Trường học (Thư của bố)

"Đúng thế, Enrico yêu dấu của bố, việc học quả là khó nhọc đối với con, như mẹ đã nói với con, con vẫn chưa đến trường với thái độ hăm hở và vẻ mặt tươi cười như bố muốn thấy. Nhưng con hãy nghĩ 1 tí xem 1 ngày của con sẽ chống trải biết bao nếu con không đến trường học, và chắc chắn là sau 1 tuần lễ thôi, thế nào con cũng xin trở lại trường. Hiện nay, tất cả thiếu niên đều đi học, Enrico yêu dấu ạ. Con hãy nghĩ đến những người thợ tối tối đến trường học sau khi đã lao động suốt cả ngày, hãy nghĩ đến những cô gái đi học ngày chủ nhật sau cả tuần lễ bận rộn trong các xưởng thợ, đến những người lính ở thao trường về là đã viết viết, đọc đọc. Hãy nghĩ đến những cậu bé câm và mù mà cũng vẫn học. Con hãy nghĩ rằng mỗi buổi sáng khi con bước ra đường thì cũng vào giờ ấy, trong khắp thành phố ta ba vạn trẻ em cũng như con, đến khép mình ba giờ liền trong 1 lớp để học tập. Con lại nghĩ đến tất cả trẻ em gần như cùng 1 lúc, ở tất cả các nước trên thế giới, cũng đang đi học.Con hãy hình dung trong trí tưởng tượng những học sinh ấy đang đi trên những con đường của nông thôn, trên những đường phố của các thành thị nhộn nhịp, dưới trời nắng gắt hay dưới tuyết rơi, đi thuyền ở những xứ dọc ngang kênh rạch, đi ngựa qua những cánh đồng rộng lớn, đi xe trượt trên mặt băng, qua các thung lũng và các đồi gò, qua rừng, qua suối, trên những đường mòn hẻo lánh băng qua núi, đi một mình, đi từng đôi hay từng tốp, thành hàng dài, tất cả đều cắp sách vở, mặc quần áo hàng nghìn kiểu, nói nhiều thứ tiếng khác nhau, từ ngôi trường xa xôi nhất khuất nẻo trong tuyết của nước Nga cho đến ngôi trường hẻo lánh nhất của đất Abria núp dưới bóng cây cọ. Hàng triệu, hàng triệu trẻ em, tất cả cùng học những điều như nhau dưới những hình thức khác nhau.

  Con hãy tưởng tượng số học sinh đông như kiến của hàng trăm dân tộc khác nhau ấy, hãy tưởng tượng cái phong trào cực kì rộng lớn mà họ tham gia, và con hãy tự nhủ rằng "Nếu phong trào ấy mà ngừng, thì nhân loại sẽ chìm đắm trở lại trong cảnh dã man, phong trào ấy là sự tiến bộ, là niềm hi vọng, là vinh quang cua thế giới!".

  Can đảm lên, người lính nhỏ của đạo quân mênh mông ây! Sách vở là vũ khí của con, lớp học là đơn vị của con, trận địa là cả toàn cầu, và chiến thắng là nền văn minh của nhân loại! Ôi, không bao giờ con được làm 1 người lính nhát gan, Enrico của bố ạ.

                           (trích "Những tấm lòng cao cả")