MỘT CÕI ĐI VỀ

MỘT CÕI ĐI VỀ

Bài hát đầu tiên của Trịnh Công Sơn mà tôi cảm nhận được, hiểu được. Trước đây, tôi nghe rất nhiều rồi nhưng tôi không thể hiểu được tại sao người ta có thể nghe được những bài hát... buồn ngủ đến như vậy. Tôi chỉ nghe được gia điệu nhạc của ông, còn lời thì loáng thoáng (chủ yếu cũng tại tôi nghe không kịp lời) và lẽ dĩ nhiên, tôi không thể hiểu.

Vậy mà... tôi đã nghe Một cõi đi về. Ngạc nhiên không khi mà tôi không hề nghe Khánh Ly hát, cũng không nghe Mỹ Linh hay Hồng Nhung hát bài này. Bài hát Một Cõi Đi Về lần đầu tiên tôi nghe từ đôi môi của một đứa bé. Ừ, phải nói nó là một đứa trẻ con vì nó nhỏ lắm, mới lớp 2 hay lớp 3 thôi mà. Giọng nó không trong, thanh như ca sĩ chuyên nghiệp, không truyền cảm như Khánh Ly vì nó hát mà có hiểu lời đâu. Nhưng thật đáng ngạc nhiên, cái giọng trầm, khàn đục của một đứa bé không hề mang vẻ trẻ con chút nào. Và cái giọng đó như ma lực, cuốn hút tôi vào thế giới của Trịnh Công Sơn.

Đứa bé gái ấy biết chỗ nào nên nhấn giọng, chỗ nào nên luyến và chỗ nào nên ngân để ca khúc hay hơn. Giọng ca của nó làm tôi sửng sốt và nghe đi nghe lại mãi không thôi. Giọng nó khàn quá, cô đơn quá! Có thể nó không cố ý hát vậy nhưng tại lòng tôi đã có cùng hoà âm với Một Cõi Đi Về. Lòng tôi cũng cô đơn, cũng trống vắng, cũng khát khao được yêu thương như chính lời bài hát vậy.

Giọng khàn gần như đứt quãng khi lên cao như cào xé tâm hồn tôi. Tại sao lại mâu thuẫn như vậy? Tại sao lại nhiều thứ đè nặng như vậy? Phải chăng đó cũng là tâm trạng của Trịnh Công Sơn? Hay chỉ là ảo giác của tôi?

Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi
Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt
Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt
Rọi xuống trăm năm một cõi đi về

Lẩn quẩn qua lại trong vòng trách nhiệm, những gánh nặng cứ càng ngày càng nặng thêm lên. Tại sao lại khổ sở tìm lối ra? Cứ ở yên đó rồi đâu về vào đấy thôi mà, phải không? Tại sao lại tìm lấy sự khổ?

Mây che trên đầu và nắng trên vai
Đôi chân ta đi sông còn ở lại
Con tinh yêu thương vô tình chợt gọi
Lại thấy trong ta hiện bóng con người

Đã ra đi sao còn luyến tiếc? Đã vứt bỏ sao lại còn quay lại? Tại sao nhẫn tâm, vô tình mà con tim vẫn "hiện bóng con người"? Trái tim này đâu có lạnh lùng phải không? Trái tim này vẫn đập những nhịp sống yêu thương tràn đầy. Muốn tìm quên, muốn xa lánh nhưng thực chất vẫn tha thiết kêu gọi, vẫn níu kéo một thứ tình cảm uỷ mị, đau lòng.

Nghe mưa nơi nầy lại nhớ mưa xa
Mưa bay trong ta bay từng hạt nhỏ
Trăm năm vô biên chưa từng hội ngộ
Chẳng biết nơi nao là chốn quê nhà

Mưa? Cảm giác trong tôi càng nhạt nhoà, buồn lê thê. Hình như mắt tôi đã cay xè cùng lời hát. Từng giọt mưa, từng giọt mưa lạnh lẽo thấm ướt tâm hồn tôi. Cô đơn quá, hoang lạnh quá! Liệu ai có cùng cảm nhận với tôi? "Chẳng biết nơi nào là chốn quê nhà". Tôi là ai? Sinh ra vì cái gì? Tại sao? Tôi có phải là tôi chưa? Không có chỗ cho tôi! Nơi nào là nhà của tôi? Cùng lời lời bài hát, tâm hồn tôi gào thét những câu hỏi nhưng đó có thể mãi mãi là những câu hỏi tu từ không lời đáp.

Trong khi ta về lại nhớ ta đi
Đi lên non cao đi về biển rộng
Đôi tay nhân gian chưa từng độ lượng
Ngọn gió hoang vu thổi suốt xuân thì...

Liệu nhân gian có độ lượng không? Trịnh Công Sơn thì nói rằng chưa từng vậy với tôi, đôi tay nhân gian có mở rộng đón tôi không?

Một cõi đi về vang lên làm hồn tôi nửa yên bình nửa thêm trống vắng. Cái cảm giác có một người hiểu mình nhưng lại thấy xa xôi vô cùng. Tâm trạng có dịu đi, bớt những bộc phát khùng khùng trước kia giấu kín, đè nén trong lòng nhưng vẫn chưa thoả mãn. Tôi muốn mình hơn Trịnh Công Sơn để có thể hiểu được có một nơi tôi thuộc về, có một nơi ngọn gió không hoang vu thổi suốt xuân thì...

Sáng tác: Trịnh Công Sơn
Thể hiện: Hồng Nhung

Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi
Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt
Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt
Rọi suốt trăm năm một cõi đi về

Lời nào của cây lời nào cỏ lạ
Một chiều ngồi say một đời thật nhẹ ngày qua
Vừa tàn mùa xuân rồi tàn mùa hạ
Một ngày đầu thu nghe chân ngựa về chốn xa

Mây che trên đầu và nắng trên vai
Đôi chân ta đi sông còn ở lại
Con tinh yêu thương vô tình chợt gọi
Lại thấy trong ta hiện bóng con người

Nghe mưa nơi này lại nhớ mưa xa
Mưa bay trong ta bay từng hạt nhỏ
Trăm năm vô biên chưa từng hội ngộ
Chẳng biết nơi nao là chốn quê nhà

Đường chạy vòng quanh một vòng tiều tụy
Một bờ cỏ non một bờ mộng mị ngày xưa
Từng lời tà dương là lời mộ địa
Từng lời bể sông nghe ra từ độ suối khe

Trong khi ta về lại nhớ ta đi
Đi lên non cao đi về biển rộng
Đôi tay nhân gian chưa từng độ lượng
Ngọn gió hoang vu thổi suốt xuân thì

Hôm nay ta say ôm đời ngủ muộn
Để sớm mai đây lại tiếc xuân thì

sưu tầm