TẦN CỐI ÔM HẬN VÌ MỘT QUẢ LỰU

Video cho người lười đọc: https://youtu.be/k4EtCA5AlJQ

Tần Cối là một gian thần khét tiếng thời Nam Tống, đồng thời cũng là một kẻ bủn xỉn, tham lam và độc địa. Sự phát tích của Tần Cối bắt nguồn từ một phong tục thời Tống, gọi là bảng hạ tróc tế tức là bắt rể dưới bảng vàng. Ban đầu, Tần Cối chỉ là một anh học trò nghèo, từng làm thầy đồ dạy tư thục ở quê nhà. Không cam tâm sống cảnh nghèo hèn, Tần Cối quyết định đến kinh thành dự khoa cử.

Năm Chính Hòa thứ 5 (năm 1115), Tần Cối đỗ Tiến sĩ. Khi yết bảng, hắn bị Tể tướng Vương Khuê bắt làm cháu rể, hứa gả cháu gái và của hồi môn tới 20 vạn quan tiền. Lúc bấy giờ, tổng thu nhập một năm của nhà Tống chỉ khoảng một triệu quan, thế là Tần Cối một bước lên mây, cưới được bạch phú mỹ và bước vào tầng lớp thượng lưu.

Khi làm Tể tướng, Tần Cối nắm giữ quyền hành lâu năm, lộng hành tác oai tác quái. Ai muốn thăng quan phát tài đều phải biết điều đút lót, tâng bốc hắn. Quan lại ở kinh thành chỉ cần dâng lễ vật hậu hĩnh và ca tụng công đức của hắn là lập tức được giữ chức vụ cao, thậm chí có người chỉ một hai năm đã từng chức quan kinh thành bình thường leo lên đến hàng Phó Tể tướng. Vì phúc lợi của quan kinh thành cao, các quan ở địa phương ra sức tìm cách điều về kinh, còn quan tại kinh thì rất kỵ bị điều ra ngoại tỉnh.

Có một người chuyên kể chuyện cười tên là Vương Trọng Tuân, thường diễn độc thoại trong giới quyền quý. Có lần tại phủ Tần Cối, các quan chờ được tiếp kiến ngồi chật phòng. Thấy mọi người chán chờ, Vương Trọng Tuân đứng dậy nói: Tướng công chưa ra, để tôi kể một chuyện cho mọi người tỉnh táo. Mọi người biết anh ta hài hước, giỏi kể chuyện cười, nên đều vểnh tai nghe.

Vương Trọng Tuân hắng giọng kể: Ngày xưa có một viên quan đi tiếp khách, ở nhà lại có khách đến chơi. Người giữ cửa thưa: Chủ nhân của tôi “bất tại”.

Người khách đột nhiên nổi giận: Ngươi chửi ai đấy? Chỉ có người chết mới gọi là Bất tại! Ta với đại nhân nhà ngươi là bạn thân thiết, tin không khi hắn về ta sẽ mách lão?

Người giữ cửa vội vàng xin lỗi: Tiểu nhân không biết quy củ, vậy ngài bảo nên trả lời thế nào?

Người khách bày cách: Ngươi hãy nói đại nhân của nhà ngươi Xuất khứ.

Không ngờ người giữ cửa mặt ủ mày ê nói: Nhưng đại nhân nhà tôi thà chết còn hơn nghe thấy hai chữ Xuất khứ đó!

Dưới sự thao túng của Tần Cối, các quan coi việc bị điều ra ngoại tỉnh còn đáng sợ hơn cái chết, đến mức Xuất khứ cũng trở thành từ nhạy cảm nơi công sở.

Tần Cối không chỉ bóc lột tiền bạc của quan lại trong triều, mà còn nhắm vào các đại gia ở thành Lâm An. Tay chân của Tần Cối là Tào Vĩnh giữ chức Phủ doãn Lâm An, quan đứng đầu thành Lâm An. Một hôm, Tần Cối bày tiệc lớn khoản đãi các quan. Theo sự xúi giục của Tần Cối, Tào Vĩnh chạy đến báo cáo rằng dân chúng phản ánh trên thị trường đang thiếu tiền mặt lưu thông, hàng hóa tồn đọng không bán được, mỗi ngày đều có tiểu thương cãi vã.

Tần Cối lập tức cho triệu tập quan lại từ Văn Tư viện, cơ quan phụ trách đúc đồ vật và tiền tệ bằng vàng bạc. Viên quan Văn Tư viện nghe Tể tướng triệu kiến, không dám chậm trễ, vội vã chạy đến chờ lệnh.

Tần Cối nói với viên quan đó: Vừa nhận thánh chỉ cải cách tiền tệ, các ngươi hãy theo mẫu tiền kẽm kiểu cũ mà đúc một chuỗi tiền mới để ta dâng lên Hoàng thượng xem xét. Từ nay về sau sẽ bãi bỏ hoàn toàn tiền đồng đang lưu hành. Và yêu cầu ngày hôm sau phải đúc xong mẫu cho hắn xem. Quan Văn Tư viện không dám trái lệnh, chạy về lập tức tập hợp thợ nhanh chóng thiết kế mẫu tiền mới suốt đêm.

Sau khi yến tiệc kết thúc, các đại gia ở Lâm An đã nhận được tin, nghe nói sắp bãi bỏ tiền cũ, vội vàng đem số tiền chôn giấu trong hầm ra mua gạo vải. Kết quả là giá cả tăng vọt, tiền tệ trên thị trường lập tức dồi dào. Còn Tần Cối và đồng bọn thì bán tống hàng hóa đã tích trữ sẵn từ trước để kiếm lời lớn. Đến khi mẫu tiền mới được dâng lên Tần Cối, chuyện tiền mới đó không còn ai nhắc tới nữa.

Trong xã hội cổ đại thông tin bế tắc, Tần Cối rất thấu hiểu sức mạnh lan truyền của tin vặt. Hắn cố ý chọn dịp yến tiệc để triệu kiến quan lại, thông qua mệnh lệnh hành chính bán công khai để tạo ra cảm giác chân thực về một chính sách sắp được ban hành. Loại thông tin được phát ra từ kênh bán chính thức này thường có độ tin cậy cao hơn cả công văn chính thức, tạo ra hiệu ứng tương tự như thông tin nội bộ trên thị trường tài chính hiện đại.

Nơi Tần Cối làm việc gọi là Chính sự đường Tả Thừa tướng các, trong sân trồng một cây lựu. Mỗi năm khi cây ra quả, Tần Cối đi dạo trong sân đều lặng lẽ đếm quả dưới gốc cây, đến khi lựu chín thì hái hết không sót một quả mang về nhà.

Năm đó, Chính sự đường Tả Thừa tướng các thay người canh gác mới. Khi lựu sắp chín, Tần Cối phát hiện thấy mất một quả. Trong lòng hậm hực, nhưng hắn không lên tiếng. Nhân viên ở Tả Thừa tướng các đều biết số lựu này là của Tần Cối, nhiều năm nay không ai dám hái trộm, vậy chỉ có tên lính canh mới đến không biết quy củ mới dám hái trộm.

Mất một quả lựu, Tần Cối không nói gì. Hôm đó, khi định ra ngoài, hắn đi đến gốc cây lựu và bảo tên lính canh mới: Cho ngươi chặt cây lựu này đi.

Tên lính canh sửng sốt, không kìm được mà thốt lên: Quả nó kết đẹp thế này, lại to lại ngọt, hạt chắc mẩy, ăn rất ngon, chặt đi thì tiếc lắm.

Tần Cối quay đầu nhìn chằm chằm vào hắn, độc địa nói: Hóa ra là ngươi ăn trộm lựu của ta!

Tên lính canh sợ hãi lập tức quỳ xuống nhận tội. Tần Cối phạt hắn một tháng lương để bồi thường cho quả lựu, sự việc mới kết thúc.

Trong câu chuyện về quả lựu, Tần Cối thông qua việc quan sát sự thay đổi số lượng quả đã phát hiện có kẻ ăn trộm. Nhưng hắn không hành động ngay, mà giăng bẫy, giả vờ muốn chặt cây. Khi tên lính canh vì tiếc cây lựu mà can ngăn, Tần Cối lập tức khẳng định chính hắn là kẻ ăn trộm.

Điểm mấu chốt ở đây là Tần Cối đã lợi dụng phản ứng tâm lý của tên lính canh. Trong vô thức, vì quan tâm đến cây lựu mà hắn ta đã tự lộ ra hành vi của mình, cho thấy sự thấu hiểu và khả năng thao túng nhân tính sâu sắc của Tần Cối. Cái bẫy Tần Cối giăng ra qua cây lựu đã thể hiện rõ sự tinh xảo và độc ác trong thủ đoạn quyền mưu của hắn, đó cũng chính là chỗ đáng sợ của một gian thần.

Nội dung trên được cải biên từ Thinh sử của Nhạc Kha, cháu của Nhạc Phi thời Nam Tống.