - Chàng nói - Thứ nhứt là điều đó có thể không đúng. Đó là chuyện của bác sĩ. Kế đến anh cũng không muốn cho ra đời dù là một đứa con trai hay con gái trong khi cuộc đời như thế này đây. Và ngoài ra tất cả tình yêu mà anh có, em giành hết rồi.

- Em muốn có với anh ruột đứa con trai và một đúa con gái - Nàng bảo chàng - Và làm sao thế giới khá hơn được nếu không có những đứa con của chúng ta để đánh lại bọn phát xít.

- Em - Chàng nói - Anh thương em. Em có nghe không? Và bây giờ mình phải ngủ đi, dê con. Vì anh phải thức dậy thật sớm trước khi trời sáng. Và tháng này trời sáng mau lắm.

- Vậy cái chuyện chót em nói với anh không sao hả anh? Mình vẫn có thể cưới nhau hả anh?

- Bây giờ mình đã cưới nhau rồi. Anh cưới em bây giờ rồi đây này. Em là vợ của anh rồi. Nhưng thôi ngủ đi cưng. Còn ít thời giờ lắm.

- Và mình sẽ cưới nhau thật hả anh? Không phải chỉ nói suông thôi chớ?

- Đúng.

- Vậy em sẽ ngủ và nếu không ngủ được em sẽ tưởng đến điều đó.

- Anh cũng thế.

- Hãy ngủ ngon nghe mình!

- Hãy ngủ ngon - Chàng nói - Vợ anh ngủ ngon nghe.

Bây giờ chàng nghe hơi thở nàng đều đều và biết là nàng đã ngủ. Chàng vẫn thức nằm đó và im lặng, không dám trở mình sợ làm nàng thức giấc. Chàng nghĩ về tất cả những điều nàng đã không kể ra, chàng nằm đó nghe căm tức. Và chàng cảm thấy hài lòng là sáng mai chàng sẽ được bắn giết. Nhưng ta chẳng nên để chuyện riêng tư xen vào, chàng nghĩ.

Tuy nhiên làm thế nào ta có thể đừng được? Ta biết rằng bọn ta cũng đã gây những điều khủng khiếp cho chúng. Nhưng vì những người trong bọn ta kém học thức và hiểu biết. Còn bọn chúng thì đã làm những điều đó có mục đích, có chủ tâm. Những kẻ đã làm những điều đó chính là những tinh hoa mới nhứt của cả một nền văn minh. Chúng là tinh hoa của truyền thống hiệp sĩ Tây Ban Nha. Thật là một dân tộc quá sức tưởng tượng. Thật là bọn khốn nạn từ Cortez, Pizarro, Menéndez de Avila, cho tới Eurique Lister, cho tới Pablo. Và cũng thật là một dân tộc phi thường. Không một dân tộc nào xuất sắc hơn và cũng không một dân tộc nào tồi tệ hơn. Không một dân tộc nào hiền từ hơn, cũng không một dân tộc nào độc ác hơn. Và ai mà hiểu nổi họ? Tôi thì không hiểu rồi, vì nếu tôi hiểu họ, tôi sẽ tha thứ tất cả. Hiểu là tha thứ. Điều đó không đúng. Người ta đã lạm dụng lòng tha thứ. Sự tha thứ là một quan niệm của Thiên Chúa giáo, và Tây Ban Nha chưa bao giờ là một xứ theo Thiên Chúa giáo. Từ trước họ vẫn có thần tượng riêng để thờ phượng trong Nhà Thờ. Otra virgen mas 4. Ta cho rằng đây chính là lý do tại sao chúng phải hủy hoại những trinh nữ của phe địch. Chắc chắn là cái lý do đó thấm sâu nơi bọn chúng, bọn cuồng tín của tôn giáo Tây Ban Nha hơn là trong dân chúng. Dân chúng tự xa lánh Giáo hội vì Giáo hội là chánh quyền, và chánh quyền lúc nào cũng thối nát. Đây là quốc gia duy nhứt mà phong trào cải cách tôn giáo đã chẳng đến được. Và bây giờ thì bọn chúng chịu tội trước pháp đình Giáo hội là phải lắm.

Phải, đó là những gì đáng cho mày nghĩ tới. Những gì giữ cho tâm trí mày khỏi lo lắng vì công việc của mày. Thế vẫn tốt hơn là giả vờ. Chúa ơi, đêm nay chàng giả vờ nhiều quá. Và Pilar thì giả vờ suốt ngày. Hẳn là thế. Nếu mai đây bọn chàng bị giết chết thì sao? Điều đó có quan trọng gì nếu cây cầu nổ tung như đã định. Vì đó là tất cả những gì bọn chàng phải thi hành vào ngày mai.

Điều đó chẳng có gì quan trọng. Tôi không thể làm cái nghề đó mãi được. Tôi không thể sống hoài. Có thể cuộc đời tôi chỉ gom trọn trong có ba ngày, chàng nghĩ. Nếu đúng thế, ước gì tôi và nàng tận hưởng đêm cuối cùng này khác đi. Những đêm cuối cùng có bao giờ là những đêm trọn vẹn đâu. Bất luận cái gì cuối cùng cũng đều không trọn vẹn. Chỉ có những lời nói cuối cùng là đôi khi đẹp. “Viva chồng tôi xã trưởng của làng này”. Đó là một lời nói đẹp.

Chàng biết nó đẹp vì khi chàng lặp lại lời cuối đó, chàng nghe trong người run lên. Chàng cúi xuống hôn Maria, nàng vẫn còn ngủ. Chàng nói thật khẽ bằng tiếng Anh: “Anh thật sự muốn cưới cưng, cưng à. Anh rất hãnh diện về gia đình của em”.

--- ------ ------ ------ -------

1 Nền Cộng Hòa muôn năm.

2 Nền Cộng Hòa và cha mẹ tôi muôn năm.

3 Lò sát sinh.

4 Một Đức Mẹ đồng trinh khác.

Chương 32

Cũng trong đêm đó, tại Madrid, khách sạn Gaylord rất đông người. Một chiếc xe hơi vào đậu dưới mái hiên trước cửa của khách sạn, hai đèn trước kiếng tráng màu xanh, và một người đàn ông vóc người nhỏ thó mang ủng kỵ mã màu đen, mặc quần sọt màu xám và chiếc áo vét ngắn cũng màu xám cài khuy lên tận cổ, hắn bước xuống xe, mở cửa chào đáp lễ hai tên lính gác, gật đầu với người cảnh sát chìm ngồi ở văn phòng trước cổng và bước vào thang máy. Có hai nhân viên canh gác ngồi trên ghế ở hai bên tiền đình bằng cẩm thạch, và hai người này chỉ ngước mắt nhìn lên khi người đàn ông nhỏ thó đó bước ngang qua họ để vào trong thang máy. Phận sự của họ là khám xét mọi người lạ mặt bằng cách mò hai bên cạnh sườn dưới nách và túi quần phía sau xem người lạ đó có mang theo súng lục không, nếu có họ sẽ bắt hắn gởi lại ngoài cổng. Nhưng vì họ biết quá rõ người đàn ông nhỏ thó mang giày đi ngựa kia nên họ cũng không buồn ngước mắt nhìn.

Căn phòng nơi hắn ở, tại khách sạn Gaylord, hôm đó rất đông người. Nhiều người ngồi đứng rải rác trong phòng và đang trò chuyện với nhau như trong bất cứ một phòng khách nào. Các ông các bà đang uống rượu Vodka, Whisky, soda và rượu bia bằng những chiếc ly nhỏ được châm đầy từ một cái bình lớn. Có bốn người đàn ông mặc quân phục. Những người khác mặc bờ-lu-dông hoặc áo vét bằng da, ba trong số bốn phụ nữ mặc thường phục, người thứ tư, người ốm nhom và nước da sậm nâu, mặc bộ quân phục cắt đứng đắn với chiếc váy và giày ống cao.

Khi đặt chân vào phòng, Karkov bước ngay đến bên người đàn bà mặc quân phục, nghiêng người chào và bắt tay, nàng là vợ của hắn và hắn nói điều gì đó với nàng bằng tiếng Nga mà không ai nghe được, và trong phút chốc nét ngạo mạn trong đôi mắt hắn lúc bước vào tan biến mất. Nhưng rồi chúng lại lóe lên khi thoáng thấy mái tóc nhuộm màu gỗ đào hoa tâm cùng gương mặt lờ đờ tình tứ của người con gái có thân hình tuyệt mỹ, nàng là nhân tình của hắn. Hắn bước thẳng đến nàng, nghiêng mình bắt tay với cái lối chào mà ai cũng thấy rõ là cái lối chào mà hắn đã dành cho vợ hắn. Vợ hắn không để mắt theo dõi lúc hắn đi ngang qua căn phòng, nàng đứng bên cạnh một viên sĩ quan Tây Ban Nha, to lớn và đẹp trai, họ nói với nhau bằng tiếng Nga.

- Người tình vĩ đại của em đang mập lên - Karkov nói với người con gái - Tất cả những người hùng của chúng ta đều lên cân, chúng ta ở đây gần được hai năm rồi. - Hắn nói không đưa mắt nhìn người đàn ông mà hắn ám chỉ.

- Đồng chí xí trai đến đỗi với một con cóc mà đồng chí cũng ghen được. - Người con gái nói với hắn một cách vui vẻ. Nàng nói bằng tiếng Đức - Mai tôi theo đồng chí để tham dự cuộc tấn công có được không?

- Không. Mà cũng không có cuộc tấn công nào cả.

- Ai cũng biết về chuyện này - Người con gái nói - Đừng ra điều bí mật. Dolores sẽ đi. Tôi sẽ đi với cô ta hoặc với Carmen. Có nhiều người đi lắm.

- Ai dắt đồng chí thì đồng chí cứ theo - Karkov nói - Nhưng tôi thì không - Rồi hắn quay lại người con gái và cất giọng hỏi một cách nghiêm nghị - Ai bảo cho đồng chí biết chuyện đó. Nói thật nghe nào.

- Richard. - Nàng nói, không kém phần nghiêm nghị.

Karkov nhún vai và bỏ đi để nàng đứng đó.

- Karkov! - Một người đàn ông vóc người cao trung bình, gương mặt xám xậm, nặng nề và nhão nhẹt với hai túi thịt dùn dưới mắt và môi dưới xề xệ cất tiếng kêu lên nghe nặng nhọc - Đồng chí có nghe cái tin vui đó không?

Karkov bước đến bên hắn và người đàn ông tiếp tục nói :

- Tôi vừa mới hay đây. Không đầy mười phút. Tuyệt lắm. Bọn phát xít đang đánh nhau suốt ngày gần Ségovie. Chúng bắt buộc phải dẹp một đám nổi loạn bằng súng máy. Đến chiều chúng phải dùng đến phi cơ để oanh tạc chính quân lính của chúng.

- Thế à? - Karkov hỏi.

- Đúng vậy - Người đàn ông có cặp mắt sưng húp nói - Chính Dolores mang tin này đến. Đồng chí có mặt tại đây và tỏ vẻ vui tươi, xúc động chưa từng thấy. Sự thật của nguồn tin rưc sáng trên gương mặt của đồng chí ấy. Khuông mặt tuyệt vời đó... - Hắn nói một cách vui vẻ.

- Khuôn mặt tuyệt vời đó. - Karkov nói với một giọng hết sức bình thản.

- Nếu mà đồng chí có dịp nghe đồng chí ấy nói chuyện - Người đàn ông mắt húp nói - Cái tin tỏa ra từ con người của đồng chí ấy bằng một thứ ánh sáng chưa từng thấy trên đời này. Người ta nghe trong giọng đồng chí ấy sự thật của những gì đồng chí ấy kể. Tôi đang viết một bài về tin này cho tờ Izvestia. Đây là một trong những giây phút trọng đại nhứt trong cuộc chiến này đối với tôi khi tôi nghe được lời phúc trình này bằng cái giọng tuyệt vời đó với sự xót thương trắc ẩn và lòng chân thành pha trộn nhau. Lòng từ tâm và chân lý tỏa ra từ người đồng chí ấy như từ một bậc thánh nữ chân chính của nhân dân. Người ta gọi đồng chí ấy là La Pasionara không phải là không có lý do.

- Không phải là không có lý do - Karkov nói bằng một giọng buồn buồn - Tốt hơn đồng chí nên viết về điều này cho tờ Izvestia ngay trước khi quên đi cái nét đẹp cuối cùng đó.

- Đó là một người đàn bà mà ta không nên đem ra đùa cợt, dù là với một người trắng trợn như đồng chí - Người đàn ông có mắt híp lại nói - Phải chi đồng chí có mặt tại đó và được nghe những lời của đồng chí ấy và nhìn thấy mặt đồng chí ấy.

- Giọng nói tuyệt vời đó - Karkov nói - Gương mặt tuyệt vời đó. Viết ra đi - Hắn nói - Đừng nói điều đó với tôi. Đừng tốn giấy mực về tôi. Đi, viết đi.

- Không phải ngay bây giờ.

- Tôi nghĩ đồng chí nên viết ngay đi. - Karkov nói và nhìn hắn, rồi quay đi nơi khác. Người đàn ông có đôi mắt húp đứng đó thêm giây lát, tay cầm ly Vodka, đôi mắt hắn vẫn hum húp, chìm đắm trong vẻ đẹp của những gì hắn đã chứng kiến, nghe thấy và rồi hắn rời khỏi căn phòng để tìm chỗ ngồi viết.

Karkov bước tới một người đàn ông khác trạc bốn mươi tám, thấp lùn, phục phịch, vẻ mặt vui vẻ với đôi mắt xanh lơ mái tóc vàng đang thưa dần, với chiếc miệng tươi cười dưới bộ râu mép cứng màu vàng. Người đàn ông đó mặt quân phục. Hắn là tướng lãnh chỉ huy sư đoàn, người Hung Gia Lợi.

- Anh có hiện diện tại đó lúc Dolores tới không? - Karkov hỏi người đàn ông kia.

- Có.

- Chuyện gì đó?

- Chuyện bọn phát xít bắn nhau. Nếu đúng thì tuyệt lắm.

- Người ta nói rùm về chuyện ngày mai.

- Cà chớn! Tất cả bọn nhà báo đều đáng bị bẳn cũng như hầu hết những người có mặt trong phòng này, chắc chắn là phải kể cả tên Đúc mưu mô, khó hiểu tên Richard nữa. Tên nào đã trao quyền chỉ huy một sư đoàn cho cái tên đàng điếm đó cũng nên đem bắn đi. Có thể cả anh lẫn tôi cũng cần đem bắn đi nữa. Có thể lắm - Viên tướng mỉm cười - Nhưng đừng có nói ra điều này.

- Đây là một chuyện mà tôi không bao giờ muốn nói - Karkov nói - Cái tên người Mỹ vẫn thỉnh thoảng tới đây đang có mặt dưới kia kìa. Đồng chí biết hắn mà, tên Jordan, hắn có chân trong đội partizan. Hắn có mặt ở đó, nơi mà người ta cho rằng câu chuyện đang bàn đây phải xảy ra.

- À, trong trường hợp đó, tối nay hẳn hắn phải báo cáo đầy đủ về chuyện đó - Viên tướng nói - Họ không muốn tôi có mặt ở đó, nếu không, tôi sẽ đích thân xuống đó tìm biết tin tức cho anh. Hắn làm việc với Golz phải không? Ngày mai anh sẽ gặp Golz.

- Ngày mai vào lúc sáng sớm.

- Anh hãy lánh mặt cho tới khi đâu đấy êm xuôi - Viên tướng nói - Hắn ghét bọn các anh không kém gì tôi. Tuy nhiên hắn trầm tĩnh hơn tôi.

- Nhưng về chuyện...

- Có thể là bọn phát xít đang giả bộ để đánh lừa - Viên tướng mỉm cười - À, để coi Golz có thể chơi lại chúng được chút nào không? Hãy để cho Golz thử xem sao. Chúng ta đã chơi chúng tại Guadalajara rồi.

- Tôi nghe nói ông cũng sắp đi du lịch. - Karkov nói, mỉm cười đưa hàm răng xấu xí của hắn ra. Viên tướng bỗng nổi giận.

- Lại tới tôi nữa à. Bây giờ họ lại đồn đãi cả về tôi. Và luôn cả bọn chúng ta không trừ ai. Thiệt là bọn thối mồm bép xép. Một người có thể cứu được quê hương mình, nếu biết kín miệng.

- Cái ông bạn Prieto của ông là kẻ biết kín miệng.

- Nhưng hắn không tin là hắn có thể thắng, nếu không tin tưởng vào nhân dân thì làm sao mà thắng được?

- Cái đó thì để cho ông trả lời lấy. Tôi phải đi ngủ một chút.

Hắn rời khỏi căn phòng đầy ấp khói thuốc và những mẩu chuyện tào lao, đi thắng vào phòng ngủ ở phía sau và ngồi xuống giường, cởi giày ra. Hắn vẫn còn nghe tiếng họ nói chuyện. Hắn đứng dậy đóng cửa và mở của sổ ra. Hắn không buồn thay quần áo vì đúng hai giờ hắn lại sẽ bắt sẽ lên đường qua Colmenar, Cerreda và Navacerrada để tới mặt trận nơi Golz sẽ bắt đầu mở cuộc tấn công vào hừng sáng.

33

Pilar đánh thức chàng dậy vào lúc hai giờ khuya. Lúc bà ta đặt bàn tay thô tháp lên vai chàng, Jordan cứ tưởng là Maria, chàng lăn qua sát vào nàng và nói, “Dê con”. Nhưng rồi bàn tay to lớn của người đán bà lắc mạnh vai chàng, và chàng bỗng tỉnh hẳn ra, sờ tay vào báng súng lục đặt nằm dài theo chân phải của chàng, toàn thân chàng ở trạng thái sẵn sàng cũng như khẩu súng đã mở khóa an toàn.

Trong bóng đêm, chàng nhận ra Pilar và nhìn vào mặt đồng hồ tay chàng thấy hai cây kim chói sáng hợp thành một gốc nhỏ trên gần vị trí mười hai giờ, chàng biết là đã gần hai giờ, chàng nói: “Chuyện gì đó bà?”

- Pablo đi rồi. - Người đàn bà to lớn bảo chàng.

Robert Jordan mặc quần và mang giày vào, Maria chưa thức.

- Hồi nào? - Chàng hỏi.

- Chắc được một tiếng đồng hồ rồi.

- Sao nữa?

- Hắn có mang cái gì của đồng chí đi nữa.

- À, cái gì vậy?

- Tôi cũng không biết - Bà ta bảo chàng - Tới đó mà coi.

Trong đêm tối hai người lần đến chỗ cửa hang, cúi đầu bước qua dưới chiếc mền và vào trong. Robert Jordan bước theo bà ta trong mùi tro tàn, mùi không khí ô uế và hơi người ngủ trong hang. Chàng dùng đèn bấm để không dẫm lên những người đang nằm ngủ dưới đất. Anselmo thức dậy và cất tiếng hỏi: “Tới giờ rồi hả?”

- Chưa - Robert Jordan nói - Ngủ đi ông bạn già.

Hai chiếc ba lô nằm trên đầu giường của Pilar được che khuất với phần còn lại của hang bằng một chiếc mền treo ngang. Lúc Robert Jordan quỳ gối và soi đèn bấm vào hai cái bao. Chiếc giường xông lên một mùi ngai ngái của mồ hôi khô, mùi ngột ngạt nghe phát ói giống như giương ngủ của bọn da đỏ. Mỗi chiếc ba lô có một đường rọc từ đáy lên đầu. Robert Jordan cầm đen bấm nơi tay trái, thò tay phải lục soát trong chiếc bao thứ nhứt. Đây là chiếc ba lô mà chàng đựng chiếc túi ngủ và nó hẳn không đầy lắm. Nó không đầy lắm. Mớ dây điện vẫn còn trong đó nhưng chiếc hộp bằng gỗ hình vuông thì đã biến mất. Chiếc hộp xì gà đựng các kíp nổ được gói cẩn thận cũng thế, chiếc hộp thiếc vặn nắp dựng ngòi nổ cũng không còn.

Robert Jordan lục chiếc ba lô kia. Chất nổ vẫn còn đầy trong ấy. Có thể là mất chừng một gói.

Chàng đứng dậy và quay về phía người đàn bà. Một người bị đánh thức dậy vào lúc trời còn sớm quá có thể có cảm giác về một sự trống trải y như lúc đứng trước một tai ương khủng khiếp. Cảm giác của chàng lúc ấy trống rỗng gấp ngàn lần như vậy!

- Như vầy mà đồng chí nói là giữ đồ đạc cho tôi hả? - Chàng nói.

- Tôi ngủ gối đầu lên chúng, tay đặt lên chúng. - Pilar bảo chàng.

- Đồng chí ngủ ngon thiệt.

- Đồng chí nghe đây này, - Người đàn bà nói - hắn thức dậy lúc đang đêm và tôi hỏi anh đi đâu đó Pablo? Đi tiểu, bà à. Hắn bảo tôi như vậy là tôi ngủ trở lại. Lúc thức giấc lần nữa, tôi không biết là đã được bao lâu, nhưng khi biết hắn không có ở đó tôi nghĩ là hắn đã đi xuống coi mấy con ngựa như thói quen thường ngày. Và rồi, bà ta kết thúc câu chuyện một cách thảm não: Lúc không thấy hắn trơ vơ, tôi đâm lo quá, tôi sờ lại mấy cái bao để yên tâm là không có gì xảy ra và tôi thấy mấy đường rọc nên tôi đi tìm đồng chí.

- Thôi ta đi ra đi. - Robert Jordan nói.

Bây giờ thì hai người đã ra ngoài. Trời còn khuya quá nên chưa thấy tăm hơi gì của bình minh cả.

- Hắn có thể đi khỏi đây bằng mấy con ngựa theo lối mòn này hay còn lối đi nào khác không?

- Có hai lối đi khác.

- Ai ở phía trên?

- Eladio.

Robert Jordan chẳng nói một lời nào cho tới khi hai người tới bãi cỏ chỗ mấy con ngựa được đóng cọc cột cho ăn. Có ba con ngựa đang ăn cỏ ngoài bãi cỏ. Con ngựa to màu hồng và con màu xám đã biến mất.

- Đồng chí nghĩ là hắn đã bỏ đi được bao lâu trước khi đồng chí phát giác ra?

- Chắc chừng một tiếng đồng hồ.

- Vậy là chịu thôi - Robert Jordan nói - Tôi sẽ đi gom những gì còn sót trong hai cái ba lô và đi ngủ trở lại.

- Để tôi coi chừng chúng.

- Qué va, đồng chí sẽ coi chừng à. Đồng chí đã coi chừng một lần rồi.

- Inglés, - Người đàn bà nói - về chuyện này thì tôi cũng đau như đồng chí. Không có cách gì mà tôi không làm được để lấy lại những đồ đạc đã mất của đồng chí. Đồng chí đâu cần phải mắng chửi tôi. Cả hai ta đều bị Pablo lừa gạt.

Nghe bà ta nói thế, Robert Jordan nhận ra rằng mình không thể nặng nhẹ hay gây gổ với người đàn bà này. Chàng còn phải làm việc với người đàn bà này ngay trong ngày hôm nay, và hôm nay đã mất đi hết hai giờ hơn rồi.

Chàng để tay lên vai bà ta: “Không có gì đâu Pilar à - Chàng bảo - Những thứ đã mất không quan trọng mấy, chúng ta sẽ ứng biến ngay một thứ gì đó để công việc vẫn tiến hành tốt đẹp như thường”.

- Nhưng hắn đã lấy cái gì vậy?

- Không có gì hết Pilar à. Mấy thứ không cần thiết.

- Một bộ phận trong dụng cụ làm nổ của đồng chí phải không?

- Phải! Nhưng còn cách khác để cho mìn nổ. Này, Pablo có mồi nổ và ngòi nổ không? Chắc chắn là người ta có cung cấp cho hắn những thứ đó.

- Hắn đã đánh cắp những thứ đó - Mụ nói một cách buồn bã - Tôi xem lại ngay mấy thứ đó và chúng cũng đã biến mất.

Hai người đi qua lùm cây, trở lại miệng hang.

- Ngủ một chút đi - Chàng nói - Pablo đi mất càng hay.

- Để tôi tới gặp Eladio.

- Chắc là hắn đi hướng khác.

- Đi hướng nào tôi cũng theo. Vì thiếu khôn ngoan lanh lợi mà thành ra tôi đã phản bội đồng chí.

- Không đâu - Chàng nói - Ngủ một chút đi Pilar. Bốn giờ là ta lên đường đó.

Chàng vào hang với bà ta và mang hai cái ba lô ra, chàng ôm gập hai cái lại để đồ đạc không lọt qua các đường rọc.

- Để tôi khâu lại.

- Trước khi đi, - Chàng nói một cách dịu dàng - tôi muốn mang mấy cái này đi để được yên tâm mà ngủ chứ không phải vì ghét bỏ gì đồng chí.

- Nhưng tôi phải lấy mấy cái bao lại sớm để còn khâu lại nữa.

- Tôi sẽ giao cho đồng chí sớm - Chàng bảo - Thôi ngủ đi, Pilar.

- Không - Bà ta đáp - Tôi đã thiếu bổn phận đối với đồng chí và nền Cộng Hòa.

- Cố mà ngủ đi - Chàng dịu dàng bảo - Đi ngủ một chút đi.

Chương 34

Bọn phát xít chiếm giữ các đỉnh đồi tại vùng này. Kế đó là một thung lũng không bên nào trấn giữ, ngoại trừ một đồn canh của phát xít tại một căn nhà của nông trại với những nhà phụ và cái vựa lứa được củng cố thành công sự. Trên đường mang tin của Robert Jordan đến cho Golz, Andrès đã đánh một vòng lớn quanh đồn canh này trong đêm tối. Hắn biết rõ chỗ nào có gài đường dây để mỗi khi ai vướng vào thì một khẩu súng đặt sẵn sẽ khai hỏa. Hắn định vị trí nó trong đêm tối, rồi bước ngang qua và men theo dòng suối có những cây liễu mọc hai bên bờ với những chiếc lá lay động trong gió đêm. Một con gà cất tiếng gáy trong căn nhà của nông trại dùng làm đồn canh của bọn phát xít, và trong khi đi dọc theo bờ suối, hắn quay lại nhìn qua kẽ các thân cây liễu trông thấy có ánh đèn tỏa ra từ mép dưới một khung cửa sổ của căn nhà. Đêm tĩnh mịch và trời trong, Andrès bỏ con suối và băng ngang qua đồng cỏ.

Có bốn đồng cỏ trên đồng cỏ này. Chúng có ở đây lúc đánh nhau hồi tháng bảy năm trước. Không ai đến mang cỏ khô đi và bốn mùa đã trôi qua làm các đông cỏ rạp xuống, cỏ không dùng được nữa.

Lúc bước ngang qua sợi dây giăng qua hai đống cỏ, Andrès thấy tiếc chúng quá. Nhưng hắn nghĩ, phe Cộng Hòa lẽ ra đã phải dời những đống cỏ lên trên dốc cao Guadarrama ở tận cuối đồng cỏ; bọn phát xít thì đâu cần dùng tới những thứ ấy.

Chúng có thừa cỏ khô và thóc gạo. Tụi nó thiếu gì hắn nghĩ. Nhưng sáng mai bọn ta sẽ cho tụi nó một vố. Sáng mai ta phải cho chúng cái gì đó để trả thù cho Sordo. Bọn dã man thật! Nhưng vào buổi sáng thì trên mặt đường lại lắm bụi.

Hắn muốn sớm chấm dút nhiệm vụ đưa tin để trở về tham dự cuộc tấn công các đồn canh vào buổi sáng. Nhưng mà thật sự hắn có muốn trở lại không? Hay là hắn chỉ giả vờ muốn trở lại? Lúc nghe Inglés bảo là hắn có nhiệm vụ đưa tin hắn nghe thấy nhẹ nhõm. Việc Sordo bị loại khỏi vòng chiến đã làm hắn suy nghĩ nhiều. Tuy nhiên dù sao đó cũng chỉ là Sordo. Đâu phải bọn hắn. Bọn hắn vẫn phải thi hành những gì phải thi hành.

Nhưng khi Inglés bảo hắn đem tin đi thì hắn có ngay cái tâm trạng mà hắn thường bắt gặp lúc còn nhỏ, những buổi sáng vừa thức dậy vào ngày hội trong làng và nghe có mưa rơi nặng hột, biết là sẽ ướt át lắm và cuộc đấu bò như vậy là phải hủy bỏ.

Hồi còn nhỏ hắn rất mê đấu bò. Hắn trông cho có đấu bò, trông cho tới cái lúc được vào quảng trường dưới ánh mặt trời nóng bức, đầy bụi bậm với những chiếc xe bò xếp xung quanh chắn các ngõ ra tạo một khoảng trống xung quanh vây kín, con bò mộng sẽ chui ngang phía dưới ra khỏi chuồng bốn cẳng đứng khựng lại khi người ta kéo tấm cửa chấn song. Hắn chờ đợi với nỗi hồi hộp, thích thú lo sợ đến toát mồ hôi, cái giây phút được nghe tiếng sừng bò chém côm cốp vào chuồng gỗ nơi quảng trường, rồi bóng dáng con thú xuất hiện, tuôn ra giữa quảng trường, đứng khựng lại, đầu cất cao, mũi phình to, tai vươn ra, bộ lông đen ngòm bám đầy bụi, bùn khô, hai con mắt cách xa nhau, nhìn trừng trừng dưới cặp sừng banh rộng, nhẵn bóng và rắn chắc như những tấm gỗ trôi giạt bị cát bào mòn, mũi sừng bén ngót trông thấy là đủ ê tim.

Hắn chờ suốt năm cái giờ phút đó khi con bò mộng bước ra đấu trường nơi quảng trường, vào cái ngày thiên hạ theo dõi đôi mắt của con bò trong lúc nó đang lựa chọn người để tấn công, với cái thế đầu cúi gầm xuống, sừng đưa tới, phóng nhanh, chỉ trông thấy thôi cũng đủ làm người ta đứng tim.

Suốt năm hắn đã chờ đợi cái giờ phút đó khi hắn còn nhỏ, nhưng cái cảm giác hắn bắt gặp khi Inglés ra lệnh cho hắn đi đưa tin quả giống y như khi hắn thức dậy nghe mưa rơi nặng hột trên mái đá đen, trên tường đá và trên những vũng lầy trên con đường dơ bẩn trong làng.

Hồi đó hắn luôn luôn gan dạ trước con bò mộng trong những trận capeas trong làng, gan dạ như bất cứ người nào trong làng hoặc một người nào trong những làng kế cận, hắn chẳng bỏ lỡ một năm nào vì bất cứ một chuyện gì, tuy nhiên hắn không bao giờ đi xem đấu ở những làng khác. Hắn có thể cứ đứng đó đợi khi con bò lao tới tấn công và chỉ né sang một bên vào những giây phút chót. Mỗi khi có người bị con bò rượt té hắn liền lấy một cái túi quơ quơ trước mõm để nhử nó đi, và nhiều lần hắn đã từng ghì chặt sừng con bò mỗi khi có người bị con bò hất ngã xuống đất, hắn kéo sừng con bò qua một bên, và tát vào mặt con vật tới khi nó chịu bỏ người đó để tấn công một người khác.

Hắn đã từng nắm đuôi con bò lôi khỏi một người bị té hắn nắm thật chặt, vừa kéo vừa vặn cái đuôi. Có lần hắn một tay nắm đuôi con bò kéo xoay vòng qua cho tới lúc tay kia nắm được cái sừng và khi con bò cất đầu lên nhào tới cụng hắn, hắn chạy thụt lùi và tay nắm chặt cái đuôi chạy vòng vòng với con bò, cứ một tay giữ chặt cái đuôi, tay kia nắm cái sừng cho tới khi đám đông tràn ra dùng dao đâm con bò. Trong cát bụi, hơi nóng, tiếng hồ reo, mùi bò, mùi người, mùi rượu, hắn có mặt trong đám người đầu tiên nhào ra tấn công con bò, hắn thấu rõ cái cảm giác khi nghe con bò lắc lư và nhảy dựng dưới người hắn. Hắn nằm ngang qua cục bướu trên vai con bò, một cánh tay khóa chặt quanh sừng, bàn tay nắm chắc sừng kia, mấy ngón tay nắm chặt lại. Người hắn bị tung lên tung xuống, vặn vẹo và cánh tay trái bị vung đi muốn rời ra trong lúc hắn nằm trên đống thịt nóng bỏng, đầy bụi, xù xì, lồng lộn, hai hàm răng hắn cắn chặt một bên tai con vật, rút dao đâm tới tấp vào chiếc cổ phình to. Một tia máu nóng hổi bắn xối xả vào cổ tay hắn trong lúc hắn đu người trên cục bướu ở vai và dùng dao đâm tưới xượi vào cổ con vật.

Lần đầu hắn cắn vào tai con bò, hắn rán gân cổ gân hàm để chống trả những cú hất của con bò. Thiên hạ chọc hắn. Tuy nhiên dù chọc hắn, họ vẫn nể hắn lắm. Và sau đó năm nào hắn cũng diễn lại cái màn đó. Người ta gọi đùa hắn là con chó dữ của làng Villaconejos và chế giễu là hắn ăn thịt bò sống. Nhưng mọi người trong làng đều trông chờ để xem hắn diễn cái màn đó và hàng năm hắn biết rành là trước tiên, con bò chui ra, kế đó là nó tấn công, nó tung vít, rồi người ta hô nhau giết con vật, hắn thường phải chạy tuôn, gạt đám người đang ùa ra tấn công để nhảy lên bám lấy con vật. Rồi khi xong chuyện, con bò hết cử động và nằm chết dưới sức nặng của những người đã giết nó, hắn thường đứng dậy bỏ đi và xấu hổ vì vụ cắn tai bò, những cũng đầy kiêu hãnh không kém một ai. Và hắn thường đi len qua các chiếc xe bò đến bên hồ nước bằng đá để rửa tay. Người ta sẽ đến vỗ lưng hắn, trao cho hắn những bầu rượu và nói “Hê, chó dữ. Hoan hô mẹ mày”. Hoặc người ta nói: “Đúng là đủ cojones! Năm nào cũng vậy!”

Andrès trong mấy lúc đó thường cảm thấy bối rối, trống rỗng, hãnh diện và sung sướng. Hắn thường gạt phăng đi tất cả, đi rửa hai bàn tay và cánh tay mặt và rửa con dao thật kỹ. Kế đó hắn lấy một bầu rượu súc miệng để xua đi cái hương vị chất chứa trong cái lỗ tai trong suốt cả năm trời, phun rượu xuống lớp đá lát quảng trường trước khi dốc bầu rượu lên cao để cho rượu chảy vào tận trong cổ họng.

Đúng hắn là con chó dữ của Villaconejos, và thường không bao giờ vì một chuyện gì mà hắn bỏ mất dịp để làm công việc đó trong làng. Nhưng hắn thấy không cảm giác nào bằng cái cảm giác hắn bắt gặp khi nghe tiếng mưa và biết là không thể đi làm công chuyện đó.

Nhưng ta phải trở lại, hắn tự nhủ. Không có vấn đề nào khác hơn là ta phải trở lại để dự vào vụ mấy cái đồn canh và cây cầu. Anh Eladio của ta sẽ có mặt ở đó, anh ấy cùng thịt xương, cùng dòng máu với ta, Anselmo, Primitivo, Fernando, Angustin, Rafael (tuy rằng tên này không được đứng đắn lắm), hai người đàn bà, Pablo và Inglés (tuy rằng Inglés không đáng kể vì cha ấy là người ngoại quốc và chỉ thi hành lệnh mà thôi), tất cả đều sẽ có mặt ở đó. Không thể thiếu ta được chỉ vì cái lý do là tình cờ phải lãnh nhiệm vụ đưa tin. Bây giờ ta phải đi trao cái tin thật nhanh, thật tài tình, và kế đó là vội về cho kịp lúc tấn công các đồn canh. Nếu ta không tham gia được vào vụ này vì vụ đưa tin thì thật là nhục lắm. Thật rõ ràng là vậy đó. Và ngoài ra, hắn tự nhủ như một người vừa chợt nhớ ra rằng trong sự dấn thân mà hắn ta vốn chỉ thấy cái khía cạnh gian truân của nó, vẫn có được sự thích thú. Và ngoài ra ta sẽ tìm được sự thích thú trong việc hạ vài ba tên phát xít. Lâu quá rồi chưa làm được vố nào. Ngày mai có thể là ngày của những hành động trọng đại. Ngày mai có thể là ngày của những hành động có giá trị quan trọng. Ngày mai có thể là một ngày đáng đồng tiền bát gạo. Vái trời cho mau đến ngày mai, vái trời cho ta có mặt tại đó.

Ngay lúc đó, trong lúc hắn đang leo lên triền dốc cao qua những đám cây, bụi cỏ cao đến đầu gối, con dốc dẫn đến phòng tuyến của quân Cộng Hòa, một con chim đa đa đậu dưới chân hắn vụt bay lên, vỗ cánh kêu bành bạch trong bóng đêm làm hắn hốt hoảng đến nghẹt thở. Một sự bất chợt, hắn nghĩ. Làm sao chúng có thể nhanh đến thế? Có lẽ cô nàng đang ấp trứng. Có lẽ ta bước gần ổ trứng. Nếu không có trận giặc này ta sẽ cột một chiếc khăn tay vào bụi cây để làm dấu và sẽ trở lại lúc ban ngày để tìm ổ trứng, ta có thể lấy mấy cái trứng đem đặt dưới bụng con gà đang ấp và khi trứng nở ta sẽ có được những con đa đa con trong sân gà vịt; ta sẽ nuôi cho chúng lớn lên, và khi đã lớn chúng sẽ được dùng làm chim mồi. Ta sẽ không cần chọc đui chúng vì chúng sẽ được huấn luyện thuần thục. Nhưng chúng vẫn có thể bay mất. Có thể lắm. À, nếu vậy là ta phải làm cho chúng đui mắt.

Nhưng sau khi nuôi dưỡng chúng, ta không muốn làm thế. Ta có thể hớt cánh hoặc cột một chân khi dùng chúng làm chim mồi. Nếu không có giặc ta sẽ đi bắt tôm với Eladio ở dưới suối kia, bên cạnh đồn phát xít. Có lần ta bắt được cả bốn chục con trong một ngày tại con suối đó. Nếu chúng ta đi đến Sierra de Gudos sau vụ cây cầu này, sẽ có nhiều lạch nước tốt ở đó để bắt cá hương và cả tôm nữa. Hy vọng là chúng ta sẽ tới Gudos, hắn nghĩ. Chúng ta có thể sống khỏe ru tại Gudos về mùa hè và mùa thu, nhưng về mùa đông thì lạnh kinh khủng lắm. Nhưng vào khoảng mùa đông chắc là chúng ta đã thắng trận rồi lo gì.

Nếu cha ta không phải là một người Cộng Hoa thì Eladio và ta bây giờ đã là lính và theo tụi phát xít rồi. Và một khi làm lính cho tụi nó rồi thì không còn lôi thôi gì nữa. Người ta tuân theo mệnh lệnh, sống hoặc chết và sau cùng chuyện gì đến sẽ đến.

Sống dưới một chế độ coi vậy mà dễ hơn là lật đổ nó.

Nhưng cuộc chiến đấu bất thường này mang nhiều trách nhiệm. Nhiều âu lo, nếu ta là một người hay lo. Eladio suy tư nhiều hơn ta. Ảnh cũng hay lo. Ta thật sự tin tưởng vào chính nghĩa và ta không lo lắng. Nhưng đây mới thật là một cuộc sống đầy trách nhiệm.

Ta nghĩ là bọn ta đã sinh ra trong một thời buổi hết sức khó khăn, hắn nghĩ. Ta nghĩ bất cứ thời nào cũng có thể dễ chịu hơn. Chúng ta ít thấy khổ vì tất cả chúng ta đều được huấn luyện để chịu đựng sự khổ đau. Những kẻ khổ sở là những kẻ không hợp cho bầu không khí này. Nhưng đây là giai đoạn của những quyết định đầy cam go. Bọn phát xít tấn công và như vậy là chúng đã đưa chúng ta đến một quyết định. Chúng ta phải chiến đấu để sống. Nhưng ta muốn có quyền quyết định để có thể cột vào bụi cây kia một chiếc khăn tay để trở lại lúc ban ngày, lấy mấy quả trứng về đặt dưới bụng con gà mái ấp và có thể được trông thấy những con đa đa con trong sân gà vịt của chính ta.

Nhưng mày không nhà và không có sân gà vịt ở cái sự không nhà của mày, hắn nghĩ. Mày không có gia đình ngoại trừ một người anh sẽ ra trận ngày mai và mày không có gì hết ngoại trừ gió, nắng và một cái bụng rỗng. Bây giờ gió thì nhẹ, hắn nghĩ, và mặt trời thì không có. Mày có bốn trái lựu đạn trong túi nhưng chúng chỉ có ích khi ném đi thôi. Trên vai mày có khẩu các bin, nhưng nó chỉ có ích khi cho những viên đạn bay đi... Mày có một mẩu tin để trao đi. Và mày có lắm trò dành cho mặt đất này, hắn mỉm cười trong đêm tối. Mày cũng có thể cho nước đái của mày đi ra làm ướt mặt đất. Tất cả những gì mày có đều là để cho đi. Mày quả là một hiện tượng triết học, một con người bất hạnh, hắn tự nhủ và lại mỉm cười.

Nhưng trước những suy tưởng cao thượng này, không mấy chốc, cảm tưởng về một sự trì hoãn bắt gặp mỗi khi nghe mưa rơi vào buổi sáng của những ngày hội trong làng đã xâm chiếm tâm hồn hắn. Trước mặt hắn, bây giờ, ngay trên đỉnh đồi kia, là những cơ sở chánh quyền mà hắn biết là ở đó người ta sẽ hạch hỏi giấy tờ hắn.

Chương 35

Robert Jordan nằm trong chiếc túi ngủ bên cạnh người con gái, Maria đang ngon giấc. Chàng nằm nghiêng lưng quay về phía người con gái và thân hình thon dài của nàng chạm sát vào lưng chàng. Sự va chạm này ngay trong giây phút này đây, nghe nó mỉa mai làm sao. Mày, mày, chàng tức mình điên lên. Phải, lần đầu gặp hắn mày đã tự nhủ là khi hắn ra điều thân thiện chính là lúc hắn sắp giở trò lùa bịp tới nơi đó. Mày điên bỏ mẹ. Điên quá đi mất. Thôi bỏ mẹ nó đi. Bây giờ còn chuyện khác phải làm nữa.

Có hy vọng gì là hắn đã giấu hoặc ném đi tất cả không? Ít khi. Hơn nữa trong đêm tối mày sẽ không bao giờ tìm được. Chắc là hắn giữ lấy rồi. Hắn còn lấy cả cốt mìn nữa chớ. Ồ, quân lừa thầy phản bạn bẩn thỉu. Quân xỏ lá đốn mạt, phải chi nó chịu chuồn đi và đừng rớ tới mấy cái kíp nổ và ngòi nổ. Sao mà mình ngu muội đến nỗi để mấy thứ đó cho mụ đàn bà khốn nạn đó giữ không biết? Thật là thứ quỷ quái gian manh. Quân ma gà bẩn thỉu.

Thôi bỏ quách đi, coi như thường cho rồi, chàng tự nhủ. Mày đã phải đánh liều thì thế này hãy còn tốt chán. Mày bị chơi mà, chàng tự nhủ. Bị chơi đau điếng. Đừng có nóng nữa. Dẹp những lời rên rỉ rẻ tiền đi cho được việc. Chuyện đã xong rồi. Mẹ kiếp, chuyện đã qua rồi còn gì nữa. Mẹ kiếp, cái thằng heo bẩn thỉu. Dù sao thì mày vẫn có thể xoay sở được mà. Ngay cả không có mấy thứ đó mày vẫn phải giựt sập cầu. Ngay cả không có mấy thứ đó mày vẫn phải giựt sập như thường. Sao mày lại không cầu cứu tới ông nội của mày?

Ồ, dẹp ông nội qua một bên, dẹp cái xứ đầy quân phản bội, dẹp cái bọn Tây Ban Nha cả bên này lẫn bên kia, dẹp luôn. Dẹp luôn cả bọn Largo, Prieto, Asension, Miaja, Rqjo, dẹp tất cả. Dẹp luôn, cho chết luôn. Dẹp luôn cái xứ đầy quân lừa thầy phản bạn. Cả những tinh thần tự tôn tự tiếc, ích kỷ ích kiếc, bợm bịp, dẹp luôn, nghỉ chơi luôn, cho chết luôn. Ta chửi cha chúng trước khi chết cho chúng, sau khi chết cho chúng. Chửi cha cái thằng Pablo. Bọn chúng thế cả. Trời đất hãy thương xót cho bọn Tây Ban Nha. Với tên lãnh đạo nào rồi chúng cũng sẽ tiêu tùng. Trong hai ngàn năm chỉ có một Pablo Inglesias là coi được. Mấy tên khác đều xỏ lá hết. Nếu biết được làm sao hắn đứng vững trong cuộc chiến này! Ta còn nhớ có lúc ta đã tưởng Largo ngon lành. Durruti được lắm và rồi những người của hắn đã hạ hắn, ở dưới kia, tại Puente de los Franceses. Hắn bị giết vì hắn muốn tấn công. Hắn bị bắn bởi cái kỹ thuật tuyệt vời của phường vô kỷ luật. Bọn xỏ lá và bọn hèn nhát. Ồ, cái phường đó trời không đánh thánh không đâm chúng cũng uổng. Và cái thằng già Pablo vừa cuỗm cái ngòi nổ và hộp kíp nổ của ta nữa. Sao trời không hại nó cho nó chết luôn. Mà không, nó hại mình mới tức chớ. Luôn luôn là cái bọn đó nó chơi mình từ Catez và Menendez de Avila xuống tới Miaja. Hãy coi những gì Miaja đã gây ra cho Kleber. Cái thằng heo đầu sói đó. Cái thằng xỏ lá với cái đầu như quả trứng đó. Ta chửi cha tất cả những thằng mặt mẹt ngu xuẩn tự cao, lừa đảo đã không ngớt cầm đầu cái xứ Tây Ban Nha và khống chế quân đội. Chửi cha tất cả ngoại trừ dân chúng, nhưng phải coi chừng, cẩn thận cái lúc họ có quyền trong tay.

Cơn giận dữ của Jordan đã bắt đầu nguôi. Chàng đã phóng đại sự việc càng lúc càng nhiều, chàng đã để cho sư miệt khinh và tức giận cứ lan ra tùm lum và bất công đến độ không còn tin được ở những gì mình nghĩ. Nếu những chuyện đó là đúng thì mày có mặt ở đây để làm cái chó gì? Sự thật là không phải như vậy và mày biết rõ. Hãy nhìn những người tốt. Chàng không chịu được sự bất công của mình. Chàng gớm ghiếc sự bất công như gớm ghiếc sự bạo tàn. Chàng bị đắm chìm trong cơn thịnh nộ, nó làm đầu óc chàng mù quáng, cho tới khi cơn giận tan đi dần dần, cho tới khi cơn giận làm đỏ cả mắt, làm xám cả mặt, làm mất cả khôn và đằng đằng sát khí tan biến đi, đầu óc chàng bây giờ mới trở lại bình yên, thảnh thơi và bén nhạy, và trong sáng như vừa làm tình với một người đàn bà mà mình không yêu.

- Này em, em, con dê con của anh à - Chàng cúi xuống nói với Maria, nàng mỉm cười trong giấc ngủ, khẽ nhích lại gần chàng - Hồi nãy nếu mà em nói chuyện với anh chắc là anh đã tát em rồi quá. Người đàn ông trong cơn giận thô bạo không kém con thú em nhỉ?

Chàng nằm sát vào người con gái, ôm nàng trong lòng cằm chàng tỳ vào vai người con gái, và nằm yên đó, chàng nghĩ ra xem những gì phải làm và phải làm như thế nào.

Và sự việc đâu đến nỗi quá bi đát, chàng nghĩ thầm. Thật tình là không đến nỗi quá bi đát chút nào hết. Ta không biết là trước đây đã có người từng làm việc đó chưa. Nhưng từ nay về sau thế nào cũng có những người làm công việc đó trong một thế kẹt tương tự. Nếu chúng ta làm chuyện đó và nếu họ có được chuyện đó. Nếu họ nghe nói về chuyện đó, phải. Nếu không, họ chỉ lấy làm lạ tự hỏi là chúng ta đã làm công việc như thế nào mà thôi. Chúng ta rất thiếu người nhưng mà lo lắng về chuyện này thì chẳng được cái gì. Chúng ta sẽ tính vụ cây cầu với những gì ta sẵn có. Trời ta đã qua cơn giận, may quá! Thật là y như bị ngộp trong một cơn bão. Sự nổi giận kia là một thứ xa xỉ mà ta không đủ điều kiện để có.

- Đã tính xong xuôi đâu đấy rồi, guapa - Chàng nói khẽ vào tai của Maria - Anh không muốn quấy rầy em về chuyện này. Em chưa hay biết về chuyện này. Bọn anh sẽ bị giết chết nhưng bọn anh sẽ giựt tung cây cầu. Em chưa phải lo về chuyên đó. Đây không phải là quà cưới. Nhưng một đêm ngon giấc đáng giá. Hãy giữ lấy nó như chiếc nhẫn cưới trên ngón tay em. Ngủ đi em. Ngủ ngon đi cưng của anh. Anh sẽ không đánh thức em dậy. Đây là tất cả những gì anh có thể làm cho em trong giờ phút này.

Chàng nằm đó, ôm nhẹ Maria vào lòng, chàng nghe hơi thở của nàng thở, chàng nghe nhịp tim nàng đập, và nhìn vào mặt chiếc đồng hồ đeo tay, chàng theo dõi nhịp thời gian.

Chương 36

Tới chỗ trú đóng của quân chánh phủ, Andrès lên tiếng trước. Nghĩa là hắn nằm xuống đất, chỗ mặt đất đổ dốc dưới ba vòng đai kẽm gai và cất tiếng gọi về hướng tảng đá to và mô đất. Vòng rào phòng thủ không liên tục và lẽ ra hắn có thể vượt qua vị trí này một cách dễ dàng trong bóng đêm và đi sâu hơn vào khu vực của chánh phủ trước khi bị kêu đứng lại. Nhưng có chắc ăn hơn và đơn giản hơn lên tiêng cho người ta nhận ra mình tại chỗ này.

- Salud - Hắn la lớn - Salud, milicianos! 1

Hắn nghe có tiếng cơ bẩm kéo lùi về phía sau. Rồi có tiếng súng nổ phía dưới chân mô đất. Một tiếng nổ khô khan và một tia lửa vàng xẹt xuống trong đêm tối. Nghe tiếng động Andrès nằm rạp xuống, đầu áp sát xuống đất :

- Đừng bắn - Andrès thét lên - Đừng bắn, tôi muốn vào trong đó.

- Tụi bây mấy đứa? - Có người gọi to sau mô đất.

- Một. Một mình tôi thôi.

- Bọn bây là ai?

- Andrès López ở Villaconejos. Thuộc toán của Pablo. Tôi mang tin đây.

- Mày có súng và khí giới gì không?

- Có.

- Không ai có súng và khí giới được vào cả, - Giọng nói đáp lại - và toán đông trên ba người cũng không được.

- Tôi có một mình - Andrès la lên - Quan trọng lắm. Cho tôi vào đi.

Hắn có thể nghe họ bàn tán với nhau sau công sự phòng thủ nhưng không biết họ nói gì. Rồi giọng nói kia lại hô lớn lên :

- Tụi bây mấy đứa?

- Một. Có mình tôi thôi. Xin thề có trời.

Họ lại bàn tán với nhau sau mô đất.

Rồi giọng nói kia lại cất lên :

- Nghe đây tên phát xít.

- Tôi không phải là phát xít. - Andrès la lớn - Tôi là du kích trong toán của Pablo. Tôi mang tin đến cho Bộ Tham Mưu.

- Thằng đó điên rồi - Hắn nghe có người nói. Liệng cho nó một trái tạc đạn đi.

- Này - Andrès nói - Tôi có một mình. Tôi hoàn toàn một mình. Thề có Chúa tôi có một mình mà. Cho tôi vô đi.

- Nó nói nghe như người có đạo. - Hắn nghe có người nói và có tiếng cười.

Rồi có người khác nói: “Tốt nhứt là liệng xuống cho nó một trái tạc đạn”.

- Đừng - Andrès la lớn - Làm vậy là bậy lắm. Chuyện này quan trọng. Cho tôi vô đi.

Đây là lý do làm cho hắn không thích những chuyến giao liên giữa các mặt trận. Đôi khi cũng có chuyến khá hơn. Nhưng chẳng có chuyến nào là êm đẹp cả.

- Mày có một mình phải không? Giong nói lại vọng xuống.

- Me cago en la leche 2 - Andrès la lên - Tôi phải nói bao nhiêu lần bây giờ. TÔI CÓ MỘT MÌNH.

- À nếu mày có một mình thì đứng dậy và giơ súng lên khỏi đầu.

Andrès đứng dậy hai tay cầm khẩu các bin đưa lên khỏi đầu.

Rồi lách qua kẽm gai mà vô. Tụi tao cho khẩu maquina canh mày đây. - Giọng nói lên tiếng.

Andrès vào trong vòng đai kẽm gai.

- Tôi cần hai bàn tay để vạch kẽm gai mới được. - Hắn la lên.

- Để tay lên cao. - Giọng nói ra lịnh.

- Tôi bị kẽm gai móc dính rồi. - Andrès kêu lên.

- Liệng cho nó một trái tạc đạn có phải giản dị hơn không. - Một giọng nói cất lên.

- Cho nó đeo súng lên vai đi - Một giọng khác nói - Từ ngoài đó vô đây mà hai tay để lên cao nó không đi được đâu. Làm việc hợp lý một chút coi.

- Bọn phát xít đều như vây cả - Giọng kia nói - Chúng đòi hết điều kiện này tới điều kiện kia.

- Nghe đây - Andrès nói lớn - Tôi không phải là phát xít mà là một cán bộ du kích trong toán của Pablo. Chúng tôi đã giết bọn phát xít còn nhiều hơn cả bịnh sốt rét truyền nhiễm.

- Tao chưa bao giờ nghe tới toán Pablo - Người đàn ông có vẻ là đang chỉ huy đồn canh nói - Không có Peter, không có Paul, không có thánh, không có thần nào cả. Không có toán tiếc nào cả. Đeo súng lên vai và len qua kẽm gai mà tới đây.

- Trước khi các ông nổ súng máy lên đầu mày. - Một tên lính canh khác la lớn.

- Que poco amables sois! 3 - Andrès nói - Các đồng chí khó quá. Hắn đang len lỏi qua các hàng rào kẽm gai.

- Dễ dãi à - Có người nói lớn với hắn - Chúng ta ở trong thời chiến mà chú em.

- Tôi thấy có vẻ đúng như vậy đó.

- Nó nói gì vậy?

Andrès lại nghe tiếng kéo cơ bẩm.

- Không có - Hắn la to - Tôi không có nói gì hết. Đừng bắn, đợi tôi ra khỏi đống kẽm gai mắc ôn này đã.

- Đừng nhục mạ kẽm gai của các ông nghe - Có người hô lớn. Coi chừng ông chọi tạc đạn thấy mẹ đó!

- Quiero decir, que buena alambrada 4 - Andrès hét to - Kẽm gai đẹp quá. Tốt bỏ mẹ. Kẽm gai xuất sắc quá. Tôi tới đây, tôi tới đây các đồng chí.

- Ném tạc đạn nó đi - Có tiếng nói - Tôi đã bảo đó là cách tốt nhứt để tính nó mà.

- Các đồng chí - Andrès nói. Hắn sợ toát mồ hôi và biết là tên cứ đòi liệng tạc đạn rất có thể tung một quả bất cứ lúc nào - Cá nhân tôi chẳng có gì quan trọng.

- Tao tin chuyện đó. - Tên đòi ném tạc đạn nói.

- Đồng chí có lý. - Andrès nói. Hắn đang loay hoay để vượt qua vòng kẽm gai thứ ba và hắn đã đến gần mô đất - Cá nhân tôi chẳng có quan trọng đối với bất cứ chuyện gì. Nhưng chuyện này rất nghiêm trọng. Muy, muy serio.

- Chẳng có gì quan trọng hơn tự do cả - Tên đòi ném tạc đạn nói - Mày nghĩ là có gì quan trọng hơn tự do à? Hắn hỏi bằng một giọng thách thức.

- Không đâu, đồng chí à. - Andrès nói, giọng giả lả. Hắn biết đã đến lúc phải đối phó với những tên khật khùng, mấy tên quấn khăn quàng đen đỏ ấy - Viva la Libertad!

- Viva la F.A.I. Viva la C.N.T. - Chúng hô to đáp lại hắn từ phía sau mô đất - Viva el anarco sindicalismo 5 và tự do.

- Viva nosotros - Andrès hô to - Vạn tuế phe ta!

- Đồng chí ấy đúng là người phe ta rồi. - Tên đòi ném tạc đạn nói - May không tôi giết đồng chí ấy bằng cái này rồi.

Hắn nhìn quả lựu đạn trong tay và tỏ vẻ vô cùng cảm động lúc nhìn thấy Andrès leo qua mô đất. Hắn ôm chầm lấy Andrès quả lựu đạn vẫn còn cầm trong tay, hắn tỳ vào bả vai Andrès. Tên đòi ném tạc đạn hôn hắn hai bên má.

- Tôi mừng là không có chuyện gì xảy ra cho đồng chí - Hắn nói -Tôi rất hài lòng.

- Sĩ quan của đồng chí đâu?

- Tôi chỉ huy ở đây - Một người đàn ông nói - Cho tôi coi giấy tờ của đồng chí đi.

Anh ta mang giấy tờ của hắn đến bên một giao thông hào ăn ra ngoài và soi lên xem xét dưới ánh sáng một ngọn nến. Có một vuông lụa nhỏ gấp lại với hình lá cờ Cộng Hòa và con dấu của S.I.M. ở chính giữa. Có cả tờ Salvoconducto, tức là giấy thông hành có mang tên, tuổi, chiều cao, nơi sinh, và nhiệm vụ của hắn. Robert Jordan viết tờ chứng nhận này trên một tờ giấy xé trong quyển sổ tay của chàng và đóng mộc cao su của S.I.M. và sau cùng là tài liệu gởi cho Golz gồm bốn tờ giấy gấp lại, cột quanh bằng nhợ và niêm phong bằng sáp có đóng con dấu S.I.M. bằng kim loại.

- Tôi thấy cái này rồi - Người chỉ huy đồn canh nói và trả lại vuông lụa - Cái này ai cũng có được, tôi biết. Nhưng nó không chứng minh được điều gì nếu không có cái này. - Anh ta đưa tờ Salvaconducto lên và đọc qua một lần nữa - Anh sinh ở đâu?

- Villaconejos. - Andrès nói.

- Ở đó người ta trồng thứ gì?

- Dưa hấu - Andrès nói - Cả thế giới đều biết.

- Anh có quen biết những ai ở đó?

- Sao? Đồng chí cũng là người ở đó à?

- Không. Nhưng tôi có đến đó. Tôi gốc ở Aranjuez.

- Đồng chí cứ hỏi tôi về bất cứ người nào cũng được.

- Anh mô tả José Ricon tôi nghe.

- Cái ông chủ quán đó hả?

- Dĩ nhiên.

- Ông ta đầu trọc, bụng phệ, và mắt có vảy cá.

- Thôi được, cái này có giá trị rồi - Tên đàn ông nói và đưa tờ giấy lại cho hắn - Nhưng anh làm gì bên đó?

- Cha chúng tôi về sống ở Villacastin trước khi phong trào nổi dậy - Andrès nói - Dưới kia khỏi mấy ngọn núi, nơi đồng bằng; chính tại đó chúng tôi vô tình bị lôi kéo vào phong trào. Từ khi vào phong trào tôi chiến đấu trong toán của Pablo. Nhưng tôi cần trao tài liệu này gấp lắm.

- Bên vùng phát xít lúc này ra sao? - Tên chỉ huy hỏi. Anh ta không có vẻ gì gấp gáp cả.

- Bữa nay chúng tôi phải di chuyển nhiều lắm - Andrès nói một cách đầy hãnh diện - Hôm nay con đường sẽ mù mịt cát bụi tối ngày. Tụi nó đã quét sạch toán của Sordo hồi sáng này.

- Sordo là ai vậy? - Tên kia hỏi bằng một giọng móc họng.

- Lãnh tụ của một trong những toán xuất sắc nhứt trên núi.

- Tất cả các anh nên trở về vùng Cộng Hoa và gia nhập quân đội - Tên sĩ quan nói - Cái thứ du kích phi lý xuẩn ngóc này nhiều quá rồi. Tất cả các anh nên về đây phục tùng cái kỷ luật của nền tự do tuyệt đối của chúng tôi. Và một khi chúng ta có muốn tung quân du kích ra thì chúng ta cũng sẽ tung theo nhu cầu của tình thế.

Andrès thật là một người có được lòng kiên nhẫn tột bực. Hắn đã nhẫn nhục để vào bên trong qua những hàng kẽm gai. Không một lời xét hỏi nào làm hắn nổi nóng được. Hắn thấy thật là bình thường nếu tên kia không biết bọn hắn, không biết những điều hắn và những đồng chí của hắn đang thi hành, và tên kia rủi có ăn nói ngốc nghếch thì chẳng đáng để ngạc nhiên. Và công việc tra hỏi chậm lụt thế nào đi nữa thì cũng không có gì lạ, nhưng bây giờ thì hắn muốn được đi.

- Này. Đồng chí - Hắn nói - Rất có thể là đồng chí có lý nhưng tôi còn có cái lệnh phải trao tài liệu này cho tướng chỉ huy sư đoàn 35 có nhiệm vụ tấn công vào những ngọn đồi này vào lúc hừng sáng. Bây giờ thì đêm đã khuya quá rồi tôi phải đi mới được.

- Cuộc tấn công nào? Anh biết được gì về một cuộc tấn công.

- Không. Tôi không biết gì hết. Nhưng tôi phải đi Navacerrada bây giờ đây. Đồng chí vui lòng đưa tôi vào gặp chỉ huy trưởng của đồng chí để ông ta cấp phương tiện cho tôi đi. Cho ai đó theo tôi để trả lời với ông ấy đặng đừng có chậm trễ thêm nữa.

- Tôi rất nghi ngờ tất cả chuyện này - Anh ta nói - Lẽ ra tôi bắn chết anh ngoài hàng rào kẽm gai lúc anh tiến đến gần đây rồi kìa.

- Đồng chí đã xem giấy tờ của tôi rồi mà, và tôi cũng đã giải thích về công tác của tôi. - Andrès nói với anh ta một cách kiên nhẫn.

- Giấy tờ có thể giả mạo được - Tên sĩ quan nói - Bất cứ thằng phát xít nào cũng có thể bịa ra một công tác như vậy. Đích thân tôi sẽ theo anh tới gặp chỉ huy trưởng.

- Tốt - Andrès nói - Xin đồng chí đi với tôi. Nhưng chúng ta phải nhanh lên.

- Này, Sanchez. Anh chỉ huy thay tôi - Tên sĩ quan nói - Anh biết rõ những nhiệm vụ của tôi không kém tôi. Tôi đưa cái tên gọi là đồng chí này tới chỉ huy trưởng.

Họ bắt đầu đi xuống một giao thông hào cạn phía sau đỉnh đồi và trong đêm tối, Andrès ngửi thấy cái mùi hôi hám do mấy tên lính phòng thủ của ngọn đồi nằm dọc theo con dốc phóng uế. Hắn thấy không thích những con người này, họ giống như những đứa trẻ nguy hiểm, bẩn thỉu, lỗ mãng, vô kỷ luật, tốt bụng, tận tâm, ba trợn và dốt nát nhưng luôn luôn nguy hiểm vì có vũ khí trong tay. Hắn, Andrès, không hề có quan điểm chính trị ngoại trừ việc hắn thân Cộng Hòa. Hắn đã đi nghe mấy người này nói chuyện nhiều lần và hắn nghĩ những điều mà họ nói thường thì nghe hay lắm nhưng hắn không ưa họ. Đâu phải vì tự do mà họ không chôn lấp được những thứ hôi hám do họ phóng uế ra, hắn nghĩ. Con mèo coi vậy mà là một thứ vô chánh phủ hạng nhứt: nó chôn lấp những cái bẩn thỉu của nó. Ta không thể nào kính nể họ được cho đến khi họ chịu học hỏi con mèo về chuyện đó.

Tên sĩ quan đi trước hắn đột ngột dừng lại.

- Anh vẫn còn khẩu các bin đó chớ? - Hắn hỏi.

- Còn - Andrès nói - Sao lại không còn.

- Đưa cho tôi - Tên sĩ quan nói - Anh có thể dùng nó mà bắn sau lưng tôi lắm.

- Tại sao vậy? - Andrès hỏi - Tại sao tôi phải bắn đồng chí sau lưng?

- Không ai biết được cả - Tên sĩ quan nói - Tôi không tin ai hết. Đưa cây các bin cho tôi.

Andrès tháo súng xuống và đưa cho hắn.

- Nếu đồng chí thích mang nó. - Hắn nói.

- Nên lắm - Tên sĩ quan nói - Như thế này thì chúng ta được an toàn hơn.

Hai người xuống đồi đi trong đêm tối.

--- ------ ------ ------ -------

1 Chào bộ đội.

2 Tiếng chửi thề: Tôi ỉa vào sữa!

3 Không lịch sự chút nào.

4 Tôi muốn nói kẽm gai tốt quá.

5 F.A.I. muôn năm. C.N.T. muôn năm. Công đoàn vô chính phủ muôn năm.!

Chương 37

Robert Jordan nằm bên cô gái, nhìn thời khắc trôi qua trên cổ tay chàng. Nó trôi qua thật chậm chạp gần như không thể nhận ra được bởi đó là một chiếc đồng hồ đeo tay cỡ nhỏ và chàng không thể nhìn thấy sự di động của cây kim nhỏ. Nhưng khi nhìn sự xê dịch của cây kim chỉ phút, nếu chú ý, chàng có thể theo dõi được nó. Đầu cô gái nằm dưới cằm chàng và khi chàng cựa quậy để nhìn đồng hồ thì chàng cảm thấy những sợi tóc ngắn của nàng cọ vào má chàng, nghe êm ái, sống động, và trơn mướt như bộ lông con chồn khi người ta mở bẫy, ôm nó vào lòng, vuốt ve trên thảm lông bờm xờm của nó. Cổ họng Robert Jordan phồng lên khi má chàng cọ vào tóc Maria và chàng cảm thấy trống rỗng đến đau nhói toàn thân lúc chàng ôm ghì nàng vào lòng; chàng nghiêng đầu nhìn sát vào chiếc đồng hồ, cây kim dạ quang có hình mũi tên đang từ từ chạy lên ở phía bên trái của mặt đồng hồ. Bây giờ thì chàng nhận ra rõ ràng sự xê dịch đều đặn của nó và chàng ghì Maria vào lòng để làm cho nó chậm lại. Chàng không muốn đánh thức nàng dậy nhưng chàng không thể để nàng một mình, bây giờ khi đêm đã hầu tàn. Chàng đặt môi lên phần da thịt ở sau vành tai của nàng và lần lên dọc theo gáy nghe làn da trơn mềm và sự va chạm dịu dàng của những sợi tóc non. Chàng trông thấy cây kim đồng hồ lướt đi trên mặt đồng hồ, và chàng ghì nàng mạnh hơn, vừa lê đầu lưỡi trên má, trên trái tai, lần theo những đường vòng thanh tú tới vành tai dịu dàng cứng cáp, và lưỡi chàng khẽ rung lên Chàng nghe cơn run rẩy kia tỏa lan khắp cái khoảng trống đau đớn của thân thể chàng, và chàng trông thấy cây kim đồng hồ tiến lên thành góc nhọn hướng về cái đỉnh chỉ giờ giấc chính xác. Nàng vẫn ngủ, chàng xoay đầu nàng lại và đặt đôi môi chàng lên đôi môi nàng. Đôi môi dừng ở đó, rồi lướt phớt lên chiếc miệng căng mọng trong giấc ngủ, rồi cọ thật nhẹ lên chiếc miệng đó. Chàng quay về phía nàng và chàng cảm thấy toàn tấm thân mềm mại nhẹ nhàng của nàng khẽ run lên. Nàng thở dài trong giấc ngủ và nàng ôm chàng trong đôi cánh tay, trong khi vẫn chìm đắm trong giấc ngủ. Sau đó nàng choàng thức, vùi đôi môi nàng vào đôi môi chàng, thật mạnh bạo, thật nồng cháy, và chàng nói: “Nhưng coi chừng đau em đó”.

Nàng nói :

- Không, em không đau nữa.

- Dê con.

- Không, anh đừng nói gì nữa.

- Con dê con của anh.

- Đừng nói, anh. Đừng nói, anh.

Trong lúc cây kim, mà chàng không nhìn nữa, vẫn lướt đi trên mặt đồng hồ, họ siết chặt vào nhau, ngầm hiểu rằng không còn có gì xảy đến với ngườì này mà lại thiếu vắng ở người kia, rằng không bao giờ nữa còn có giây phút nào hơn giây phút này, rằng giây phút này là tất cả, là vĩnh cửu, là cái đã qua, là cái hiện đến, là tất cả những gì thuộc tương lai mù mịt. Bây giờ, họ đã sở hữu được điều họ vẫn không ngừng ước ao, khát vọng. Họ sở hữu được nó trong hiện tại, và luôn cho quá khứ, và luôn cho mãi mãi, và ngay trong khoảnh khắc bây giờ, bây giờ, bây giờ, ồ, bây giờ, ngay tức thì, trong hiện tại này, hiện tại duy nhứt này, thứ hiện tại trùm phủ lên tất cả, ở trên tất cả. Không còn hiện tại nào khác ngoài em, hiện tại, và hiện tại chính là nhà tiên tri của mày. Hiện tại này mãi là hiện tại. Đến ngay bây giờ đi, hiện tại, bởi không có hiện tại nào khác ngoài giây phút của bây giờ. Vâng, khoảnh khắc này, ta van mi đó, khoảnh khắc này, và chỉ có hiện tại này thôi. Và em ở đâu, anh ở đâu, và ở đâu ai đâu khác nữa... nhưng không tại sao gì cả, đừng bao giờ tại sao, chỉ có hiện tại này, bây giờ đây và mãi về sau, mãi mãi là hiện tại, hiện tại mãi mãi, mãi mãi là một hiện tại cho khoảnh khắc này, một hiện tại này thôi, một thôi, không có gì khác nữa, không có hiện tại nào khác nữa, chỉ một hiện tại đang qua, bây giờ đây, đang tiến lên bây giờ đây, đang bềnh bồng bây giờ đây, đang đi biệt bây giờ đây, đang lăn tròn bây giờ đây, đang cất cánh bây giờ đây, đã đi rồi bây giờ đây, xa rồi bây giờ đây, thật xa rồi bây giờ đây, một cộng một bằng một, bằng một, bằng một, thêm một nữa, lúc nào cũng một... bằng một thật êm đềm, bằng một thật dịu dàng, bằng một với ước muốn, bằng một với sự tốt lành, bằng một với diễm phúc, bằng một với lòng trìu mến, bằng một để thương yêu, bằng một trên mặt đất, bây giờ đây, hai khuỷu tay chống lên những nhánh tùng chất thành đống trong bóng tối còn thoảng mùi nhựa cây rành rành trên mặt đất, bây giờ đây, và buổi sáng ngày sẽ tới. Đoạn chàng nói, bởi phần còn lại chỉ xảy ra trong đầy chàng và chàng chưa nói ra.

- Ồ Maria, anh yêu em và anh cám ơn em.

- Đừng nói anh - Maria nói - Tốt hơn hết là lúc người ta không nói gì.

- Anh phải nói với em vì đó là điều quan trọng.

Nhưng nàng siết chặt chàng vào người và quay đầu đi chàng dịu dàng hỏi.

- Dê con, em đau à?

- Không - Nàng nói - Chính vì em cũng phải nói cám ơn được sống một lần nữa trong la gloria 1.

Sau đó họ nằm nghỉ ngơi bên nhau, thân thể bất động, chạm vào nhau, nơi mắt cá, đùi, hông, vai, và Robert Jordan có thể một lần nữa nhìn đồng hồ. Maria nói :

- Mình may mắn quá.

- Đúng vậy - Chàng nói - Mình gặp nhiều may mắn lắm.

- Mình không có thì giờ để ngủ à?

- Không, công việc sắp bắt đầu.

- Vậy thì, nếu phải dậy thì mình đi ăn cái gì đi.

- Ừ.

- Này, anh không lo lắng chớ?

- Không.

- Không thật à?

- Không. Bây giờ thì không lo lắng nữa.

- Nhưng trước thì anh lo lắng à?

- Trong chốc lát thôi.

- Em có thể giúp anh không?

- Không. Em đã giúp anh rồi.

- Như vậy đó à? Nhưng đó là cho em chớ.

- Cho hai đứa mình. Không ai trong chúng ta được riêng rẽ trong cái vụ đó hết. Nào, dê con, mặc đồ đi.

Nhưng tư tưởng chàng vốn là người bạn đồng hành tốt nhất của chàng, nó lại nghĩ, la gloria. Nàng đã bảo la gloria. Tiếng này không ăn nhập gì với tiếng Anh glory, cũng như tiếng gloire mà người Pháp vẫn dùng. Đó là điều người ta tìm thấy trong các bài kinh Cante Hondo và Saetas. Trong tác phẩm Greco và Saint Jean de la Croix, hẳn nhiên rồi, và những người khác nữa. Tôi không là một nhà huyền nhiệm, chối bỏ điều đó thì ngu xuẩn không khác gì chối bỏ điện thoại hay không nhận rằng trái đất quay chung quanh mặt trời hoặc còn nhiều hành tinh khác với hành tinh này.

Ta biết quá ít ỏi làm sao về những gì ta cần biết, tôi muốn sống lâu thay vì phải chết hôm nay, bởi trong vòng bốn ngày hôm nay tôi đã học hỏi nhiều. Tôi tưởng đã học hỏi nhiều hơn cả những điều tôi đã học hỏi được trong suốt đời mình. Tôi thích sống già và hiểu biết thật sự. Tôi tự hỏi người ta có thể tiếp tục học hỏi mãi hay mỗi người chỉ có số điều cần biết mà thôi. Tôi tưởng mình biết nhiều nhưng kỳ thật chẳng biết gì. Tôi muốn được có nhiều thì giờ hơn nữa.

- Em dạy anh nhiều thứ, guapa ạ. - Chàng nói bằng tiếng Anh.

- Anh nói gì?

- Anh học hỏi nơi em nhiều.

- Qué va - Nàng nói - Chính anh là người học thức mà!

Học thức, chàng nghĩ thầm. Tôi mới đi những bước đầu tiên của con người học thức. Những bước vỡ lòng. Và nếu tôi chết vào ngày hôm nay thì quả là điều mất mát bởi hôm nay tôi biết được vài điều nho nhỏ. Có phải mày đã thu thập chúng hôm nay vì khoảng thì giờ ít ỏi còn lại đã khiến cho mày cảm xúc quá độ? Nhưng thời gian không hiện hữu bao giờ! Mày phải đủ thông minh để biết điều đó.

Tôi đã trải qua kinh nghiệm của trọn một đời kể từ lúc có mặt trên vùng núi này. Anselmo là người bạn cao niên nhứt của tôi. Tôi biết lão ta còn hơn biết Charles, biết Chub, biết Guy, biết Mike, tất cả những người mà tôi biết khá rõ. Angustin, tên ăn nói phang ngang bửa củi, là em tôi, tôi vốn không từng có em. Maria là tình yêu thật sự, và là vợ tôi. Tôi không hề có tình yêu thật sự. Tôi không hề có vợ. Nàng cũng là đứa em gái của tôi, và tôi thì không hề có em gái, nàng là đứa con gái của tôi và tôi thì không hề có con gái. Tôi không muốn rời bỏ món đồ xinh đẹp đến thế.

Chàng đã cột xong giày.

- Anh thấy cuộc đời thật thích thú. - Chàng bảo Maria. Nàng đang ngồi cạnh chàng trên túi ngủ, hai bàn tay gập lại nơi mắt cá. Một kẻ đang vén tấm màn nơi cửa hang và cả hai trông thấy ánh sáng thoát ra. Đêm hãy còn và người ta chưa thấy một hứa hẹn bình minh nào trừ lúc ngẩng đầu nhìn lên, chàng trông thấy xuyên qua những cành thông, những vì sao như xuống thấp hơn. Mùa này, trời mau sáng.

- Roberto. - Maria nói.

- Chi đó, guapa?

- Trong vụ này, hôm nay mình sẽ được gần nhau phải không anh?

- Sau những phút khởi sự.

- Chớ không phải ngay từ lúc khởi sự à?

- Không. Em ở bên cạnh những con ngựa.

- Em không ở cạnh anh được à?

- Không. Anh có việc mà chỉ có mình anh làm được thôi, và anh lo ngại cho em.

- Nhưng anh trở về nhanh khi xong việc chớ anh?

- Nhanh lắm. - Chàng nói và mỉm cười trong bóng tối - Đến đây guapa, mình đi ăn đi.

- Còn túi ngủ của anh thì sao?

- Nếu được thì em cuốn nó lại.

- Được.

- Anh giúp em.

- Không. Để em làm một mình.

Nàng quỳ xuống gối để trải rộng và cuốn cái túi ngủ lại, sau đó nàng lại đổi ý, đứng dậy và giũ nó trong gió. Đoạn nàng lại quỳ xuống gối để kéo nó thẳng ra và cuốn nó lại. Robert Jordan xách hai cái ba lô lên, ôm chúng một cách cẩn trọng để đồ đạc khỏi rớt qua những kẽ hở, và chàng bước đi băng qua đám thông tới cửa hang. Đồng hồ đeo tay của chàng chỉ ba giờ kém mười khi chàng dùng khuỷu tay gạt tấm màn sang một bên để bước vào hang.

--- ------ ------ ------ -------

1 Vinh quang, hạnh phúc.

Chương 38

Họ đang ở trong hang, bọn đàn ông đang đứng trước bếp lửa, mà Maria đang cời cho lửa cháy. Pilar đã làm xong cà phê đựng trong một cái bình. Bà ta không ngủ lại sau khi đã đánh thức Robert Jordan dậy và bây giờ bà ta đang ngồi trên một chiếc ghế đẩu, trong bầu không khí xông đầy khói, đang vá lại một cái ba lô đã rách của Jordan. Cái kia thì đã sửa chữa xong. Ánh lửa soi sáng khuôn mặt bà ta.

- Hãy ăn tiếp món thỏ đi - Bà ta bảo Fernando - Làm sao cho bụng đồng chí đầy được? Nếu phải mổ bụng đồng chí thì coi chừng ở đây không có bác sĩ giải phẫu đâu nghe?

Hắn đang đứng tựa trên khẩu súng máy, chân đã xếp sát nòng súng, túi hắn dựng đầy lựu đạn, một túi đạn máng trên vai, và hắn đeo chéo qua vai một cái bọc dài đựng đầy quân lương. Hắn đang hút một điếu thuốc, tay cầm một cái chén cà phê hắn phà khói vào đó khi đưa nó lên môi.

- Đồng chí đúng là một gánh hàng rong. - Pilar bảo hắn - Đồng chí không thể đi xa một trăm thước với tất cả những thứ này.

- Qué va - Augustin nói - Toàn là xuống dốc cả mà.

- Tới chòi canh là phải leo dốc rồi mới đổ dốc sau đó. - Fernando nói.

- Tôi sẽ leo cái dốc đó như một con dê cái. - Angustin nói.

- Còn cậu em của đồng chí sao? - Hắn hỏi Eladio - Cậu em quý hóa của đồng chí, cậu ta dọt rồi à?

Eladio đang đứng tựa lưng vào vách.

- Thôi, câm họng đi. - Hắn nói.

Hắn nổi sùng và hắn biết rằng không ai còn lạ gì nữa. Hắn luôn nóng nảy và dễ nổi sùng trước khi hành động. Hắn rời khỏi vách, đến bên chiếc bàn và bắt đầu lấy lựu đạn từ một trong số những cái giỏ lớn bọc da thỏ, mở nắp, đặt dưới chân bàn và nhét đầy các túi.

Robert Jordan quỳ xuống gối cạnh hắn trước cái giỏ. Chàng chọn bốn trái lựu đạn cỡ to. Ba trái thuộc loại Mills, hình trái xoan, có khóa, bằng sắt nặng với một cái que kềm lại bằng một cái chốt nhỏ dính vào một cái khoen.

- Cái này ở đâu tới vậy? - Chàng hỏi Eladio.

- Cái này à? Từ vùng Cộng Hòa. Chính ông lão mang tới.

- Chúng ra làm sao?

- Valen mas, que pesan 1 - Eladio nói - Chúng quý như vàng.

- Chính tôi mang chúng về đó - Anselmo nói - Mỗi bọc có sáu chục quả. Chín chục livres đó, Inglés ạ.

- Các đồng chí đã sử dụng chúng chira? - Robert Jordan hỏi Pilar.

- Qué va, sử dụng chưa à? Chính nhờ chúng mà Pablo đã tàn sát đồn Otero đó.

Khi bà ta nhắc tên Pablo, Augustin buột miệng chửi thề. Robert Jordan trông thấy vẻ mặt bà ta hiện rõ dưới ánh lửa.

- Thôi đi - Bà ta khẳng giọng với Angustin - Cái đó không dàn xếp được gì.

- Chúng luôn luôn nổ chớ? - Robert Jordan cầm trong tay một trái lựu đạn màu xám, dùng móng tay cái ấn thử vòng cong nơi cái chốt.

- Luôn luôn - Eladio nói - Trong số những trái đã sử dụng, không có đến một trái lép.

- Nổ nhanh không?

- Trong khoảng cách người ta có thể ném nó. Nổ nhanh, khá nhanh.

- Còn những cái này?

Chàng cầm lên một trái phá có hình thù của một cái lon đồ hộp với một cái ngòi quấn quanh một lọn dây sắt.

- Cái này thì cà mèng lắm - Eladio bảo chàng - Nó nổ to có nổ nhưng không có miểng.

- Nhưng nó luôn luôn nổ chớ?

- Qué va, luôn luôn à? - Pilar nói - Không có vấn đề luôn luôn dù của bọn mình hay của bọn chúng.

- Nhưng đồng chí nói những thứ kia lúc nào cũng cả mà.

- Tôi đâu có nói - Pilar bảo - Đồng chí đã hỏi người khác mà! Tôi không hề thấy có chuyện lúc nào cũng nổ trong cái sự vụ này.

- Lúc nào chúng cũng nổ mà - Eladio cả quyết - Hãy nói cho đúng mụ ạ.

- Làm sao đồng chí biết chúng nổ tất cả được? Chính Pablo ném chúng mà. Còn đồng chí thì chả giết được ai tại Otero cả.

- Thằng đểu. - Angustin bắt đầu rủa.

- Câm họng đi - Pilar quát - Chúng đều xài được cả, Inglés à. Nhưng những cái có khía thì đơn giản hơn.

Tốt hơn tôi sẽ thử mỗi thứ một trái tại mỗi thỏi cốt mìn, Robert Jordan nghĩ. Nhưng những trái có khía thì nhanh và chắc chắn hơn.

- Đồng chí sẽ quăng lựu đạn phải không Inglés? - Angustin hỏi.

- Ừ, quăng chứ sao không! - Robert Jordan nói.

Nhưng lúc ngồi xổm xuống đó, móc lựu đạn ra, chàng mới nghĩ: Không thể được. Làm sao ta lại có thể tự lừa dối được mình cũng không biết. Lúc Sordo bị tấn công, chúng ta cũng đã bết bát không khác gì Sordo bết bát lúc mùa tuyết chấm dứt. Không thể chấp nhận được. Mày phải tiếp tục và thi hành một kế hoạch mà mày thừa biết là nó không đưa đến thành công. Bây giờ, vào lúc ban ngày này, nó không thể thành công được. Với những gì mày có hiện giờ, mày có thể đánh chiếm một trong hai cái đồn dễ như chơi. Nhưng mày không thể đánh cả hai: Tao muốn nói là mày sẽ không chắc ăn được. Đừng tự dối mình. Đừng làm thế trong ánh sáng ban ngày.

Cố bắt cả hai tay thì sẽ không bao giờ thành công. Pablo lúc nào cũng hiểu điều đó. Chắc chắn là luôn luôn hắn có ý định trốn đi, nhưng khi Sordo bị tấn công thì hắn biết là ta đã suy yếu. Mày không thể thực hiện một cuộc hành quân dựa trên căn bản một dự đoán rằng sẽ có những phép lạ xảy ra. Làm như thế mày sẽ giết cả bọn mà vẫn không thể giựt được cây cầu nếu mày không có được thứ gì khá hơn là những thứ mày hiện có. Mày sẽ giết Pilar, Anselmo, Angustin, Primitivo, tên Eladio nóng tính kia, tên du mục vô tích sự kia, và lão Fernando, và mày vẫn không thể giựt được cây cầu. Mày có cho rằng sẽ có một phép mầu nào đó và Golz sẽ nhận được cái thơ do Andrès mang đến và hắn cho ngưng lại tất cả? Nếu không là mày sẽ giết tất cả với những mệnh lệnh kia. Cả Maria nữa. Mày cũng sẽ giết nàng với những mệnh lệnh kia. Ngay cả nàng nữa, mày cũng không thể làm cho nàng khỏi liên lụy đâu. Trời đánh cái tên Pablo, chàng chửi thầm.

Không. Đừng nổi nóng. Nổi nóng thì cũng không thua gì sợ sệt. Nhưng đêm qua thay vì nằm ngủ với người yêu, lẽ ra mày nên chạy rong suốt cả đêm với mụ đàn bà để đào ra đủ nhân số để làm cho kế hoạch được tiến hành tốt đẹp. Phải, chàng nghĩ. Nhưng nếu làm như vậy biết đâu lại có chuyện không hay xảy ra cho ta khiến ta không còn có mặt ở đây mà giựt cây cầu. Phải. Đúng đó. Chính đó là lý do khiến ta không đi. Và mày không thể gởi bất cứ một ai đi vì lý do mày không muốn liều mất họ và thiệt thêm một người nữa. Mày phải giữ lại đầy đủ những gì mày có và tính kế để thi hành công tác với chừng ấy phương tiện. Nhưng kế hoạch của mày bết quá. Bết bát quá. Tao nói thật với mày. Đó là một kế hoạch trù liệu cho ban đêm và bây giờ là ban ngày. Kế hoạch ban đêm không thể ích lợi lúc trời sáng được. Cái cách suy tính ban đêm chẳng ăn thua gì vào lúc ban ngày. Và bây giờ, mày thấy rõ là nó chẳng có ích lợi thiết thực nào.

Nhưng mà John Mosby đã đối phó được với những trường hợp khó khăn không kém thì sao? Đúng, hắn đã thành công. Trường hợp còn gian nan hơn nữa là khác. Và hãy nhớ là cũng không nên đánh giá quá thấp cái yếu tố bất ngờ. Nhớ điều đó. Hãy nhớ là nếu mi có nhờ đó mà thành công được thì đấy cũng không phải là chuyện chó ngáp phải ruồi. Nhưng phải hiểu rằng đó không phải là cái cách để thi hành công tác. Làm cho công tác có thể thành công chưa đủ, phải làm sao cho chắc chắn mới được. Nhưng hãy nhìn lại tất cả những gì đã xảy ra. Đấy, công việc đã thất bại ngay từ đầu, và sự thảm bại cứ dồn dập tăng lên như một hòn tuyết cứ quyện lấy tuyết mà lớn dần.

Từ chỗ chàng đang quỳ, bên cạnh chiếc bàn, chàng ngước mắt lên nhìn về phía Maria, nàng mỉm cười nhìn chàng, chàng đáp lại bằng một cái cười thoáng trên gương mặt, chàng lựa bốn quả lựu đạn và bỏ vào túi. Tôi có thể tháo lấy các kíp nổ và dùng lấy không khó khăn gì, chàng nghĩ. Nhưng tôi không nghĩ miểng lựu đạn sẽ gây được một tác dụng độc hại nào. Ngay khi khối thuốc phát nổ lựu đạn sẽ vỡ nhưng mảnh không rải ra. Ít nhứt là ta không tin là nó sẽ rải ra. Tôi chắc chắn là không. Hãy tự tin một chút chớ, chàng tự bảo thầm. Còn mày, trong đêm qua, mày đã nghĩ là mày và ông mày quá phi thường, còn cha mày thì chỉ là một tên hèn nhát. Bây giờ hãy tỏ ra tự tin một chút coi.

Chàng lại mỉm cười với Maria, nhưng chàng chỉ nghe nụ cười mình thoáng trên làn da căng dưới hai mẩu xương gò má và chiếc miệng.

Nàng tưởng mày phi thường lắm đó, chàng nghĩ. Tao thì tao nghĩ là mày bết lắm rồi. Và còn cái gloria đó và tất cả những chuyện phi lý kia nữa. Mày có những ý kiến phi thường ư? Mày đã thu xếp cái vũ trụ bé bỏng của mày đâu vào đấy rồi ư? Dẹp hết đi!

Mày hãy bình tĩnh, chàng tự nhủ. Đừng nổi nóng.

Âu cũng là một lối thoát. Lối thoát thì không bao giờ thiếu. Mày phải bám lấy cơ hội. Không cần phải chối từ tất cả mọi thứ đã có được chỉ vì mày sắp sửa mất chúng. Đừng làm như con rắn bị gẫy xương sống, chẳng biết làm sao bèn đi cắn lấy đuôi mình, xương sống mày chưa gẫy mà, thằng cà chớn. Chừng nào bị đánh đau hãy la chứ. Đợi lúc đánh nhau hãy nổi giận chứ. Lúc đánh nhau mặc tình mà nổi giận.

Pilar đến bên chàng với chiếc ba lô.

- Chắc chắn rồi đây - Bà ta nói - Mấy trái lựu đạn đó tốt lắm, Inglés. Đồng chí có thể tin cậy được.

- Đồng chí thấy thế nào?

Mụ nhìn chàng và vừa lắc đầu vừa mỉm cười. Chàng hỏi không biết nụ cười kia in sâu vào gương mặt bà ta đến độ nào. Phải sâu đậm lắm thì phải.

- Tốt - Bà ta nói - Dentro de la gravedad 2.

Bà ta quỳ xuống bên chàng và nói :

- Đồng chí thấy thế nào, sắp bắt đầu thật sự rồi còn gì?

- Tôi thấy mình ít người quá. - Robert Jordan đáp nhanh.

- Tôi cũng vậy - Bà ta nói - Ít quá. - Rồi bà ta nói cốt cho một mình chàng nghe - Maria có thể giữ mấy con ngựa được. Đâu cần đến tôi. Mình xích chúng lại. Chúng là chiến mã, nghe súng bắn chúng không hoảng hốt đâu. Tôi sẽ xuống đồn phía dưới và làm những việc của Pablo. Thế này là có thêm được một người.

- Được - Chàng nói - Tôi nghĩ là đồng chí thích thế.

- Đừng, Inglés à - Pilar nói mắt nhìn sát Jordan - Đừng lo. Tất cả sẽ êm đẹp. Nhớ là chúng không ngờ chuyện như vầy xảy đến cho chúng đâu.

- Phải. - Robert Jordan nói.

- Còn một việc nữa, Inglés - Pilar nói, cố làm cho cái giọng khàn khàn của mình trở nên dịu dàng - Còn chuyện cái bàn tay.

- Chuyện bàn tay gì? - Chàng nói một cách giận dữ.

- Đừng, nghe đây. Đừng giận cậu bé à. Về chuyện cái bàn tay đó. Tất cả chỉ là trò rẻ tiền của dân du mục. Chứ thật ra không có chuyện như vậy.

- Bỏ qua chuyện đó! - Chàng nói giọng lạnh lùng.

- Không - Bà ta nói bằng một giọng khan khàn và không kém phần ngọt ngào - Đấy chỉ là một chuyện tào lao do tôi bịa ra. Vì tôi không muốn đồng chí lo âu trong ngày ra trận.

- Tôi đâu có lo âu. - Robert Jordan nói.

- Có, Inglés à - Bà ta nói - Đồng chí rất lo âu, lo âu có lý do chánh đáng. Nhưng tất cả rồi sẽ tốt đẹp, Inglés à. Chúng ta được sinh ra là vì vậy.

- Tôi không cần có một chính trị viên. - Robert Jordan bảo mụ.

Bà ta lại nhoẻn miệng cười với chàng, một nụ cười tươi thắm chân thật trên chiếc miệng rộng với đôi môi mím chặt và bà ta nói :

- Tôi thương đồng chí lắm, Inglés à.

- Lúc này tôi không cần thứ đó - Chàng nói - Ni tu ni Dios 3.

- Phải - Pilar nói bằng tiếng thì thầm khàn khàn - Tôi biết. Tôi chỉ muốn cho đồng chí biết. Và đừng lo ngại. Chúng ta sẽ làm xong tất cả một cách rất tốt đẹp.

- Sao lại không? - Robert Jordan nói và mặt chàng thoáng hiện một nét cười - Dĩ nhiên là chúng ta sẽ hoàn tất tốt đẹp. Tất cả sẽ tốt đẹp.

- Chừng nào mình đi? - Pilar hỏi.

Robert Jordan nhìn đồng hồ.

- Ngay bây giờ. - Chàng nói.

Chàng đưa cho Anselmo một trong mấy cái ba lô.

- Thế nào ông lão? - Chàng hỏi.

Lão già vừa đẽo xong miếng chêm cuối cùng theo mẫu Robert Jordan đã đưa cho. Đấy là những miếng chêm phụ, đề phòng khi cần dùng đến.

-Tốt - Lão già ngước lên nói - Cho tới bây giờ, mọi thứ tốt đẹp - Lão đưa bàn tay ra - Coi này - Lão nói và mỉm cười. Đôi bàn tay lão không còn run nữa.

- Bueno, y qué? 4 - Robert Jordan nói với lão - Tôi lúc nào cũng có thể giữ cả bàn tay bất động, đâu đồng chí giơ ra một ngón coi.

Anselmo giơ ra một ngón tay. Ngón tay run run. Lão nhìn Robert Jordan và lắc đầu.

- Tay tôi cũng vậy - Robert Jordan đưa cho lão thấy - Luôn luôn là như vậy. Thế này là bình thường.

- Tôi thì không phải vậy. - Fernando nói. Hắn đưa ngón trỏ tay mặt ra cho hai người thấy. Rồi đến ngón trỏ trái.

- Đồng chí khạc nước miếng được không? - Angustin hỏi hắn và nháy mắt Robert Jordan.

Fernando tằng hắng và khạc nhổ xuống nền đất trong hang một cách hãnh diện rồi dùng chân chà đi.

- Dơ như bò - Pilar bảo hắn - Có muốn tỏ ra gan dạ thì cũng phải nhổ trong lửa chớ.

- Nếu mình không sắp rời khỏi nơi đây thì tôi đã không nhổ dưới đất Pilar à. - Fernando nói một cách nghiêm nghị.

- Bữa nay có khạc nhổ chỗ nào cũng phải coi chừng. Vì có thể đó là nơi đồng chí sẽ ở lại vĩnh viễn.

- Cái bà này nói chuyện như giống linh miêu. - Angustin nói. Hắn thấy cần đùa cợt quá, một cách biểu hiện điều ai cũng nhận ra.

- Tôi nói đùa đấy. - Pilar nói.

- Tôi cũng vậy - Angustin nói - Nhưng mà me cago en la leche, nhưng tôi sẽ an tâm khi chuyện đó bắt đầu.

- Tên du mục đâu? - Robert Jordan hỏi Eladio.

- Ngoài chỗ mấy con ngựa - Eladio nói - Nhìn qua miệng hang thấy được ngay.

- Hắn thế nào?

- Nhát lắm. - Eladio nói với nụ cười mỉm. Hắn nói đến sự nhút nhát của kẻ khác để cho mình được vững tâm.

- Nghe kìa Inglés - Pilar thốt lên. Robert quay lại nhìn bà và chàng thấy mồm bà há hốc, một cái nhìn đầy nghi ngại thoáng qua trên nét mặt. Chàng quay nhanh vào miệng hang, bàn tay đặt lên khẩu súng lục. Và kìa, một tay giữ chiếc mền sang một bên, khẩu tiểu liên ngắn quay nòng lên trên vai. Pablo đứng đó, vẫn bộ vó thấp, to bề ngang, mặt đầy râu ria, đôi mắt lươn với mí mắt đỏ hoe nhìn mông lung.

- Ông đó à! - Pilar nói với hắn, giọng ngờ ngợ.

- Tôi đây. - Pablo nói giọng tỉnh khô. Hắn bước vào hang.

- Kìa Inglés - Hắn nói - Tôi kiếm được năm tên thuộc nhóm của Elias và Alejandro trên kia, có cả ngựa nữa.

- Còn mấy cái kíp nổ và ngòi nổ đâu? - Robert Jordan nói - Và mấy thứ còn lại đâu rồi?

- Tôi quăng xuống khe núi, tuốt dưới sông rồi. - Pablo nói, mắt vẫn không ngó một người nào - Nhưng tôi đã nghĩ ra một cách làm nổ khối thuốc nổ bằng một quả lựu đạn.

- Tôi cũng đã nghĩ đến điều đó. - Robert Jordan nói.

- Có gì uống không. - Pablo nói với dáng điệu mệt nhọc.

Robert Jordan đưa cho hắn chai rượu, hắn uống nhanh và lấy mu bàn tay chùi qua miệng.

- Có chuyện gì vậy? - Pilar hỏi.

- Nada. Tôi phải một phút yếu lòng. Tôi đã bỏ ra đi nhưng rồi lại quay về.

Hắn quay lại Robert Jordan. En el fondo no soy cobarde. Trong thâm tâm tôi không phải là một thằng hèn nhát.

Nhưng mày lại là một thứ khác, Robert Jordan nghĩ thầm. Không phải vậy tao cùi đó! Nhưng tao mừng mà gặp lại được mày, thằng chó đẻ à.

- Tôi chỉ xoay được có năm tên của bọn Elias và Alejandro thôi - Pablo nói - Tôi đã cưỡi ngựa đi liên tục từ lúc ra khỏi đây tới giờ. Chín người của quý vị cũng chưa bao giờ làm nổi như vậy nữa. Không bao giờ. Tôi biết được điều này tối hôm qua khi Inglés cắt nghĩa cho tôi nghe. Không bao giờ. Ở đồn dưới chúng có bảy tên và một viên hạ sĩ. Liệu chúng sẽ báo động hay chiến đấu tự vệ đây? - Bây giờ thì hắn quay sang Robert Jordan - Lúc tôi trốn đi tôi nghĩ là đồng chí sẽ thấy là chuyện không xong và sẽ bỏ cuộc. Nhưng đến khi tôi quăng những dụng cụ của đồng chí xuống sông thì tôi lại nghĩ khác.

- Tôi mừng được gặp đồng chí - Robert Jordan nói. Chàng bước đến bên hắn - Chúng ta có mấy trái lựu đạn cũng được rồi. Thế cũng xong, ngoài ra không gì quan trọng.

- Không - Pablo nói - Tôi không giúp gì cho đồng chí cả. Đồng chí là một thứ điềm dữ. Tất cả mọi chuyện cũng tại đồng chí mà ra. Cả chuyện Sordo cũng thế. Những mà sau khi quăng mấy thứ đồ nghề của đồng chí tôi bỗng thấy cô đơn quá.

- Tổ mẹ ông. - Pilar nói.

- Thế nên tôi cưỡi ngựa đi tìm thêm mấy tên khác để cho công việc đạt đến kết quả. Tôi đã đem đến đây những tay cừ khôi nhứt mà tôi có thể tìm được. Tôi còn để họ trên kia để đến đây nói trước với đồng chí. Họ tường tôi là xếp.

- Ông là xếp, - Pilar nói - nếu ông muốn. - Pablo nhìn bà, làm thinh. Rồi hắn nói bằng một giọng bình thản - Tôi đã suy nghĩ nhiều từ sau vụ của Sordo. Tôi nghĩ nếu chúng ta có chết thì phải chết chung với nhau. Nhưng  Inglés à. Tôi ghét đồng chí vì đồng chí mang đến điều này cho anh em.

- Nhưng, Pablo à, - Fernando nói, túi hắn đầy lựu đạn, vai hắn quấn một dây đạn, tay hắn còn cầm mẩu bánh mì quệt vào món xi-vê - Đồng chí không tin là công tác sẽ thành công à? Tối hôm kia đồng chí nói là đồng chí tin tưởng sẽ thành công kia mà.

- Cho hắn thêm ít xi-vê nữa đi - Pilar nói với Maria bằng một giọng đầy mỉa mai. Rồi quay sang Pablo, đôi mắt bà dịu xuống - Thế là ông lại quay về?

- Đúng như vậy, bà à.

- Ông vẫn được đón chờ - Pilar bảo hắn - Tôi không tin là ông có thể chết nhát như người ta tưởng.

- Sau những gì đã gây ra, tôi cảm thấy một sự cô đơn không sao chịu đựng nổi. - Pablo nói nhỏ nhẹ với Pilar.

- Không chịu nổi đâu - Pilar ra giọng chế giễu - Ông không chịu nổi được một khắc đồng hồ đâu.

- Bà đừng ngạo tôi. Tôi đã trở lại rồi đây.

- Và ông được đón tiếp - Bà nói - Tôi nói rồi ông không nghe à? Uống cà phê đi rồi chúng ta lên đường. Tuồng tích quá tôi mệt lắm.

- Cà phê đây à? - Pablo hỏi.

- Đúng. - Fernando nói.

- Cho tôi một ít đi, Maria - Pablo nói - Cô mạnh giỏi chứ? - Hắn hỏi mà không nhìn nàng.

- À - Maria nói và bưng cà phê đến cho hắn - Đồng chí có cần món xi-vê không? - Pablo lắc đầu.

- No me gusta ester solo 5. - Pablo tiếp tục giải thích với Pilar như những người khác không có mặt tại đó - Tôi không thích sự cô đơn,  Sabes? 6 Hôm qua, một mình làm việc vì sự lợi ích cho tất cả, tôi không thấy cô đơn là gì. Nhưng đêm rồi, Hombre! Qué mal lo pase! 7

- Tổ tiên ông, ông Judas Isacriot lừng danh trước đây đã treo cổ mà chết đó. - Pilar nói.

- Đừng nói với tôi bằng cái giọng đó nghe chưa - Pablo nói - Tôi đã trở lại rồi. Bà chưa thấy à. Đừng nói tới Judas hay bất cứ điều gì vậy nữa. Tôi đã về rồi đây.

- Mấy người của ông đem đến thế nào? Không phải là uổng công chớ?

- Son buenos. - Pablo nói. Hắn đánh liều nhìn vào thẳng mặt bà, rồi vụt quay mặt sang chỗ khác - Buenos y bobos. Họ giỏi và thật thà. Sẵn sàng chết và làm tất cả. A tu gusto. Đúng ý của bà. Như ý bà muốn.

Pablo lại nhìn thẳng vào đôi mắt của Pilar, và lần này hắn không quay sang chỗ khác. Hắn vẫn cứ nhìn thẳng vào bà ta, với đôi mắt heo ti hí, với vành mắt đỏ hoe của hắn.

- Này ông - Bà nói, cái giọng khàn khàn của bà ta trở nên dịu dàng - Ông à. Tôi nghĩ một khi đã trót phạm phải một điều gì đó thì cái điều ấy nó sẽ đeo đẳng mãi.

- Listo - Pablo nói, nhìn thẳng vào Pilar đầy vẻ quả quyết - Tôi sẵn sàng đón nhận những gì xảy đến cho tôi trong ngày hôm nay.

- Tôi tin là ông đã quay lại - Pilar bảo hắn - Tôi tin điều đó. Nhưng mà, trời ơi, ông đã đi xa lắm đó.

- Đưa chai rượu cho tôi xin một hớp - Pablo nói với Robert Jordan - Và chúng ta lên đường ngay.

--- ------ ------ ------ -------

1 Giá trị hơn trọng lượng.

2 Trong tình hình nghiêm trọng.

3 Không cần bà lẫn Chúa.

4 Tốt, rồi sao?

5 Tôi không thích cô đơn.

6 Biết không?

7 Hỡi ơi, tệ làm sao.

Chương 39

Trong bóng tối, họ leo lên sườn đồi, và phải băng qua rừng để tới đèo. Tất cả đều mang đồ nặng nề và họ chầm chậm leo dốc. Những con ngựa cũng mang nặng với những cái ba lô cột chặt trên yên.

- Ta có thể bỏ chúng nếu thấy cần - Pilar nói - Nhưng nếu giữ được thì với tất cả những thứ này, ta có thể trang bị cho một cái trại khác.

- Còn đạn dược đâu? - Robert Jordan hỏi, vừa cột những cái bọc lại.

- Trên những cái yên ngựa.

Robert Jordan nghe rõ sức nặng của cái ba lô, sự cọ xát của chiếc áo vét vào cổ vì sức nặng của những trái lựu đạn nhét đầy trong các túi, sức nặng của khẩu súng lục sát bên đùi và sự căng phồng của các túi quần nhét đầy băng đạn tiểu liên. Trong miệng chàng vẫn còn nghe mùi vị cà phê. Chàng cẩm khẩu tiểu liên nơi tay phải và tay trái chàng kéo cổ áo để làm nhẹ đi sức nặng của cái bọc qua những cái đai da.

- Inglés. - Pablo lên tiếng, hắn đi cạnh chàng trong bóng tối.

- Gì đó?

- Những người tôi dẫn tới, họ nghĩ công việc sắp sửa thành công bởi chính tôi đã dẫn họ tới. - Pablo nói - Đừng nói gì có thể làm họ mất đi ảo tưởng của họ.

- Xong rồi - Robert Jordan nói - Nhưng ta hãy cố thành công nghe?

- Họ có năm con ngựa, sabes? - Pablo rụt rè nói.

- Tốt - Robert Jordan nói - Ta sẽ giữ chúng lại chung với nhau.

- Tốt. - Pablo nói.

Robert Jordan nghĩ, tôi cho rằng đồng chí chưa đạt tới một sự cải hoán toàn diện trên đường tới Damas đâu, Pablo ạ. Không. Sự trở về của đồng chí là cả một phép lạ. Chắc không còn phải tranh luận về chuyện đó nữa.

- Với năm con ngựa kia, tôi sẽ phụ trách cái đồn canh phía dưới kia tới nơi tới chốn như Sordo đã làm - Pablo nói - Tôi sẽ cắt dây điện và trở lại cầu như đã định trước.

Robert Jordan nghĩ, chúng tôi đã quyết định tất cả những điều đó từ hai hôm trước. Tôi tự hỏi tại sao bây giờ...

- Có thể tới Gredos được lắm - Pablo nói - Tôi đã nghĩ tới điều đó.

Robert Jordan nghĩ, cách đây mấy phút tôi tin rằng đồng chí đã trải qua một cuộc khủng hoảng. Đồng chí vừa qua một cuộc mặc khải nữa. Nhưng đồng chí sẽ không thuyết phục được tôi rằng tôi là khách được mời. Không, Pablo ạ. Đừng đòi hỏi tôi phải tin vào điều đó quá.

Kể từ lúc Pablo bước vào hang và bảo rằng hắn có năm người, Robert Jordan cảm thấy tình thế mỗi lúc mỗi đỡ hơn. Sự trở về của Pablo đã đánh tan cái bầu không khí bi thảm bao phủ lên công việc trong từng diễn biến của nó từ khi tuyết bắt đầu rơi; bây giờ khi Pablo đã trở về, chàng không còn có cái ấn tượng rằng sự may mắn của chàng đã bỏ đi bởi chàng không tin vào sự may mắn, nhưng tin rằng tất cả viễn tượng của công việc đã cải thiện tốt đẹp và bây giờ thì nó có thể thành công. Từ chỗ tuyệt vọng, chàng đã cảm thấy niềm tin lớn lên trong chàng như một cái bánh xe được bom hơi từ từ cho căng phồng lên. Điều này gần như khó nhận ra, mặc dù thật sự đã có bắt đầu, như khi ống bom khởi sự hoạt động và bánh xe khởi sự phồng lên chút ít, nhưng bây giờ thì nó giống như nước triều lên đều đặn hoặc nhựa sống trào dâng trong thân cây, cho tới lúc chàng không còn lo ngại gì nữa và bắt đầu thấy phấn khởi thật sự trước khi bắt tay vào hành động.

Đó là thứ năng khiếu nổi bật nhứt ở chàng, thứ khuynh hướng tự nhiên của người chiến sĩ, nó giúp chàng không phải không biết, mà coi thường mọi hậu quả dù khốn khổ đến mực nào. Đức tính này có thể bị khuynh loát, tiêu hủy bởi những trách nhiệm nặng nề trước tha nhân hoặc sự cần thiết phải bắt tay vào một công việc thiếu chuẩn bị hay thiếu tính toán kỹ lưỡng. Bởi trong những tình huống như thế, không được không biết tới hậu quả xấu hay thất bại. Đó không chỉ là khả năng mình gặp nạn, điều này ta có thể không cần biết tới. Chàng thừa biết mình không có giá trị gì và cái chết cũng không có giá trị gì. Chàng biết điều đó một cách chân thật, chân thật như tất cả những gì chàng biết được. Trong những ngày sau cùng này, chàng biết thêm một điều là chàng, với một kẻ khác bên mình, có thể là tất cả. Nhưng chàng cũng thừa biết rằng đó là một ngoại lệ. Chúng tôi đã thụ hưởng điều đó, chàng nghĩ. Nhờ đó, chúng tôi thật hạnh phúc. Tôi được cái đó có thể vì tôi không hề đòi hỏi tới nó. Nó không thể bị tước đoạt và tôi cũng không thể đánh mất nó. Nhưng nó đã qua rồi và đã được giải quyết xong xuôi sáng nay và chúng tôi chỉ còn có công việc để làm.

Còn mày, chàng bảo thầm với chính mình, tao hài lòng thấy mày đã tìm lại được một cái gì vốn tầm thường nhỏ nhoi mà mày đã thiếu vắng trong một khoảng khắc. Mày thật là một thằng cà mèng, tao xấu hổ với mày không ít trong khoảng thời gian ngắn ngủi ở dưới kia. Duy có điều, tao chính là mày. Tao không phải là người phê phán mày. Cả hai ta đều đang vào hoàn cảnh khốn khổ. Tao với mày, cả hai đứa. Thôi nào. Đừng nghĩ nhảm nhí như một thằng bị chứng tảo điên. Bây giờ mày khá rồi. Nhưng mà mày cũng đừng nghĩ tới con bé suốt ngày trời. Mày không còn cách nào để bảo vệ nàng, trừ phi là mày tách nàng ra, như chính mày đã làm. Hẳn nhiên là có nhiều ngựa nếu mày tin vào những dấu hiệu báo trước, điều hay nhứt mày có thể làm cho nàng là làm công việc của mày cho nhanh chóng, cho tốt đẹp và kết thúc cho xong. Mày chỉ rắc rối thêm khi nghĩ tới nàng. Vậy thì đừng nghĩ mãi tới nàng nữa.

Quyết định như vậy xong, chàng đợi Maria đến gặp chàng cùng với Pilar, Rafael và mấy con ngựa.

- Nào, guapa - Chàng bảo nàng trong bóng tối - Em khỏe chớ?

- Khỏe, Roberto à. - Nàng nói.

- Đừng lo lắng làm gì. - Chàng bảo nàng và chuyền vũ khí sang tay trái rồi đặt bàn tay phải lên vai cô gái.

- Em không lo lắng gì cả.

- Tất cả đều được tổ chức chu đáo - Chàng tiếp lời - Rafael sẽ ở lại với em cùng những con ngựa.

- Em thích ở bên anh hơn.

- Không được. Em ở gần với những con ngựa có lợi hơn.

- Được rồi. Em sẽ ở lại cạnh chúng.

Đúng vào lúc đó, một con ngựa hí vang và từ cánh rừng thưa ở dưới cái lỗ hổng giữa những tảng đá, một con ngựa khác cất tiếng hí đáp lại, tiếng hí vang lên lanh lảnh rồi đột nhiên ngừng tắt.

Robert Jordan thấy từ trong bóng tối trước mặt, những con ngựa mới đang lù lù tiến tới. Chàng dồn bước và đến bên Pablo. Những người đàn ông đang đứng bên những con vật của họ.

- Salud. - Robert Jordan nói.

- Salud. - Họ đáp lại trong bóng tối, chàng không trông thấy mặt họ.

- Đây là người Inglés đến với bọn ta. - Pablo nói - Người đặt chất nổ.

Họ không trả lời, có thể họ đang chào chàng trong bóng tối.

- Nào, ta đi Pablo - Một người lên tiếng - Trời sắp sáng rồi.

- Đồng chí có mang thêm lựu đạn không? - Một người khác lên tiếng.

- Đầy ắp - Pablo nói - Các đồng chí sẽ sử dụng khi mình bỏ ngựa lại.

- Nào, đi đi chớ - Một người khác nói - Mình đợi ở đây hết nửa đêm rồi.

- Hola Pilar. - Một người khác lên tiếng khi người đàn bà tiến tới.

- Que me maten 1, nếu không phải là Pepe - Pilar nói nho nhỏ - Thế nào, anh chăn cừu?

- Đỡ lắm - Người đàn ông nói - Dentro de la gravedad.

- Đồng chí cưỡi ngựa nào đó? - Pilar hỏi hắn.

- Con ngựa xám của Pablo. - Người đàn ông nói - Đó là một con ngựa đúng nghĩa.

- Đi - Một người đàn ông khác nói - Mình đi đi. Tán gẫu mãi ở đây không ích lợi gì.

- Khỏe chớ Elicio? - Pilar bảo hắn trong lúc lên yên.

- Mụ muốn tôi phải làm sao đây? - Hắn nói một cách cộc cằn - Nào đi đi, mụ, chúng tôi còn công việc phải làm.

Pablo nhảy lên con ngựa màu hồng.

- Câm họng lại đi và theo tôi - Hắn nói - Tôi đưa các người tới chỗ phải bỏ ngựa lại.

--- ------ ------ ------ -------

1 Cứ giết tôi.

Tìm kiếm với từ khoá:

 Được thanks Xem thông tin cá nhân

        

Có bài mới 13.04.2017, 10:27

Hình đại diện của thành viên

Nminhngoc1012

Zmod of Trao Đổi - Học Hỏi

Zmod of Trao Đổi - Học Hỏi

         

Ngày tham gia: 02.05.2014, 01:36

Tuổi: 31 Nữ

Bài viết: 35937

Được thanks: 5387 lần

Điểm: 9.61

Có bài mới Re: [Kinh điển] Chuông nguyện hồn ai - Ernest Miller Hemingway - Điểm: 10

Cần phụ làm Mục Lục Truyện! Tuyển Editor! Beta-er! Designer! Type-er! Developer!

40

Trong suốt khoảng thời gian Robert Jordan nằm ngủ, suy tính việc phá cầu và tâm tình Maria, Andrès vẫn chưa tiến bước được bao nhiêu. Cho tới lúc tới được phòng tuyến Cộng Hòa, hắn đã băng đồng và vượt qua những phòng tuyến phát xít, nhanh chóng không thua gì một nông dân khỏe mạnh biết rõ đường đi nước bước. Nhưng khi tới các phòng tuyến Cộng Hòa thì hắn chỉ tiến thật chậm chạp.

Trên nguyên tắc, hắn chỉ cần trình giấy thông hành đặc biệt do Robert Jordan cấp, có đóng dấu S.I.M. và bức thư cùng mang con dấu đó, chỉ cần có thế là người ta để hắn đi nhanh chóng. Nhưng trước hết hắn đã gặp viên trung đội trưởng thuộc phòng tuyến thứ nhứt, tên này tra hỏi nhiệm vụ của hắn với một dáng vẻ trầm trọng và nghi ngờ.

Hắn theo viên trung đội trưởng vào phòng chỉ huy đại đội, nơi đây viên đại đội trưởng vốn làm nghề hớt tóc trước khi có chiến tranh, hắn tỏ vẻ nhiệt tâm khi nghe trình bày về sứ mạng này. Viên đại đội trưởng này, tên gọi là Gomez, mắng mỏ viên trung đội trưởng vì sự ương ngạnh của hắn và thân mật vỗ lưng Andrès, tặng hắn một ly rượu cognac rẻ tiền và bảo rằng hắn luôn luôn muốn làm một guerrillero. Đoạn hắn đánh thức một tên sĩ quan, giao trách nhiệm đại đội cho hắn, và ra lệnh cho một tên tùy phái đi đánh thức người lái xe máy dầu, Gomez quyết định là đích thân hắn tới đó để khỏi mất thì giờ. Trong khi Andrès bám chặt vào chỗ ngồi, chiếc xe máy dầu xả tốc lực phóng nhanh trên con đường đầy những ổ gà do trái phá gây nên, giữa hai hàng cây to. Chiếc đèn pha xe máy dầu soi sáng những thân cây quét vôi trắng và vào những chỗ vỏ cây và vôi trắng đã tróc lở vì những viên đạn và những trái phá trong những trận đụng độ diễn ra trên con đường này trong mùa hạ đầu tiên của cuộc chiến. Họ rẽ sang một con đường khác để đi vào một cái trạm cất trên núi với những lớp mái đã hư hại, nơi dùng làm tổng hành dinh lữ đoàn. Gomez thắng xe máy dầu trông điệu nghệ như một tay đua, dựng xe bên vách nhà, nơi một tên lính gác đang ngủ gật vụt đứng thẳng người trong khi Gomez xô hắn qua một bên để bước vào một gian phòng rộng, bản đồ dán đầy trên các bức vách, nơi một viên sĩ quan đang mơ màng, vành mũ xanh sụp trên mắt, trước một cái bàn, trên có một bóng đèn, hai máy điện thoại và một số báo Mundo Obrero.

Viên sĩ quan ngước mắt về phía Gomez nói :

- Đồng chí đến đây làm gì? Đồng chí không biết sử dụng điện thoại à?

- Tôi phải gặp trung tá. - Gomez nói.

- Trung tá ngủ - Viên sĩ quan nói - Tôi thấy đèn pha của đồng chí từ khoảng cách một cây số. Bộ đồng chí định đưa máy bay tới dội bom tụi này à?

- Gọi trung tá dậy - Gomez nói - Chuyện thật nghiêm trọng mà!

- Trung tá ngủ, tôi bảo đồng chí rồi - Viên sĩ quan lặp lại - Tên ăn cướp nào đang theo sau đồng chí đấy? - Hắn nói vừa hất hàm về phía Andrès.

- Đây là một guerrillero vừa từ bên kia phòng tuyến về với một lá thư vô cùng quan trọng gởi cho đại tướng Golz người chỉ huy cuộc tấn công sẽ phải khởi sự vào hừng đông từ bên kia Navacerrada - Gomez nói với một vẻ mặt vừa trầm trọng vừa nóng nảy - Đánh thức Teniente Coronel 1 dậy, làm ơn làm phước giùm coi.

Viên sĩ quan nhìn chăm vào hắn với cặp mắt buồn ngủ, với mí mắt muốn sụp xuống, bị che khuất bởi vành mũ xanh.

- Các người điên hết rồi à? - Hắn nói - Tôi chả biết gì về đại tướng Golz cũng như về cuộc tấn công. Dẫn tên này đi và trở về với đại đội của đồng chí đi.

- Gọi Teniente Coronel dậy, tôi bảo đồng chí rồi. - Gomez nói, và Andrès trông thấy miệng hắn bặm chặt lại.

- Cút đi chỗ khác! - Viên sĩ quan bảo hắn một cách hờ hững và quay lưng đi.

Gomez rút khẩu súng lục Star 9mm từ trong bao và chĩa thẳng vào vai viên sĩ quan.

- Gọi hắn dậy, đồ phát xít súc sinh - Hắn bảo - Gọi hắn dậy hay tao hạ mày.

- Đừng nóng chớ - Viên sĩ quan nói - Tụi bây là thợ hớt tóc, tụi bây lúc nào cũng nóng hết.

Dưới ánh sáng của ngọn đèn trên bàn giấy, Andrès trông thấy mặt Gomez biến sắc vì giận dữ. Nhưng hắn chỉ nói: “Gọi hắn dậy”.

- Tùy phái. - Viên sĩ quan cất tiếng gọi bằng một giọng khinh khỉnh.

Một tên lính xuất hiện nơi ngưỡng cửa, thẳng người chào và bước ra ngoài.

- Ông ta đang bận rộn với vị hôn thê của ông ta - Viên sĩ quan nói và tiếp tục đọc báo - Chắc chắn ông ta sẽ cảm động được gặp mày.

- Chính những thằng như mày làm cản trở những nỗ lực để chiến thắng trận giặc này. - Gomez bảo viên sĩ quan tham mưu.

Viên sĩ quan không để ý gì tới hắn. Đoạn hắn vừa đọc báo vừa nhận xét như nói với chính mình: “Báo chí gì mà kỳ cục”.

- Tại sao mày không đọc El Debate? Đó mới là tờ báo ruột của mày. - Gomez bảo. Hắn nói tên cơ quan ngôn luận chính thức của Công giáo có tính cách bảo thủ xuất bản tại Madrid vào hồi trước chiến tranh.

- Đừng quên tao là thượng cấp của mày và một báo cáo của tao sẽ đưa mày đi xa lắm - Viên sĩ quan nói, mắt vẫn ngó xuống - Tao không có đọc El Debate, đừng có buộc tội vô bằng.

- Không. Mày đọc A.B.C. - Gomez nói - Quân đội vẫn còn thối nát vì những người như mày. Những tên lính nghề như mày. Nhưng không lâu đâu. Tụi tao bị kẹt ở giữa sự ngu xuẩn và sự vô liêm sỉ. Nhưng tụi tao sẽ giáo dục cái này và tiêu diệt cái kia.

- Mày muốn nói là “thanh trừng” chớ gì? - Viên sĩ quan nói, mắt vẫn nhìn xuống - Ở đây có một bài nói về những cuộc thanh trừng của bọn quan thầy Nga của mày đây. Thanh trừng, tẩy lọc... bây giờ người ta tẩy lọc nhiều còn hơn muối Epsom nữa.

- Mày cứ gọi như vậy đi nếu mày muốn - Gomez giận dữ - Nếu mày muốn, miễn sao những thằng như mày bị thanh toán.

- Bị thanh toán - Viên sĩ quan nói bằng một cách đểu cáng và như nói cho riêng mình nghe - Lại một tiếng nghe có mùi Castilian dữ.

- Vậy thì bắn bỏ - Gomez nói - Tiếng đó nghe có vẻ Castilian. Tiếng đó mày hiểu chớ?

- Hiểu rồi, đừng la lớn quá. Chỉ có ông Teniente Coronel đang ngủ trong bộ tham mưu này thôi, và sự ồn ào của mày làm tao mệt quá. Chính vì vậy mà tao luôn phải cạo râu lấy. Tao không thích nói chuyện bao giờ cả.

Gomez nhìn Andrès và gật đầu. Hai mắt hắn ánh lên niềm thù hận và điên dại. Nhưng hắn chỉ gật đầu không nói gì để dành tất cả cho một ngày trong tương lai. Hắn để dành những thứ đó nhiều rồi, trong suốt 18 tháng hắn làm đại đội trưởng tại Sierra. Khi viên trung tá mặc đồ bộ bước vào phòng, Gomez đứng thẳng người chào.

Viên trung tá Miranda, người có khuôn mặt xám, đã sống trọn đời trong quân ngũ, hắn mất vợ tại Madrid, khi hắn đang đau bao tử tại Maroc, và hắn trở thành Cộng Hòa khi hắn thấy không thể ly dị (vấn đề không phải là tìm lại cái dạ dày của tuổi hai mươi); hắn tham gia nội chiến với lon trung tá. Hắn chỉ có mỗi một tham vọng là kết thúc cuộc chiến tranh với cấp bực đó. Hắn đã khéo léo bảo vệ vùng Sierra và hắn muốn được yên thân để tiếp tục bảo vệ vùng này.

Trong chiến tranh, hắn giữ được một sức khỏe cường tráng hẳn nhiên là nhờ ở phép ẩm thực mà hắn tuân theo rất kỹ, hắn dự trữ một số lượng diêm sinh khổng lồ, hắn uống huýt ky vào mỗi chiều, cô nhân tình hai mươi tuổi của hắn sắp sửa đẻ con, như hầu hết các cô gái đã gia nhập đội dân quân vào tháng Bảy năm trước. Hắn bước vào phòng, gật đầu chào lại Gomez và đưa tay về phía trước.

- Gió nào đưa đồng chí tới đây, hở Gomez? - Hắn nói, đoạn quay sang viên sĩ quan ngồi nơi bàn giấy, vốn là viên sĩ quan tham mưu của hắn - Cho tôi xin một điếu thuốc coi, Pepe.

Gomez đưa giấy tờ của Andrès và bức thư cho hắn. Viên trung tá ngắm nhanh tờ Salvaconducto rồi ngước mắt nhìn Andrès, gật đầu với hắn và mỉm cười, đoạn hăm hở xem bức thư. Hắn sờ lên con dấu, vuốt ve nó bằng ngón trỏ, đoạn trả tờ thông hành và bức thư cho Andrès.

- Có nhiều khó khăn trong vùng núi phía dưới lắm à? - Hắn hỏi.

- Không, thưa trung tá. - Andrès nói.

- Người ta có cho đồng chí biết địa điểm gần nhứt để tìm Tổng Hành Dinh của tướng Golz không?

- Navacerrada, thưa trung tá - Andrès nói - Ông Inglés nói nó ở gần Navacerrada, sau phòng tuyến và ở bên phải nơi này.

- Ông Inglés nào? - Viên trung tá dịu dàng hỏi.

- Ông Inglés chuyên viên thuốc nổ đến với bọn tôi.

Viên trung tá chọt hiểu. Đó chỉ là một trong những hiện tượng bất ngờ, không giải thích được của cuộc chiến này. “Ông Inglés chuyên viên thuốc nổ đến với bọn tôi”.

- Gomez, tốt hơn hết đồng chí lái mô-tô đưa hắn đi - Viên trung tá nói - Đánh cho hắn một tờ Salvaconducto có đầy đủ hiệu lực để đi tới  Estad Mayor của tướng Golz tôi sẽ ký - Hắn bảo viên sĩ quan có vành mũ xanh - Đánh máy nghe, Pepe. Như tờ này đây. - Hắn ra dấu cho Andrès đưa tờ thông hành - Và đóng hai cái dấu vào. - Hắn quay sang Gomez - Chiều nay đồng chí cần có một văn kiện thích nghi. Phải vậy mới được. Cần phải thận trọng khi phải chuẩn bị một cuộc tấn công. Tôi sẽ cho đồng chí một quyền hạn tối đa. - Đoạn quay sang Andrès, bằng một giọng rất lịch sự - Đồng chí cần gì không? Ăn hay uống?

- Thưa trung tá, không - Andrès nói - Tôi không đói. Người ta cho tôi uống cô-nhác ở trụ sở chỉ huy rồi, nếu phải uống nữa, tôi sẽ khó ở ngay.

- Khi tới đây, đồng chí có trông thấy những cuộc chuyển quân hay hoạt động nào trước phòng tuyến của tôi hay không? - Viên trung tá hỏi Andrès một cách lễ độ.

- Như thường lệ, thưa trung tá. Yên tĩnh, yên tĩnh.

- Có phải tôi đã gặp đồng chí tại Cercidilla gần ba tháng trước không? - Viên trung tá hỏi.

- Đúng, thưa trung tá.

- Tôi cũng nghĩ thế - Viên trung tá vỗ vai hắn - Đồng chí đi chung với lão Anselmo. Lão ấy ra sao?

- Vẫn mạnh, thưa trung tá. - Andrès nói.

- Tốt lắm. Tôi mừng cho lão. - Viên trung tá nói. Viên sĩ quan đưa tờ giấy vừa đánh máy xong cho hắn, hắn đọc và ký tên - Bây giờ thì các đồng chí cần gấp rút lên - Hắn bảo Gomez - Hãy bật đèn pha. Đi riêng trên một chiếc xe máy dầu thì không có gì nguy hiểm và cần phải thận trọng. Tôi gởi lời chúc mừng tới đại tướng Golz. Mình sẽ gặp nhau sau Peguermos - Hắn siết chặt tay cả hai - hãy cất giấy tờ vào túi áo của đồng chí và gài nút cẩn thận - Hắn nói - Đi xe máy dầu nhiều gió lắm.

Khi họ đi rồi, hắn đến bên một chiếc tủ hốc tường, lấy ra một chai rượu và một cái ly, hắn rót huýt ky và đổ đầy nước vào ly từ một cái ấm đất đặt sát tường. Đoạn hắn cầm ly uống từng ngụm nhỏ, hắn đến gần tấm bản đồ dán tường, nghiên cứu những điểm khả hữu cho cuộc tấn công trong vùng Bắc Navacerrađa.

- Tôi hài lòng vì trách nhiệm này của Golz chớ không phải tôi. - Hắn bảo viên sĩ quan ngồi nơi bàn giấy. Viên sĩ quan không đáp, và khi rời tấm bản đồ để quay sang hắn, viên trung tá thấy hắn đã ngủ từ lúc nào, đầu kê trên hai cánh tay. Viên trung tá đến bên bàn giấy và kéo hai cái máy điện thoại đến sát bên đầu viên sĩ quan. Đoạn hắn quay lại bên chiếc tủ, một lần nữa rót huýt ky và nước, sau đó trở lại tấm bản đồ.

Andrès ghì chặt yên xe của Gomez, cúi đầu trong gió, trong khi chiếc mô-tô vừa chạy, vừa nổ máy inh ỏi trong bóng tối của con đường đồng. Vệt sáng vạch từ các ngọn đèn pha mở ra, chói lọi trước mặt họ, rọi vào những bóng đen của những cây bạch dương, sau đó nó khuếch tán ra trong một màu vàng êm dịu khi con đường phóng sâu vào đám sương mù, dọc theo một dòng suối, nó trở nên chói lọi trở lại khi con đường lên dốc và đến một ngã tư ngọn đèn chợt rọi lên hình dạng xám xịt của những chiếc xe cam nhông trống đang đổ xuống núi.

--- ------ ------ ------ -------

1 Trung tá.

Chương 41

Pablo ngừng lại và xuống ngựa trong bóng tối, Robert Jordan nghe tiếng lắc cắc của những cái yên ngựa cùng hơi thở mệt nhọc của mọi người lúc đặt chân xuống đất và tiếng hàm thiếc của một con ngựa đang lúc lắc đầu. Chàng nghe mùi ngựa, mùi người, mùi chua gay gắt của những người thiếu tắm rửa, quen ngủ với nguyên quần áo trên người, mùi mốc meo, mùi bồ hóng khét lẹt của những người khác trong hang. Pablo đứng cạnh bên và chàng nghe từ người hắn toát ra mùi rượu nực nồng giống như mùi vị của đồng xu đồng trong miệng. Chàng châm một điếu thuốc, hai bàn tay bụm lại để che ngọn lửa, hít một hơi dài và nghe Pablo nói thật nhỏ.

- Pilar, bà hãy cầm lấy túi lựu đạn để tôi cột ngựa lại.

- Angustin, - Robert Jordan thì thầm - đồng chí và Anselmo đi với tôi lại cầu. Đồng chí đã có túi đạn cho khẩu maquina chưa?

- Có rồi - Angustin trả lời - Tại sao không?

Robert Jordan đi lại chỗ Pilar đang tháo gánh nặng cho một con ngựa, có Primitivo giúp đỡ.

- Đồng chí nghe tôi nói này. - Chàng thấp giọng nói.

- Có gì vậy? - Bà ta thầm thì bằng giọng khàn khàn vừa tháo một cái vòng đai dưới bụng ngựa.

- Đồng chí đã hiểu là ta không thể bắt đầu tấn công đồn canh khi chưa nghe thấy tiếng bom chớ?

- Đồng chí đã nhắc với tôi bao nhiêu lần rồi? - Pilar trả lời. Đồng chí nói dai như một con mẹ già vậy, Inglés ạ!

- Chỉ để cho chắc chắn - Robert Jordan nói - Sau khi phá hủy đồn canh, đồng chí hãy rút lui lên câu, lo che chở con đường phía trên và cánh trái của tôi.

- Tôi đã hiểu ngay lần đầu khi đồng chí giải thích cho tôi hoặc tôi chẳng hiểu bao giờ - Pilar thì thầm - Lo việc của đồng chí đi.

- Không ai được động đậy, không ai được bắn một phát súng hay liệng lựu đạn trước khi nghe tiếng bom nổ. - Robert Jordan vẫn nói thì thầm.

- Đừng làm tôi nổi nóng - Pilar thì thầm trong cơn giận dữ - Tôi đã hiểu điều này ngay khi ở nhà Sordo lận mà.

Robert Jordan lại gần Pablo đang buộc những con ngựa.

- Tôi chỉ cột những con ngựa nào có thể lồng lên - Pablo nói - Phải cột những con ngựa này cách nào để chỉ cần kéo sợi dây là tháo ra, đồng chí thấy không?

- Tốt lắm.

- Tôi sẽ giải thích cho cô gái và tên du mục cách giữ chúng. - Pablo nói.

Những bạn mới của hắn đã đứng thành một nhóm riêng đang, tựa trên những khẩu các bin của họ.

- Đồng chí đã hiểu hết chưa? - Robert Jordan hỏi.

- Tại sao không? - Pablo trả lời - Phá đồn canh, cắt những đường dây, trở lại cầu, che chở cầu cho đến khi nào đồng chí làm nó nổ tung.

- Và không làm gì hết trước khi bom trút xuống.

- Đồng ý.

- Tốt. Thôi, may mắn nghe!

Pablo càu nhàu. Rồi hắn nói: “Đồng chí sẽ bắn che cho chúng tôi với khẩu  maquina và với khẩu tiểu liên của đồng chí khi bọn này trở lại chứ, Inglés?”

- De la primera. - Robert Jordan trả lời - Ưu tiên mà.

- Vậy, được rồi - Pablo nói - Nhưng từ lúc đó, đồng chí phải cẩn thận đó,  Inglés ạ. Công việc sẽ không dễ dàng nếu đồng chí không cẩn thận.

- Chính tôi sẽ dùng khẩu maquina. - Robert Jordan nói với hắn.

- Đồng chí có nhiều kinh nghiệm không? Bởi vì tôi không muốn bị Angustin bắn, dầu hắn có thiện ý tới đâu đi nữa.

- Tôi có nhiều kinh nghiệm. Đúng thế. Và nếu Angustin dùng bất kỳ khẩu  maquina nào, tôi sẽ canh chừng cho hắn ở phía trên đầu đồng chí. Ở phía trên và thật cao ở trên.

- Vậy thì được rồi. - Pablo nói. Rồi hắn thấp giọng với vẻ tin cậy - Tuy thế ta vẫn không có đủ ngựa.

Thằng khốn nạn, Robert Jordan nghĩ. Có phải hắn nghĩ là tôi không hiểu gì ngay khi mới gặp hắn.

- Tôi sẽ đi bộ - Robert Jordan nói - Những con ngựa thuộc về đồng chí mà.

- Không, sẽ có một con ngựa cho đồng chí. Inglés ạ - Pablo nói nhỏ - Sẽ có ngựa cho tất cả chúng ta.

- Chúng thuộc về đồng chí - Robert Jordan nói - Đừng quan tâm đến tôi. Đồng chí có đủ đạn dược cho khẩu maquina của đồng chí không?

- Đủ - Pablo trả lời - Tất cả những đạn dược mà người kỵ binh phải có. Tôi chỉ bắn bốn phát để thử nó. Hôm qua tôi đã thử bắn nó trong núi rồi.

- Bây giờ ta đi thôi - Robert Jordan nói - Phải đúng giờ và ẩn nấp cho kín đáo đó nghe!

- Tất cả đi đi - Pablo nói - Suerte 1, Inglés.

Tôi tự hỏi tên bợm bây giờ đang trù định cái gì, Robert Jordan tự nhủ. Nhưng tôi có cảm tưởng là tôi biết. Chà! Điều này quan hệ tới hắn. Nhờ trời, tôi không biết những người mới.

Chàng đưa bàn tay ra và nói: “Suerte, Pablo”, và hai bàn tay của họ siết chặt nhau trong bóng tối.

Khi chìa bàn tay để chạm vào một cái gì thuộc loại rắn rít hay cùi hủi, chàng không biết cái siết của bàn tay Pablo ra sao. Nhưng, trong bóng tối, bàn tay kia nắm lấy bàn tay chàng và siết chặt thẳng thắn, chàng siết trả lại. Pablo có một bàn tay dễ chịu trong bóng tối, và cái bắt tay đem lại cho Robert Jordan cảm tưởng kỳ lạ nhất chàng biết đến trong buổi sáng này. Chàng nghĩ, bây giờ chúng ta phải liên kết. Thường có nhiều cái bắt tay giữa những đồng minh. Không nói đến những huy chương và những cái ôm hôn trong buổi lễ. Đối với những cái ôm hôn, tôi bằng lòng là chúng ta có thể miễn đi. Tôi nghĩ là tất cả những đồng minh đều cùng một phường như nhau cả. Họ thường ghét nhau. Nhưng tên Pablo này là hạng người kỳ lạ.

- Suerto Pablo - Chàng nói và siết chặt lấy bàn tay kỳ lạ, cứng mạnh và đầy quả quyết kia - Tôi sẽ bắn che cho đồng chí. Đừng lo ngại.

- Tôi tiếc là đã lấy mất vật liệu của đồng chí - Pablo nói - Thật là một điều lầm lẫn.

- Nhưng đồng chí đã mang đến những gì chúng tôi cần đến.

- Tôi không còn oán trách đồng chí về chuyện cây cầu nữa Inglés ạ - Pablo nói - Tôi có cảm tưởng chuyện này sẽ tốt đẹp mà.

- Hai người làm gì đó? Bộ các người trở thành maricones 2 rồi à? - Pilar bất thần xuất hiện ở bên cạnh họ trong bóng tối - Chỉ còn thiếu có cái đó thôi sao - Bà ta nói với Pablo - Đi thôi Inglés, và hãy chấm dứt những cái trò chia tay trước khi hắn lấy mất của đồng chí phần chất nổ còn lại.

- Bà không hiểu tôi, - Pablo nói - Inglés và tôi hiểu nhau.

- Không ai hiểu ông. Chúa cũng không, mẹ ông cũng không - Pilar trả lời - Cả tôi cũng không. Đi thôi, Inglés. Hãy từ biệt cô trọc đầu của đồng chí và đi thôi. Me cago en tu padre 3, nhưng tôi bắt đầu nghĩ là đồng chí sợ thấy con bò mộng xổ ra.

- Tổ mẹ đồng chí. - Robert Jordan trả đũa.

- Nói thế chớ đồng chí không bao giờ có mẹ đâu - Pilar thì thầm một cách vui vẻ - Bây giờ đi thôi, bởi vì tôi rất muốn công việc bắt đầu để mau chấm dứt cho rồi. Hãy đi với những người của ông đi - Bà ta nói với Pablo - Ai biết quyết tâm tốt đẹp của họ kéo dài đến bao giờ? Ông có một hay hai người tôi không giựt đâu. Hãy đi đi.

Robert Jordan đeo ba lô trên lưng và lại gần những con ngựa để từ giã Maria.

- Chào guapa - Chàng nói - Sẽ gặp lại nhau nghe!

Bây giờ chàng cảm thấy một tình cảm phi thực, dường như trước đây chàng đã nói điều này và điều đó nhắc chàng nhớ đến một chuyến xe lửa khởi hành trong khi chàng còn ở lại trên một sân ga.

- Chào Roberto - Nàng nói - Anh hãy cẩn thận, nghe anh!

- Chắc chắn rồi. - Chàng nói. Chàng cúi đầu để hôn nàng và cái ba lô lướt về phía trước đập vào gáy chàng đến nỗi trán chàng đập mạnh vào trán cô gái. Cả điều này chàng biết nó cũng đã xảy đến trước rồi.

- Đừng khóc. - Chàng nói, lòng chàng bối rối không phải chỉ vì cái ba lô mà thôi.

- Em không khóc - Nàng nói - Nhưng anh hãy trở về mau với em.

- Em đừng lo ngại khi nghe thấy những tiếng súng. Chắc chắn sẽ có nhiều tiếng súng.

- Chắc vậy. Chỉ cần anh trở về mau với em.

- Tạm biệt, guapa. - Chàng nói một cách vụng về, luống cuống.

- Chào, Roberto.

Robert Jordan chưa bao giờ cảm thấy mình trẻ như vậy, từ khi chàng đáp xe lửa từ Red Lodge để đi Billings, rồi ở đó chàng lại đáp xe lửa để đến trường lần đầu. Chàng đã rất sợ phải đi và chàng không muốn người ta nhận ra điều đó. Ở nhà ga, vào lúc người hướng dẫn xách lấy cái rương của chàng, chàng bước lên bậc tam cấp, cha chàng ôm hôn chàng và nói: “Cầu Chúa phù hộ cho con và cho cha khi chúng ta xa nhau”. Cha chàng là một người rất sùng đạo và ông nói điều đó rất giản dị, thành thật. Nhưng hàm râu của ông ướt đẫm và đôi mắt rưng lệ vì cảm động, còn Robert Jordan rất đỗi bối rối vì cái giọng ướt át và đầy vẻ tôn giáo của lời cầu nguyện, vì cái hôn giã biệt của cha chàng, và bất thần chàng cảm thấy mình nhiều tuổi hơn cha chàng, chàng khá hối tiếc đã thấy như vậy, điều gần như không thể tha thứ được.

Sau khi xe lửa đã khởi hành, chàng vẫn còn đứng ở khoang sau, nhìn nhà ga và bồn nước mỗi lúc nhỏ dần; những con đường rầy có những thanh cây chắn ngang, dường như quy tụ về phía nhà ga và bấy giờ bồn nước nhỏ dần trong tiếng động đều đều mang chàng đi. Người phụ thắng nói với chàng: “Ba cậu có vẻ buồn khổ khi cậu đi, Bob ạ”.

- Phải. - Chàng trả lời và nhìn những bụi cây đan sâm chạy dọc theo con đường đầy bụi bậm, giữa những cột dây thép. Chàng tìm kiếm những con mắt của các loài chim nấp trong những bụi cây.

- Cậu không sao khi đi đến trường chớ?

- Không. - Chàng trả lời, và thực thế.

Trong khoảnh khắc trước đây thì điều đó không đúng, nhưng nó lại đúng bây giờ và chàng cảm thấy mình vẫn bé bỏng trong cuộc chia ly này như chuyến khởi hành bằng xe lửa đến trường. Bất thần chàng cảm thấy mình rất bé bỏng và ngượng nghịu, và chàng nói lời giã biệt với tất cả sự e thẹn của một cậu học sinh đi chung với một cô gái về đến cửa nhà và không biết có nên hôn nàng hay không. Chàng biết rằng không phải những lời giã biệt làm chàng bối rối. Chính cuộc gặp gỡ xảy ra trước. Những lời giã biết chỉ làm tăng sự bối rối đến từ cuộc gặp gỡ này. Mày lại thế, chàng tự nhủ. Nhưng tôi nghĩ không ai lại không cảm thấy đôi lúc mình quá bé bỏng. Chàng không nói tại sao. Đi thôi, chàng nhủ thầm. Đi thôi, còn quá sớm để sống lại thời niên thiếu.

- Giã biệt, guapa - Chàng nói - Giã biệt, dê con.

- Giã biệt, Roberto của em. - Nàng nói. Chàng lại gần Anselmo và Angustin đang đứng chờ đợi, và nói: “Vamonos”.

Anselmo xách cái ba lô nặng. Angustin trang bị đầy dủ, đang dựa vào một gốc cây, nòng súng liên thanh chĩa lên trên hành trang của hắn.

- Xong rồi - Chàng nói - Vamonos.

Cả ba bắt đầu xuống đồi.

- Buena Suerte, Don Roberto. - Fernando nói khi cả ba đi ngang qua mặt hắn, tạo thành hàng dọc giữa những thân cây. Fernando ngồi chồm hổm cách đó không xa lắm, nhưng hắn nói với một vẻ trang trọng.

- Buena Suerte, Fernando. - Robert Jordan nói.

- Trong mọi công việc đồng chí làm. - Angustin nói.

- Cám ơn, Don Roberto. - Fernando nói không chút bối rối vì Angustin.

- Tên này đúng là một hiện tượng, Inglés ạ! - Angustin thì thầm.

- Có lẽ - Robert Jordan nói - Tôi có thể giúp đồng chí không? Đồng chí chở nặng như một con ngựa.

- Không sao - Angustin nói - Nhưng ông bạn ơi, được đi là hài lòng rồi.

- Nói nhỏ chớ - Anselmo nói - Bây giờ hãy nói ít và rất nhỏ thôi. - Họ thận trọng bước xuống triền dốc. Anselmo đi đầu. Angustin đi thứ hai, Robert Jordan lần từng bước một để khỏi bị trượt, và chàng nhận ra những xác lá thông khô dưới đế giày, chàng va chân vào một rễ cây và khi đưa bàn tay tới trước, chàng cảm thấy chất kim khí lạnh lẽo của nòng súng tự động, những ngón chân chàng quặp lại làm chỗ tựa, rồi chàng bắt đầu bước xuống, đôi giày của chàng trơn trợt trên đất rừng, chàng lại giơ bàn tay trái ra và chạm vào một chỗ trơn phẳng, và chàng rút lòng bàn tay dính đầy nhựa thông lại. Cuối cùng, họ đi xuống một sườn dốc thẳng và có nhiều cây chạy dài đến địa điểm, phía trên cầu, nơi Robert Jordan và Anselmo đã quan sát vào ngày đầu. Anselmo dùng lại bên một cây thông trong bóng tối, lão nắm cổ tay của Robert Jordan và thì thầm nhỏ đến nỗi Jordan phải khó khăn lắm mới nghe thấy: “Nhìn kìa. Có lửa trong lò sưởi”.

Có một đốm sáng phía dưới, Robert Jordan biết đó là chỗ cây cầu tiếp nối với con đường.

- Chính đây là nơi ta đã đến xem xét. - Anselmo nói. Lão nắm bàn tay Jordan và kéo lại để bắt chàng chạm vào một dấu cứa còn tươi ở dưới một thân cây - Tôi đã đánh dấu này trong khi đồng chí quan sát cây cầu chỗ kia, bên tay mặt. Kia là chỗ mà đồng chí muốn để khẩu maquina.

- Chúng ta sẽ để ở đó.

- Được rồi.

Họ đặt ba lô bên những gốc thông, Angustin và Robert Jordan đi theo Anselmo đến một nơi bằng phẳng có một khóm thông nhỏ.

- Kìa! - Anselmo nói - Đúng ở đó rồi.

- Ở đây, vào lúc ban ngày, - Robert Jordan thì thầm nói với Angustin - nếu nấp đàng sau bụi cây nhỏ, đồng chí sẽ trông thấy một khúc đường và lối đi tới cây cầu. Đồng chí sẽ thấy chiều dài cây cầu và một khoảng đường ở đầu kia trước chỗ nó bắt đầu chạy vòng quanh núi đá.

Angustin không trả lời.

- Đồng chí hãy cứ nấp ở đây trong khi chúng tôi sửa soạn giựt sập cây cầu và đồng chí sẽ bắn vào tất cả những ai đến từ phía trên hay phía dưới.

- Ánh sáng kia ở đâu vậy? - Angustin hỏi.

- Trong chòi canh ở góc kia. - Robert Jordan thì thầm.

- Ai sẽ lo những tên lính đó?

- Lão già và tôi, như tôi đã nói với đồng chí. Nhưng nếu chúng tôi không thể lo được việc đó, thì đồng chí phải bắn vào chòi canh, và vào những tên lính canh, nếu đồng chí trông thấy chúng.

- Được rồi. Đồng chí đã nói với tôi rồi mà.

- Sau tiếng nổ, người của Pablo sẽ đổ ra ở góc này, đồng chí phải bắn phía trên đầu họ nếu họ bị đuổi theo và phải bắn cao trên đầu họ để ngăn không cho ai khác đến. Đồng chí hiểu không?

- Tại sao không? Chiều hôm qua đồng chí đã nói rồi.

- Đồng chí có điều gì hỏi không?

- Không. Tôi có hai cái bọc đựng đất. Tôi có xúc đầy ở trên kia, nơi người ta không thấy tôi, và tôi sẽ đem chúng lại đây.

- Nhưng đừng có đào ở đây. Đồng chí phải nấp kín như người ta ở trên đỉnh cao vậy.

- Được, tôi sẽ lấy đất trong bóng tối. Chắc chắn người ta sẽ không thấy gì hết.

- Đồng chí ở rất gần, Sabes? Vào ban ngày người ta trông thấy khóm cây này rất rõ từ phía dưới.

- Đừng lo ngại, Inglés ạ. Còn đồng chí ở đâu?

- Tôi xuống thật gần, với khẩu tiểu liên của tôi. Lão già sẽ băng qua đèo để sẵn sàng tấn công chòi canh ở đầu kia. Chòi canh nhìn ra ở phía này.

- Như vậy là xong - Angustin nói - Salud, Inglés. Đồng chí có thuốc lá không?

- Đồng chí không hút được vì ở gần quá.

- Không. Tôi chỉ ngậm trong miệng thôi. Để hút sau mà.

Robert Jordan chìa cho hắn gói thuốc lá, và Angustin lấy ba điếu để trong lớp vải của chiếc nón chăn trừu. Hắn mở chân ba càng và đặt khẩu súng máy hướng vào những cây thông. Rồi hắn bắt đầu mò mẫm tháo những cái hộp và sắp đặt sẵn đâu ra đó.

- Nada mas - Hắn nói - Thế là xong cả.

Anselmo và Robert Jordan rời hắn và quay lại gần những cái bọc.

- Nên để chỗ nào hơn? - Robert Jordan thì thầm.

- Theo tôi thì ở đây. Nhưng đồng chí có chắc hạ tên lính ở đây với khẩu tiểu liên không?

- Chính là chỗ ta đã đến ngày nọ chớ gì?

- Cũng gốc cây này. - Anselmo nói nhỏ đến khó nghe chàng biết là lão nói không mấp máy môi như ngày đầu - Tôi đã đánh dấu nó bằng con dao.

Robert Jordan có cảm tưởng như tất cả những điều này đã xảy qua rồi, nhưng lần này là nhắc lại một câu hỏi để Anselmo trả lời. Như Angustin đã đặt câu hỏi về những tên lính canh trong khi hắn đã biết câu trả lời.

- Cũng khá gần. Có lẽ gần hơn nữa - Chàng thì thầm - Nhưng ánh sáng ở sau chúng ta. Thật là tuyệt.

- Vậy bây giờ tôi sẽ băng ngang đèo và tìm vị trí ở đầu kia - Anselmo nói. Rồi lão tiếp - Xin lỗi Inglés, cốt sao đừng lầm lẫn. Vào trường hợp đó tôi ngu quá.

- Sao? - Chàng hỏi thấp giọng.

- Làm ơn nhắc lại một lần nữa đúng điều gì tôi phải làm.

- Khi tôi bắn, đồng chí cũng bắn, khi đồng chí đã thanh toán tên lính xong, thì hãy băng ngang cầu đến gặp tôi. Tôi sẽ đem những cái ba lô xuống, và đồng chí sẽ đặt những gói chạt nổ khi tôi bảo đặt. Tôi sẽ cho biết tất cả. Nếu có chuyện gì xạy ra cho tôi, đồng chí hãy làm như tôi đã bảo. Làm cho kịp giờ và làm cho tốt, chêm tất cả cho cẩn thận với những cái nêm bằng cây và buộc chặt những quả lựu đạn vào.

- Tất cả điều đó tôi hiểu rõ ràng lắm - Anselmo nói - Tôi sẽ nhớ lại tất cả. Bây giờ, tôi đi đây. Khi mặt trời sắp lên, hãy nấp cẩn thận nghe, Inglés!

- Khi nào đồng chí bắn, - Robert Jordan nói - thì hãy bắn thế nào cho thoải mái và chắc chắn. Đừng nghĩ là bắn vào một người mà bắn vào một cái bia,  de accuerdo? 4 Không bắn vào khắp người nhưng bắn vào một điểm. Nhằm phía giữa bụng nếu nó ở ngay trước mặt. Nhắm vào giữa lưng nó nếu nó quay lưng lại. Nghe rõ không ông bạn già. Khi tôi bắn người đang ngồi thì hắn sẽ đứng lên để chạy hoặc tìm chỗ núp. Hãy bắn vào đúng lúc đó. Nếu hắn còn ngồi thì cũng cứ bắn. Không cần chờ đợi. Nhưng phải chắc ăn. Nhắm vào khoảng năm chục thước. Đồng chí là một thợ săn mà. Không có gì khó khăn đâu.

- Tôi sẽ làm theo lệnh đồng chí. - Anselmo trả lời.

- Được. Chính đó là lệnh của tôi - Robert Jordan nói.

May mà tôi còn nhớ mình phải ra lệnh, chàng tự nhủ. Điều đó giúp lão trút bớt trách nhiệm của lão đi. Ít ra tôi cũng hy vọng như thế. Tôi đã quên điều lão nói với tôi ngày đầu về việc giết người.

- Chính đó là lệnh của tôi - Chàng nói - Bây giờ đi đi.

- Me voy - Anselmo nói - Sẽ gặp nhau lại, nghe Inglés.

- Sẽ gặp nhau lại, ông bạn già. - Robert Jordan trả lời.

Chàng nhớ đến cha chàng ở nhà ga và buổi giã biệt ướt át, chàng không nói  Salud, cũng không chúc may mắn, chàng không nói gì hết.

- Đồng chí đã bôi mỡ vào nòng súng chưa, hở ông lão? - Chàng thì thầm - Để cho đạn đi không chệch ấy mà!

- Rồi, lúc ở trong hang - Anselmo nói - Tôi đã lau chùi cẩn thận.

- Thôi được, sẽ gặp lại nhau. - Robert Jordan nói và lão già nhón gót đi, lão đánh một vòng rồi băng qua rừng cây.

Robert Jordan nằm dài trên những xác lá thông và chàng rùng mình vì cơn gió lạnh thổi lên trong những tàng cây, cùng với ánh bình minh mới bắt đầu ló dạng. Chàng tháo băng đạn của cây tiểu liên, kéo cơ bẩm ra đàng sau rồi đẩy về đằng trước. Đoạn chàng quay khẩu súng lại, cơ bẩm mở ra, và trong bóng tối, chàng đưa khẩu súng lên tận môi và thổi vào trong; chàng cảm thấy mùi vị trơn béo của kim khí, khi lưỡi chàng liếm trên nòng. Chàng để khẩu súng nằm chéo qua cánh tay, ổ đạn nằm ngửa để xác lá thông hay cành nhỏ không lọt vào được. Rồi chàng tháo tất cả đạn trong băng đạn với ngón tay cái và để nó trên chiếc khăn tay trải trước mặt. Rồi thì, chàng mò mẫm từng viên đạn trong bóng tối, mân mê chúng trong những ngón tay, sau đó chàng lại để từng viên một vào băng đạn. Bây giờ chàng lại cảm thấy băng đạn trĩu nặng trong bàn tay, chàng ấn nó vào khẩu súng, đúng vào vị trí của nó. Chàng nằm sấp, sau thân cây thông, khẩu súng nằm chéo qua cánh tay trái và chàng nhìn điểm sáng phía dưới. Từng hồi chàng không nhìn thấy nó và biết tên lính canh đi ngang qua trước lò sưởi. Robert Jordan nằm dài ở đó và đợi trời sáng.

--- ------ ------ ------ -------

1 Chúc may mắn.

2 Yếu hèn, nhu nhược.

3 Tiếng chửi thề: Tôi ỉa vào cha anh.

4 Đồng ý?

Chương 42

Trong lúc Pablo trở lại hang và cả bọn đi xuống tới chỗ để ngựa thì Andrès đang tiến mau về bản doanh của Golz. Trên con đường cái của miền Navacerrada, nơi những chiếc cam nhông đang chạy xuống núi, họ rơi vào một trạm kiểm soát. Nhưng khi Gomez chìa cho tên lính canh giấy thông hành của trung tá Miranda, tên lính canh rọi đèn thẳng vào tờ giấy đoạn đưa qua tên bạn, trả tờ giấy lại và chào.

- Siga - Hắn nói - Tiếp tục đi đi. Nhưng đừng có bật đèn.

Chiếc mô-tô lại tiếp tục rồ máy, Andrès bám vào chỗ ngồi, và họ chạy theo đường cái, Gomez lái cẩn thận giữa những hàng xe cam nhông. Không có chiếc nào bật đèn và chúng đổ xuống con đường thành hàng dài. Cũng có những chiếc cam nhông chở nặng đi ngược lên con đường và làm tung những lớp bụi mà Andrès không thể nào nhìn thấy trong bóng tối, nhưng hắn nhận ra chúng trên mặt và trong miệng hắn.

Bây giờ họ đã đến sau một chiếc cam nhông, chiếc mô-tô chậm lại rồi Gomez gia tăng tốc lực và vượt qua chiếc cam nhông, vượt qua một chiếc, rồi một chiếc khác, trong khi đoàn xe chạy ngược chiều bên trái vẫn nổ rền. Có một chiếc xe ở sau họ đang nhận còi inh ỏi trong tiếng ầm ĩ của những chiếc cam nhông và bụi mù, rồi nó quét những tia đèn pha từng hồi, soi sáng những lớp bụi dày, sau cùng chiếc xe mở hết tốc lực qua mặt họ trong tiếng động cơ rì rầm và những tiếng kèn inh ỏi, nghe như dọa nạt, như ngạo nghễ.

Phía trước họ, tất cả xe cam nhông đều ngừng lại đã trong khi họ vẫn tiếp tục con đường, vượt qua những chiếc xe cứu thương, những chiếc xe tham mưu, một chiếc xe bọc sắt, một chiếc khác nữa và một chiếc thứ ba, tất cả đậu lại như những con rùa nặng nề bằng kim khí, với những khẩu đại bác chĩa lên trời trong đám bụi mù vẫn chưa rơi xuống. Họ đến một trạm kiểm soát khác, vào lúc một tai nạn xảy ra. Một chiếc cam nhông không ngờ chiếc cam nhông khác đằng trước ngừng lại nên ủi vào cái trục sau và làm tung tóe trên đường những thùng đạn dược cho các loại vũ khí nhẹ. Một chiếc thùng vỡ ra khi rớt xuống, và khi Gomez và Andrès ngừng lại, đẩy chiếc mô-tô về phía trước, đi giữa những chiếc xe nằm ụ để trình giấy thông hành của họ, Andrès đã dẫm lên những vỏ đạn vung vãi trong bụi. Chiếc cam nhông thứ hai bị hỏng bộ tản nhiệt. Chiếc xe sau đụng vào nó. Hàng trăm chiếc khác nằm bất động đằng sau, và một viên sĩ quan đi ủng lớn chạy lại vượt qua đoàn xe và gọi những tài xế lùi lại để có thể trục chiếc xe cam nhông bị hư nát ra khỏi con đường.

Có quá nhiều chiếc cam nhông nên tài xế khó lòng lùi xe lại khi viên sĩ quan đến đầu đoàn xe và ngăn không cho chúng tiến lên nữa, Andrès nhìn hắn chạy khập khễnh với chiếc đèn bấm vừa kêu gào, vừa chửi rủa, trong khi những chiếc cam nhông vẫn tiếp tục trờ tới. Nhân viên kiểm soát không muốn trả giấy thông hành lại. Chúng có hai tên, súng có dây đeo và chúng cũng la hét ầm ĩ. Tên cầm giấy thông hành băng qua đường, đến gần một chiếc cam nhông đang chạy xuống, ra lịnh cho nó chạy tới trạm kiểm soát kế tiếp để người ta bắt những xe cam nhông ngừng lại cho đến khi giải quyết xong vụ kẹt xe. Tên tài xế chiếc cam nhông không nghe và tiếp tục chạy thẳng. Rồi, tay vẫn giữ giấy thông hành, tên lính trở lại vừa la hét với tên tài xế chiếc cam nhông có đồ nặng rớt xuống.

- Để đó, tiến lên coi nào, để người ta còn lật cái đồ mắc dịch ra!

- Bộ phận truyền động của tôi bị hư rồi. - Tên tài xế nói, đầu quay ra sau.

- Kệ cha bộ phận truyền động của anh, tiến lên đi!

- Không thể tiến lên được với một bộ phận truyền động bị hư, tên tài xế nói, đầu vẫn quay ra sau.

- Làm sao móc lên và chạy tới trước, để người ta dẹp cái đồ mắc dịch ra khỏi con đường.

Tên tài xế ném ra một cái nhìn tức uất, trong khi tên lính rọi đèn về phía sau chiếc cam nhông bị húc nát.

- Tiến lên, tiến lên. - Hắn kêu lên, tay vẫn cầm tờ giấy thông hành.

- Còn cái giấy của tôi - Gomez nói với hắn - Giấy thông hành của tôi. Chúng tôi gấp lắm mà.

- Thì cút đi với giấy thông hành của anh. - Hắn nói, rồi hắn trả giấy lại và chạy băng qua đường để chận một chiếc cam nhông đang chạy xuống.

- Hãy đến ngã tư rồi quay lại đây để kéo cái cam nhông hư ra coi nào. - Hắn nói với tên tài xế.

- Tôi có lệnh..

- Thây kệ lệnh của anh, hãy làm điều tôi bảo.

Tên tài xế rồ ga và biến mất trong đám bụi mù.

Gomez lại tiếp tục rồ máy xe bên phía mặt con đường giờ đây đã thông, và vưọt qua trước chiếc cam nhông bị nạn, Andrès lại bám chặt vào chỗ ngồi, hắn thấy tên lính kiểm soát chận một chiếc cam nhông khác và tên tài xế thò đầu khỏi chỗ ngồi để nghe hắn.

Bây giờ thì họ phóng nhanh vào con đường, nhắm ngọn núi chạy tới. Tất cả đoàn xe chạy cùng chiều với họ đã ngừng lại ở trạm kiểm soát, chỉ còn những chiếc cam nhông đang chạy xuống, vượt qua phía trái họ, trong khi chiếc mô-tô vẫn lao nhanh đến khi bắt kịp đoàn xe đã vượt qua trạm kiểm soát trước khi có tai nạn.

Vẫn không bật đèn, họ vượt qua bốn chiếc xe bọc sắt nữa, rồi vượt qua một đoàn xe cam nhông dài chở đầy binh sĩ. Những tên lính vẫn im lặng trong bóng tối. Lúc đầu, Andrès chỉ cảm thấy sự hiện diện của họ trên những xe cam nhông, xuyên qua những lớp bụi mù. Rồi một chiếc xe tham mưu khác đuổi theo ở phía sau họ, nhận kèn inh ỏi, chiếu đèn pha từng chập và Andrès trông thấy những người lính đội nón sắt, súng dựng thẳng, những khẩu trung liên chĩa lên nền trời sẫm, in hình rõ ràng trong bóng đêm chụp xuống khi những tia đèn pha tắt. Trong chốc lát khi hắn chạy gần chiếc cam nhông chở đầy lính, hắn trông thấy những bộ mặt buồn thảm và bất động trong vệt ánh sáng bất ngờ. Dưới những chiếc nón sắt, trên đường di chuyển trong đêm tới địa điểm của một cuộc tấn công, mỗi khuôn mặt đều hiện ra vẻ lo âu mà ban ngày người ta không thấy hiện rõ, bởi vì họ cảm thấy xấu hổ với bộ mặt đó, cho đến khi phi cơ dội bom và cuộc tấn công bắt đầu, không ai nghĩ đến bộ mặt của mình nữa.

Andrès vượt qua trước họ, từng xe này qua xe khác. Gomez luôn luôn ở phía trước xe tham mưu, hắn không có những cảm giác như họ. Hắn chỉ nghĩ: Quân đội thật ngon lành! Trang bị thật ngon lành! Cơ giới thật ngon lành! Vaya gente! Hãy nhìn họ. Quân đội Cộng Hòa đó. Hãy nhìn kìa. Hết xe này tới xe khác. Tất cả mọi người đều mặc quân phục. Tất cả với những chiếc nón sắt trên đầu. Hãy nhìn những khẩu maquina chĩa ra từ những chiếc xe cam nhông để chống lại máy bay. Hãy nhìn quân đội mà phe ta đã tạo ra!

Chiếc mô-tô vượt qua những chiếc cam nhông cao lớn màu xám chở đầy lính, những chiếc cam nhông xám với thùng vuông, đầu xe vuông thô kệch, đang đều đều leo lên con đường dốc trong đám bụi mù và ánh sáng từng chập tủa chiếc xe tham mưu chạy phía sau; ngôi sao đỏ của quân đội hiện ra khi ánh sáng rọi chiếu những trục sau, hiện ra khi ánh sáng quét lên những hông xe đầy bụi trong khi chúng đều đều lên dốc trong bầu không khí đã trở nên lạnh lẽo hơn trên con đường đã bắt đầu ngoặt ngoẹo quanh co, những chiếc cam nhông di động một cách khó nhọc và nghiến bánh ken két, một vài chiếc phun khói trong ánh sáng đèn pha. Chiếc mô-tô bây giờ cũng trở nên khó nhọc; Andrès bám lấy yên đằng trước trong khi xe lên dốc, và hắn nghĩ chuyến đi bằng mô-tô này thiệt là mucho, mucho 1. Trước đây hắn chưa bao giờ đi mô-tô và bây giờ họ leo lên một ngọn núi, giữa cuộc chuyển vận rầm rộ để đi đến cuộc tấn công, và trong khi leo dốc, hắn biết bây giờ không còn trở về kịp để đánh vào đồn, trạm nữa. Trong sự vận chuyển và sự hỗn độn này, may mắn mà hắn trở về kịp chiều hôm sau. Hắn không bao giờ thấy cuộc tấn công, hay chứng kiến những cuộc sửa soạn tấn công, và khi leo lên trên con đường hắn ngây ngất về tầm vóc và sức mạnh của quân đội Cộng Hòa.

Bây giờ họ tiến trên con đường dài, phóng nhanh trên sườn núi và khi họ đến gần đỉnh, sườn núi khá dốc đến nơi Gomez phải bảo hắn bước xuống, rồi họ cùng đẩy chiếc mô-tô đến đỉnh. Phía trái, trên đỉnh, con đường tạo thành một khúc quanh nơi những đoàn xe có thể rẽ được và có những ánh sáng làm hiệu trước một tòa nhà đá lớn vươn lên trên nền trời đêm, bóng nó dài và đen.

- Mình đi hỏi Bộ Tư Lệnh ở đâu đi. - Gomez nói với Andrès. Họ đẩy chiếc mô-tô về phía hai người lính gác trước cánh cửa đóng của tòa nhà đá lớn. Gomez dựng xe vào tường, trong khi một người cưỡi mô-tô mặc đồ da đi về phía khung cửa mở ra vùng ánh sáng bên trong của tòa nhà. Hắn đi ra, chiếc túi da đeo trên vai, một khẩu súng sáu Mauser dắt bên hông. Khi cánh cửa đã đóng lại che khuất vùng ánh sáng, hắn tìm chiếc mô-tô trong bóng tối, bên cạnh lối ra vào, đẩy nó chạy cho đến khi nổ máy, rồi lao vào con đường dốc.

Ở cửa, Gomez gặp một người lính canh. “Đại úy Gomez, lữ đoàn sáu mươi lăm - Hắn bảo - Anh có thể cho tôi biết Bộ Tư Lệnh của tướng Golz, tư lệnh Sư đoàn 35 ở đâu không?”.

- Không phải ở đây. - Người lính trả lời.

- Đây là gì?

- Commandancia.

- Commandancia nào?

- Hừ. Commandancia.

- Commandancia cái gì?

- Anh là ai mà đặt nhiều câu hỏi vậy? - Tên lính canh nói với Gomez trong bóng tối. Nơi đây, trên đỉnh đồi, bầu trời rất sáng và đầy sao, Andrès bây giờ đã ra khỏi vùng bụi mù, hắn nhìn thấy rõ ràng trong bóng tối. Ở phía dưới, con đường quẹo về phía mặt, hắn phân biệt rõ ràng bóng những chiếc cam nhông và những xe cộ chạy trước đường chân trời.

- Tôi là đại úy Rogelio Gomez thuộc đại đội thứ nhứt, lữ đoàn 65 và tôi muốn biết Bộ Tư Lệnh của tướng Golz ở đâu. - Gomez nói.

Tên lính mở cửa: “Gọi xếp gác”, hắn kêu vọng vào bên trong. Lúc đó, một chiếc xe tham mưu lớn đi tới khúc quanh và hướng về phía tòa nhà đá lớn, nơi Andrès và Gomez đợi tên xếp gác. Chiếc xe lại gần và dừng lại trước cửa.

Một người cao, lớn tuổi, đứng nặng nề, đội chiếc mũ nồi ka ki lớn giống như những chiếc nón của bọn khinh bộ binh trong quân đội Pháp, mặc một cái áo choàng nhà binh, đeo một khẩu súng lục, tay cầm một tấm bản đồ, hắn bước xuống xe với hai người khác mặc đồng phục của Lữ Đoàn Quốc Tế.

Hắn nói một vài tiếng Pháp với tên tài xế, ra lệnh đậu xe vào chỗ kín đáo. Andrès không hiểu tiếng Pháp, Gomez trước là thợ hớt tóc nên hiểu được vài tiếng.

Một người đàn ông đi ngang qua cửa với hai sĩ quan khác, Gomez trông thấy khuôn mặt ông ta sáng rỡ và nhận ra ông ta. Hắn đã thấy ông ta ở những hội nghị chính trị và thường đọc những bài báo của ông ta, dịch từ tiếng Pháp trong tờ Mundo Obrero. Hắn nhận ra bộ lông mày rậm, đôi mắt xám ướt át, cằm đôi, đó là một nhà cách mạng lớn người Pháp đã chỉ huy cuộc nổi dậy của chiến đoàn Pháp. Gomez biết uy thế chính trị của người này trong các Lữ Đoàn Quốc Tế, và hắn biết người này biết Tổng Hành Dinh của tướng Golz ở đâu và có thể chỉ cho hắn. Hắn không biết người này bây giờ trở thành cái gì rồi, theo thời gian với những ảo tưởng, những nỗi đắng cay trong đời sống gia đình và trong chính trị, những tham vọng bị tan vỡ và tiếp xúc với ông ta là một việc nguy hiểm nhất mà một người có thể làm. Không biết rõ điều đó, Gomez tiến về phía ông ta, chào và nói: “Đồng chí Massart, chúng tôi mang một bức thơ cho tướng Golz. Đồng chí có thể chỉ cho chúng tôi Tổng Hành Dinh của ổng ở đâu không? Khẩn lắm”.

Người đàn ông to lớn và nặng nề vươn cổ nhìn Gomez, chăm chú nghe với đôi mắt ươn ướt. Ngay ở đây, ngoài mặt trận, dưới ánh sáng của một ngọn đèn điện trần, và sau chuyến đi đầy giá lạnh, khuôn mặt hắn có vẻ già khọm, được nặn trong những mảnh vụn người ta tìm thấy dưới móng vuốt của những con sư tử rất già.

- Cái gì đó, đồng chí? - Ông ta hỏi Gomez bằng tiếng Tây Ban Nha với một giọng nặng nề của miền tự trị Catalogne. Đôi mắt ông ta liếc về phía Andrès, cái nhìn lướt qua hắn và trở lại với Gomez.

- Một bức thư cho tướng Golz, phải mang tới Tổng Hành Dinh của ổng.

- Thơ đến từ đâu đó đồng chí?

- Ở sau phòng tuyến bọn phát xít. - Gomez trả lời.

Andrès Massart chìa bàn tay để lấy bức thư và các thứ giấy tờ khác. Ông ta nhìn qua và bỏ vào túi.

- Giữ cả hai lại. - Ông ta nói với tên xếp gác - Hãy lục soát chúng và đưa chúng đến tôi khi tôi hỏi.

Với bức thư trong túi, ông ta đi vào tòa nhà đá lớn.

Trong phòng gác người ta lục soát Gomez và Andrès.

- Cái gì vậy? - Gomez hỏi một người lính gác.

- Está loco - Người lính gác nói - Ông ta điên mà.

- Không. Đó là một nhân vật chính trị rất quan trọng - Gomez nói - Ông ta là ủy viên của Lữ Đoàn Quốc Tế.

- A mesar de eso, está loco - Tên xếp gác nói - Tuy nhiên ông ta điên. Các anh đã làm gì sau phòng tuyến phát xít?

- Đồng chí này đến từ một chiến khu dưới kia - Gomez nói khi người ta lục soát hắn - Đồng chí mang một bức thư cho tướng Golz. Hãy giữ cẩn thận giấy tờ của chúng tôi. Coi chừng tiền bạc và viên đạn cột vào một sợi dây kìa. Cái này là do vết thương đầu tiên của tôi ở Guadarrama đây.

- Đừng lo ngại - Tên xếp nói - Tất cả sẽ để ở ngăn kéo. Tại sao đồng chí không hỏi tôi Golz ở đâu?

- Tôi đã thử hỏi. Tôi đã hỏi tên lính canh và hắn gọi đồng chí.

- Nhưng ông già điên đã đến và đồng chí đã hỏi ông chớ gì? Người ta không được hỏi ông ta điều gì. Ông ta điên mà. Còn tướng Golz của đồng chí ở cách đây ba cây số, phía trên con đường kia, ở tay mặt, trong những vùng núi đá của khu rừng...

- Đồng chí không thể để chúng tôi đến đó bây giờ sao?

- Không. Cái đó có liên quan đến mạng tôi. Tôi phải dẫn đồng chí đến ông già điên, vả lại, ông ta giữ lá thư của đồng chí mà.

- Đồng chí không thể nói điều này cho ai hết sao?

- Có chớ - Tên cai nói - Tôi sẽ nói cho nhân vật quan trọng đầu tiên mà tôi gặp. Tất cả đều biết là ông ta điên mà.

- Tôi vẫn coi ông ta là một nhân vật quan trọng - Gomez nói - Một trong những vinh dự của nước Pháp.

- Có lẽ đó là một vinh dự. - Tên cai nói. Và hắn đặt bàn tay lên vai Andrès. Nhưng mà ông ta quá điên. Ông ta có húng khùng là hay cho bắn bỏ nhiều người.

- Bắn bỏ thật à?

- Como lo oyes 2 - Tên cai nói - Chúng tôi luôn luôn có một tiểu đội hành quyết túc trực. Lính Lữ Đoàn không muốn thi hành nhiệm vụ đó. Nhất là tụi Pháp. Để tránh những khó khăn, thường chúng tôi làm việc ấy. Chúng tôi đã xử bắn nhiều người Pháp. Chúng tôi đã xử bắn nhiều người Bỉ. Chúng tôi cũng đã xử bắn nhiều người thuộc các quốc tịch khác nữa. Mọi hạng người. Lão có tật thích bắn người. Luôn luôn vì những chuyện chính trị. Lão điên mà. Purifica mas que el Salvarsan. Lão tẩy uế hơn cả Salvarsan.

- Nhưng đồng chí sẽ cho một người nào biết về lá thư này chớ?

- Sao không, ông bạn, chắc chắn rồi. Tôi biết hết thảy mọi người trong hai Lữ Đoàn này. Họ thường đi qua đây. Tôi biết cả những người Nga, mặc dầu họ không nói được nhiều tiếng Tây Ban Nha. Bọn tôi sẽ ngăn lão điên này xử bắn những người Tây Ban Nha.

- Nhưng còn lá thư thì sao?

- Lá thơ cũng vậy. Đùng lo, đồng chí ạ. Tôi biết cách đối phó với ông già điên này. Ông ta chỉ nguy hiểm với những đồng bào của ông ta thôi. Bây giờ người ta biết ông ta quá rồi.

- Dẫn hai tù binh đến đây coi. - Tiếng Massart nói.

- Quieres eshar un trago? Uống một ly nghe.

- Sao?

Tên cai lấy một chai rượu hồi từ trong tủ, Gomez và Andrès đều uống. Tên cai cũng vậy. Hắn chùi miệng bằng tay.

- Vámonos. - Hắn nói.

Họ đi ra khỏi phòng gác, ngụm rượu hồi vẫn còn làm miệng, bụng và tim họ nóng ran, họ băng qua tiền đình và đi vào phòng trong. Massart đang ngồi sau một cái bàn dài, tấm bản đồ trải trước mặt, bàn tay ông ta cầm một cây viết chì xanh đỏ, trông dáng điệu ông ta như một vị tướng lãnh. Đối với Andrès, đây lại là một biến cố mới nữa. Có nhiều biến cố xảy ra chiều nay. Luôn luôn như vậy. Nếu ta có những giấy tờ hợp lệ và một trái tim trong sạch, ta không bị nguy hiểm. Sau cùng họ cũng trả tự do cho ta và ta lại tiếp tục lên đường. Nhưng Inglés đã nói là phải gấp rút. Bây giờ thì hắn biết là không thể trở về cây cầu đúng giờ, nhưng họ có một bức thơ phải trao, và ông già ngồi sau chiếc bàn kia đã bỏ trong túi mất rồi.

- Vào đi. - Massart nói, mắt vẫn không ngước lên.

- Đồng chí Massart, nghe tôi nói đây. - Gomez lên tiếng, rượu hồi làm tăng sự giận dữ của hắn - Đã một lần, chiều hôm nay, chúng tôi bị chậm trễ vì sự ngu dốt của những tên vô chính phủ. Rồi, vì sự lười biếng của tên thơ lại phát xít. Bây giờ, vì sự đa nghi của một tên cộng sản.

- Câm họng đi - Massart vẫn không ngước mắt - Đây không phải là một cuộc biểu tình.

- Đồng chí Massart, đây là một công việc tối khẩn - Gomez nói - Quan trọng vào bực nhứt.

Tên cai và tên lính đi kèm theo họ lấy làm thích thú được chứng kiến cảnh này, có thể nói đó là một vở kịch mà họ đã coi nhiều lần, nhưng họ vẫn cảm thấy khoái trá vì những đoạn hay của tấn kịch này.

- Tất cả đều khẩn cấp - Massart nói - Tất cả đều quan trọng. Ông ta ngước mắt về phía họ, tay cầm viết chì. Làm sao các anh biết Golz ở đây? Các anh có hiểu là trầm trọng biết bao khi đến đòi gặp đích danh một ông tướng, trước khi xảy ra một cuộc tấn công không? Làm thế nào các anh có thể biết ông tướng đang ở đây?

- Nói cho ông ta biết đi. - Gomez bảo Andrès.

- Thưa đồng chí đại tướng - Andrès bắt đầu - André Massart không chỉnh sự sai lầm về cấp bực - Người ta trao bức thơ này cho tôi ở phía bên kia phòng tuyến.....

- Phía bên kia phòng tuyến? - Massart hỏi - Phải, tôi có nghe hắn nói là anh đến từ phòng tuyến phát xít.

- Tôi phải trao bức thơ của một người Inglés tên là Roberto, người đã đến với chúng tôi với tư cách một chuyên viên chất nổ lo vụ cây cầu. Đồng chí hiểu không?

- Hãy tiếp tục câu chuyện của anh đi. - Massart nói với Andrès, ông ta dùng tiếng câu chuyện theo nghĩa của một trò nói dối hay bịa đặt.

- Thưa đồng chí đại tướng, người Inglés bảo tôi mang thơ trao cho tướng Golz thật mau lẹ. Ông ta sắp sửa mở cuộc tấn công ngay bây giờ và điều cần thiết là phải trao ngay bức thơ này cho ông ta, nếu Đại tướng đồng chí vui lòng.

Massart lại gục gặt đầu, ông ta nhìn Andrès, nhưng không trông hắn.

Golz! Ông ta nghĩ trong sự kinh hoàng lẫn với đố kỵ của một người có thể cảm nghĩ như vậy khi biết là địch thủ tệ hại của mình đã bị giết trong một tai nạn xe hơi cực kỳ thảm khốc, hay một người mà mình ghét bỏ, nhưng không bao giờ nghi ngờ sự thẳng thắn, lại vừa nhận biết ra là mình sai lầm. Golz cũng vậy. Golz có những liên lạc cũng hiển nhiên với tụi phát xít! Golz mà ông ta biết từ gần hai mươi năm. Golz đã đánh chiếc xe lửa chở vàng vào mùa đông nọ với Lucacz ở Sibérie. Golz đã đánh nhau với Koltchak, và ở Ba Lan, ở Causase, ở Trung Hoa. Và ở đây từ ngày tháng Mười. Nhưng hắn lại mật thiết với Toukachevskỵ. Với cả Vorochilov, chắc chắn rồi. Nhưng với Toukachevskỵ nữa. Và còn ai nữa? Ở đây, dĩ nhiên với Karkov. Và với Lucacz. Nhưng mọi người Hung đều là những kẻ lắm mưu đồ. Lão ghét Gall. Golz ghét Gall. Lão ta không quên điều đó. Golz luôn luôn thù ghét Gall. Nhưng hắn ủng hộ Purz. Nhớ điều đó. Và Duval là tham mưu trưởng của hắn. Bên trong chắc phải có gì. Nhưng nghe nói Capic là một tên vô lại. Đó là điều chắc chắn. Đó mới là điều đáng kể. Và bây giờ, bức thơ này đến từ phòng tuyến phát xít. Chỉ việc cắt những cành cây hư là người ta giữ được cái cây an toàn và vững chắc. Sự ung thối phải được phát giác để người ta loại trừ đi. Nhưng chính Golz! Golz là một tên phản bội! Ông ta biết là không thể tin vào ai. Không một ai. Không bao giờ. Không cả với vợ con. Với anh em. Với một đồng chí già nua nhất. Với bất luận ai. Không bao giờ.

- Hãy dẫn họ đi - Ông ta nói với những tên lính gác - Giữ họ cẩn thận. - Tên cai nhìn tên lính. Lần này sự việc xảy ra thật lặng lẽ.

- Này, đồng chí Massart - Gomez nói - Đừng có điên quá như vậy. Nghe tôi nói đây. Với tư cách sĩ quan thẳng thắn. Với tư cách đồng chí. Đây là một bức thơ phải trao lại. Đồng chí này đã mang nó qua phòng tuyến phát xít để trao lại cho đồng chí đại tướng Golz.

- Dẫn họ đi. - Ông ta lặp lại với tên lính, lần này với một vẻ ưu ái. Ông ta thương hại họ, như những con người, bởi vì ông ta cần thanh toán họ. Nhưng chính thảm kịch của Golz đã ám ảnh ông ta. Dẫu là Golz đi nữa, ông ta nghĩ. Phải lập tức mang thông điệp phát xít cho Varloft. Không, tốt hơn là chính ông ta nên trao lại cho Golz và quan sát hắn trong khi hắn nhận thư. Đó là điều phải làm, làm thế nào tin chắc được ở Varloff, nếu chính Golz là đồng bọn? Không. Đây là một công việc đòi hỏi nhiều thận trọng.

Andrès quay sang Gomez. “Đồng chí tin là y không gửi bức tho đi à?”. Hắn hỏi, vẻ nghi ngờ.

- Bộ đồng chí không thấy sao? - Gomez nói.

- Me cago en su puta madre! 3 Andrès chửi thề. Esta loco 4.

- Phải - Gomez nói - Ông ta điên mà. Đồng chí cũng điên nữa. Nghe chưa! Điên. - Hắn gào lên với Massart giờ đây đang cúi xuống tấm bản đồ với cây viết chì xanh đỏ. Đồng chí là một thằng điên, một thằng sát nhân!

- Dẫn chúng đi - Massart bảo tên vệ sĩ - Tinh thần của chúng bị tội ác làm sai lạc đi rồi.

Đó cũng là một câu tên cai đã nhận ra. Hắn đã nghe câu đó rồi.

- Đồ điên, đồ sát nhân! - Gomez la to.

- Hijo de la gran puta! 5 - Andrès bảo hắn - Loco.

Sự điên khùng của tên này đã khích động hắn. Nếu đó là một thằng điên, chờ gì chưa nhốt hắn, chờ gì chưa giựt lại bức thư trong túi hắn. Phải, hắn điên thì kệ cha hắn. Sự giận dữ tràn hông của người Tây Ban Nha như đã vượt khởi sự bình tĩnh thường lệ và sự vui tính của họ. Một ít thì giờ nữa thôi thì sự giận dữ sẽ làm mờ mắt hắn.

Đôi mắt vẫn dán lên tấm bản đồ, Massart cúi đầu buồn bã trong khi những tên vệ sĩ dẫn Gomez và Andrès ra. Những tên vệ sĩ khoái nghe ông ta chửi rủa, nhưng cảnh xảy ra làm họ thất vọng. Họ đã thấy nhiều màn hay hơn. André Massart không quan tâm đến những lời nguyền rủa. Biết bao nhiêu người đã từng chửi ông ta! Ông ta thường thương hại họ một cách thành thật như những con người. Ông ta thường tự nhủ như thế, và đó là một trong những ý tưởng công chính cuối cùng con sót lại ở ông ta.

Ông ta vẫn ngồi đó, bộ râu và đôi mắt nghiêng xuống tấm bản đồ, tấm bản đồ mà ông ta không bao giờ hiểu hoàn toàn, với những điền viền đồng tâm chi chít như một tấm mạng nhện. Ông ta phân biệt được những độ cao và thung lũng, nhưng lại không hiểu rõ tại sao cái này là độ cao, cái này là thung lũng. Nhưng ở Bộ Tham Mưu nhờ hệ thống Ủy viên chính trị, ông ta có quyền can thiệp, ông ta biết đặt ngón tay lên những địa điểm đánh số khoanh bằng vòng nâu, ở giữa những đốm xanh của những cánh rừng, có những tuyến lộ dọc theo những con sông cắt ngang, và nói: “Đó. Đó là điểm yếu”.

Gall và Copic là những chính khách đầy tham vọng đã biểu đồng tình với ông ta và sau này, những người không bao giờ nhìn bản đồ, nhưng được cho biết số những ngọn đồi trước khi rời điểm khởi hành vượt ngọn đồi này để tìm gặp cái chết của họ trên những triền dốc, trừ phi họ bị những khẩu súng máy giấu trong những cây ô liu ngăn chận, khiến họ không bao giờ đạt tới mục tiêu đó được. Có thể là trên nhiều chiến tuyến họ leo lên dễ dàng như không. Nhưng, khi Massart chỉ ngón tay lên bản đồ ở Bộ Tham Mưu của Golz, những bắp thịt hàm của viên tướng có cái sọ đầy thẹo và đôi mắt trắng dã trở nên co dúm lại và hắn nghĩ: Tao sẽ hạ mày, Massart, trước khi cho mày để ngón tay thô bỉ của mày trên một tấm bản đồ của tao. Tổ cha mày, cứ lo chen vào những chuyện mày không biết. Khốn nạn cho cái ngày mà người ta dùng tên mày để đặt cho những xưởng máy kéo, những làng mạc, những công ty hợp doanh, biến mày thành biểu tượng mà tao không thể đụng tới. Thôi hãy lo nghi kỵ, trừ khử, can thiệp, tố cáo và tàn sát ở nơi khác đi, để cho Bộ Tham Mưu của tao được yên.

Nhưng, thay vì nói điều đó, Golz bằng lòng tránh xa cái bóng dáng đồ sộ đang nghiêng xuống, với ngón tay chỉ, với đôi mắt xám ươn ướt, với hàm râu mép màu muối tiêu và hơi thở hôi hám, và hắn nói: “Phải, đồng chí Massart, tôi hiểu quan điểm của đồng chí. Nhưng nó không hoàn toàn được chứng thực, và tôi không đồng ý. Đồng chí có thể bước qua đầu tôi, nếu muốn. Phải. Đồng chí có thể làm công việc của Đảng như đồng chí nói, nhưng tôi không đồng ý”.

Giờ đây, Massart đang ngồi nghiên cứu tâm bản đồ trải ra trên mặt bàn, dưới ánh sáng nóng bức của bóng điện không có chụp treo trên đầu ông ta; ông ta nghiên cứu tình trạng của những lệnh tấn công và tìm địa điểm của chúng một cách chậm rãi, thận trọng và tỉ mỉ trên tấm bản đồ, như một viên sĩ quan trẻ nghiên cứu cách giải quyết một vấn đề trong trường tham mưu. Ông ta đánh giặc. Trong ý tưởng của ông ta, ông ta chỉ huy những toán quân; ông có quyền can thiệp, và ông ta nghĩ quyền này tạo thành một công cuộc chỉ huy. Ông ta ngồi ở đó, lá thư của Robert Jordan gửi cho Golz ở trong túi, Gomez và Andrès đợi trong phòng gác, trong khi Robert Jordan nằm dấi trong cánh rừng phía trên cầu. Có thể phần kết cuộc của sứ mạng Andrès đã đổi khác, nếu hắn và Gomez không gặp sự cản trở của André Massart. Không ai ở phòng tuyến có đủ thẩm quyền để hoãn cuộc tấn công. Bây giờ thì bộ máy đã chuyển động từ quá lâu rồi để người ta có thể ngừng nó ngay tức thì. Có nhiều sự ù lì chung quanh những cuộc hành quân, dầu thế nào đi nữa. Nhưng một khi tình trạng này đi qua và cuộc chuyển động đang diễn ra, thì ngăn chận nó cũng khó như khi phát động nó.

Đêm đó, ông già, đầu đội mũ nồi kéo ra trước, đang còn ngồi ở bàn trước bản đồ, thì cửa mở: Karkov, viên ký giả Nga, đi vào với hai người Nga mặc dân sự, áo khoác da và đội mũ kết. Tên xếp gác tiếc rẻ đóng cửa lại, Karkov là nhận vật quan trọng thứ nhất mà hắn đã tin cậy được.

- Tovarich Massart. - Karkov chào với giọng đả đớt và lịch sự một cách khinh khỉnh, và hắn mỉm cười nhe những chiếc răng xệu xạo của hắn.

Massart đứng dậy. Ông ta không ưa gì bản thân Karkov, nhưng Karkov, phóng viên của báo Pravda, người có liên hệ trục tiếp với Staline, lại là một trong ba nhân vật quan trọng ở Tây Ban Nha, vào thời này.

- Tovarich Karkov. - Ông ta chào.

- Đồng chí sửa soạn tấn công à? - Karkov hỏi xấc xược vừa phác một cử chỉ về phía tấm bản đồ.

- Tôi đang nghiên cứu đây. - Ông ta trả lời.

- Chính đồng chí sẽ tấn công hay Golz? Karkov hỏi một cách dịu dàng.

- Tôi chỉ là ủy viên, như đồng chí biết. - Ông ta nói với hắn.

- Không - Karkov nói - Đồng chí thật khiêm tốn. Đồng chí là một vị tướng thật sự. Đồng chí có bản đồ và ống dòm. Nhưng ngày xưa đồng chí không phải là Đô đốc hay sao, hở đồng chí Massart?

- Tôi là pháo thủ - Massart nói - Đó là một lời nói dối, ông ta là một người quản lý kho trong thời nội loạn. Nhưng ông ta thích nói mình là pháo thủ hơn.

- A! Tôi tưởng đồng chí trước kia là thủ kho chớ - Karkov nói - Tôi thường hay lầm lẫn. Đó là đặc tính của nhà báo mà.

Những người Nga khác không tham dự vào câu chuyện. Cả hai nhìn bản đồ qua vai Massart và trao đổi từng hồi một nhận xét bằng tiếng của họ. Massart và Karkov, sau những lời chào hỏi, bắt đầu nói bằng tiếng Pháp.

- Tốt hơn là đồng chí đừng có lầm lẫn trên báo Pravda - Massart trả đũa. Ông ta nói một cách đột ngột để tự trấn tĩnh. Karkov dè bĩu ông ta, thường làm ông ta cụt hứng, điều đó làm Massart bối rối và hung hăng. Khi Karkov nói, ông ta thường áy náy nhớ tới tầm quan trọng của mình trong đảng. Ông ta áy náy nhớ mình là người bất khả xâm phạm. Karkov thường có vẻ đụng chạm ông ta một cách rất nhẹ nhàng bất luận lúc nào. Bây giờ thì Karkov nói: “Tôi thường sửa chữa, trước khi gửi về Pravda. Trong báo Pravda tôi rất chính xác. Đồng chí Massart, đồng chí có nghe nói đến một bức thơ gởi cho tướng Golz do một trong những nhóm partizan của chúng ta đang hành quân về phía Ségovie không? Có một đồng chí Mỹ tên là Jordan mà chúng ta không còn lạ gì. Người ta cho chúng tôi hay là có những cuộc chiến đấu đằng sau phòng tuyến phát xít. Hắn đã gởi một bức thư cho Golz”.

- Một người Mỹ? - Massart hỏi - Andrès đã nói là một người Inglés mà. Chính thế. Ông ta đã lầm. Nhưng tại sao những tên ngu xuẩn này lại gặp ông ta?

- Phải - Karkov nói vừa nhìn ông ta với một vẻ khinh thị - Một thanh niên Mỹ, không tiến bộ lắm về chính trị, nhưng rất đồng tình với những người Tây Ban Nha và lại rành về partizan. Hãy đưa cho tôi lá thư, đồng chí Massart. Đã muộn lắm rồi.

- Thư nào? - Massart hỏi. Đó là một câu hỏi điên rồ và ông ta biết điều đó. Nhưng ông ta không thể thú nhận mau chóng là mình đã lầm và ông ta nói cốt chỉ để làm chậm giây phút nhục nhã.

- Và giấy thông hành nữa. - Karkov rít qua hàm răng xấu.

André Massart cho bàn tay vào túi và để lá thư lên bàn. Ông ta nhìn vào mắt Karkov. Được rồi. Ông ta đang lầm và ông ta không thể chối cãi điều đó, nhưng ông ta lại không chấp nhận sự sỉ nhục.

- Còn giấy thông hành nữa? - Karkov ôn tồn hỏi.

Massart đặt nó ở bên cạnh bức thơ.

- Đồng chí xếp cai! - Karkov gọi bằng tiếng Tây Ban Nha.

Tên cai mở cửa bước vào. Hắn liếc mau André Massart, ông ta nhìn lại hắn như một con heo rừng già bị những con chó cưỡng bách. Không có vẻ gì sợ hãi trong những nét mặt của Massart nhưng cũng không có vẻ gì bị xúc phạm. Ông ta chỉ giận dữ và chỉ bị cường bách tạm thời. Ông ta biết là những con chó này không bao giờ làm gì được ông ta.

- Đem cái này cho hai đồng chí ở phòng gác và chỉ cho họ Tổng Hành Dinh của tướng Golz. - Karkov bảo - Đã quá muộn rồi.

Tên cai đi ra. Massart đưa mắt nhìn theo, rồi ngó Karkov.

- Tovarich Massart - Karkov nói - Tôi phải tìm hiểu xem đồng chí bất khả xâm phạm đến độ nào.

Massart nhìn thẳng vào hắn và không nói gì.

- Đừng có âm mưu hại tên cai - Karkov tiếp tục nói - Không phải tên cai nói với tôi. Tôi đã nhìn thấy hai người đi trong phòng gác, và họ nói trực tiếp với tôi (Đó là một lời nói dối). Tôi hy vọng là mọi người luôn luôn nói thẳng với tôi (Điều này đúng, mặc dầu chính tên cai đã nói với hắn). - Nhưng Karkov tin vào điều tốt của chính sự dễ dãi riêng nơi hắn và đức tính nhân đạo của những cuộc can thiệp đúng lúc. Đó là điều duy nhứt hắn không tỏ ra vô sỉ.

- Đồng chí biết rằng khi tôi ở Liên Xô, nhiều người viết về tòa báo  Pravda cho tôi khi có sự bất công xảy ra ở Azerbaïdjan. Đồng chí biết điều này chớ? Họ nghĩ: Karkov sẽ giúp chúng ta.

André Massart nhìn hắn, tràn đầy sự giận dữ và ác cảm. Không có gì trong ý nghĩ của ông ta ngoài việc Karkov đã chơi ông ta. Được lắm, Karkov thế lực và toàn diện, hắn liệu mà đề phòng.

- Còn một điều khác, - Karkov tiếp tục nói - nhưng cũng cùng nguyên tắc. Tôi phải xem đồng chí bất khả xâm phạm đến độ nào, đồng chí Massart ạ. Tôi thích biết là có thể đổi tên của xưởng máy kéo hay không!

André Massart quay mặt đi và lại nhìn vào bản đồ.

- Tên thanh niên Jordan nói gì? - Karkov hỏi ông ta.

- Tôi không đọc lá thư - Massart trả lời - Và bây giờ hãy để tôi yên, đồng chí Karkov ạ!

- Được - Karkov nói - Tôi để đồng chí với công tác quân sự của đồng chí.

Hắn ra khỏi phòng và đi vào phòng gác. Andrès và Gomez đã đi rồi. Hắn ngừng lại một lát nhìn con đường và những đỉnh núi hiện ra trong màu xám nhạt đầu tiên của buổi bình minh. Hắn nghĩ, phải lên trên kia. Ngay bây giờ.

Andrès và Gomez lại lên đường trên chiếc mô-tô. Trời bắt đầu sáng. Andrès bám chặt lấy yên trong khi chiếc mô-tô leo lên con đường quanh co trong lớp sương mù xám nhạt trải rộng trên đỉnh đèo. Hắn cảm thấy chiếc xe nhảy lên dưới người hắn. Rồi hắn cảm thấy nó run rẩy và ngừng lại; họ đứng bên cạnh chiếc xe, trên đoạn đường dài đổ xuống. Trong khu rừng, về phía cánh trái, có những chiếc xe tăng phủ đầy cành thông. Những đoàn binh đầy dẫy ở khắp nơi. Andrès thấy nhiều người mang gọng cáng trên vai. Ba chiếc xe tham muu đậu phía bên phải, dưới những tàng cây, ở cách xa con đường, với những cành lá phủ hai bên và trên mui.

Gomez đẩy chiếc mô-tô lăn về phía một chiếc xe. Hắn dựng mô-tô vào một cây thông và nói với người tài xế đang ngồi dựa vào một gốc cây gần chiếc xe.

- Tôi dẫn các anh đến đó - Người tài xế nói - Hãy đẩy mô-tô ra xa và phủ nó bằng cái này. - Hắn chỉ một đống cành cây đã chặt sẵn.

Mặt trời bắt đầu rọi qua những cành cây thông cao, Gomez và Andrès đi theo người tài xế, tên là Vicente, len lỏi trong rừng cây, băng ngang con đường, leo lên một lối vào một đường hầm có những dây điện thoại trổ ra và đi theo con đường dốc có cây. Họ dừng lại ở ngoài, trong khi người tài xế đi vào, và Andrès ngắm nghía lối kiến trúc một nơi trú ẩn dưới đất có vẻ như một cái hang đơn giản bên sườn núi, không có những dấu vết ở chung quanh, nhưng từ lối vào có thể thấy nó sâu và rộng, và có những người đi lại dễ dàng không cần cúi đầu đưới lớp ván dầy.

Vicente, người tài xế, bước ra ngoài.

- Ổng đang ở trên đó, sửa soạn cuộc tấn công - Hắn nói - Tôi trao thơ lại cho tham mưu trưởng của ổng. Ông ta đã ký vào biên nhận. Đây này.

Hắn đưa phong bì cho Gomez. Gomez trao lại cho Andrès, Andrès liếc nhìn qua và bỏ vào túi áo.

- Người ký tên là gì? - Chàng hỏi.

- Duval. - Vicente đáp.

- Được rồi - Andrès nói - Đó là một trong ba người tôi có thể trao thư.

- Có đợi trả lời không? - Gomez hỏi Andrès.

- Thế thì càng tốt. Tuy nhiên, tôi không biết có tìm lại được ông Inglés và những người khác ở đâu sau câu chuyện cây cầu này không.

- Đợi ở chỗ tôi - Vicente nói - Cho đến khi ông tướng trở lại. Tôi sẽ lo cho các anh cà phê. Các anh hẳn phải đói rồi hả?

- Xe tăng nhiều quá! - Gomez nhận xét.

Họ đi qua trước những chiếc xe tăng màu bùn, phủ cành cây, dấu bánh xe lún xuống trên những xác lá thông, cho thấy lối xe rẽ xuống để tránh con đường. Những nòng đại bác 45 ly chĩa ngang dưới những cành cây, tài xế và pháo thủ mặc áo vét bằng da và mũ sắt đang ngồi dựa lưng vào gốc cây hoặc đang nằm dài trên mặt đất mà ngủ.

- Đây là toán trừ bị - Vincente nói - Cả những toán kia, cũng là trừ bị. Những người khởi sự tấn công ở trên kia.

- Đông quá. - Andrès nói.

- Phải - Vincente đáp - Cả một sư đoàn lận mà!

Trong hầm trú ẩn, Duval cầm lá thư của Robert Jordan nơi tay trái, nhìn đồng hồ ở cùng cổ tay, rồi đọc lại lần thứ tư, mỗi lần như thế hắn cảm thấy mồ hôi chảy dưới nách, và hắn nói qua điện thoại: “Cho tôi Ségovie! Thế nào? Ổng đi rồi? Cho tôi Avila”.

Hắn tiếp tục gọi diện thoại. Chẳng ích lợi gì. Hắn đã nói với hai lữ đoàn. Golz đã đi thanh tra việc chuẩn bị tấn công, sau đó lại đi về một trạm quan sát. Hắn gọi trạm quan sát, ông ta không có đó.

- Cho tôi căn cứ không quân số 1. - Duval nói, hăn ngẫu nhiên nhận hết trách nhiệm cho mình. Hắn có trách nhiệm cho ngừng lại tất cả. Tốt hơn là ngừng tất cả lại. Người ta không thể tung ra cuộc tấn công bất ngờ chống một kẻ địch đang chờ mình. Không thể làm thế. Như thế là sát nhân. Không thể. Không thể được. Dầu đi đến đâu nữa. Họ có thể xử bắn hắn, nếu họ muốn. Hắn lại gọi điện thoại thẳng cho căn cứ không quân và hủy bỏ lệnh dội bom. Nhưng nếu đây chỉ là một cuộc tấn công dương đông kích tây thì sao? Nếu chúng ta đánh lạc hướng tất cả khí tài và những toán quân này? Nếu tất cả chỉ là thế? Người ta không bao giờ nói đây là một cuộc tấn công dương đông kích tây với những người có bổn phận thực hiện nó.

- Hủy bỏ liên lạc với căn cứ số 1 - Hắn nói với điện thoại viên - Cho tôi trạm quan sát của lữ đoàn 69.

Hắn vẫn còn chờ cuộc liên lạc khi nghe thấy những tiếng máy bay đầu tiên. Vào lúc này, trạm quan sát lên tiếng trả lời.

- Đúng, tôi đây. - Golz trả lời ôn tồn.

Ông ta đang ngồi dựa lưng vào những bao cát, chân kê trên một tảng đá, điếu thuốc dính vào môi dưới, và ông vừa nhìn lên không qua vai vừa nói. Ông nhìn máy bay lấp lánh từng ba chiếc một đang gầm thét trong bầu trời, trên đỉnh núi nơi mặt trời đang chiếu những tia sáng đầu tiên. Ông ta nhìn chúng, tuyệt diệu và lấp lánh dưới ánh nắng. Ông nhìn những vòng tròn kép của những cánh quạt ánh lên trong những tia nắng mặt trời.

- Được rồi - Ông trả lời bằng tiếng Pháp, bởi Duval đang ở đầu dây - Hỏng rồi. Phải. Như mọi khi. Phải. Thật đáng tiếc. Phải. Đáng tiếc là quá trễ.

Khi ông nhìn những máy bay đến, đôi mắt ông đầy kiêu hãnh, ông phân biệt dấu hiệu đỏ trên cánh và ông quan sát chúng đều đặn tiến tới, oai vệ và ầm ĩ. Phải vậy mới được chớ. Đó, những máy bay của chúng ta đó. Chúng đã được tháo rời, rồi chở trên những con tàu đi từ Biển Đen, qua những eo biển, vượt Dardanelles, Địa Trung Hải đến đây; chúng được đưa xuống, ráp và thử tại Alicante, người ta đã thấy chúng hoàn hảo, bây giờ thì chúng đang bay thành những chữ V sắc nhọn cao ngất và lấp lánh với một mức độ chính xác tinh vi trong ánh mặt trời buổi sáng để phá tan những đỉnh núi, làm chúng nổ tung ra để chúng ta có thể tiến quân lên được.

Golz biết rằng một khi chúng bay qua thì bom sẽ rơi xuống trông như những con cá heo trên trời. Rồi những đỉnh núi sẽ nổ tung lên, tan tác thành những đám mây trong những tiếng ì ầm điếc tay và biến mất trong một màn khói dày đặc. Tiếp đến những chiếc xe tăng sẽ tiến lên tàn phá hai bên sườn núi, và sau đó hai lữ đoàn của ông sẽ tới. Và nếu đó là một trường hợp bất ngờ, họ có thể tiến quân; rồi tràn xuống núi, rồi vượt qua, rồi băng ngang, đồng thời dừng lại, càn quét, làm những gì cần làm (có nhiều điều phải làm lắm) một cách thông minh với sự yểm trợ của xe tăng, những chiếc xe tăng bắn yểm hộ, những chiếc khác thì đưa những toán tân công tiến tới trước, rồi đánh tới, đánh lên, đánh qua, đánh xuống. Tất cả diễn ra như thế nếu không có phản bội và nếu mỗi người biết rõ nhiệm vụ của mình.

Có hai đỉnh núi và có những chiếc xe tăng tiến lên trước, và có hai lữ đoàn kia sẵn sàng rời những khu rừng, và giờ đây phi cơ đã tới. Ông đã làm tất cả những gì phải làm.

Nhưng khi nhìn những chiếc phi cơ giờ đây gần như đang bay trên đầu mình, ông ta có một cảm giác buồn nôn vì đã nghe qua điện thoại lá thư của Jordan nói rằng không có ai trên hai đỉnh núi kia. Có lẽ chúng đã rút về phía dưới một chút, trong những chiến hào để tránh bom đạn, hoặc ẩn nấp trong rừng và khi những chiếc phi cơ ném bom bay qua rồi thì chúng lại sẽ kéo lên với súng máy, vũ khí tự động và đại bác chống xe tăng, tất cả, theo lời Jordan, đã được đưa tới đó, và đây sẽ là một cuộc tàn sát mới. Nhưng những chiếc phi cơ với những tiếng gầm rú điếc tai đã đến, đúng theo kế hoạch; và Golz ngẩng đầu lên nhìn theo chúng, và nói vào điện thoại: “Không! Không làm gì được. Đừng nghĩ. Phải chấp nhận thôi” 6

Golz nhìn những chiếc phi cơ bằng cặp mắt cương quyết và đầy tự hào, ông biết rõ mọi việc đáng lý phải xảy ra như thế nào và rồi đây chúng sẽ xảy ra như thế. Ông tự hào về việc chúng phải xảy ra như thế nào ngay khi chúng không hề xảy ra: “Tốt. Chúng ta sẽ làm hết khả năng nhỏ nhoi của chúng ta” 7

Nhưng Duval không nghe Golz nói gì. Ngồi nơi bàn, tay cầm ống nghe, ông ta chỉ nghe tiếng gầm thét của phi cơ, và ông ta nghĩ: bây giờ, có thể là lần này, hãy nghe tiếng chúng bay tới, có thể phi cơ ném bom sẽ làm nổ tung tất cả, có thể lần này chúng ta sẽ chọc thủng phòng tuyến của chúng, có thể ông ta sẽ nhận được lực lượng trừ bị mà ông ta đã yêu cầu, có thể là được thôi, có thể là lần này đây... Đi! Tới đó đi! Tới đó đi! Tiếng phi cơ gầm thét đến nỗi Golz không còn nghe mình đang nghĩ gì nữa.

--- ------ ------ ------ -------

1 Nhiều, nhiều.

2 Như anh đã nghe.

3 Tiếng chửi: Tao ỉa vào đĩ mẹ nó!

4 Nó điên.

5 Tiếng chửi: Đồ con của đĩ rạc.

6 Tiếng Pháp.

7 Tiếng Pháp.

Chương 43

Nằm dài sau một gốc cây thông, bên sườn núi phía trên con đường và cây cầu, Robert Jordan nhìn ánh bình minh ló dạng ở chân trời. Chàng vẫn thích giờ phút này và giờ đây, chàng được tận hưởng nó. Chàng có cảm giác như màu xám nhạt của nó đang thâm nhập vào người chàng như thể chàng là một phần tử của cái thứ ánh sáng chậm rãi xuất hiện trước khi mặt trời mọc, khi những vạt rắn chắc mờ dần, khi không gian chợt sáng lên và ánh sáng của ban đêm chợt ngã sang màu vàng trước khi biến mất nhường chỗ cho bình minh xuất hiện. Sau chàng, những thân cây tùng giờ đây đã trở nên sáng rõ, cứng chắc và xậm nâu. Con đường lờ mờ sáng dưới màn sương. Trời còn ẩm ướt hơi sương, đất rừng mềm dịu, và chàng cảm nhận những xác lá mục dưới khuỷu tay chàng. Xa xa phía dưới, qua màn sương mỏng từ lòng suối dâng lên, chàng trông thấy cây cầu thẳng tắp và rắn chắc ở phía trên khe núi, với những chòi canh ở mỗi đầu cầu. Chàng nhìn chăm chú, nhận ra lối kiến trúc tinh vi như mạng nhện của cây cầu trong màn sương là đà trên dòng nước lũ.

Bây giờ thì chàng có thể trông thấy tên lính đứng trong chòi canh đang quay lưng lại, một tấm mền phủ trên vai, đầu đội nón, đang sưởi ấm đôi bàn tay trên bình nước chọc thủng lỗ dùng làm lò sưởi. Robert Jordan nghe thấy tiếng suối chảy ở dưới thấp, đàng xa, trong những kè đá, và chàng trông thấy một làn khói nhạt, mỏng, nhẹ nhàng bốc lên từ túp lều của tên lính canh.

Chàng nhìn đồng hồ và nghĩ, không biết Andrès có gặp Golz không đây? Nếu phải phá cầu, tôi muốn thở thật chậm, cho thời gian chậm lại và nghe nó đi qua. Hắn có tới đó không? Andrès? Và trong trường hợp này, liệu họ có chịu từ bỏ việc đó không? Qué va. Đừng ngại. Hoặc họ từ bỏ hoặc không. Mày không có gì để quyết định nữa và rồi mày sẽ biết ngay mà. Cứ tưởng tượng rằng cuộc tấn công sẽ thành tựu đi, Golz đã nói là có thể thành tựu lắm, có thể lắm. Với những xe thiết giáp của ta đến từ con đường này, những binh đội đến từ phía mặt, ở bên kia La Granja, và tất cả cánh trái của ngọn núi quay lại. Tại sao mày không nghĩ là sự việc phải xảy ra như vậy, để thắng trận? Mãi ở trong thế thủ nên mày không thể nào tưởng tượng ra điều đó. Chắc hẳn thế. Nhưng trước khi quân giới ngược con đường này tới. Trước khi máy bay tới. Đừng quá ngây thơ. Nhưng mày phải nhớ là khi ta còn trấn giữ nơi này thì bọn phát xít vẫn còn án binh bất động. Chúng không thể tấn công xứ nào khác trước khi kết thúc với chúng ta, và chúng không thể kết thúc với chúng ta được. Không bao giờ, nếu mà chúng ta nhận được bất cứ cái gì. Dân tộc này sẽ chiến đấu đến cùng, nếu được võ trang đầy đủ.

Không, người ta không thể tin tưởng ở cuộc chiến thắng tại đây, có thể là không thể có trước nhiều năm. Đây chỉ là một cuộc tấn công theo lối dương đông kích tây, không còn lầm lẫn gì nữa. Và nếu hôm nay ta chọc thủng được phòng tuyến thì sao? Thì đó là một cuộc tấn công lớn nhất của ta. Hãy dè dặt và chừng mực. Và nếu người ta vẫn có thể thực hiện được thì sao? Chàng tự nhủ, không nên mất bình tĩnh. Hãy nhớ tới những gì đã đi lên trên con đường. Mày đã làm những gì mày có thể làm. Đúng lúc. Nhưng cần phải có máy thu thanh xách tay có làn sóng ngắn. Với thời gian ta sẽ có. Giờ thì mày chỉ việc đợi và làm những gì mày phải làm.

Hôm nay chỉ là một ngày trong bao nhiêu ngày khác. Những gì sẽ xảy ra trong những ngày sắp tới đây có thể tùy thuộc vào những gì mày làm hôm nay. Có thể là suốt cả năm nay. Thường thường là như vậy. Trong cuộc chiến này tất cả đều như vậy. Chàng tự nhủ, sáng nay mày có vẻ long trọng, kiểu cách quá. Hãy nhìn xem cái gì dưới kia. Chàng trông thấy hai người khoác mền và đội nón hiện ra từ khúc quanh của con đường và đang đi về phía cầu, súng đeo vai. Một tên dừng lại ở đầu cầu bên kia và biến mất vào chòi canh. Tên kia đi qua cầu, bước chậm và nặng nề. Hắn dừng lại để nhổ nước bọt xuống dòng suối, rồi bước chầm chậm về phía đầu cầu gần với Robert Jordan, trao đối một vài tiếng với tên lính canh, rồi tên này lại đi về phía bên kia cầu. Tên lính vừa mới hết phiên gác đi nhanh hơn tên kia (Robert Jordan nghĩ, chắc để đi uống cà phê), nhưng hắn cũng có thời giờ để nhổ nước bọt xuống dòng suối.

Không biết đó có phải là một điều mê tín không? Robert Jordan nghĩ. Tôi cũng vậy, tôi phải nhổ nước bọt xuống cái khe này. Nếu tôi có thể nhổ nước bọt vào lúc này. Không đó không phải là một liều thuốc mạnh lắm. Cái đó không đi tới đâu. Tôi phải chứng tỏ là nó không ích lợi gì trước khi tôi ra khỏi chỗ này.

Tên lính canh mới đã vào trong chòi canh và ngồi xuống khẩu súng của hắn có cắm lưỡi lê để dựa vào tường. Robert Jordan lấy ống dòm ra khỏi túi áo và điều chỉnh cho đến khi đầu cầu hiện ra sáng rõ, với những thanh sắt sơn màu xám. Rồi chàng huống ống dòm về phía chòi canh.

Tên lính đang ngồi dựa vào vách. Nón của hắn treo trên móc, và khuôn mặt hắn hiện ra rõ ràng. Robert Jordan nhận ra tên lính gác hai ngày trước trong phiên gác buổi xế trưa. Hắn vẫn đội một cái nón đan giống như một chiếc vớ. Và hắn không cạo râu. Đôi má của hắn hõm xuống và gò má nhô lên, đôi lông mày dầy giao nhau ở chính giữa. Hắn có vẻ buồn ngủ, và trong khi Robert nhìn hắn thì hắn đang ngáp. Rồi hắn lấy ra từ trong túi một hộp thuốc và giấy, rồi cuốn một điếu. Rồi hắn lại gần lò sưởi, nghiêng người xuống, đưa bàn tay ra lấy một cục than, vừa tung lên trong bàn tay vừa thổi, đoạn mồi điếu thuốc và liệng cục than vào lò sưởi.

Nhìn qua cặp kính Leiss 8, Robert Jordan quan sát khuôn mặt tên lính đang dựa lưng vào vách hút thuốc. Rồi chàng hạ ống dòm xuống, gấp nó lại và bỏ túi.

Chàng tự nhủ, thôi tôi không nhìn hắn nữa.

Chàng nằm dài ở đó và nhìn ra đường. Chàng cố không suy nghĩ. Một con sóc thốt ra những tiếng kêu nho nhỏ trong một cây thông đằng sau chàng và Robert Jordan nhìn thấy nó bò xuống dọc theo thân cây, dừng lại trên mặt đường rồi quay đầu lại và nhìn người đang ngắm nó. Chàng nhìn đôi mắt con sóc, bé nhỏ và lấp lánh, cùng cái đuôi nó ngoe nguẩy. Rồi con sóc đi về phía một thân cây khác, tiến trên mặt đất bằng những bước nhảy dài với cái thân hình nhỏ bé có đôi chân ngắn, với cái đuôi không cân đối. Đến gốc cây, nó quay lại phía Robert Jordan, trèo lên thân cây và biến mất. Một vài phút sau, Robert Jordan nghe thấy con sóc thốt ra những tiếng kêu nho nhỏ trong một cành thông ở trên cao và chàng nhìn thấy nó nằm ép bụng trên cành cây, cái đuôi ngoe nguẩy trong không khí.

Robert Jordan lại hướng cặp mắt từ cây thông về phía tên lính. Chàng thích mang con sóc nhỏ bỏ vào túi. Chàng thích ve vuốt bất cứ thứ gì. Chàng lướt khuỷu tay trên những xác lá thông. Nhưng không phải cùng một thứ như vậy. Không ai biết làm sao người ta có thể ở một mình, khi người ta làm như thế. Nhưng tôi, tôi biết. Tôi hy vọng dê con sẽ thoát ra yên ổn. Đủ rồi. Phải. Chắc chắn thế. Nhưng tôi có quyền hy vọng và tôi hy vọng điều đó. Tôi có thể làm nó nổ tung và nàng sẽ thoát ra êm đẹp hoàn toàn. Tốt, không có gì hơn. Đó là tất cả điều gì tôi đòi hỏi bây giờ đây.

Chàng vẫn nằm dài, nhìn về phía bên kia con đường và tên lính, hướng về những rặng núi xa. Chàng tự nhủ, đừng nghĩ gì hết. Chàng vẫn nằm dài ở đó, bất động và chàng ngắm nhìn buổi bình minh ló dạng. Đó là một buổi sáng đẹp trời vào đầu mùa hạ và bình minh xuất hiện mau lẹ, vào lúc này ở cuối tháng năm. Một người cưỡi mô-tô bận đồ xanh và nón da với một khẩu súng tiểu liên trong bao súng bên đùi trái, đang tiến về phía bên kia cầu và leo lên con đường. Một xe cứu thương chạy qua cầu, ngay phía dưới chàng và leo lên con đường. Nhưng chỉ có thế, chàng ngửi thấy mùi thông, chàng nghe tiếng suối, và giờ đây cây cầu hiện ra rõ ràng, rất đẹp trong ánh sáng ban mai. Chàng vẫn nằm dài ở đó, đằng sau cây thông với khẩu tiểu liên đặt ngang cánh tay trái; chàng không nhìn chòi canh cho đến khi, giữa lúc dường như không có gì hứa hẹn xảy ra bao giờ nữa, không có gì có thể ra vào một buổi sáng đẹp trời ở cuối tháng năm, thình lình chàng nghe thấy tiếng nổ ì ầm của những trái bom.

Nghe thấy tiếng bom, bắt đầu là những tiếng nổ rồi đến những tiếng vọng vang dội trong núi, Robert Jordan thốt ra một tiếng thở dài và nâng khẩu tiểu liên lên. Cánh tay trái của chàng bị tê cóng bởi sức nặng và những ngón tay chàng nghe rã rời, ê ẩm.

Tên lính trong chòi canh vụt đứng lên khi nghe thấy tiếng bom. Robert Jordan nhìn thấy hắn cầm khẩu súng và bước ra khỏi chòi canh, nghe ngóng. Hắn đứng trên mặt đường sáng lên dưới ánh nắng. Chiếc nón đan lệch đi, và ánh nắng lóng lánh trên khuôn mặt không cạo gọt của hắn trong khi hắn nhìn trời theo hướng bom nổ.

Bây giờ thì không còn sương mù trên đường nữa, và Robert Jordan trông thấy hắn rõ ràng, đang đứng trên đường, nhìn trời. Mặt trời chiếu rõ mặt hắn qua những tàn cây.

Robert Jordan cảm thấy hơi thở mình nặng nề như thể ngực chang bị những sợi dây sắt siết chặt lại. Nhón người trên khuỷu tay, chàng nghe cò súng cộm ở đầu ngón tay, chàng hướng đường nhắm vào giữa thân thể người đàn ông và nhẹ nhàng bóp cò.

Chàng cảm thấy sự chuyển động nhanh, loãng, co giật của khẩu súng đặt sát vào vai. Trên đường, người đàn ông đang ngơ ngác trúng phải đạn, ngã quỵ trên đầu gối, trán chúi về phía trước. Khẩu súng của hắn rơi xuống bên cạnh nằm trên mặt đường, lưỡi lê phía trước, một ngón tay của hắn co quắp trên vòng giữ cò súng, cổ tay gấp lại. Robert Jordan rời mắt khỏi tên lính đang nằm dài bất động, thân thể gấp làm hai, chàng nhìn con đường về phía cầu và tên lính ở đầu cầu đối diện. Chàng không thể nhìn thấy tên lính khác và chàng nhìn lui xuống phía dưới bên mặt. Chỗ chàng biết là Angustin đang nấp. Rồi chàng nghe tiếng Anselmo bắn; tiếng súng vang dội trong khe. Rồi chàng nghe lão bắn lần nữa.

Cùng lúc với tiếng súng thứ hai, chàng nghe tiếng lựu đạn nổ phía dưới cầu. Đoạn, có tiếng lựu đạn nổ phía trên đường về bên trái. Rồi chàng nghe tiếng súng nổ trên đường, tiếng tiểu liên của đội kỵ binh của Pablo vang lên trắc-trắc-trắc trong tiếng lựu đạn nổ. Và chàng lăn xuống sườn dốc ở đầu cầu bên kia, chàng khoác khẩu tiểu liên lên vai, xách lên hai cái ba lô nặng sau cây thông, mỗi tay xách một cái, sức nặng kéo cánh tay mạnh đến nỗi chàng nghĩ là những dây gân sắp sửa đứt trên vai chàng, chàng đi xuống, chàng chạy, chàng trườn trên đường dốc thẳng dẫn tới con đường.

Trong khi chạy chàng nghe thấy tiếng Angustin kêu: Bueno caza! Inglés! Bueno caza! Chàng nghĩ: Săn gặp may! Mày tưởng thế à, săn gặp may! Vào lúc đó, chàng nghe thấy tiếng Anselmo bắn ở đầu cầu bên kia, tiếng súng làm vang dội những thanh thép. Chàng đi qua chỗ xác tên lính và chạy về phía cầu vừa đong đưa hai cái ba lô.

Lão già chạy ngược lại phía chàng, khẩu các bin trong tay. “Sin novedad” lão ta kêu lên. Không tệ chút nào! Tuve que rema trarlo. Tôi cần phải thanh toán nó.

Robert Jordan đang quỳ xuống ở giữa cầu, mở những cái ba lô, và chàng chợt thấy nước mắt chảy trên gò má Anselmo, qua chòm râu xám.

“Yomate uno tambien”, Chàng nói với Anselmo - Tôi cũng đã giết một tên - Và chàng ngẩng đầu về phía tên lính nằm co quắp trên con đường ở đầu cầu.

- Phải, tôi biết - Anselmo nói - Cần phải giết và ta đang giết chúng.

Robert Jordan sửa soạn đi xuống gầm cầu. Những thanh sắt lạnh và ẩm ướt hơi sương dưới bàn tay chàng, và chàng thận trọng leo xuống, chàng cảm thấy hơi nóng của mặt trời trên lưng. Chàng ngồi trên một thanh ngang, chàng nghe thấy tiếng nước tóe bên dưới, và tiếng súng, khá nhiều tiếng súng trên con đường ở chòi canh trên kia. Chàng toát mồ hôi hột và trời thì lạnh dưới cầu. Chàng tròng một cuộn dây sắt vào cánh tay và cột một cây kềm lủng lẳng ở cổ tay chàng.

- Đưa cho tôi từng gói một, viejo. - Chàng gọi Anselmo.

Lão già cúi xuống thành cầu, đưa những gói chất nổ thuôn dài và Robert Jordan vươn người lên để cầm lấy, đặt chúng vào chỗ thích hợp và siết chặt lại, “Đồ chêm, viejo. Đưa tôi đồ chêm!”. Chàng ngửi thấy mùi gỗ thơm của những đồ chêm vừa đẽo xong, chàng chêm chúng vào đúng chỗ để giữ chặt những gói chất nổ giữa những thanh ngang.

Trong khi làm công việc lắp đặt, điều chỉnh, chêm, quấn chặt bằng dây sắt, chỉ nghĩ đến việc phá hoại, cố làm mau lẹ và khéo léo như một y sĩ giải phẫu, chàng nghe thấy một loạt tiếng súng nổ phía dưới con đường. Rồi có tiếng lựu đạn nổ, rồi một trái lựu đạn khác nổ trong tiếng nước cuồn cuộn chảy. Rồi im lặng trở lại trong hướng đó.

Mẹ kiếp, chàng nghĩ. Không biết chuyện gì đang xảy ra cho họ.

Người ta tiếp tục bắn ở đồn canh trên kia. Người ta bắn quá nhiều, và chàng vẫn còn đang gắn hai trái lựu đạn ở đầu những gói chất nổ, cuốn vòng dây sắt chung quanh những khấc của chúng để siết chặt lại, và dùng kềm cắt dây. Chàng sờ thử tất cả, rồi để giữ cho chắc hơn, chàng chêm một mảnh gỗ nữa trên những trái lựu đạn, để giữ tất cả chất nổ sát vào thanh ngang.

- Bây giờ, tới lượt đầu kia, viejo. - Chàng kêu Anselmo, và chàng băng nhanh qua sườn cầu, như một tên Tarzan giả hiệu trong một rừng thép, chàng nghĩ, đoạn bò khỏi gầm cầu tối, dòng nước cuốn xoáy dưới chân chàng, chàng ngẩng đầu lên và nhìn thấy khuôn mặt của Anselmo, lão đang đưa cho chàng những gói chất nổ. Bộ mặt thánh thiện, hiền lành làm sao, chàng nghĩ thế. Lão không khóc nữa. Càng tốt. Và còn phía này phải làm. Còn phía này nữa và thế là xong. Phải làm nó nổ tung như bất cứ cái gì. Nào, đừng mất bình tĩnh. Hãy làm đi. Đường hoàng và mau lẹ, như phía bên kia. Đừng rắc rối. Phải biết quý thì giờ. Không nên cố làm mau quá sức mày. Bây giờ thì mày không thể làm hỏng được. Bây giờ không ai có thể ngăn mày làm nổ tung một bên được. Hãy làm cho đúng cách. Ở đây mát quá. Trời, giống như ở trong hầm quá. Đây là một cây cầu trong mộng. Một cây cầu khốn kiếp trong mộng. Lão già ở trên kia mới vất vả. Không nên cố làm mau quá sức mày. Tôi muốn tiếng súng bên kia ngừng lại. “Đưa tôi đồ chêm, viejo”, tiếng súng nổ không làm tôi hài lòng chút nào. Hẳn Pilar đang gặp khó khăn. Hẳn một số tên trong đồn canh đã ra ngoài. Ở ngoài và đằng sau, hay ở phía trại cưa. Người ta còn bắn, điều đó chứng tỏ có một người nào ở trong trại cưa. Và cả cái trại cưa khốn kiếp ấy. Những đống vỏ bào tổ bố. Mạt cưa chất thành đống để lâu ngày là một chỗ ẩn núp tốt để chiến đấu. Nhưng chúng phải nhiều nữa. Phía dưới, chỗ Pablo có vẻ yên tĩnh. Không biết trận đụng độ thứ hai mang ý nghĩa gì? Hẳn đó là một chiếc xe hay một người cưỡi mô-tô. Phải chi chúng đừng đem xe bọc sắt hay xe tăng đến đó. Hãy tiếp tục đi. Hãy làm nhanh hết sức mày, hãy chêm thật tốt và quấn cho chặt. Mày đang run lên như một con mẹ đàn bà. Không, nhưng cái gì xui khiến mày thế? Mày muốn làm quá mau. Tao cá là mụ đàn bà thánh thiện trên kia không run. Mụ Pilar đó. Có lẽ mụ cũng run. Người ta nói mụ đang gặp khó khăn. Chắc mụ cũng run vậy. Như bất cứ người nào.

Chàng nhô ra khỏi gầm cầu, ngẩng đầu trong nắng và đưa bàn tay ra để nắm lấy những thứ do Anselmo đưa; bây giờ đầu chàng ở phía trên tiếng nước chảy, tiếng súng nổ rền mỗi lúc một dữ dội trên đường, rồi những trái lựu đạn lại bắt đầu nổ. Rồi những trái lựu đạn khác nữa.

- Bây giờ họ tấn công trại cưa đó!

Cũng may là tôi đã bọc những thứ này thành từng gói. Thay vì từng que. Liệu có hơn gì? Như vậy gọn ghẽ hơn, có thế thôi. Nhưng một cái túi vải dơ bẩn đầy chất nghiền nát sẽ làm cho công việc mau lẹ hơn. Hai túi. Không, một cái đủ rồi. Và phải chi ta có những kíp nổ và ngòi nổ. Tên khốn nạn đã liệng ngòi nổ của tôi xuống dòng sông. Chiếc hộp cũ đó và những nơi chốn nó đã tới. Chính hắn đã liệng xuống dòng sông này. Tên Pablo bất lương. Hắn làm khổ mọi người. “Đưa thêm nữa đi, viejo”.

Lão già làm đúng theo lời dặn. Lão đang ở một góc chết tiệt trong lúc này. Lão đã ghê sợ khi giết tên lính canh nọ. Tôi cũng thế, nhưng tôi không nghĩ đến. Và nhất là tôi cũng không nghĩ đến trong lúc này. Phải làm vậy. Phải. Nhưng Anselmo đã làm hắn bị thương. Tôi biết. Tôi tin là giết người với một võ khí tự động thì dễ dàng hơn. Nhất định rồi, với kẻ giết người. Nó khác đi. Chỉ cần ấn một cái sau đó chính võ khí bắn chớ không phải mày. Tốt, mày sẽ suy nghĩ về điều đó sau này. Mày với cái đầu của mày. Mày có cái đầu của con nhà tư tưởng đó, Jordan ạ. Lăn đi, Jordan lăn đi! Người ta đã kêu thế, ở cầu trường, khi mày có trái banh. Mày biết là thực tế con sông Jourdain cũng không lớn hơn dòng sông này là bao, ở dưới kia. Ở trong nguồn, hắn mày muốn nói thế. Thật đúng với bất cứ cái gì, ở trong nguồn. Mày khá an toàn ở dưới cây cầu này. Mày như đang ở nhà. Nào, Jordan cố lên. Nghiêm trọng đấy, Jordan. Mày không hiểu à? Nghiêm trọng. Càng ngày càng ít đi. Hãy nhìn về phía kia. Para que? Bây giờ tôi được yên tâm rồi, dầu sao đi nữa. Dòng sông Main như thế, quốc gia cũng thế. Jordan, dòng sông Jourdain như thế, những tên Do Thái quỷ quái đó cũng thế. Tôi muốn nói cây cầu. Jordan như thế, cây cầu khốn kiếp này cũng thế và ngược lại cũng đúng. “Đưa tôi thêm chút nữa, Anselmo, ông bạn già ơi”, chàng nói. Lão già gật đầu. “Gần xong rồi”, Robert Jordan nói. Lão già lại gật đầu.

Cột xong những trái lựu đạn, chàng không còn nghe tiếng súng trên con đường nữa. Thốt nhiên chàng chỉ làm việc trong tiếng ồn ào của dòng suối. Chàng nhìn xuống phía dưới và thấy nước trắng xóa chảy róc rách trong những tảng đá, đoạn chảy dồn về một cái vũng sáng rãi đầy những viên sỏi, nơi một mảnh gỗ chêm chàng đánh rơi đã bị nước cuốn trôi đi. Trong khi chàng mải ngắm nhìn, một con cá hương nhô khỏi mặt nước để bắt côn trùng và nhào một vòng trên không, gần nơi mảnh gỗ chêm đang xoáy tròn.

Khi dùng kềm xoắn dây sắt buộc hai trái lựu đạn, chàng trông thấy, qua khung cầu sắt, mặt trời le lói trên dốc núi xanh. Chàng nghĩ, dốc núi có màu nâu ba ngày trước đây.

Chàng nghiêng người ra khỏi bóng tối tươi mát của cây cầu, trong ánh mặt trời sáng rực, và nói với Anselmo đang cúi mặt xuống: “Đưa tôi cuộn dây sắt lớn”.

Lão già làm theo lời chàng.

Cầu trời, đừng có tuột. Sợi dây này sẽ kéo chúng. Tôi muốn cột chúng thật chặt. Nhưng với chiều dài của sợi dây mày dùng thì thật là hoàn toàn, Robert Jordan nghĩ thế trong lúc chàng sờ thử vào những chốt lựu đạn. Chàng tin chắc là những trái lựu đạn cột bên nhau có đủ chỗ để khóa cùi dìa bật lên khi người ta kéo chốt (sợi dây nối chúng chạy dưới cùi dìa), rồi chàng cột một đoạn dây sắt vào một cái vòng, nối nó với sợi dây chính chạy luồn qua vòng của trái lựu đạn ngoài, tháo vài vòng và quấn sợi dây quanh một thanh ngang, đoạn đưa cuộn dây lại cho Anselmo. “Nắm chắc lấy”, chàng nói.

Chàng leo lên cầu, lấy lại cuộn dây trong tay lão già và quay thật nhanh về phía tên lính nằm trên đường, đầu gục về phía cạnh cầu; chàng vừa thả sợi dây vừa bước đi.

- Hãy mang ba lô theo. - Chàng gọi Anselmo trong khi vẫn bước. Chàng cúi xuống để lượm khẩu tiếu liên đeo lên vai.

Lúc bấy giờ, vừa rời mắt khỏi sợi dây mà chàng đang tháo ra, chàng chợt trông thấy ở phía trên con đường, nhiều người đang đi xuống từ đồn canh phía trên.

Chàng thấy có bốn người. Sau đó chàng phải lo giữ sợi dây để nó không bị rối chung quanh một trong những thanh ngoài của cây cầu. Eladio không có mặt trong đám.

Robert Jordan kéo sợi dây xa đầu cầu, quấn một vòng quanh trụ cầu cuối cùng, rồi chạy trên con đường, đến một cột đá và dừng lại. Chàng cắt sợi dây và đưa cho Anselmo.

- Cầm lấy cái này, viejo. Bây giờ thì hãy trở lại cầu với tôi. Vừa đi vừa cuốn nó. Thôi. Để tôi làm cho.

Tại cầu, chàng kéo sợi dây giờ đây không bị một gút thắt nào qua những vòng lựu đạn, và chàng lại đưa một đầu cho Anselmo vừa kéo nó chạy suốt dọc cây cầu.

- Kéo nó đến hòn đá kia - Chàng nói - Cầm nhẹ nhàng thôi nhưng cầm cho chắc. Đừng dùng sức. Khi đồng chí kéo mạnh, cây cầu nổ tung lên. Comprendes? 1

- Hiểu.

- Đi nhẹ nhàng, nhưng đừng để nó kéo lê và rối. Cầm nhẹ nhàng và chắc, và không được bắn cho đến khi nào ăn chắc thì bắn. Comprendes?

- Hiểu.

- Khi đồng chí bắn thì hãy bắn cho chắc ăn. Không được bắn đột phát.

Trong khi nói, Robert Jordan nhìn lên con đường phía những người còn lại trong toán của Pilar. Bây giờ họ ở rất gần, chàng trông thấy Primitivo và Rafael, đang dìu Fernando. Dường như hắn bị thương ở dưới bụng, vì hắn đang dùng hai bàn tay ôm bụng, trong khi người đàn ông và người thanh niên dìu hắn ở mỗi bên. Chân bên mặt của hắn kéo lê, cạnh giày cào sát mặt đường trong khi người ta dìu hắn đi tới. Pilar đi theo bờ dốc con đường dưới những rặng cây mang theo ba khẩu súng. Robert Jordan không thể nhìn thấy mặt bà ta, nhưng bà ta đã ngẩng đầu lên và tiến bước thật nhanh.

- Sao, tốt đẹp không? - Primitivo kêu lên.

- Tốt. Gần xong rồi. - Robert Jordan trả lời.

Thật vô ích mà hỏi xem họ ra sao. Trong lúc chàng thôi không nhìn bọn họ thì cả ba đã ở bên vệ đường và Fernando đang gục đầu xuống khi họ cố gắng xốc hắn lên.

Robert Jordan nghe hắn thều thào. “Để tôi ở lại đây với một khẩu súng”.

- Không, hombre. Người ta sẽ đem đồng chí tới chỗ có ngựa.

- Tôi làm gì được với một con ngựa? - Fernando nói - Tôi ở lại đây tốt hơn.

Robert Jordan không nghe tiếp vì chàng nói với Anselmo

- Nếu xe tăng đến, hãy giựt nổ tung cầu - Chàng nói - Nhưng chỉ khi nào chúng đã lên trên cầu. Khi xe bọc sắt đến cũng giựt tung luôn nếu chúng chạy lên cầu. Bọn còn lại, Pablo sẽ thanh toán.

- Tôi sẽ không giụt cầu khi đồng chí còn ở dưới.

- Đừng lo cho tôi. Lúc cần thì phải giựt sập. Tôi đi cột sợi dây khác đây và tôi sẽ trở lại. Khi đó ta cùng giựt một lúc.

Anselmo nhìn Robert Jordan chạy trên cầu với, cuộn dây trên cánh tay, cây kềm treo ở cổ tay và khẩu tiểu liên đeo trên lưng. Lão ta nhìn chàng leo xuống dưới cầu và biến mất. Anselmo cầm sợi dây trong bàn tay, bàn tay mặt của lão, và lão ngồi xổm xuống đằng sau cột đá, đưa mắt nhìn dọc theo con đường và cây cầu, ở khoảng giữa từ lão tới cây cầu là tên lính bây giờ nằm sát hơn trên mặt đường, dán chặt hơn trên mặt đường phẳng lì trong khi ánh nắng chói chang trên lưng hắn. Khẩu súng hắn vất trên mặt đường, lưỡi lê ở nòng súng chĩa thẳng về phía Anselmo. Lão già nhìn xa hơn ở bên kia cây cầu in bóng những cột cầu nơi con đường rẽ sang phía trái, chạy vòng theo khe núi trước khi biến mất sau vách núi. Lão nhìn chòi canh xa nhất, nơi mặt trời lấp lánh chiếu, sau đó sực nhớ tới sợi dây trong bàn tay, lão quay đầu về phía Fernando đang nói chuyện với Primitivo và tên du mục :

- Để tôi ở đây - Fernando nói - Đau quá máu chảy nhiều ở bên trong. Tôi cảm thấy như vậy trong mỗi lần cử động.

- Để bọn này đưa đồng chí lên - Primitivo nói - Hãy quàng tay quanh vai tụi tôi và tụi tôi sẽ giữ hai chân đồng chí.

- Vô ích - Fernando nói - Để tôi ở chỗ kia, đằng sau một cái cột đá. Ở đây tôi cũng có ích như ở trên kia vậy.

- Nhưng khi bọn này bỏ đi thì sao? - Primitivo nói.

- Cứ để tôi ở đây - Fernando nói - Với tôi không phải là vấn đề đi dạo chơi, với cái này. Như vậy thì các đồng chí có thêm một con ngựa. Tôi ở đây được lắm rồi. Bây giờ thì chúng sắp tới, chắc chắn rồi.

- Chúng tôi có thể đưa đồng chí lên. - Tên du mục nói - Dễ ợt mà.

Dĩ nhiên là như Primitivo, hắn cần phải bỏ đi vội vã. Nhưng họ đã mang hắn đi được một đỗi khá xa.

- Không - Fernando nói - Tôi ở đây được lắm rồi. Chuyện gì đã xảy ra cho Eladio?

Tên du mục đưa một ngón tay lên đầu để chỉ vết thương.

- Ở đây - Hắn nói - Sau đồng chí. Khi chúng ta tấn công.

- Để tôi ở đây - Fernando nói. Anselmo trông thấy hắn đau đớn nhiều. Hắn đưa hai tay ôm bụng dưới và ngoẻo đầu vào bờ dốc, hai chân duỗi về phía trước. Mặt hắn xám ngắt và đầm đìa mồ hôi.

- Bây giờ thì hãy để tôi ở đây, xin các đồng chí làm

ơn để tôi ở lại đây. - Hắn nói. Đôi mắt hắn nhắm nghiền lại vì đau đớn, bờ môi hắn run run. Tôi ở đây được rồi.

- Đây là một khẩu súng và đạn. - Primitivo nói.

- Của tôi hả? - Fernando hỏi, đôi mắt nhắm nghiền.

- Không, Pilar giữ khẩu súng của đồng chí - Primitivo nói - Đây là khẩu của tôi.

- Tôi thích khẩu súng của tôi hơn - Fernando nói - Quen rồi.

- Tôi sẽ mang nó lại cho đồng chí - Tên du mục nói dối - Hãy giữ khẩu này trong khi chờ đợi.

- Tôi ở đây đúng chỗ lắm rồi - Fernando nói - Cũng tốt như ở trên đường hay trên cầu. - Hắn mở mắt, quay đầu nhìn về phía bên kia cầu, rồi nhắm mắt lại, đau đớn.

Tên du mục tự vỗ vào đầu và dùng ngón tay cái ra

dấu cho Primitivo cùng đi.

- Tụi tôi sẽ trở xuống kiếm đồng chí. - Primitivo nói. Và hắn bắt đầu leo lên dốc; đằng sau tên du mục đã thoăn thoắt leo lên.

Fernando ngả lưng vào bờ dốc. Đằng trước hắn, có một tảng đá trắng đánh dấu lề đường. Đầu hắn ở trong bóng mát nhưng ánh nắng chiếu trên vết thương đã băng bó và trên bàn tay hắn đang bụm lại để che lấy vết thương. Chân và bàn chân hắn ở ngoài nắng, cạnh hắn là khẩu súng và ba gắp đạn ánh lên dưới ánh nắng ở gần bên khẩu súng. Một con muỗi đậu trên bàn tay nhưng sự nhột nhạt li ti này không làm giảm sự đau đớn của hắn.

- Fernando! - Anselmo gọi từ chỗ lão ta đang ngồi xổm, tay cầm sợi dây. Lão ta làm một cái vòng nơi đầu dây và quấn thành một cái nút để giữ chặt nó trong nắm tay.

- Fernando! - Lão lại gọi lớn nữa.

- Sao khá chớ? - Fernando hỏi.

- Khá lắm - Anselmo nói - Trong một phút sẽ giựt sập nó.

- Được lắm, nếu cần đến tôi bất cứ chuyện gì, hãy cho tôi hay. - Fernando nói. Hắn lại nhắm mắt và sự đau đớn lại vọt tăng trong người hắn.

Anselmo quay mặt đi và nhìn về phía cây cầu.

Lão chờ đợi lúc cuộn dây được liệng lên cầu, với cái

đầu rám nắng của chàng Inglés lúc chàng leo lên. Đồng thời, lão nhìn qua bên kia cầu để xem có gì xuất hiện ở khúc đường quanh không. Bây giờ lão không sợ gì hết, ngày hôm nay lão chưa sợ. Sự việc xảy ra mau chóng và bình thường, lão nghĩ như thế. Tôi ghê rợn đã giết tên lính và tôi đã bị xúc động, nhưng bây giờ chuyện đó qua rồi. Làm thế nào chàng Inglés lại có thể nói bắn vào một người thì cũng như bắn vào một con vật? Trong mọi cuộc săn, tôi đều vui sướng và không có cảm tưởng mình làm gì xấu cả. Nhưng giết một người, ta cũng có cảm tưởng như đánh chính anh em ruột của mình khi người ta không còn là con nít nữa. Và bắn nhiều phát để giết nó. Không, đừng nghĩ đến điều đó. Nó đã làm cho mày quá xúc cảm, và mày đã khóc như một con mẹ đàn bà lúc mày chạy trên cầu.

Xong rồi, lão tự nhủ, và mày có thể nghĩ đến việc chuộc tội đó như mọi tội khác. Nhưng bây giờ mày có được cái gì mày đòi hỏi chiều hôm qua, khi trở về. Mày ở trong trận chiến này và không có vấn đề gì đặt ra hết. Nếu tôi chết sáng nay thì mọi việc cũng xong.

Rồi lão ta nhìn Fernando đang nằm dựa bên vệ đường, hai bàn tay bụm lại trên chỗ lõm nơi bụng, môi nhợt nhạt, mắt nhắm nghiền, hơi thở nặng nề chậm chạp. Và lão nghĩ: Nếu tôi chết thì mong được chết mau lẹ. Không, tôi đã nói là tôi không đòi hỏi gì hết nếu tôi hôm nay có mệnh hệ nào. Như vậy tôi không đòi hỏi gì. Hiểu chưa? Tôi không đòi hỏi gì hết. Không đòi hỏi gì hết, bất cứ cách nào. Hãy cho tôi cái mà tôi đòi hỏi, và tôi bỏ mặc mọi cái còn lại theo ý Ngài.

Lão nghe thấy tiếng súng xa xa từ trận đánh trên đèo và lão nghĩ: Thật vậy, đây là một ngày trọng đại. Tôi phải nghĩ và tôi phải biết đây là ngày gì.

Nhưng trong tim lão không có gì dồn dập hay hối thúc. Mọi sự đều đã qua, chỉ còn lại sự yên tĩnh. Và, bây giờ lão ngồi đằng sau cột đá với một vòng dây sắt trong bàn tay và một vòng khác quanh cổ tay và với đá sỏi bên bờ đường dưới đầu gối lão, lão không cảm thấy cô độc, lão không cảm thấy một mình. Lão gắn liền với sợi dây sắt đang cầm trong tay, với cây cầu, với những gói thuốc nổ mà chàng Inglés đang đặt dưới cầu, lão gắn liền với chàng  Inglés đang làm việc dưới cầu, lão gắn liền với cuộc chiến và với nền Cộng Hòa.

Nhưng không có sự kích động nào. Mọi sự đều êm ả giờ đây khi nắng rọi trên ót và vai lão, và khi lão ngước mắt lên, lão nhìn thấy bầu trời không một đám mây và sườn núi hiện lên sau lũng, lão không sung sướng nhưng lão cũng không cảm thấy cô đơn hay sợ hãi.

Trên sườn đồi, Pilar đang nằm dài sau một gốc cây và quan sát con đường dẫn xuống đèo. Bà ta có ba khẩu súng đã nạp đạn ở bên cạnh và bà ta đưa một khẩu cho Primitivo khi hắn đến ngồi bên cạnh.

- Xuống dưới đi - Bà ta nói - Đằng sau gốc cây kia. Đồng chí du mục hãy xuống dưới kia. - Bà ta chỉ một cây khác thấp hơn - Hắn chết rồi hả?

- Không, chưa. - Primitivo nói.

- Xui quá - Pilar nói - Nếu ta có thêm hai người nữa, thì không có gì xảy ra. Đáng lẽ hắn phải nấp đằng sau đống mạt cưa. Ở dưới đó hắn khá không?

Primitivo gật đầu.

- Khi ông Inglés giựt sập cây cầu, những mảnh có bay tới chỗ này không? - Tên du mục ở đằng sau gốc cây lên tiếng hỏi.

- Tôi không biết - Pilar nói - Nhưng Angustin với khẩu súng máy ở gần hơn đồng chí nữa. Ông Inglés không để hắn ở chỗ nào quá gần đâu.

- Nhưng tôi nhớ chuyến xe lửa mà mình giựt nổ tung, đèn đầu máy đã vỡ trên đầu tôi và những mảnh thép bay lên như én.

- Đồng chí có nhiều kỷ niệm nên thơ - Pilar nói - Như én. Joder! Này, chàng du mục, hôm nay đồng chí khá đấy. Bây giờ, hãy coi chừng kẻo đồng chí lại sợ.

- Sao, tôi chỉ hỏi là liệu có nổ tới đây không để biết xem tôi có cần núp ở đằng sau thân cây không chớ. - Tên du mục nói.

- Ở yên đó - Pilar trả lời - Ta giết được bao nhiêu tên rồi?

- Puès, tụi tôi năm. Hai ở đây. Đồng chí không thấy tên ở đầu kia sao? Hãy nhìn dưới cầu. Đồng chí thấy chòi canh chớ? Nhìn đi! Thấy chớ? - Hắn chìa ngón tay - Rồi, có tám mạng dưới kia của Pablo. Còn tôi lo trông chừng đồn canh kia cho ông Inglés.

Pilar càu nhàu. Rồi bà ta giận dữ. Tên Inglés đang làm gì? Hắn làm cái khỉ gì dưới cầu kia? Mèn đét ơi! Hắn xây cầu hay giựt đổ nó vậy kìa!

Bà ta ngẩng đầu và nhìn Anselmo đang ngồi xổm sau cái cột đá.

- Ê, viejo! - Bà ta kêu to - Tên Inglés phải gió của lão làm sao đó?

- Kiên nhẫn chớ, mụ - Anselmo kêu lên vừa cầm sợi dây sắt một cách nhẹ nhàng nhưng chắc chắn - Lão ta đang hoàn tất công việc.

- Nhưng mẹ nội ơi, sao làm lâu thế?

- Hắn làm có lương tâm lắm! - Anselmo kêu - Đó là công việc khoa học mà.

- Tôi đ. cần biết khoa học của hắn - Pilar kêu lên giận dữ vừa quay sang gã du mục - Mong cái thằng ranh đó làm nổ cầu và miễn bàn tới chuyện đó nữa. Lạy mẹ! - Mụ kêu với giọng trầm về phía dốc cao - Ông Inglés của lão... - Và bà ta thốt ra một trang tiếng tục tĩu về những hành động tưởng tượng của Jordan dưới cầu.

- Hãy bình tĩnh đi mụ - Anselmo nói lớn với bà ta từ phía con đường - Hắn đang làm một công việc vĩ đại. Xong ngay trong chốc lát mà.

- Mẹ kiếp - Pilar gầm lên - Chỉ cần mau lẹ thôi.

Lúc bấy giờ, tất cả bọn họ đều nghe thấy tiếng súng bắt đầu nổ ở phía dưới trên con đường, nơi Pablo đang giữ cái đồn canh chiếm được, Pilar ngừng chửi rủa và lắng tai nghe.

- À - Bà ta nói - À, à. Được rồi.

Robert Jordan cũng nghe trong khi chàng liệng cuộn dây sắt lên cầu và rút người lên. Đầu gối tựa trên thành cầu, hai bàn tay đặt trên mặt cầu, chàng nghe thấy tiếng súng máy đang bắn ở khúc quanh phía dưới. Âm thanh không phải là tiếng súng tự động của Pablo. Chàng đứng lên, cúi xuống, thả cuộn dây sắt và bắt đầu vừa đi vừa kéo dọc theo cây cầu.

Chàng nghe tiếng súng, và trong khi đi, chàng cảm thấy tiếng súng ở tận trong bao tử chàng như thể nó dội lại trong chính hoành cách mô của chàng. Tiếng súng càng gần hơn theo từng bước chân chàng, và chàng nhìn về phía khúc quanh của con đường. Nhưng vẫn không có bóng xe tăng hay người. Nó hãy còn trống khi chàng đứng ở nửa đường tới đầu cầu. Nó vẫn còn trống khi chàng đã đi hết ba phần tư con đường này vừa phăng sợi dây ra, và con đường vẫn còn trống khi chàng vừa leo lên vừa đi vòng ra sau chòi canh vừa lách sợi dây để nó không mắc vào những thanh sắt. Chàng đã đứng trên mặt đường, con đường vẫn trống rồi chàng vừa bước lùi dọc cái hố ở vệ đường vừa căng sợi dây và bây giờ chàng gần như đối diện cột đá của Anselmo, và con đường vẫn luôn luôn trông phía dưới cây cầu.

Rồi chàng nghe thấy tiếng xe cam nhông chạy xuống, chàng trông thấy nó qua bờ vai chàng, nó đang chạy tới bờ dốc dài; chàng cuốn một lần dây chung quanh cổ tay và nói to với Anselmo: “Giật nổ đi!” Chàng ấn gót chân xuống đất chàng nghiêng về phía sau để kéo sợi dây cuốn theo cổ tay, tiếng cam nhông vang rền đằng sau chàng, và đằng trước chàng là con đường với tên lính chết, cây cầu dài và khoảng đường đổ xuống vẫn luôn luôn trống; rồi một tiếng nổ vang rền, đoạn giữa cây cầu tung lên trên không như một ngọn sóng vỡ tung tóe, chàng cảm thấy sự đảo lộn bầu không khí do tiếng nổ gây ra trong khi chàng nhào xuống đất, nằm sấp trong hố sỏi, hai bàn tay ôm lấy đầu. Mặt chàng đập vào sỏi trong khi chiếc cầu rơi xuống, và mùi vị quen thuộc bao bọc lấy chàng trong một đám khói hăng và vàng rồi trận mưa thép bắt đầu.

Khi những mảnh vụn thép đã ngừng rơi, chàng nhận ra mình hãy còn sống. Chàng ngẩng đầu lên nhìn cây cầu. Đoạn giữa đã biến mất, những mảnh thép rải rác trên cầu với những mảnh tróc vỡ sáng loáng rải khắp mặt đường. Chiếc cam nhông ngừng lại khoảng một trăm thước phía trên. Tên tài xế và hai tên đồng bọn vụt chạy vào một lùm cây.

Fernando vẫn nằm dựa vào bờ dốc và vẫn còn thở hai cánh tay buông dọc hái bên sườn, hai bàn tay duỗi dài ra.

Anselmo nằm sấp sau cột đá trắng. Cánh tay trái lão gập lại dưới đầu và cánh tay mặt lão duỗi ra. Vòng dây sắt vẫn quấn quanh nắm tay mặt lão. Robert Jordan đứng dậy, băng ngang con đường, quỳ xuống bên lão và chàng biết là lão đã chết. Chàng không lật lão lại để xem mẩu thép đã làm gì. Lão đã chết, và thế là hết.

Khi chết rồi, lão có vẻ quá nhỏ thó, Robert Jordan nghĩ thế. Lão có vẻ nhỏ thó với mái đầu hoa râm, và Robert Jordan nghĩ, tôi tự hỏi làm thế nào lão có thể mang nhiều vật nặng thế, nếu quả thực đó là tầm vóc của lão. Rồi chàng thấy hình dạng những bắp chân, bắp đùi trong chiếc quần xà lỏn chật màu xám kiểu mục đồng, những gót giày vải đế gai đã mòn của lão, chàng lượm khẩu các bin của Anselmo và hai cái ba lô giờ đây gần như trống rỗng, rồi chàng chạy qua lượm khẩu súng ở bên cạnh Fernando. Chàng đá một mẩu thép ra giữa đường. Chàng vác hai khẩu súng lên vai vừa nắm lấy nòng súng và bắt đầu leo lên dốc giữa những rặng cây. Chàng không nhìn lại phía sau cũng không nhìn về phía bên kia cây cầu hướng về con đường. Người ta tiếp tục bắn ở dưới ấy, nhưng lúc này chàng không quan tâm đến nữa.

Chàng ho lên sặc sụa vì hơi TNT và chàng cảm thấy đờ đẫn, rã rời.

Chàng đặt một khẩu súng cạnh chỗ Pilar đang nằm dài, sau một thân cây. Bà ta nhìn lại và thấy bây giờ có tới ba khẩu các bin.

- Các đồng chí ở chỗ này cao quá - Chàng nói - Có một chiếc cam nhông trên đường. Đồng chí không trông thấy nó đâu. Bọn họ lại tưởng là một chiếc máy bay cũng nên. Tốt hơn các đồng chí nên xuống đóng ở dưới kia. Còn tôi, tôi xuống với Angustin để yểm trợ Pablo.

- Còn lão già? - Bà ta hỏi vừa nhìn vào mặt chàng.

- Chết rồi.

Chàng lại cất tiếng ho và gảy lên cổ họng, đoạn khạc xuống đất.

- Cây cầu của đồng chí nổ tung rồi đó, Inglés. - Pilar nói vừa nhìn chàng - Đừng quên điều đó nghe!

- Tôi không quên gì hết - Chàng nói - Đồng chí có giọng nói lớn lắm - Chàng tiếp lời - Tôi nghe tiếng đồng chí la lối. Hãy kêu lên cho Maria biết là tôi bình yên đi!

- Ta thiệt mất hai người ở trại cưa. - Pilar nói.

- Tôi thấy rồi - Robert Jordan nói - Đồng chí đã làm điều gì bậy bạ à?

- Tên Inglés phải gió này - Pilar nói - Fernando và Eladio, họ cũng là đàn ông vậy.

- Tại sao đồng chí không lên gần mấy con ngựa? - Robert Jordan nói - Tôi ở đây yểm trợ tốt hơn là đồng chí.

- Phần đồng chí, đồng chí phải yểm trợ Pablo.

- Mặc xác Pablo, hắn tự lo lấy.

- Không, Inglés ạ. Hắn đã trở lại. Hắn đã chống trả nhiều ở dưới đó. Đồng chí nghe rõ không? Hắn đang chiến đấu chống lại những cái gì xấu xa. Đồng chí không biết sao?

- Tôi đi yểm trợ hắn đây. Nhưng tôi mặc xác các người. Cả đồng chí và Pablo.

- Inglés, - Pilar nói - hãy bình tĩnh. Tôi theo đồng chí trong suốt chuyện này như mọi người. Pablo đã lầm lỗi với đồng chí nhưng hắn đã trở lại.

- Nếu tôi có ngòi nổ, lão già đã không chết. Tôi có thể giựt sập cầu từ chỗ này.

- Nếu, nếu, nếu... - Pilar nói.

Sự giận dữ, sự trống rỗng, lòng thù hận đã chiếm trọn lấy chàng một khi cây cầu đã bị giựt sập, và khi chàng ngẩng đầu lên trông thấy Anselmo thì những tình cảm đó vẫn còn chất chứa trong lòng chàng. Ở chàng còn có sự tuyệt vọng, sự buồn chán mà những người chiến sĩ đã biến thành thù hận, để có thể tiếp tục là người chiến sĩ. Bây giờ thế là xong. Chàng cảm thấy cô đơn, lạnh lùng, chàng không vui chút nào, chàng thù ghét những ai đến với chàng.

- Nếu trời không có tuyết - Pilar nói. Và lúc đó không phải là bất ngờ giống như một cơn buông xả của thân thể (chẳng hạn, người đàn bà choàng tay qua vai chàng), nhưng dần dà, chàng bắt đầu chấp nhận sự việc xảy ra và để cho lòng thù hận trôi qua. Đúng vậy, tuyết. Chính tuyết đã gây nên điều đó. Tuyết. Tuyết đã gây nên cơ sự cho mọi người. Khi nhìn thấy những sự việc như vậy xảy ra cho người khác, khi tự mình thoát khỏi chính bản thân mình, chính cái bản thân cần được khử trừ trong chiến tranh. Chiến tranh. Trong chiến tranh, không có vấn đề bản thân. Trong chiến tranh, người ta phải đánh mất bản thân mình. Thế rồi, trong cơn mơ tưởng của mình, chàng nghe Pilar nói: Sordo....

- Cái gì? - Chàng hỏi.

- Sordo...

- Ừ. - Robert Jordan đáp. Chàng mỉm cười với bà ta, một nụ cười nhăn nhó, đờ đẫn, với những đường gân căng ra trên mặt chàng - Thôi, quên chuyện đó đi. Tôi ân hận lăm, mụ à. Ta hãy cùng hành động và hành động cho có hiệu quả. Và cây cầu đã sập, như đồng chí vừa nói đó.

- Đúng vậy. Phải đặt mọi sự vào đúng chỗ.

- Tôi đi kiếm Angustin đây. Hãy cắt tên du mục của đồng chí xuống tuốt dưới kia để hắn trông rõ con đường. Đưa mấy khẩu súng kia cho Primitivo và cầm lấy khẩu maquina này, để tôi chỉ cho đồng chí.

- Hãy giữ lấy khẩu maquina của đồng chí - Pilar nói - Ta không ở đây mãi được. Pablo hẳn sắp đến bây giờ và chúng ta sẽ đi.

- Rafael, - Robert Jordan nói - hãy lại gần tôi đây. Đây nè. Được rồi. Đồng chí có thấy bọn chúng đang ra khỏi lùm cây kia không? Đó, phía trên chiếc cam nhông đó. Đang đến gần xe cam nhông đó. Hãy hạ cho tôi một tên. Nào ngồi xuống đi. Đừng nóng nảy.

Tên du mục nhắm cẩn thận và bắn. Viên đạn bay đi. Robert Jordan nói :

- Cao quá, đồng chí đã bắn vào tảng đá. Có thấy bụi trên tảng đá không? Nhắm thấp hơn, thấp hơn một chút nữa. Bây giờ thì coi chừng. Chúng đang chạy kìa. Được lắm. Sigue tirando 2.

- Tôi hạ được một tên rồi. - Tên du mục nói. Xác người đàn ông nằm trên đường, giữa bụi rậm và chiếc cam nhông. Hai tên khác không dừng lại để mang hắn đi. Chúng chạy vào lùm cây và lẩn trốn trong đó.

- Đừng bắn vào chúng. - Robert Jordan nói - Hãy nhắm phía trên bánh trước. Nếu có trượt, đồng chí cũng bắn được vào máy. Tốt - Chàng nhìn bằng ống dòm - Thấp xuống một chút. Tốt, đồng chí bắn rất khá. Mucho! Mucho! Bắn lên phía trên bộ tản nhiệt. Bất cứ chỗ nào trong bộ tản nhiệt. Đồng chí là tay thiện xạ mà. Nhìn kìa! Đừng để ai qua giới hạn đó. Đồng chí thấy không?

- Coi tôi hạ cái kính chắn gió đây. - Tên du mục sung sướng nói.

- Không. Chiếc cam nhông đã trúng đạn rồi - Robert Jordan nói - Giữ đạn chờ xem có cái gì trên đường xuống không. Hãy bắt đầu bắn khi chúng đến trước lùm cây. Hãy hạ cho được tên tài xế. Lúc bấy giờ, tất cả các đồng chí cứ bắn - Chàng nói với Pilar đang xuống triền dốc với Primitivo - Các đồng chí đóng ở chỗ này thật tuyệt. Đồng chí có nhìn thấy cái dốc này nó che chở cho cạnh sườn của đồng chí chớ?

- Đi làm công chuyện của đồng chí với Angustin đi - Pilar nói - Đừng ở đây mà diễn thuyết. Tôi đã thấy địa thế khá rõ rồi.

- Đặt Primitivo trên cao hơn - Robert Jordan nói - Chỗ đó, thấy không? Chỗ dốc đứng kìa.

- Kệ chúng tôi - Pilar nói - Đi đi, Inglés, cả đồng chí và sự hoàn hảo của đồng chí. Ở đây không phức tạp lắm đâu.

Vào lúc đó, họ nghe có tiếng máy bay.

Từ lâu rồi, Maria ở cạnh mấy con ngựa, nhưng chúng không là niềm an ủi cho nàng cũng như nàng không là niềm an ủi cho chúng. Từ khoảng rừng nơi nàng đang đứng, nàng không thấy được cây cầu, và khi tiếng súng bắt đầu nổ, nàng choàng tay quanh cổ con ngựa hồng, với cái trán trắng, con ngựa mà nàng vẫn vuốt ve và thường cho ăn ngon, lúc đám ngựa còn bị giữ trong vuông đất giữa rừng cây ở phía dưới trại. Nhưng sự nóng nảy của nàng đã làm cho con ngựa bồn chồn kích động, và nó lắc lắc đầu, hai mũi nở ra trong tiếng súng và lựu đạn nổ vang. Maria không thể đứng nguyên chỗ và nàng đi vòng quanh đám ngựa, vỗ về chúng, vuốt ve chúng, và nàng đã chỉ làm cho chúng thêm kích động và bồn chồn mà thôi.

Nàng lắng tai nghe tiếng súng nổ, không phải vì có điều gì khủng khiếp xảy ra, nhưng chỉ để đồng thời mường tượng ra Pablo đang ở dưới kia với những người mới tới và Pilar đang ở trên kia với một đám người khác; và nàng không được lo ngại hay cuống cuồng, mà phải tin tưởng nơi Roberto. Nhưng nàng không thể yên tâm với tất cả tiếng súng ở trên và ở dưới cầu cùng âm vang của trận đánh đâu đây nghe như một cơn bão xa với những tiếng tạch tạch, đùng đùng. Tất cả gần như làm nàng ngộp thở trong cơn khiếp đảm.

Tiếp theo đó, nàng nghe giọng nói oang oang của Pilar ở dưới kia bên sườn núi, bà ta hét lên hàng tràng những tiếng tục tĩu mà nàng không hiểu, và nàng nghĩ: Ôi! Chúa ơi. Không. Không. Không. Đừng nói như thế trong lúc đang nguy biến. Không nên xúc phạm ai, không nên liều lĩnh vô ích, không khiêu khích làm gì.

Rồi nàng bắt đầu cầu nguyện cho Roberto, nhanh nhẩu và máy móc như hồi còn ở trường, nàng đọc kinh thật mau và đếm trên những ngón bàn tay trái, nàng đọc lại hàng chục lần hai bài kinh của nàng. Rồi cây cầu nổ tung. Một con ngựa bứt đút dây cương đang buộc, chạy băng vào những rặng cây. Sau cùng Maria đã bắt được nó và dẫn trở lại, nó rùng mình, run rẩy, ngực nó tẩm đẫm mồ hôi, cái yên rơi xuống, và khi trở lại giữa những rặng cây, nàng nghe tiếng súng nổ ở phía dưới và nàng nghĩ: Tôi không thể chịu đựng lâu hơn. Hơn nữa tôi không thể sống mà không biết gì. Tôi không thể thở và miệng tôi khô làm sao. Và tôi sợ. Tôi chẳng ích lợi gì cho ai, và tôi đã làm cho những con ngựa hoảng sợ , và tôi chỉ bắt được con ngựa này vì may mắn, bởi vì nó đã làm rớt cái yên khi va vào một gốc cây và nó đã bị bàn đạp giữ lại, và bây giờ khi tôi phải cột lại yên thì Chúa ơi, tôi không biết gì cả. Tôi không thể chịu đựng được. Ôi, con xin Ngài cho mọi việc yên ổn với chàng, bởi vì cả tâm can con và chính con nữa đều gởi ở cây cầu. Nền Cộng Hoa là một việc, còn việc chúng ta phải thắng là một việc khác. Nhưng, xin Đức Mẹ hằng cứu giúp, hãy dẫn con lại bên cây cầu và con sẽ làm tất cả điều gì Đức Mẹ muốn. Bởi vì không có con ở đó. Không có con ở bên chàng. Xin che chở chàng giùm cho con, và đó chính là che chở cho con, sau đó con sẽ làm tất cả cho Đức Mẹ. Điều đó không chống lại nền Cộng Hòa. Ôi! Con xin Đức Mẹ tha thứ cho con, bởi vì hiện con rất bối rối. Nhưng nếu Đức Mẹ phù hộ cho con, con sẽ làm mọi điều tốt lành. Con sẽ làm điều gì chàng muốn và điều gì Đức Mẹ muốn. Với cả hai bản thân này của con, con sẽ làm, nhung lúc này con không biết gì, con không thể chịu đựng nổi.

Rồi, khi đã buộc lại ngựa, kê lại yên, sửa lại tấm chăn, nàng nghe giọng nói oang oang trầm trầm vang lên giữa những rặng cây. “Maria! Maria! Chàng  Inglés của em vẫn mạnh giỏi. Em nghe chị nói không? Rất mạnh giỏi.  Sin novedad 3”.

Maria đặt hai bàn tay trên yên ngựa, gục đầu vào đó và khóc. Nàng nghe giọng nói trầm trầm lại bắt đầu vang lên, nàng ngoảnh đầu khỏi yên ngựa và kêu lên trong tiếng thổn thức: “Dạ nghe. Cám ơn”. Rồi nàng tiếp tục núc nở. “Cám ơn! Cám ơn nhiều!”.

Khi nghe tiếng máy bay, tất cả bọn họ ngẩng đều đầu; những chiếc máy bay từ Ségovie bay đến, bay rất cao trên nền trời, màu xám bạc, tiếng động cơ gầm vang lấn át mọi tiếng động khác.

- Kìa! - Pilar nói - Chỉ còn thiếu có chúng thôi!

Robert Jordan quàng cánh tay lên vai người đàn bà

vừa quan sát chúng. “Không - Chàng nói - Chúng không đến đây vì ta. Chúng không mất thì giờ với chúng ta. Hãy bình tĩnh đi”.

- Tôi ghét chúng.

- Tôi cũng thế. Nhưng bây giờ tôi phải đi kiếm Angustin đây.

Chàng đi xuống giữa những rặng thông trong tiếng máy bay gầm thét vang rền trong khi ở phía bên kia cây cầu đã sập, dưới con đường, ở khúc quẹo, tiếng nổ đứt quãng của một khẩu súng máy vang lên. Robert Jordan ngồi xuống đất, chỗ Angustin đang nằm giữa một khóm cây thông nhỏ sau khẩu súng máy, và trong lúc đó, những chiếc phi cơ khác tiếp tục bay đến gần.

- Cái gì xảy ra dưới kia? - Angustin hỏi - Pablo làm gì thế? Hắn không biết là vụ cây cầu đã xong à?

- Có lẽ hắn không bỏ đi đưọc.

- Vậy chúng ta đi, mặc kệ hắn.

- Hắn sẽ đến lập tức nếu hắn đến được. - Robert Jordan nói - Hắn đến ngay bây giờ mà.

- Tôi không nghe thấy tiếng hắn nữa - Angustin nói - Không nghe thấy từ năm phút rồi. Không. Kìa! Nghe kìa. Chính hắn.

Người ta nghe có tiếng tiểu liên của bọn kỵ binh. Một tràng. Một tràng khác. Rồi một tràng khác nữa.

- Chính tên khốn kiếp ấy. - Robert Jordan nói.

Chàng nhìn những chiếc phi cơ mới tiến đến trong bầu trời xanh cao không một gợn mây và chàng nhìn khuôn mặt Angustin ngẩng lên nhìn máy bay. Rồi chàng nhìn xuống phía cây cầu sập và bên kia, về phía đầu đường vẫn trống. Chàng ho và khạc xuống đất, chàng ngóng tai về phía khẩu súng máy lại bắt đầu bắn ở góc, vẫn ở cùng một chỗ, dường như vậy.

- Cái gì vậy? - Angustin hỏi - Cái khốn kiếp gì thế?

- Nó bắt đầu trước khi tôi giựt sập cầu. - Robert Jordan nói. Chàng nhìn cây cầu bây giờ và nhận ra dòng suối qua khoảng hổng của cây cầu, ở chỗ đoạn giữa sụp đổ như một tấm tạp dề thép xoắn lại. Chàng nghe thấy những chiếc máy bay đầu tiên đang dội bom xuống đèo và những chiếc khác tiếp tục bay tới. Tiếng động cơ nổ rền trời và khi ngẩng đầu lên, chàng trông thấy những chiếc khu trục, nhỏ và xinh xắn bay kèm theo chúng, lượn vòng tròn rất cao ở phía trên chúng.

- Tôi không tin là chúng đã vượt phòng tuyến vào sáng nọ - Angustin nói - Hẳn chúng nó đã rẽ về phía tây và trở lại. Ta đã không tấn công nếu trông thấy chúng.

- Phần lớn là máy bay mới. - Robert Jordan nói.

Chàng có cảm tưởng một sự gì đã bắt đầu bình thường rồi bất ngờ tạo nên những đảo lộn lớn lao, khác thường. Giống như khi người ta liệng một hòn đá xuống nước, hòn đá làm thành vòng tròn và vòng tròn này dội trở lại vừa gầm thét vừa trào dâng như sóng dữ. Hay giống như lúc người ta cất tiếng gọi và tiếng vang vọng lại thành những tiếng sấm rền vang chết người. Hay giống như khi người ta đánh một người, hắn ngã xuống và từ xa thật xa, những người khác đứng lên sừng sững với vũ khí và binh giáp đầy đủ. Chàng bằng lòng là đã không có mặt ở đèo với Golz.

Nằm đây, gần Augustin, nhìn những chiếc phi cơ bay ngang qua, nghe tiếng súng, canh chừng con đường phía dưới, chờ đợi một vài điều, nhưng không biết ất giáp gì, chàng còn cảm thấy lạ lùng vì đã không chết tại cây cầu. Chàng chấp nhận cái chết, và chấp nhận hoàn toàn đến độ tưởng như tất cả điều đó là không có thực. Chàng tự nhủ, hãy trút đi. Hãy vứt bỏ những cái ấy đi. Còn nhiều, nhiều, rất nhiều điều phải làm hôm nay nhưng cơn mê ám này không buông tha chàng, và chàng cảm thấy một cách sáng suốt là mọi việc đã diễn ra như một giấc mơ.

Mày đã nuốt quá nhiều thứ khói này, chàng tự nhủ. Nhưng chàng biết là không phải vậy. Chàng cảm thấy rất rõ là sự việc đã có vẻ phi thực tới đâu xuyên qua chính thực tại tuyệt đối. Chàng nhìn cây cầu, rồi nhìn xác tên lính nằm trên mặt đường, không xa lắm với chỗ Anselmo nằm, rồi nhìn Fernando đang dựa vào bờ dốc của con đường, rồi lại nhìn con đường phẳng bóng, nâu sẫm, tới chiếc xe cam nhông nằm ụ và tất cả lúc nào dường như cũng có vẻ phi thực.

Tốt hơn là mày bán quách cái phần của mày, chàng tự nhủ, mày như một con gà chọi, khi không ai thấy vết thương của nó thì nó không lộ vẻ gì nhưng kỳ thật là nó đã toi mạng rồi.

Đồ cầy luộc, chàng tự nhủ. Mày hơi bị xúc động, có vậy thôi, và mày thấy chán nản sau quá nhiều trách nhiệm, có vậy thôi. Bình tĩnh đi.

Angustin nắm cánh tay chàng và chỉ cho chàng thấy, phía bên kia đèo, Pablo đang xuất hiện.

Họ thấy Pablo hiện ra vừa chạy đến khúc quanh của con đường. Tới góc núi đá trần trụi nơi con đường biến mất họ thấy hắn dừng lại, dựa lưng vào vách đá và bắn với khẩu tiểu liên kỵ binh của hắn, họ có thể trông thấy những vỏ đồng sáng lóe dưới ánh nắng. Họ thấy Pablo ngồi xuống và lại bắn. Rồi, không nhìn lại đằng sau, hắn bỏ chạy - người nhỏ thó, chân chữ bát, đầu cúi xuống - hắn chạy thẳng về phía cầu.

Robert Jordan đã đẩy Angustin ra, chàng ghì lấy khẩu súng máy vào vai và nhắm vào khúc quanh. Khẩu tiểu liên của chàng ở dưới đất, bên trái, nó không đủ chính xác ở quãng xa này.

Trong khi Pablo chạy về phía họ, Robert Jordan nhắm khúc quanh, nhưng không có gì xảy ra. Pablo đã chạy tới cầu nhìn qua vai hắn, rồi liếc mắt nhìn cầu, rồi rẽ sang trái xuống khe và biến mất. Robert Jordan luôn luôn theo dõi khúc quanh và không thấy có chuyện gì xảy ra. Angustin nhổm dậy trên một đầu gối. Hắn nhìn Pablo chạy bổ xuống khe như một con dê. Không có tiếng súng nổ phía dưới từ khi Pablo xuất hiện.

- Đồng chí có thấy cái gì ở phía trên không? Trên những tảng đá kia kìa? - Robert Jordan hỏi.

- Không thấy gì hết.

Robert Jordan canh chừng góc đường. Chàng biết là vách đá ngay bên dưới thì quá dốc để người ta có thể leo lên trên, nhưng ở chỗ thấp hơn, mặt dốc lại nghiêng đi và người ta có thể leo lên qua một lối quanh.

Nếu trước đây mọi vật không có thực, thì đây, bất ngờ chúng trở thành sự thực. Người ta thường nói một ống kính thình lình điều tiết chính xác. Đó là lúc chàng thấy cái vật thấp, mõm cong, với tháp vuông điểm màu xanh xám và hung và khẩu súng máy chĩa ra, đang quẹo ở khúc quanh dưới ánh nắng. Chàng bắn lên nó và tiếng nổ dội vào lớp thép. Chiếc xe tăng nhỏ lùi lại sau vách đá. Quan sát khúc quanh, Robert Jordan thấy cái mõm lại hiện ra, rồi tới cạnh tháp, và cái tháp quay đi để cho khẩu súng máy chĩa về phía con đường.

- Trông giống một con chuột vừa thò đầu ra khỏi hang - Angustin nói - Nhìn kìa, Inglés.

- Nó không vững chắc lắm. - Robert Jordan nói.

- Pablo đã phải chống lại một con vật khổng lồ - Angustin nói - Hãy bắn nữa đi.

- Không. Tôi không thể hạ nó. Và tôi không muốn nó nhìn thấy mình ở đây.

Chiếc xe tăng bắt đầu bắn vào con đường, những viên đạn xoáy trên mặt đường, rồi dội vào những thanh sắt của cây cầu. Đó là khẩu súng máy mà họ đã nghe thấy bắn ở phía dưới.

- Cabron! - Angustin nói - Phải đó là xe tăng nổi tiếng của chúng không, Inglés?

- Cái này là thứ em út.

- Cabron. Nếu tôi có một bình xăng dầy, tôi sẽ leo lên đó và đốt tiêu nó. Nó đang làm gì thế, Inglés?

- Nó đang sửa soạn nhìn ngắm nữa đó.

- Và chính vì thế mà người ta sợ - Angustin nói - Nhìn kìa Inglés. Nó lại giết những tên lính canh chết lần nữa!

- Nó không có mục tiêu nào khác. -  Robert Jordan nói - Đừng trách nó.

Nhưng chàng nghĩ thây kệ nó. Nếu giả dụ là mày khi trở về nước và chúng bắn chận mày trên đường cái. Rồi một cây cầu nổ tung. Mày có nghĩ là có thể có mìn ở phía trước hay đó là một cái bẫy không? Chắc chắn là có rồi. Nó hoàn toàn có lý. Nó chờ đợi một cái gì khác. Nó tìm kiếm kẻ thù. Chỉ có chúng ta. Nhưng nó không thể đoán biết điều đó. Hãy nhìn con vật khốn nạn nhỏ bé này.

Chiếc xe tăng nhỏ tiến nhích về phía khúc quanh.

Vào lúc này, Angustin thấy Pablo hiện ra ở bên đèo, đang rút người lên bằng hai tay và đầu gối, khuôn mặt râu ria của hắn nhễ nhại mồ hôi.

- Đồ bợm kìa. - Hắn nói.

- Ai?

- Pablo.

Robert Jordan trông thấy Pablo, và bắt đầu bắn vào chỗ cái tháp ngụy trang của chiếc xe tăng mà chàng biết là có khe hở ở trên khẩu súng máy. Chiếc xe tăng lùi lại, mất hút. Robert Jordan lượm khẩu liên thanh, gấp càng lại và ném lên vai, nòng súng hãy còn nóng bỏng. Nóng đến đốt cháy vai chàng. Jordan đẩy nó lùi lại phía sau vừa quay cái báng súng trong bàn tay.

- Hãy mang giùm túi đạn và khẩu maquina của tôi - Chàng kêu to - Rồi chuồn nhanh lên đi.

Robert Jordan chạy lên giữa những rặng thông. Angustin ở ngay sau chàng và Pablo cũng vừa tới.

- Pilar! - Jordan kêu - Lại đây!

Cả ba cố hết sức leo mau trên triền dốc đứng. Họ không thể chạy vì mặt đất quá dốc. Không có gánh nặng nào ngoài khẩu tiểu liên, Pablo đã bắt kịp hai người.

- Còn người của đồng chí đâu? - Angustin hỏi Pablo, miệng hắn khô queo.

- Chết hết rồi. - Pablo nói. Hắn không kịp thở. Angustin quay đầu lại và nhìn hắn.

- Bây giờ, ta có nhiều ngựa rồi, Inglés. - Pablo thở hổn hển.

- Đúng vậy - Robert Jordan nói. Chàng nghĩ thầm đồ bợm - Chuyện gì xảy ra đó?

- Đủ chuyện - Pablo nói. Hắn thở phì phì - Còn Pilar sao?

- Mụ mất Fernando và một trong hai người anh em...

- Eladio. - Angustin nói.

- Còn đồng chí? - Pablo hỏi.

- Tôi mất Anselmo.

- Ta có cả đàn ngựa - Pablo nói - Ngay hành lý cũng có ngựa chở nữa.

Angustin cắn môi, nhìn Robert Jordan và cúi đầu. Phía dưới họ, sau những rặng cây, họ nghe thấy tiếng xe tăng lại bắt đầu bắn lên mặt đường và cây cầu

Robert Jordan quay đầu lại. “Chuyện gì xảy ra ở đó?”. Chàng hỏi Pablo. Chàng không muốn nhìn Pablo, cũng không ngửi hắn nổi, nhưng chàng muốn nghe hắn nói.

- Tôi không thể đi khi chiếc xe tăng ở đó - Pablo nói - Bọn này bị chận ở trạm canh. Sau cùng, nó đã di chuyên để quan sát và tôi chuồn.

- Đồng chí bắn ai ở dưới ấy? - Angustin hỏi tàn nhẫn.

Pablo nhìn hắn, mỉm một nụ cười, đổi ý và không nói gì hết.

- Chính đồng chí đã giết tất cả à? - Angustin hỏi. Robert Jordan nghĩ. Đừng xen vào chuyện người khác lúc này. Họ đã làm tất cả những gì mày có thể đòi hỏi và hơn thế nữa. Đây là việc riêng của họ. Đừng đưa ra những xét đoán có tính cách luân lý. May có thể hy vọng gì ở một tên sát nhân? Mày làm việc với một tên sát nhân mà. Đừng xen vào. Mày đã biết trước khá đủ về nó, không có gì mới mẻ. Chàng thầm nghĩ, nhưng thật là thằng khốn kiếp. Đồ trời đánh thánh đâm.

Chàng thấy nhói đau ở ngực vì mải leo trèo, dường như nó sắp vỡ ra. Sau cùng, trước mặt chàng, giữa những lùm cây, chàng trông thấy những con ngựa.

- Nói đi - Angustin nói - Tại sao đồng chí không dám thú nhận là chính đồng chí đã giết họ?

- Câm miệng - Pablo trả lời - Hôm nay tôi đánh nhiều và đánh hay. Cứ hỏi  Inglés thì biết.

- Và bây giờ, hãy dẫn chúng tôi ra khỏi đây - Robert Jordan nói - Đồng chí đã có kế hoạch về điều đó mà.

- Tôi có một kế hoạch ngon lành - Pablo nói - Với một ít may mắn, mọi sự sẽ tốt dẹp.

Hắn bắt đầu thở dễ dàng hơn một chút.

- Đồng chí không định giết chúng tôi chớ? - Angustin nói - Bởi lúc đó, chính tôi, tôi sẽ hạ đồng chí ngay lập tức.

- Câm miệng - Pablo nói - Tôi phải trông chừng quyền lợi của đồng chí và của nhóm. Đó là chiến tranh mà. Người ta không thể làm điều ngườì ta muốn.

- Cabron - Angustin nói - Đồng chí vơ hết mọi thứ!

- Nói cho tôi hay chuyện gì xảy ra với đồng chí coi nào. - Robert Jordan bảo Pablo.

- Đủ mọi chuyện. - Pablo trả lời. Hắn còn thở mạnh như thể xé lồng ngực, nhưng bây giờ hắn có thể nói thong thả, mặt và sọ hắn nhễ nhại mồ hôi, vai và ngực hắn cũng ướt đẫm. Hắn nhìn Robert một cách dè dặt, xem liệu chàng có thù nghịch với hắn hay không, rồi hắn mỉm cười. - Đủ mọi chuyện - Hắn lại nói - Trước hết chúng tôi chiếm đồn canh. Rồi một tên đi mô-tô đến. Rồi một tên khác. Rồi một xe cứu thương. Rồi một xe cam nhông. Rồi cái xe tăng. Đúng lúc trước khi đồng chí giựt sập cầu.

- Rồi sao?

- Chiếc xe tăng không làm gì được tụi tôi, nhưng tụi tôi không thể di chuyển vì nó kiểm soát đường. Rồi nó đi. Và tôi đến đây.

- Còn những người của đồng chí? - Angustin luôn luôn gây sự.

- Câm miệng đi - Pablo nói và nhìn thắng vào mặt Augustin, và mặt hắn trước hết là bộ mặt của một người đã chiến đấu cừ khôi - Họ không phải ở trong nhóm chúng ta.

Bây giờ, họ trông thấy những con ngựa buộc vào gốc cây, nắng rọi chiếu xuống chúng qua những cành cây, chúng lúc lắc đầu, dậm chân tại chỗ cột. Robert Jordan trông thấy Maria, và lập tức chàng ôm nàng vào đôi cánh tay, mạnh đến nỗi cái chắn lửa của khẩu liên thanh chĩa mạnh vào mạn sườn chàng. Maria thì thầm: “Anh. Roberto. Anh!”

- Phải, anh đây. Con dê con của anh. Bây giờ, mình đi đi.

- Anh đây thật sao?

- Phải, anh thật đây. Cưng ơi! - Chàng không bao giờ nghĩ là người ta có thể biết đến một người đàn bà hiện diện trong cuộc chiến, không có phần bản thân nào có thể biết hay trả lời điều đó; nếu có một người đàn bà thì cũng không biết là nàng có bộ ngực tròn và cứng chạm vào ta qua lần áo sơ-mi; cũng không thể ý thức được về những đồi ngực này giữa chiến trận. Thế mà là thực, chàng nghĩ, thật tuyệt diệu. Thật tuyệt diệu. Tôi không bao giờ tin như thế! Và chàng ôm sát nàng vào người thật mạnh, nhưng chàng không nhìn nàng và chàng vỗ nhẹ vào một nơi mà chàng chưa từng vỗ bao giờ, và chàng nói: “Lên, bước lên cái yên này, guapa”.

Rồi họ tháo dây cương; Robert Jordan đưa trả khẩu súng máy cho Angustin và đeo khẩu tiểu liên lên lưng. Chàng lấy những trái lựu đạn ra khỏi túi cho vào trong những cái bọc cột vào yên, rồi chàng nhét một cái ba lô không vào trong cái ba lô kia, và cột cái ba lô đó đằng sau yên. Pilar đến, bị ngộp thở vì leo dốc đến nỗi chỉ có thể nói bằng cách ra dấu.

Pablo nhét ba sợi dây cột ngựa vào trong một cái bọc, đứng thẳng người lên và hỏi :

- Qué tal, mụ? - Bà ta chỉ gật đầu ra dấu và tất cả leo lên yên.

Robert Jordan cưỡi con ngựa giống màu xám chàng đã trông thấy lần đầu vào buổi sớm hôm trước trên tuyết, và chàng cảm thấy giữa hai bắp đùi và dưới hai bàn tay chàng đây là một con ngựa tuyệt vời. Chàng đi giày vải đế gai, và những bàn đạp thì hơi ngắn một chút; khẩu tiểu liên của chàng giắt trên vai, túi đầy đạn dược, và một khi đã vững vàng trên yên, dây cương cắp dưới cánh tay, chàng đổi cái băng đạn đã dùng vừa nhìn Pilar đang leo lên trên một chỗ ngồi lạ lùng, ở trên một đống mền, gối và những cái ba lô cột vào yên ngựa.

- Đồng chí làm ơn liệng tất cả cái đó đi - Primitivo nói - Đồng chí sẽ té và con ngựa của đồng chí không thể mang nổi đâu.

- Câm họng - Pilar nói - Toàn là thứ cần thiết cả.

- Bà ngồi như thế được không? - Pablo hỏi, hắn ngồi vắt vẻo trên con ngựa lớn màu hồng, với cái yên của bọn guardia civil.

- Tôi ngồi rành như một anh bán sữa - Pilar trả lời - Bây giờ ta đi đâu đó ông?

- Cứ thẳng đường đi xuống. Ta băng qua con đường. Leo lên cái dốc khác và vào trong rừng, ở đó hẹp hơn.

- Băng qua đường à? - Angustin nói, vừa đến bên hắn, thúc giày vải vào cái bụng cứng và không phản ứng nào của một con ngựa mà Pablo đã dẫn về đêm trước.

- Đúng đó ông bạn. Đó là con đường duy nhất. - Pablo nói và hắn đưa dây cương của một con ngựa chở hành lý cho hắn. Primitivo và gã du mục cầm lấy hai cái khác.

- Đồng chí có thể nối đuôi, nếu đồng chí muốn, Inglés - Pablo nói - Ta sẽ băng qua con đường dốc khá cao để ra khỏi tầm khẩu máquina. Nhưng phải đi cách khoảng và nhanh rồi gặp lại nhau ở trên kia, chỗ đó hẹp hơn.

- Được rồi. - Robert Jordan trả lời.

Họ đi xuống giữa những rặng cây, đổ ra ven đường. Robert Jordan cưỡi ngựa đi ngay đằng sau Maria. Chàng không thể đi bên nàng vì vướng những cây cối. Chàng vuốt ve con ngựa xám bằng hai bắp đùi, rồi chàng đưa tay bám chặt lấy nó trong khi cả bọn cùng đi xuống rất mau, chàng lướt qua những rặng thông, thúc con ngựa xám bằng hai bắp đùi của mình thay vì bằng những đinh thúc ngựa khi đang đi trên mặt đường bằng phẳng.

- Em - Chàng nói với Maria - Em hãy đi thứ nhì khi ta băng qua đường. Đi đầu cũng không đến nỗi đâu. Đi thứ nhì thì tốt. Thường người ta rình những người theo sau.

- Nhưng còn anh...

- Anh sẽ qua ngay lập tức. Không thành vấn đề. Đi thành hàng nối nhau không tốt.

Chàng nhìn cái đầu tròn quây và bờm xờm của Pablo rút xuống hai vai, rồi nhìn khẩu súng tự động trên lưng hắn. Chàng nhìn Pilar, đầu trần, vai rộng, đầu gối co cao hơn đùi, những gót chân ấn sâu trong những cái bọc. Có một lần bà ta quay lại phía chàng và gật đầu.

- Em hãy vượt qua Pilar trước khi qua đường. - Robert Jordan bảo Maria.

Rồi nhìn qua những rặng cây thưa hơn, chàng thấy mặt đường âm u và lấp lánh ở phía dưới họ, ở bên kia là triền dốc xanh của dãy núi. Mọi người đang ở bên trên một đám cây rậm, chàng nhận xét, và sát ở dưới những độ cao có con đường chạy dài xuống phía cầu. Mọi người đang ở khoảng tám trăm thước ở phía trên cây cầu. Đây không phải là ở ngoài tầm súng của xe tăng, nếu bọn chúng tiến đến cầu.

- Maria - Chàng bảo - Hãy vượt qua Pilar trước khi ta đến con đường và leo mau lên triền dốc này.

Nàng quay đầu lại để nhìn chàng nhưng không nói gì. Chàng chỉ nhìn nàng để tin chắc là nàng đã hiểu.

- Comprendès? 4 - Chàng hỏi nàng.

Nàng gật đầu.

- Tiến lên đi. - Chàng nói.

- Không - Nàng vừa trả lời vừa quay về phía chàng va lắc đầu - Em đi như vầy được rồi.

Đúng lúc này Pablo thúc giày đinh vào hông ngựa phóng lên trên đường dốc cuối cùng phủ đầy xác lá thông, băng ngang con đường trong vó ngựa khua vang, tóe sáng. Những người khác theo sau, Robert Jordan trông thấy họ băng qua đường và leo lên triền dốc xanh. Chàng nghe thấy tiếng súng máy vang dội vào thép cầu. Rồi chàng nghe tiếng chéo! Chéo! Cắc bùm! Và, trên triền dốc, chàng thấy một mớ đất phun lên trong một đám khói xám. Chéo! Chéo! Cắc bùm! Tiếng súng lại bắt đầu. Tiếng chéo! Chéo! Giống như một tiếng hú của hỏa tiễn, thêm một cột khói và bụi bay cao trên con đường dốc.

Trước mặt chàng, tên du mục đã dừng lại ở bên đường, khuất sau những rặng cây sau cùng. Hắn nhìn con đường dốc, rồi quay về phía Robert Jordan.

- Tiến lên đi, Rafael - Robert Jordan bảo - Phóng nước đại đi ông bạn!

Tên du mục nắm dây cương con ngựa chất đầy đồ đạc và kéo đầu nó lại.

- Để con ngựa thứ hai lại, và phi mau đi! - Robert Jordan bảo.

Chàng nhìn bàn tay tên du mục giơ ra đằng sau, cao hơn, cao hơn mãi, trong khi gót chân hắn thúc vào mình ngựa; dây cương của con ngựa kia căng ra và rớt xuống. Hắn đã ở phía bên kia con đường, và Robert Jordan ở bên con ngựa chở hành lý đang sợ hãi nép mình sát vào chàng trong khi tên du mục băng ngang con đường rắn và tối, Jordan nghe thấy tiếng vó ngựa sải trên triền dốc.

Chéo! Chéo! Cắc bùm! Đường đạn bay thấp, và chàng thấy tên du mục phóng đi như một con heo rừng, trong khi đất tung tóe lên trước mặt hắn thành một trái nấm nhỏ đen và xám. Bây giờ chàng thấy hắn sải ngựa chậm lại, trên con đường dốc xanh và khẩu súng máy bắn đằng sau và trước mặt hắn, và hắn bắt kịp những người khác, rồi tất cả khuất dạng sau khúc quanh của ngọn núi.

Tôi không thể dẫn theo con ngựa chở hành lý mắc dịch này, Robert Jordan thầm nghĩ. Tuy nhiên tôi rất thích có nó ở bên cạnh. Tôi thích có nó ở giữa tôi và khẩu 47 ly mà chúng dùng để bắn trên đầu tôi. Chúa ơi, tôi thử dẫn nó theo đây. Chàng lại gần con ngựa, rồi nắm lấy dây cương, con ngựa nhảy nước kiệu đằng sau chàng, chàng leo chừng năm mươi thước dưới rặng cây. Đến bìa rừng, chàng nhìn con đường ở phía bên kia chiếc xe cam nhông, về phía cầu. Chàng thấy nhiều người trên cầu và phía sau, trên con đường có một chướng ngại vật. Robert Jordan nhìn quanh, sau cùng chàng trông thấy vật chàng mong mỏi, và chàng rướn người lên bẻ một cành thông khô, chàng buông cương con ngựa thứ nhì, dẫn nó về phía con đường và dùng cành cây quất mạnh vào mông nó: “Chạy đi, đồ yêu”, chàng bảo và ném cành cây khô phía sau nó, con ngựa băng qua con đường và bắt đầu chạy lên triền dốc. Cành cây bay tới nó và con ngựa bắt đầu phi nước đại.

Robert Jordan leo lên khoảng ba mươi thước trên con đường, bờ đất quá dốc ở phía trên. Bây giờ có tiếng đại bác bắn đi, tạo thành những tiếng rít vang rền cả không khí và những tiếng nổ đì đùng nghe chát chúa, làm rung chuyển khắp mặt đất. “Tiến lên đi đồ phát xít”, Robert Jordan bảo con ngựa xám và thúc nó chạy lên triền dốc. Sau đó, con đường hiện ra rắn cấc, tiếng vó ngựa giờ đây nghe đinh tai như dội lên tận vai cổ, và răng chàng; rồi đến con dốc mềm khiến những móng ngựa lún xuống, nghiền xới tung tóe, và chàng nhìn xuống phía dưới, nơi cây cầu hiện ra dưới một góc cạnh mà chàng chưa từng thấy bao giờ. Nó xuất hiện, nhìn nghiêng một bên không thu ngắn chút nào, ở giữa có một chỗ gãy, và sau cây cầu, trên con đường, là chiếc xe tăng nhỏ, phía sau có một chiếc xe tăng lớn có gắn đại bác; khẩu đại bác bắn lên một phát vàng, sáng lên như gương và khi bầu không khí chấn động, những ánh chớp rực lên như muốn chạm tới cổ ngựa xám vươn dài trước mặt chàng. Robert Jordan quay đầu lại trong khi bụi tỏa lên mù mịt trên đồi. Con ngựa chở nặng chạy trước mặt chàng nhưng tách ra quá xa về phía phải và đang bước chậm lại. Robert Jordan phi mau, khẽ quay mặt về phía cây cầu, chàng trông thấy một đoàn xe cam nhông đậu lại sau khúc quanh, giờ đây chúng hiện lên rõ ràng. Lên tới trên cao, chàng trông thấy ánh chớp vàng báo hiệu những tiếng cắc bùm sau đó, tiếng nổ quá ngắn, nhưng chàng nghe có tiếng kim khí trong lớp bụi tỏa lên.

Chàng trông thấy mọi người ở đàng trước đang nhìn chàng từ bìa rừng và chàng thúc “Arre cabalo!” Ngựa tiến lên mày! Và chàng cảm thấy ức con ngựa phồng lên trước dốc đứng, cổ nó vươn dài, hai vành tai nó trước mặt chàng, chàng thò bàn tay vỗ nhẹ lên chiếc cổ ướt đẫm của nó rồi chàng nhìn lại đằng sau về phía cầu. Một tia chớp mới sáng lóe ra từ chiếc xe tăng lớn màu bùn ở trên con đuơng, chàng không nghe thấy tiếng rú, nhưng chỉ nghe thấy một tiếng dội, với mùi vị hăng nồng như nồi súp de nổ và chàng ngã nhào dưới con ngựa xám, con ngựa xám dậm cẳng đá lia lịa trong khi chàng cố thoát khỏi sức nặng của nó.

Chàng còn có thể cử động được. Chàng có thể nhích về bên phải. Nhưng chân trái chàng vẫn nằm bẹp dưới mình ngựa trong khi chàng nhích về bên phải. Có thể nói như có một khớp xương mới: không phải khớp xương hông mà một khớp xương khác nằm theo chiều ngang. Chàng hiểu ngay chuyện gì xảy ra. Vừa đúng lúc đó con ngựa xám chồm lên trên hai đầu gối, chân mặt của Robert Jordan bắt buộc phải tuột khỏi bàn đạp, vòng qua cái yên để nhập với chân kia. Chàng dùng hai bàn tay nắn xương đùi trái nằm bẹp trên mặt đất, cả hai bàn tay đều nhận ra đầu xương nhọn và chỗ nó chạm vào da.

Con ngựa xám gần như đứng hẳn lên người chàng, và chàng trông thấy hai bên sườn nó nhô ra. Cỏ chỗ chàng ngồi thì xanh, điểm những bông hoa dại. Chàng nhìn chân dốc về phía con đường, cây cầu và con đường đèo. Chàng trông thấy chiếc xe tăng và đợi chờ tia chớp lóe lên. Nó như sắp tiến đến lặng lẽ và lầm lì. Lúc tiếng nổ phát ra, chàng thấy những nắm đất bay tung và những ánh thép sáng lóa, chàng thấy con ngựa lớn màu xám ngồi yên lặng bên cạnh chàng như một loài ngựa trong gánh xiếc. Và lúc đó, chàng nhìn con ngựa, nghe chừng từng động tĩnh của nó.

Primitivo và Angustin xốc hai bên nách Robert Jordan để dìu chàng đến dốc cao, khớp xương mới khiến bắp đùi chàng lắc lư khi chạm mặt đất. Một viên đạn rít lên trên đầu họ, họ nằm rạp xuống chờ đợi nó rơi xuống; bụi bay mù trên đầu họ, những tia chớp tỏa ra, và họ lại dìu Robert Jordan. Rồi họ đặt chàng núp dưới những rặng cây, gần những con ngựa. Maria, Pilar và Pablo đứng chung quanh chàng.

Maria quỳ xuống bên cạnh chàng, nói :

- Roberto, anh có sao không?

Chàng bảo, trong khi mồ hôi chảy nhễ nhại: “Chân trái bị gẫy, guapa ạ!”

- Tụi này sẽ băng bó cho - Pilar nói - Đồng chí có thể leo lên con ngựa kia. - Bà ta chỉ một con ngựa chất nặng - Tháo đồ nó ra đi.

Robert Jordan thấy Pablo gật đầu và chàng ra dấu cho hắn.

- Các đồng chí tránh ra - Chàng bảo. Rồi chàng nói - Này, Pablo lại đây

Bộ mặt râu ria ướt đẫm mồ hôi cúi xuống và Robert Jordan nghe rõ hơi thở của Pablo.

- Để chúng tôi nói chuyện với nhau - Chàng bảo Maria và Pilar - Tôi có chuyện phải nói với Pablo.

- Có đau lắm không? - Pablo hỏi. Hắn cúi xuống sát bên Robert Jordan.

- Không. Tôi nghĩ là dây thần kinh bị nát. Các người hãy đi đi. Tôi thế là xong, đồng chí thấy không? Để tôi nói chuyện với Maria. Khi tôi bảo đem cô ta đi, thì đồng chí hãy dẫn cô ta đi. Cô ta muốn ở lại. Tôi chỉ nói với cô ta trong giây lát thôi.

- Rõ ràng là ta không có nhiều thì giờ. - Pablo nói.

- Rõ ràng. Tôi nghĩ là các đồng chí nên ở tại vùng Cộng Hòa hơn. - Robert Jordan bảo.

- Không. Tôi thích Gredos.

- Hãy suy nghĩ cho kỹ.

- Bây giờ thì hãy nói chuyện với cô ta đi - Pablo bảo - Ta không có nhiều thì giờ. Tôi tiếc là đồng chí bị thế này, Inglés ạ.

- Bởi vì tôi đã... - Robert Jordan nói - Đừng nói về điều đó nữa. Nhưng hãy suy nghĩ cho kỹ. Đồng chí có đầu óc lắm. Đồng chí cần phải sử dụng nó.

- Tại sao lại không sử dụng nó? - Pablo nói - Bây giờ nói chuyện mau đi,  Inglés. Ta không có thời giờ.

Pablo bỏ đi lại gần một thân cây và bắt đầu canh chừng triền dốc phía bên kia con đường và đèo. Hắn cũng nhìn con ngựa xám trên sườn dốc với một vẻ tiếc rẻ thực sự. Pilar và Maria lại gần Robert Jordan đang ngồi dựa vào một thân cây.

- Xé quần tôi ra được không? - Chàng nói với Pilar. Maria ngồi xổm bên cạnh chàng, không nói gì. Ánh nắng chiều trên tóc nàng và khuôn mặt nàng nhăn nhó như một đứa trẻ sắp khóc. Nhưng nàng không khóc.

Pilar cầm lấy con dao và cắt ống quần từ túi trái xuống tận dưới, Robert Jordan dùng bàn tay mở lớp vải quần ra và nhìn xuống bắp đùi mình. Mười lăm phân phía dưới háng, có một vết sưng u lên màu đỏ thắm có hình cái lều và khi dùng những ngón tay nắn trên nó, chàng cảm thấy xuơng đùi như gẫy vụn dưới da. Chàng ngước mắt về phía Pilar.

Mặt bà ta cũng nhăn nhó như Maria.

- Anda - Chàng bảo bà ta. - Đi đi.

Bà ta lảng bước ra xa, đầu cúi xuống, không nói gì, cũng không nhìn lại phía sau, và Robert Jordan thấy đôi vai bà ta rung rung.

- Guapa - Chàng nói với Maria, và chàng nắm hai bàn tay nàng - Nghe đây em, chúng ta sẽ không đi Madrid...

Nàng òa lên khóc.

- Không, đừng khóc, guapa. Hãy nghe anh. Chúng ta sẽ không đi Madrid bây giờ, nhưng anh sẽ đi với em tới bất luận nơi nào. Em hiểu không?

Nàng không nói gì, áp đầu vào má Robert Jordan và vòng tay ôm cổ chàng.

- Nghe anh nói điều này, con dê con của anh. - Chàng bảo. Chàng biết là phải quyết định mau. Và chàng toát mồ hôi dầm dề. Nhưng điều này, chàng phải nói ra và nàng phải hiểu.

- Bây giờ em đi đi, nhưng anh cũng đi với em nữa. Bất cứ bao giờ có một trong hai ta là có cả hai chúng ta. Em hiểu không?

- Không. Em ở lại với anh.

- Không, dê con của anh. Cái gì anh làm bây giờ, anh làm một mình. Anh không thể làm được nếu có em ở đây. Em không thể cảm thấy thế sao? Mặc dầu ai trong hai ta ở lại thì cũng vẫn là cả hai đứa ở lại.

- Em muốn ở lại với anh.

- Không, dê con của anh. Hãy nghe anh. Điều đó, người ta không thể cùng làm chung với nhau được. Mỗi người phải làm riêng. Nhưng, nếu em đi, anh cũng đi với em. Đó cũng là cách anh đến đó. Bây giờ em sẽ đi, anh biết. Bởi vì em dễ thương và tốt bụng. Bây giờ em sẽ đi cho cả hai ta.

- Nhưng em ở lại với anh còn dễ hơn nữa. - Nàng nói - Và như vậy tốt hơn cho em.

- Phải. Chính vì cho anh mà em phải đi. Hãy làm như vậy cho anh. Bỏi vì em có the làm được điều đó.

- Nhưng anh không hiểu, Roberto. Còn em? Thật là tệ hại nếu em bỏ đi.

- Chắc chắn rồi - Chàng nói - Điều đó càng khó khăn hơn cho em. Nhưng giờ đây anh cũng chính là em vậy.

Nàng không nói gì.

Chàng nhìn nàng. Chàng ướt đẫm mồ hôi. Chàng tiếp tục, cố thuyết phục nàng, một công việc gần như khó khăn nhứt đời chàng.

- Bây giờ, em hãy đi đi cho cả hai chúng ta - Chàng nói - Không phải là ích kỷ đâu, dê con. Em phải làm bổn phận của em.

Nang lắc đầu.

- Em là anh - Chàng bảo - Em phải cảm thấy điều đó, dê con à. Nghe anh, dê con - Chàng nói - Thực thế, có anh đi với em mà. Anh thề với em như vậy.

Nàng không nói gì.

- Em hiểu không? - Chàng bảo - Bây giờ anh thấy là em đã hiểu. Bây giờ em hãy đi đi. Tốt. Bây giờ em đi đi. Bây giờ em hãy nói là em đi đi.

Nàng không nói gì.

- Bây giờ anh cám ơn em. Hãy đi đi một cách can đảm và mau lên em. Cả hai chúng ta cùng đi với em. Hãy để bàn tay em ở đây. Bây giờ tựa đầu em ở đây. Không. Cho này. Tốt lắm. Bây giờ anh đặt bàn tay anh ở đó. Tốt lắm. Em tuyệt lắm. Bây giờ đừng nghĩ ngợi nữa. Bây giờ hãy làm điều gì em phải làm. Bây giờ em hãy vâng lời. Không phải vâng lời anh, nhưng vâng lời cả hai ta. Vâng lời anh ở trong em. Em đi đi cho cả hai chúng ta. Thật thế. Bây giờ, cả hai chúng ta cùng đi với em. Điều đó anh đã hứa với em. Em rất ngoan ngoãn để nghe anh mà đi, và em tuyệt lắm.

Chàng gật đầu ra dấu với Pablo đang nhìn về phía chàng đằng sau cây và Pablo tiến lại. Chàng đưa ngón tay cái ra dấu cho Pilar.

- Mình sẽ đi Madrid một dịp khác, nghe dê con - Chàng bảo - Thật thế. Bây giờ hãy đứng lên đi em và hãy đi đi, và cả hai chúng ta cùng đi. Đứng lên nào. Em thấy không?

- Không. - Nàng nói và nàng ôm chặt lấy cổ chàng.

Chàng luôn luôn nói rất dịu dàng nhưng đầy uy quyền.

- Đứng lên em - Chàng nói - Bây giờ em là anh. Em là tất cả những gì sẽ là của anh. Đứng lên đi, guapa.

Đứng cạnh đó, Pilar nắm cánh tay nàng.

- Vamonos - Pilar nói - Đồng chí không cần gì hả, Inglés? - Bà ta nhìn chàng và lắc đầu.

- Không. - Chàng bảo và chàng tiếp tục nói với Maria - Không có vĩnh biệt đâu, guapa, bởi vì chúng ta đâu có xa cách nhau. Anh tin tưởng là mọi sự sẽ tốt đẹp ở Gredos. Bây giờ hãy đi đi em. Đi thì tốt hơn. Không - Chàng tiếp tục nói một cách bình thản, khôn khéo trong khi Pilar kéo cô gái đi - Đừng quay trở lại. Để chân lên bàn đạp ngựa đi. Được rồi. Chân em đó. Giúp cô ta đi. - Chàng nói với Pilar - Đỡ cô ta lên. Đặt cô ta lên yên đi.

Chàng quay đầu đi, mồ hôi dầm dề, chàng nhìn về phía chân dốc, rồi lại đưa mắt nhìn cô gái đang ngồi trên yên với Pilar ở bên nàng và Pablo ở ngay đằng sau. “Bây giờ hãy đi đi - Chàng bảo - Đi đi”.

Nàng sắp quay đầu lại. “Đừng nhìn lại đằng sau”, Robert Jordan bảo. Đi đi. Pablo dùng roi quất mạnh vào mông ngựa, và Maria có vẻ muốn tuột xuống đằng sau yên. Nhưng Pilar và Pablo đã cưỡi ngựa tới gần ngay bên nàng, và Pilar ôm lấy nàng, cả ba con ngựa leo lên con đường mòn.

- Roberto - Maria vừa kêu lên vừa quay đầu lại - Cho em ở lại! Cho em ở lại!

- Anh ở bên em - Robert Jordan kêu to - Bây giờ thì anh ở bên em. Cả hai chúng ta đang đi đó. Đi đi! - Và bọn họ biến mất nơi khúc quanh, chàng toát mồ hôi dầm dề và đưa mắt nhìn quang cảnh vắng bặt bóng người

Angustin đã đứng cạnh chàng.

- Đồng chí có muốn tôi bắn đồng chí không? Inglés? - Hắn vừa hỏi vừa cúi sát xuống chàng - Quieres? Chẳng có gì hết.

- No hace falta 5 - Robert Jordan bảo - Đồng chí có thể đi đi. Tôi ở đây được rồi.

- Me cago en la leche que me han dado! 6 - Angustin nói. Hắn khóc và không dám nhìn thẳng Robert Jordan - Thôi chào, Inglés.

- Salud, ông bạn. - Robert Jordan bảo. Chàng nhìn về phía chân dốc - Cẩn thận nghe không?

- Không sao - Angustin nói - Đồng chí không cần gì nữa chớ?

- Còn rất ít đạn cho khẩu maquina này, nên tôi giữ

nó - Robert Jordan trả lời - Đồng chí không kiếm được đạn này đâu. Khẩu đó và khẩu của Pablo thì được.

- Tôi đã chùi nòng súng - Angustin nói - Đồng chí đã cắm nó xuống đất trong khi ngã.

- Còn con ngựa chở đồ đạc ra sao?

- Tên du mục tóm lại được rồi.

Angustin bây giờ đã lên ngựa, nhưng hắn không muốn bỏ đi. Hắn nghiêng mình về phía gốc cây nơi Robert Jordan đang ngồi dựa lưng.

- Đi đi, viejo - Robert Jordan bảo hắn - Trong chiến tranh, thường xảy ra nhiều chuyện như thế này lắm.

- Que puta es la guerra 7 - Angustin nói.

- Đúng thế, ông bạn, đúng thế. Nhưng mà hãy đi đi.

- Salud, Inglés. - Angustin nói, nắm tay mặt giơ lên.

- Salud - Robert Jordan nói - Thôi đi đi.

Angustin quay đầu ngựa, hạ nắm tay mặt xuống như để nguyền rủa và thúc ngựa leo lên con đường mòn. Tất cả mọi người đã khuất dạng từ lâu. Hắn ngoảnh lại khi đến ngã rẽ dưới những rặng cây và lắc lắc nắm tay. Robert Jordan cũng lắc lắc nắm tay của mình, rồi thì Angustin cũng đã khuất dạng. Robert Jordan nhìn xuống chân triền dốc xanh phía con đường và cây cầu. Tôi ở đây cũng tốt như bất luận nơi nào. Không nên phí công trườn bằng bụng làm gì. Không, xương thì ở sát gần da, và tôi thấy rõ hơn ở tại chỗ này.

Chàng cảm thấy trống rỗng và kiệt sức vì vết thương và sự ra đi của họ, trong miệng chàng nghe có vị đắng. Sau cùng, bây giờ thì không còn vấn đề gì nữa. Mọi sự đã trôi qua, và từ nay dầu là mọi chuyện có xảy ra cách nào, đối với chàng không còn vấn đề gì nữa. Bây giờ họ đã bỏ đi cả rồi và mình chàng cô đơn ngồi dựa lưng vào gốc cây. Chàng nhìn dọc theo sườn đồi và trông thấy con ngựa xám mà Angustin đã giết. Nhìn qua sườn đồi, chàng trông thấy con đường và phía bên kia là rừng. Rồi chàng nhìn cây cầu và dòng sông bên kia, chàng quan sát những hoạt động trên cây cầu và trên con đường. Lúc này chàng trông thấy những chiếc xe cam nhông trên con đường phía dưới. Màu xám của những chiếc xe cam nhông hiện ra trong đám cây. Rồi chàng nhìn về phía trên của con đường nơi tiếp giáp với ngọn đồi. Chàng thầm nghĩ, bây giờ thì chúng sắp đến rồi.

Pilar sẽ săn sóc nàng tận lực. Mày biết điều đó. Pablo phải có một kế hoạch chính xác, nếu không hắn đã không thử. Mày không cần phải xen vào chuyện của Pablo làm gì. Nghĩ mãi tới Maria không ích lợi gì. Hãy thử tin tưởng vào điều gì mày đã nói với nàng. Như thế tốt hơn. Và có ai lại nói đó không phải sự thực! Không phải mày, mày không nói thế, mày cũng không nói những chuyện gì đã xảy ra không hẳn là đã xảy ra. Bây giờ, hãy bám víu vào điều gì mày tin tưởng. Đừng có ra tuồng vô liêm sỉ. Thời giờ quá ngắn, và mày vừa đuổi nàng đi. Mỗi người phải làm điều gì có thể làm được. Mày không thể làm được gì cho mày, nhưng có lẽ mày có thể làm được một cái gì cho người khác. Này, chúng tôi đã lợi dụng dịp may của chúng tôi trong bốn ngày. Không phải bốn ngày. Tôi đến dưới kia vào buổi chiều và bây giờ thì chưa đến buổi trưa. Chưa hết ba ngày ba đêm. Hãy tính đúng xem. Đúng một cách tuyệt đối.

Bây giờ tao nghĩ là mày nên đi xuống thì tốt hơn, chàng nghĩ. Này nên quyết định đến một nơi mà mày có thể ích dụng thay vì nằm dài dưới gốc cây này như một tên du thủ du thực. Mày có nhiều may mắn lắm đó. Có nhiều điều còn tệ hơn. Mỗi người phải trải qua cảnh ngộ này, không ngày này thì ngày khác. Mày không phải sợ vì mày biết là cơ sự phải như vậy, phải không? Không, chàng nói một cách thành thật. Cũng may mà dây thần kinh đã bị giập nát. Tôi cũng không biết có cái gì ở dưới khúc xương gãy này. Chàng sờ lên chân mình và cảm thấy như nó không liền gì với thân thể chàng.

Chàng lại nhìn về phía triền dốc và ngẫm nghĩ: Tôi sợ phải rời bỏ nó, có vậy thôi. Tôi sợ phải rời bỏ nó và tôi hy vọng đã làm được điều gì tốt trong cái đó. Tôi đã cố gắng với tất cả sở trường tôi đã có. Tất cả những gì tôi đang có, có phải mày muốn nói như vậy? Đúng đấy, tất cả những gì tôi đang có.

Tôi chiến đấu từ một năm nay, cho điều tôi tin tưởng. Nếu ở đây chúng ta là kẻ chiến thắng, chúng ta sẽ là kẻ chiến thắng ở khắp mọi nơi. Thế giới sẽ tốt đẹp và xứng đáng để người ta chiến đấu vì nó, và tôi sợ là phải rời bỏ nó. Và mày đã có rất nhiều dịp, chàng tự nhủ thầm, để có một cuộc đời tốt đẹp như thế. Mày đã có một cuộc đời cũng tốt đẹp như cuộc đời của ông mày, mặc dầu nó không được lâu dài như vậy. Mày cũng đã có một cuộc đời tốt đẹp nhất nhờ những ngày cuối cùng này. Không lẽ mày lại đi phàn nàn khi mày đã có những dịp may như thế sao? Nhưng tôi thích hơn là có một phương tiện để truyền lại những gì tôi đã học hỏi. Chúa ơi, tôi học hỏi mau lẹ làm sao, vào lúc cuối cùng này! Tôi thích được nói chuyện với Karkov. Chính ở Madrid. Chính ở bên kia rặng núi này, rồi qua cánh đồng bằng. Khi đi xuống, khi rời khỏi những tảng đá màu xám và những rặng thông, những đám thạch thảo, những bụi gai, xuyên qua cao nguyên vàng ánh, người ta trông thấy nó sừng sững, trắng và đẹp. Điều đó cũng thật như những mụ già của Pilar uống máu trong những lò sát sinh. Không những chỉ có một điều là có thật. Tất cả đều có thật. Cũng như những chiếc máy bay xinh đẹp, dầu của chúng ta hay của bọn chúng. A! Chắc mẻm như vậy rồi, chàng nghĩ.

Bây giờ thì mày hãy bình tĩnh đi, chàng thầm nhủ. Hãy cử động trong khi mày còn có thì giờ. Hãy nghe một điều. Mày còn nhớ chứ? Pilar và bàn tay? Mày tin vào chuyện nhảm sao? Không, chàng nói. Không với tất cả những gì đã qua à? Không, tôi không tin thế. Bà ta khá dễ thương trong chuyện đó, sáng nay, trước khi mọi sự bắt đầu. Có thể, bà ta sợ là tôi tin chuyện đó. Nhưng tôi không tin. Bà ta thì tin. Họ thấy một điều gì. Hay họ cảm thấy một điều gì. Như một con chó săn. Và những tri giác ngoại cảm? Và những chuyện nhảm nhí? Chàng nói. Bà ta không muốn nói vĩnh biệt tôi bởi vì bà ta biết, nếu làm thế, Maria không muốn bỏ đi nữa. Mụ Pilar này khá thật, cử động đi, Jordan. Nhưng chàng chán cựa quậy rồi.

Rồi chàng nhớ là có cái chai nhỏ trong túi và chàng nghĩ: Tôi sẽ lấy ra một lượng thuốc giết người đó, và rồi sẽ thử xem. Nhưng chai thuốc không có trong túi. Và chàng cảm thấy cô quạnh hơn, khi biết rằng cái đó cũng không có. Tôi đã trông cậy đến nó, chàng tự nhủ.

Mày tin là Pablo đã lấy nó sao. Đừng làm bộ ngu dại. Mày hẳn đã đánh mất nó tại cây cầu. Nào! Jordan. Chàng nói. Phải đến đó.

Chàng dùng hai bàn tay nắm lấy chân trái và kéo mạnh, trong khi vẫn dựa vào gốc cây. Rồi, chàng nằm dài xuống và kéo mạnh chân để đầu xương gẫy không lòi ra và không làm rách bắp đùi, chàng lăn từ từ trên mông cho đến khi gáy chàng vọng ngược xuống sườn dốc. Rồi, chàng ôm cái chân gẫy bằng hai tay, theo hướng dốc đi lên, chàng luồn bàn chân mặt dưới bàn chân trái, và siết mạnh vừa trườn đi trên ngực, mặt chạm đất, mình đẫm mồ hôi. Chàng giơ khuỷu tay ra, kéo dài chân trái ra đằng sau với hai bàn tay và bằng một cái đẩy của bàn chân mặt, chàng đã tới chỗ chàng muốn, trong khi người chàng đầm đìa mồ hôi. Chàng dùng ngón tay sờ lên đùi trái: mọi việc êm xuôi. Đầu xương không làm rách da, và đầu gẫy đã lún vào trong bắp thịt.

Dây thần kinh chính chắc đã nát khi con ngựa mắc dịch kia đè lên trên, chàng nghĩ. Thực ra không đau lắm. Trừ lúc phải thay đổi tư thế. Chỉ khi nào khúc xương kẹp vào cái gì khác mới đáng lo. Mày thấy không? Chàng nói. Mày đã thấy thế nào là sự may mắn. Mày cũng không cần thuốc giết người chút nào.

Chàng giơ bàn tay về phía khẩu tiểu liên, lôi băng đạn ở trong ổ đạn ra, lấy những băng đạn khác trong túi, nhìn vào nòng súng, đặt một cái băng đạn vào vị trí, rồi nhìn xuống triền dốc. Có lẽ nửa giờ, chàng nghĩ. Bây giờ mày đừng lo ngại gì.

Rồi chàng nhìn lên sườn núi và những cây thông, cố không nghĩ ngợi gì.

Chàng nhìn dòng suối và nhớ xem nó chảy như thế nào dưới cây cầu và mường tượng vẻ êm dịu của bóng mát. Tôi mong chúng tới ngay, chàng nghĩ. Tôi không muốn, mình hoàn toàn ngẩn ngơ khi chúng tới.

Theo mày thì đối với ai thì chuyện đó dễ dàng hơn? Đối với người có tín ngưỡng hay với kẻ chấp nhận điều đó một cách nhanh gọn, giản dị ? Điều đó an ủi họ rất nhiều, nhưng với chúng ta, chúng ta biết là không có gì để sợ hãi cả. Chỉ khi nào người ta thất bại thì thật là bết bát. Cái chết chỉ xấu xa khi nó làm mất nhiều thì giờ và làm đau đớn đến độ khiến ta cảm thấy bị sỉ nhục. Đây là lúc mày có tất cả sự may mắn, mày thấy không? Với mày thì không có chuyện lẩm cẩm như vậy đâu.

Thật kỳ diệu là họ đã đi. Điều đó không có sao hết đối với tôi, bây giờ khi họ đã bỏ đi. Chính là điều tôi đã thấy trước. Quả thật như vậy. Hãy tưởng tượng xem chuyện gì xảy ra nếu họ còn rải rác trên triền dốc này, chỗ có con ngựa xám đó. Hoặc nếu tất cả mọi người đều thúc thủ mà chờ đợi. Không. Họ đã đi. Phải chi cuộc tấn công được hoàn tất. Mày cần gì? Tất cả. Tôi muốn tất cả và tôi sẽ lấy lại những gì tôi có. Nếu cuộc tấn công này không thành thì một cuộc tấn công khác ắt sẽ thành. Tôi đã không để ý lúc phi cơ trở lại.  Chúa ơi, may mắn sao con đã có thể bảo nàng bỏ ra đi!

Tôi thích nói chuyện này với ông tôi. Tôi cá là ổng chưa hề vượt qua một con đường, tìm lại những người của mình và làm một việc như vậy. Làm sao mày chắc được điều đó? Có thể ổng đã làm điều đó tới năm mươi lần. Không, chàng nói. Hãy sửa lại cho đúng. Không ai làm tới năm lần. Có thể không ai làm tới một lần. Chắc hẳn là như vậy rồi.

Tôi muốn chúng tới bây giờ, chàng tự nhủ. Tôi muốn chúng tới lập tức, bởi vì chân tôi đã bắt đầu làm tôi đau đớn. Chắc do chỗ sưng phồng.

Công việc đang tốt đẹp thì tai họa đó tới, chàng nghĩ. Nhưng cũng còn may vì nó không xảy ra trong khi tôi ở dưới cầu. Khi một chuyện đã sai lạc rồi thì phải như vậy. Mày đã tiêu rồi khi người ta ra lệnh cho Golz. Mày biết thế và chắc chắn Pilar cũng cảm thấy thế! Nhưng sau này, ta sẽ xếp đặt lại những chuyện này tốt đẹp hơn. Ta phải có máy truyền tin xách tay có làn sóng ngắn. Phải, có vô số d0iều mà ta phải có. Còn tôi, tôi cần phải có một cái chân giả.

Chàng mỉm cười trong ý nghĩ đó. Người chàng đẫm mồ hôi, vì bắp đùi bắt đầu hành hạ nhức nhối. Ồ! Chúng phải tới, chàng thầm nhủ. Tôi không muốn làm như cha tôi. Nếu phải làm thì tôi sẽ làm, nhưng tôi không thích, tốt hơn là không. Tôi chống lại. Đừng nghĩ tới điều đó. Đừng nghĩ gì hết. Tôi muốn bọn khốn nạn đó đến, chàng tự nhủ. Tôi muốn chúng tới làm sao!

Bây giờ thì chân chàng lại hành hạ đau đớn. Sự đau đớn đã bắt đầu thình lình với vết sưng, khi chàng đổi chỗ, và chàng tự nhủ: có lẽ là tôi phải làm điều đó ngay lập tức. Có lẽ tôi chịu đau không giỏi lắm. Này, nếu bây giờ tao làm điều đó, mày không thấy đau chớ? Mày nói với ai vậy? Không với ai cả, chàng nói. Với ông tôi, có lẽ. Không, không với ai cả. Ồ! Mẹ tổ, tôi muốn chúng tới.

Này, có lẽ tao phải làm thế, bởi vì, nếu tao ngất đi, hay một cái gì tương tự như vậy, tao thành vô dụng ngay và nếu chúng làm tao tỉnh lại, chúng sẽ đặt cả đống câu hỏi và làm đủ trò, cái đó không hay ho gì. Tốt hơn là đừng để chúng làm những chuyện như vậy. Vậy thì tại sao lại không hành động ngay bây giờ đi, rồi thì mọi chuyện sẽ chấm dứt! Bởi vì, ồ! nghe đây, phải, nghe đây, chúng hãy tới ngay bây giờ.

Mày không khá trong chuyện đó, Jordan ạ, chàng nói. Không khá lắm đâu. Vậy thì ai khá trong chuyện dó? Tôi không biết và quả thật lúc này tôi không quan tâm tới chuyện đó. Nhưng mà mày, mày không khá. Thật vậy. Không khá chút nào. Ồ! Không khá chút nào, chút nào. Tao nghĩ là bây giờ mày rất nên làm chuyện đó. Không nên hay sao chớ?

Không. Không nên. Bởi vì mày còn có thể làm một cái gì. Khi mà mày biết đó là gì thì mày phải làm. Khi mà mày còn nhớ đó là điều gì thì mày phải chờ đợi. Nào chúng tới đi, chúng tới đi. Chúng tới đi.

Chàng nói, hãy nghĩ tới những kẻ đã ra đi. Hãy nghĩ tới những kẻ đang băng rừng, lội suối. Hãy nghĩ tới những kẻ đang ngồi trên lưng ngựa phi trong đám thạch thảo. Hãy nghĩ tới những kẻ đang leo triền dốc. Hãy nghĩ đến họ, những người bình yên vô sự chiều nay. Hãy nghĩ đến những kẻ đang dung ruổi trọn đêm nay. Hãy nghĩ tới những kẻ ẩn núp ngày mai. Hãy nghĩ đến họ. Chúa ơi, hãy nghĩ tới họ. Đó là tất cả những điều tôi có thể làm để được nghĩ tới họ, chàng nói. Hãy nghĩ tới Montana. Tôi không thể. Hãy nghĩ tới Madrid. Tôi không thể. Hãy nghĩ tới một ly nước lạnh. Tuyệt. Nó sẽ như vậy đó. Như một ly nước lạnh. Mày là tên nói dối. Điều đó sẽ không là gì cả. Đó là tất cả cái gì sẽ xảy ra. Tuyệt đối không là gì hết. Vậy thì hành động đi. Hành động đi. Hành động ngay bây giờ đi. Lo hành động ngay bây giờ đi. Không, mày còn phải chờ đợi. Sao? Mày thừa biết rồi mà. Vậy thì, hãy chờ đợi.

Bây giờ thì tôi không thể chờ đợi lâu hơn nữa, chàng tự nhủ. Nếu chờ đợi lâu hơn, tôi sẽ ngất đi mất. Tôi biết rõ vì đã ba lần rồi tôi tưởng đã ngất đi và tôi đã cưỡng lại. Tôi cưỡng lại thật tài tình. Nhưng tôi không biết gì nữa. Tao nghĩ là mày bị chảy máu ở bên trong, ở chỗ cái xương mày quậy phá. Nhất là khi mày xoay người. Chính đó là nguyên do gây ra vết sưng phồng, làm cho mày mất sức, và gần như làm cho mày ngất đi. Điều rất tốt là nên hành động ngay bây giờ. Đúng vậy, tao bảo mày là rất tốt mà.

Nếu mày tiếp tục chờ đợi và ngay khi mày cầm chân được chúng trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, hoặc mày hạ được tên sĩ quan, thì điều đó có thể thay đổi tất cả, một chuyện hoàn hảo có thể...

Được rồi, chàng nói. Và chàng tiếp tục nằm dài bất động, cố cầm giữ một cái gì như đang lướt khỏi chàng, như khi người ta cảm thấy tuyết bắt đầu tan trên một ngọn núi, và chàng nhủ thầm: bây giờ thì hãy bình tĩnh, hãy bình tĩnh, đoạn: phải chi tôi còn sống tới khi chúng tới.

Số Robert Jordan còn hên, bởi vì đúng vào lúc đó chàng trông thấy đoàn kỵ binh ra khỏi những lùm cây thấp và đang băng qua con đường. Chàng nhìn chúng leo lên triền dốc. Chàng trông thấy người đàn ông dừng lại bên con ngựa xám và gọi tên sĩ quan lại gần. Chàng trông thấy cả hai đang nhìn con ngựa xám. Dĩ nhiên là chúng nhận ra nó. Nó và người cưỡi nó đã mất tích từ sáng sớm ngày hôm trước.

Bây giờ thì Robert Jordan trông thấy chúng trên triền dốc, rất gần chàng, và phía dưới, chàng trông thấy con đường, cây cầu và những hàng xe dài. Chàng hoàn toàn tỉnh trí và ngắm nhìn mọi sự một cách rõ ràng. Đoạn chàng ngước mắt nhìn lên bầu trời. Những đám mây trắng lớn. Chàng áp lòng bàn tay trên những xác lá thông dưới thân thể chàng và chàng sờ lên lớp vỏ của cây thông nơi chàng đang tựa lưng.

Rồi chàng cố nghỉ ngơi trong tư thế thật thoải mái với hai khuỷu tay chống trên xác lá thông và nòng khẩu tiểu liên tì vào thân cây.

Bây giờ thì tên sĩ quan đã tới, thả nước kiệu trên những dấu chân ngựa của đoàn người để lại, hắn sắp tới khoảng cách hai chục thước phía dưới Robert Jordan. Với khoảng cách này thì không thành vấn đề. Tên sĩ quan chính là trung úy Berrendo. Hắn đến từ La Granja nơi bọn chúng nhận lịnh khởi hành sau báo cáo đầu tiên về cuộc tấn công đồn canh phía dưới. Chúng đã phi ngựa thật mau, sau đó đã phải đi vòng trở lại, bởi cây cầu đã sập, để vượt rãnh núi cao hơn nhiều và băng rừng trở lại. Ngựa chúng ướt đẫm, mệt nhoài và chúng phải thúc chúng chạy.

Tên trung úy Berrendo leo lên vừa nhìn những dấu ngựa, khuôn mặt gầy gò của hắn trông nghiêm trọng hẳn. Khẩu tiểu liên của hắn nằm trong khuỷu tay trái, vắt qua yên ngựa, Robert Jordan nằm sau gốc cây, cố hết sức mình để giữ cho hai bàn tay khỏi run. Chàng đợi tên sĩ quan tới đúng chỗ có nắng, nơi những cây thông đầu tiên của khu rừng tiếp giáp với triền dốc xanh của đồng cỏ. Chàng nghe tim mình đập sát trên mặt đất của khu rừng phủ đầy xác lá thông.

--- ------ ------ ------ -------

1 Hiểu không?

2 Tiếp tục bắn đi.

3 Không có gì mới.

4 Em hiểu chớ?

5 Không sao.

6 Tôi cóc cần những cái họ cho tôi.

7 Chiến tranh là con đĩ.

HẾT.

Phụ lục:

Chuông nguyện hồn ai (Chương 1-9)   

Chuông nguyện hồn ai Chương (10-15)  

Chuông nguyện hồn ai (Chương 16-29)

Chuông nguyện hồn ai (Chương 30-hết)